Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Economía da Empresa Código 662G01010
Titulación
Grao en Turismo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Empresa
Coordinación
Mariz Perez, Rosa
Correo electrónico
rosa.mariz@udc.es
Profesorado
Mariz Perez, Rosa
Rodrigues Soares, Jakson Renner
Correo electrónico
rosa.mariz@udc.es
jakson.soares@udc.gal
Web
Descrición xeral O obxectivo principal desta materia é que o alumno observe a realidade empresarial do sector turístico, interpretea e poida extraer conclusións, tanto operativas coma estratéxicas. O contido da materia estrutúrase en tres partes. Na primeira parte analízanse os conceptos básicos acerca da empresa, o empresario e o ámbito empresarial. Na segunda parte abórdanse aspectos fundamentais sobre a dirección de empresas e a organización e na última se delimita a función financeira.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Analizar a dimensión económica do turismo.
A5 Converter un problema empírico nun obxecto de investigación e elaborar conclusións.
A6 Ter unha marcada orientación de servizo ao cliente.
A10 Xestionar os recursos financeiros.
A11 Definir obxectivos, estratexias e políticas comerciais.
A12 Dirixir e xestionar (management) os distintos tipos de entidades turísticas.
A13 Manexar técnicas de comunicación.
A26 Planificar e xestionar os recursos humanos das organizacións turísticas.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Comunicación oral e escrita en lingua nativa.
B3 Resolución de problemas.
B4 Razoamento crítico.
B5 Compromiso ético.
B6 Aprendizaxe autónoma.
B7 Adaptación a novas situacións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
coñecer técnicas de dirección A2
A5
A6
A10
A11
A12
A13
A26
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Aprender a traballar en equipo A2
A5
A6
A10
A11
A12
A13
A26
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Ser capaz de comunicar oralmente y por escrito A2
A5
A6
A10
A11
A12
A13
A26
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Pensamiento y análisis crítico A2
A5
A6
A10
A11
A12
A13
A26
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Coñecer o funcionamento dunha empresa A2
A5
A6
A10
A11
A12
A13
A26
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 2: A empresa. Comportamento 2.1 A empresa como nexo de contratos
2.2. Supostos de conducta/comportamento
2.3 Tipos de empresas
TEMA 3: O entorno empresarial. 3.1 Os factores do entorno xeral.
3.2 Os factores do entorno específico.
3.3 O analise DAFO e 5 formas de Porter
3.4 A extratexia competitiva da empresa.
3.5 A responsabilidade social e medioambiental.

TEMA 4: Factores de localización e dimensión da empresa. 4.1 Factores de localización.
4.2 A dimensión da empresa.
4.3 Extratexias de crecimento: crecimento interno e externo.
4.4 Cooperación entre empresas.
4.5 As empresas multinacionales, globalización e deslocalización.
TEMA 5: A Dirección na empresa
5.1 A función directiva: niveis directivos.
5.2 Proceso directivo.
5.2.1 Planificación: etapas, obxetivos e estratexias.
5.2.2 Organización e estructura organizativa.
5.2.3 Control: fases, tipos e ferramientas.
5.3 Estilos de dirección e liderazgo.
Tema 6: O patrimonio da empresa e os seus Estados Financieiros. 6.1 Patrimonio.
6.2 Elementos patrimoniais.
6.3 Clasificación do patrimonio: o balance de situación.
6.4 A conta de pérdidas e ganancias.
Tema 7: Subsistema Financeiro 7.1 A función financeira e recursos financeiros.
7.2 A financiación externa a corto prazo.
7.3 A financiación externa a longo prazo.
7.4 Financiación interna e autofinanciación.
7.5 Os proxectos de inversión ecriterios de selección de inversions: métodos (VAN y TRI)
Tema 8: A empresa turística. 8.1 Definición da empresa turística.
8.2 O sector turístico.
8.3 Tipos de empresas turísticas.
8.4 Empresas de transportes.
8.5 Empresas de aloxamiento.
8.6 Empresas de distribución: as axencias de viaxe.
TEMA 1: A empresa e o empresario 1.1 A empresa como realidade económica e social.
1.2 Concepto de empresa.
1.3 Os elementos da empresa.
1.4 Funcionamento da empresa. Areas básicas.
1.5 Os obxetivos de la empresa.
1.6 A responsabilidade social da empresa: RSC; a ética de los negocios.
1.7 O empresario.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A2 A5 A6 A10 A11 A12 A13 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 2 46 48
Sesión maxistral A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 21 22 43
Estudo de casos A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 16 0 16
Presentación oral A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B13 B12 B11 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 2 8 10
Proba mixta A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B13 B12 B11 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 1 30 31
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados A partir dos temas abordados nas sesións maxistrais propoñerase a realización de traballos que consistirá na analise dunha empresa turística. Ao inicio da materia daranse as directrices precisas.
O traballo desenvolverase polo alumnado, atendendo ás indicacións que se proporcionen a través da atención personalizada do profesor aos diferentes grupos.



Sesión maxistral Explicaranse os contidos que conforman o marco teórico da materia mediante a exposición oral, guiada co uso de presentacións, medios audiovisuais e cuestións dirixidas ao alumnado coa finalidade de favorecer a súa aprendizaxe.
Estudo de casos As actividades de estudo de casos tratarán sobre situacións reais centradas no ámbito turístico. Deste xeito, o alumno aplicará os coñecementos adquiridos durante as sesións maxistrais mediante a participación activa e alcanzará un maior coñecemento da realidade. Para valorar a asistencia ás clases, as devanditas actividades poden ser realizadas en calquera día, hora e non necesitan de aviso previo ao alumnado.
Esta metodoloxía pode sustituirse por ApS, de ser posible.
Presentación oral Expondranase en grupo na aula un tema/epígrafe de teoría asignado polo docente.
Proba mixta Realización dun exame final a través dunha proba escrita que versará sobre aspectos teóricos, prácticos ou teórico-prácticos correspondentes aos temas desenvolvidos na aula (test de respuesta múltiple e dúas preguntas cortas)

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada que se describe en relación a estas metodoloxías concíbese como aqueles momentos de traballo presencial do alumno e profesor. Por este motivo, a participación do alumnado é obrigatoria.
A forma e o momento en que sexan desenvolvidos indicarase en relación a cada actividade ao longo do curso segundo o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 En relación co estudo de casos valorarase:
A comprensión da situación presentada considerando a diversidade e complexidade dos factores que inciden no ámbito turístico.
A profundidade da análise atendendo ao marco teórico traballado na materia.
A capacidade de síntese e de adecuación das propostas de acción como resposta á situación presentada.
Expondrase oralmente un tema asignado polo docente.
Este componente poderase sustituir por un ApS con unha organización do entorno, se fora posible.
10
Traballos tutelados A2 A5 A6 A10 A11 A12 A13 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 Valorarase a orixinalidade, o rigor metodolóxico, a profundidade do contido e a utilización de fontes documentais aceitadas.
Expondranse oralmente e se realizará en grupos.
20
Proba mixta A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B13 B12 B11 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Para aprobar a materia é imprescindible que o alumno alcance un mínimo de 4 puntos sobre 10 no exame final (e, por suposto, obter unha nota media final de 5 ou superior) 60
Presentación oral A4 A5 A6 A7 A12 A8 A9 A10 A11 A13 A14 A2 A3 B13 B12 B11 B10 B9 B8 B7 B6 B5 B4 B3 B2 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Presentación en el aula de un tema/epígrafe de teoría asignado por el docente.
Poderíase sustituir por unha exposición si se realizara o ApS
10
 
Observacións avaliación

 
Esta estructura emplearase tanto para a primeira como para a segunda oportunidad (e adiantada)  e tanto para o alumnado a tiempo completo como para os de tiempo parcial.

Así, para a segunda oportunidade (e adiantada), o alumnado que non superase a materia na primeira oportunidade debe realizar o exame na data establecida e pode revisar/mellorar ou realizar as actividades dos outros componentes da evaluación, ainda que se garda a nota correspondente á evaluación contínua para a segunda oportunidade e para o curso académico seguiente.
A calificación de Non Presentado corresponde ao alumnado que non realiza o exame (todas as oportunidades)

A realización fraudulenta das probas, unha vez comprobada, implicará a
cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto
da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con suspenso
(nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a
comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para
isto, procederase a modificar a súa cualificaciíon na acta da primeira
oportunidade, se fose necesario.



O plaxio detectado nalgunha das actividades de evaluación continua
(revisarase co programa Turnitin) supondrá a calificación de "0" nese
componente de evaluación

o “Alumnado con recoñecemento de dispensa académica de exención de asistencia” será evaluado do mesmo xeito.

A materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). De ser o caso, deberán contactar cos servizos disponíbeis na UDC/no Centro nos prazos oficiais estipulados de maneira previa a cada cuatrimestre académico, coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/); no seu defecto, coa tutora ADI da Facultade de Turismo.
Segundo se recolle nas distintas normativas para a docencia universitaria, deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, bibliografía de autores/ass de ambos sexos, etc). Traballarase para identificar e modificar prexuizos, situacións de discriminación e actitudes sexistas paracorreixilas e fomentar valores de respeto e igualdade.

Fontes de información
Bibliografía básica Batemen, T. & Snell, S. (2013). Management.
Ivancevich, J. & Konopaske, R. (2011). Organizational Behaviour and Managmenet. Mc Graw-Hill
  • Guerras Martín y Navas López (2015): La dirección estratégica de la empresa. Teoría y aplicaciones. Ed Thomson-Reuters, Civitas. 5ª edición
  • Parra López y Calero García (2006): Gestión y dirección de empresas turísticas. Ed. McGraw-Hill, Madrid
  • ARANDA HIPÓLITO, A. (1998): "Dirección financiera para empresas turísticas (Inversión y Financiación)". Ed. Centro de Estudios Ramón Areces S.A. Madrid.
  • CASANUEVA ROCHA, C., GARCÍA DEL JUNCO, J. y CARO GONZÁLEZ, F.J. (2000): "Organización y gestión de empresas turísticas". Pirámide. Madrid.
  • SUÁREZ SUÁREZ A.S. (1996): "Curso de introducción a la economía de la empresa". Pirámide. Madrid.
    • BUENO CAMPOS, E, et all. (1997): " Economía de la empresa. Análisis de las decisiones empresariales". Pirámide. Madrid.
    • CUERVO, A. (1996): "Introducción a la administración de empresas". Civitas. Madrid.
    Bibliografía complementaria
    • AGUIRRE SABADA, A. (1992): "Fundamentos de economía y administración de empresas". Pirámide. Madrid.
    • ARANDA HIPÓLITO, A. (1994): "Gestión técnica-económica de hoteles". Ed. Centro de Estudios Ramón Areces. Madrid.
    • DOMÍNGUEZ MACHUCA, J.A., et all. (1990): "El subsitema productivo de la empresa: problemas y fundamentos teóricos". Pirámide. Madrid.
    • SUÁREZ SUÁREZ, A. S. (1998): " Decisones óptimas de inversión y financiación en la empresa". Pirámide. Madrid.
    • Burgos Pavón, Garbayo Blanch y Alonso Prieto (Coords, 2017): Código Franquicia. Ed Pirámide
    • Bateman y Snell (2013): Management. Ed McGraw-Hill.

    Recomendacións
    Materias que se recomenda ter cursado previamente
    Introdución a Economía/662G01002
    Introdución ao Turismo/662G01009

    Materias que se recomenda cursar simultaneamente

    Materias que continúan o temario

    Observacións


    (*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías