Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Sistemas de xestión medioambiental Código 670526001
Titulación
Mestrado Universitario en Edificación Sostible (Plan 2017)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Construcións e Estruturas Arquitectónicas, Civís e Aeronáuticas
Coordinación
Iglesias Martinez, Maria Cruz
Correo electrónico
cruz.iglesias@udc.es
Profesorado
Iglesias Martinez, Maria Cruz
López Rivadulla, Francisco Javier
Correo electrónico
cruz.iglesias@udc.es
javier.rivadulla@udc.es
Web
Descrición xeral No hay un solo día en nuestro planeta en el que no se ejerza un impacto en el medioambiente.
Lo que cada uno hacemos en nuestro día a día marca una diferencia y podemos decidir qué tipo de diferencia queremos marcar.
En esta asignatura se analizan y estudian las herramientas internacionales (ISO) y a nivel UE (Reglamento Nº 1221/2009) para que todas las empresas que quieran conocer su impacto ambiental y mejorarlo, puedan hacerlo.

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 CE04 Analizar o ciclo de vida dos edificios, avaliar o seu impacto ambiental e propoñer medidas de mellora.
A5 CE05 Realizar a xestión ambiental en diferentes ámbitos e fases da edificación (en fábricas e talleres de produtos de construción, en obras en execución, en edificios en uso, etc), implementando as melloras necesarias para adecuar os parámetros ambientais e enerxéticos.
A15 CE15 Coñecer e comprender os cambios, retos e oportunidades que facilitan as novas solucións tecnolóxicas para unha xestión da cidade integrada e sustentable.
B1 CB01 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B2 CB02 Saber aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B3 CB03 Ser capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 CB04 Saber comunicar conclusións ?e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan? a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
B5 CB05 Posuír as habilidades de aprendizaxe que permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirigido ou autónomo.
B6 CG01 Capacidade de análise e síntese.
B7 CG02 Capacidade de organización e planificación.
B9 CG04 Capacidade de xestión da información.
B10 CG05 Resolución de problemas.
B11 CG06 Toma de decisións.
B12 CG07 Traballo en equipo.
B17 CG12 Adaptación a novas situacións.
B19 CG14 Iniciativa e espírito emprendedor.
B20 GG15 Liderado.
B21 CG16 Motivación pola calidade.
B22 CG17 Sensibilidade cara a temas ambientais.
B23 CG18 Orientación a resultados.
B24 CG19 Orientación ao cliente.
B25 CG20 Coñecer os principios básicos do paradigma da sustentabilidade, os seus debates e implicacións ambientais, socioculturais e económicas.
B26 CG21 Entender e coñecer as dinámicas e problemáticas aparecidas co fenómeno da globalización e a súa relación coa sustentabilidade global.
B27 CG22 Coñecer o impacto que o uso da tecnoloxía ten sobre a sociedade que o adopta e os principios básicos para unha tecnoloxía da sustentabilidade.
B29 CG24 Coñecer a lexislación vixente e a normativa aplicable en materia de sustentabilidade, eficiencia enerxética e xestión da calidade ambiental no ámbito da edificación.
C2 CT03 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 CT04 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 CT06 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 CT08 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Competencias descritas en el paso 1: competencias del título AM4
AM5
AM15
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM9
BM10
BM11
BM12
BM17
BM19
BM20
BM21
BM22
BM23
BM24
BM25
BM26
BM27
BM29
CM2
CM4
CM6
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1.- Introduccion a la Gestion Ambiental. 1.1. Contexto: Los límites físicos del crecimiento
1.2. Herramientas en la Gestión Ambiental.
1.3. Política Comunitaria.
1.4. Situación normativa actual: Ley 21/1013; Ley 1/1995; Ley 7/2021; ley 22/2011;
1.5. Las normas ISO y el objetivo de la ISO 14001.
2. LOS SISTEMAS DE GESTIÓN AMBIENTAL 2.1. UNE-EN- ISO 14001
2.2. EMAS
2.3. Herramientas no obligatorias: ISO 31000; ISO 14040..
2.4. Requisitos legales:
Ley 21/2013 de evaluación ambiental
Ley 1/1995 de protección ambiental de Galicia
3. La UNE- EN ISO 14001:2015 3.1. Anexo SL y Estructura de Alto Nivel (HLS): Los SGI
3.2. 0 Introducción
3.3. 1 Objeto y campo de aplicación
3.4. 2 Referencias normativas
3.5. 3 Términos y definiciones
3.6. 4 Contexto de la organización
3.7. 5 Liderazgo
3.8. 6 Planificación
3.9. 7 Apoyo
3.10. 8 Operación
3.11. 9 Evaluación del desempeño
3.12. 10 Mejora
3.13. Estudio de casos
4. EMAS 4.1. Análisis Ambiental
4.2. Requisitos con arreglo a la ISO 14001 y requisitos adicionales
4.3. Auditoría ambiental interna
4.4. Presentación de Informes Ambientales

5. OTRAS NORMAS Y REGLAMENTOS.
5.1. SG Calidad ISO 9000;
5.2. SG de Riesgos y Seguridad ISO 22000; ISO 45001:2018, ISO 27001; ISO 22301;
5.3. SG de Responsabilidad Social ISO 26000;
6.- Gestión Integral. 6.1.- Introducción a los sistemas integrados.
6.2- Modelos normalizados de gestión.
6.3.- Gestión por procesos.
6.4.- Gestión de los documentos.
7.- Entornos BIM 7.1.-El modelo 6D, el análisis de gestión medioambiental

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A4 A5 A15 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B9 B10 B11 B12 B17 B19 B20 B21 B22 B23 B24 B25 B26 B27 B29 C2 C4 C6 C8 8 43 51
Presentación oral B6 B7 B9 B10 B11 B12 B24 C4 C6 C8 3 3 6
Sesión maxistral A4 A5 A15 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B9 B10 B11 B12 B17 B19 B20 B21 B22 B24 B25 B26 B27 B29 C2 C4 C6 C8 8 9 17
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Se pretende que el alumno se familiarice con la vida profesional en la que tiene que desenvolverse manejando información diversa, incitándolo por ello, al uso con rigor de fuentes contrastadas y actuales.
Se valorara el uso de diversas fuentes o autores, (tipo DIALNET, SCOPUS,
ISO, etc).
Los alumnos serán asistidos por el profesor durante su elaboración.
Presentación oral Los trabajos o práctica desarrolla durante el curso se presentará de forma individual al final de la asignatura
Sesión maxistral En la primera parte de las clases, el profesor expondrá en el aula el contenido de de los temas.
El profesor podrá dejar en MOODLE la información complementaria o indicar en donde se puede recoger. Asimismo se pretende durante el curso, contar con la colaboración de expertos profesionales externos, que con carácter puntual y en los temas de su especialidad, acerquen al estudiante a la vida profesional.
En la segunda parte de las clases se propondrán ejercicios prácticos y debates sobre los temas propuestos por el profesor, fomentándose el espíritu critico y participativo de todos los alumnos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
El alumno contara con la colaboración del profesor en la elaboración de los trabajos y en la resolución de dudas que pudieran surgir durante todo el proceso.
Para ello, el alumno dispondrá de un horario de tutorias .

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A4 A5 A15 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B9 B10 B11 B12 B17 B19 B20 B21 B22 B23 B24 B25 B26 B27 B29 C2 C4 C6 C8 Será necesario sacar una puntuación superior a 5/10 para aprobar la asignatura 100
 
Observacións avaliación

Para optar al aprobado, será necesario además tener una
asistencia superior al 80% a todas las actividades programadas


Fontes de información
Bibliografía básica

ISO 14001. Sistemas de gestión ambiental. Requisitos con orientación para su uso

Valdés Fernández, J.L et alt. Guía para la aplicación de UNE-EN 14001:2015. Aenor ediciones, 2016

Guía para la aplicación de la Norma UNE-EN ISO 14001:2015 en empresas constructoras

ISO 14001:2015 para la pequeña empresa, Aenor ediciones,

Aspectos ambientales. Identificación y evaluación. 2.ª edición Antonio Carretero Peña, Aenor ediciones.

Reglamento (CE) Nº 1221/2009 del Parlamento Europeo y del Consejo de 25 de noviembre de 2009

Reglamento (UE) 2017/1505 de la Comisión de 28 de agosto de 2017, por la que se modifican los ANEXOS I,II, III del Reglamento (CE) Nº 1221/2009

Reglamento (UE) 2018/2026 de la Comisión de 19 noviembre de 2018 que modifica e. ANEXO IV del Reglamento (CE) Nº 1221/2009

Decisión (UE) 2017/2285 de la Comisión de 6 de diciembre de 2017 por la que se modifica la GUÍA DEL USUARÍO Reglamento (CE) Nº 1221/2009

Ley 7/2021 de cambio climático y transición energética

Ley 21/2013 de evaluación ambiental

Ley 26/2007, de Responsabilidad Medioambienta

Ley 1/1995 de protección ambiental de Galicia

ley 22/2011 de residuos y suelos contaminados. Preámbulo; Título I art.8; Título IV art 33.

Guía para la realización de las auditorías internas de los sistemas de gestión Sonia Cienfuegos Gayo, Nieves Gómez Macho y Yolanda Millas Alonso Aenor ediciones,

Guía práctica para la integración de sistemas de gestión ISO 9001, ISO 14001 e ISO 45001 Natalia Calso Morales y José Manuel Pardo Álvarez, Aenor ediciones,

Aspectos clave de la integración de sistemas de gestión / Jesús Abad Puente, Agustín Sánchez-Toledo Ledesma, Aenor ediciones,

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías