Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Xeometría Descritiva Código 670G01004
Titulación
Grao en Arquitectura Técnica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Expresión Gráfica Arquitectónica
Coordinación
Fernández Álvarez, Ángel José
Correo electrónico
angel.fernandez.alvarez@udc.es
Profesorado
Diaz Alonso, Jose Antonio
Fernández Álvarez, Ángel José
Correo electrónico
jose.diaza@udc.es
angel.fernandez.alvarez@udc.es
Web http://euat.udc.es
Descrición xeral A Xeometría Descritiva ten como obxectivo a racionalización xeométrica dos temas espaciais. No ámbito académico achega o aparello básico sobre o que se apoiarán disciplinas gráficas máis especializadas como Expresión Gráfica Arquitectónica, Topografía e Proxectos Técnicos, así como o emprego do Deseño Asistido por Computador e a Informática Gráfica. Convértese así na "gramática" da linguaxe gráfica, sendo necesario o seu coñecemento para poder expresarse con corrección e eficacia.

Outra das achegas importantes á formación do Arquitecto Técnico é a súa contribución á configuración e racionalización dun modelo mental da realidade, o que comunmente se denomina "ver no espazo", aínda que sería máis exacta a expresión "imaxinar no espazo".

No ámbito profesional a lectura e interpretación de planos é unha das tarefas necesarias á hora de executar un proxecto de edificación, tendo que extraer dos documentos gráficos toda a información necesaria para a correcta execución da obra. Iso comporta un coñecemento da metodoloxía da representación, cuxa base é a Xeometría Descritiva.

No campo da redacción de proxectos técnicos a Xeometría Descritiva achega a formación da visión espacial necesaria para a xénese da solución final que será tridimensional e dentro da función comunicativa da linguaxe gráfica a través de planos e esbozos, achega o substrato teórico básico dos distintos Sistemas de Representación.

Como materia que utiliza como medio de expresión a súa base gráfica e achega ao debuxo o rigor xeométrico que precisa, fai que esta disciplina sexa imprescindible na titulación de Grao en Arquitectura Técnica, para fornecer ao alumno os coñecementos necesarios que lle permitan desenvolver a súa capacidade creativa e imaxinativa, á vez que está clara a súa achega á práctica profesional, en canto á representación, resolución e restitución de calquera espazo ou elemento xeométrico tridimensional propio do ámbito da edificación.
s

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Adquirir os coñecementos fundamentais sobre os sistemas e aplicacións informáticas específicos e xerais utilizados no ámbito da edificación.
A6 Coñecer e aplicar os distintos sistemas de representación así como as técnicas e procedementos de expresión gráfica aplicados á edificación e ás construcións arquitectónicas.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B3 Capacidade para a procura, análise, selección, utilización e xestión da información.
B4 Coñecementos de informática relativos ao ámbito de estudo.
B5 Capacidade para a resolución de problemas.
B7 Capacidade de traballo en equipo.
B8 Capacidade para traballar nun equipo de carácter interdisciplinario.
B12 Razoamento crítico.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B16 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B17 Creatividade e innovación.
B25 Hábito de estudo e método de traballo.
B27 Capacidade de comunicación a través da palabra e da imaxe.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Entender a xeometría como modelo gráfico capaz de establecer relacións espaciais que permitan a comprensión, descrición e control das formas construtivas e arquitectónicas. A6
B1
B4
B7
B12
B14
B25
C1
C3
C6
C7
C8
Coñecer e aplicar as representacións gráficas empregadas en edificación e arquitectura a través de distintos sistemas, procedementos e técnicas. A2
A6
B1
B4
B7
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C6
C8
Identificar e comprender as relacións espaciais e a conexión entre o espazo sensible real e o espazo xeométrico representado. A6
B1
B4
B7
B12
B14
B25
C1
C3
C5
C6
C8
Coñecer os fundamentos teóricos dos diferentes Sistemas de Representación gráfica de aplicación en edificación e arquitectura. A6
B1
B4
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C6
C8
Coñecer os principais corpos e superficies xeométricas de aplicación construtiva e arquitectónica, tanto a nivel de concepto matemático como de análise e representación gráfica nos principais sistemas. A2
A6
B1
B3
B4
B5
B7
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C6
C8
Desenvolver a capacidade de "imaxinación espacial", tanto para que o alumno poida "pensar no espazo" (tres dimensións) un obxecto representado no plano (dúas dimensións), como para que poida representar no plano o previamente imaxinado no espazo. A2
A6
B1
B3
B4
B5
B7
B12
B14
B16
B17
B25
B27
C1
C3
C6
C7
C8
Coñecer os complementos da xeometría plana, do espazo ou proyectiva en xeral, necesarios para o desenvolvemento teórico da materia. A6
B1
B3
B4
B7
B12
B14
B17
B25
B27
C1
C3
C6
C8
Coñecer a terminoloxía, os conceptos fundamentais, os convencionalismos e os principios teóricos que definen os elementos dos Sistemas de Representación empregados en edificación. A6
B1
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Coñecer e aplicar os métodos e trazados propios dos Sistemas de Representación de aplicación en edificación e arquitectura. A2
A6
B1
B3
B4
B5
B8
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Desenvolver hábitos de claridade, simplicidade e precisión así como a capacidade de comprensión, de análise e de síntese no coñecemento e a aplicación dos métodos e trazados dos Sistemas de Representación. A6
B1
B3
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Aprender a avaliar mediante criterios lóxicos, coherentes e técnicos, a solución elixida nos trazados. A6
B1
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Aplicar os métodos e trazados de cada un dos Sistemas de Representación estudados á resolución de exercicios prácticos. A6
B1
B3
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Representar as formas xeométricas primarias en calquera posición no espazo. A2
A6
B1
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Resolver problemas posicionales de interseccións, paralelismo, perpendicularidad e problemas métricos de distancias e determinación de ángulos entre os diversos elementos xeométricos. A6
B1
B3
B4
B5
B8
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Representar corpos xeométricos sinxelos nos distintos sistemas con especial incidencia na representación de lementos e aplicacións de carácter arquitectónico, construtivo ou de utilización no ámbito da edificación. A6
B1
B3
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B17
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Coñecer os fundamentos xerais da Teoría de Sombras como racionalización xeométrica do fenómeno luminoso nos distintos Sistemas de Representación de aplicación arquitectónica. A2
A6
B1
B4
B5
B8
B12
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Aplicar o Sistema de Planos Acoutados á resolución gráfica de cubertas, á representación do terreo e á resolución de topografías modificadas na execución de explanaciones e viarias. A2
A6
B1
B4
B5
B8
B14
B16
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Valorar a representación gráfica nos seus aspectos de comunicación e reflexión. A6
B1
B3
B4
B8
B12
B14
B17
B25
B27
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Bloque I.- SISTEMA DIÉDRICO:
FUNDAMENTOS E PROBLEMAS POSICIONALES
Tema 01. Introdución. Xeneralidades.

Tema 02. Fundamentos. Representación de punto, recta e plano.

Tema 03. Condicións de pertenza. Paralelismo.

Tema 04. Interseccións.

Tema 05. Perpendicularidad
Bloque II.- SISTEMA DIÉDRICO:
MÉTODOS GRÁFICOS E PROBLEMAS MÉTRICOS.
Tema 06. Procedementos xeométricos (I): Cambios de Plano

Tema 07. Procedementos xeométricos (II): Xiros

Tema 08. Procedementos xeométricos (III): Abatementos

Tema 09. Distancias

Tema 10. Ángulos
BLOQUE III.- SISTEMA DIÉDRICO:
ANÁLISE E REPRESENTACIÓN DE SUPERFICIES
Tema 11. Representación de superficies

Tema 12. Poliedros Regulares

Tema 13. Radiais poliédricas: Pirámide e Prisma

Tema 14. Cuádricas radiadas: Cono e Cilindro

Tema 15. Representación da Esfera
BLOQUE IV. SISTEMA DIÉDRICO:
INTERSECCIÓN DE SUPERFICIES E TEORÍA DE SOMBRAS
Tema 16. Intersección de superficies. Métodos.

Tema 17. Aplicacións arquitectónicas: bóvedas, cúpulas e lunetos.

Tema 18. Teoría de Sombras aplicada ao Sistema Diédrico.
BLOQUE V.- SISTEMA DE PLANOS ACOUTADOS: FUNDAMENTOS Tema 19. Xeneralidades.

Tema 20. Representación do plano

Tema 21. Problemas posicionales: paralelismo, perpendicularidad, interseccións

Tema 22. Abatementos. Problemas métricos: distancias e ángulos

Tema 23. Representación de corpos xeométricos
BLOQUE VI.- SISTEMA DE PLANOS ACOUTADOS: APLICACIÓNS EN EDIFICACIÓN. CUBERTAS. TERREOS. Tema 24. Resolución gráfica de cubertas

Tema 25. Superficies topográficas e intervencións no terreo: explanaciones e trazado de viarios.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A6 B1 B4 B8 B12 B14 B27 C1 C3 C4 C5 C6 C8 27 42 69
Solución de problemas A2 A6 B1 B3 B4 B5 B7 B8 B16 B25 B27 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 27 45 72
Proba obxectiva A2 A6 B1 B4 B5 B12 B16 B17 B27 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 6 0 6
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral e gráfica na aula complementada co uso opcional de medios audiovisuais e TIC así como a introdución de preguntas dirixidas aos alumnos/as coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Solución de problemas Os alumnos/as enfrontaranse á resolución dunha situación problemática concreta, a partir dos coñecementos que se traballaron nas sesións expositivas e que pode ter mais dunha solución. Dentro desta dinámica interactiva realizarase unha atención personalizada.
Proba obxectiva Proba gráfica utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un elemento de medida quepermite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para avaliación diagnóstica, formativa como sumativa.

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Descrición
Atenderanse as necesidades e consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia, proporcionándolle orientación, apoio e motivación no proceso de aprendizaxe.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A2 A6 B1 B4 B5 B12 B16 B17 B27 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Realizaranse tres probas obxectivas durante o cuadrimestre das mesmas características que os exercicios expostos nas clases interactivas e que servirán para articular un proceso de avaliación continua.

A primeira proba realizarase sobre os contidos dos bloques I e II (temas 1 ao 10) correspondentes ao Sistema Diédrico.

A segunda proba realizarase sobre os contidos dos bloques III e IV (temas do 11 ao 18) correspondentes ao Sistema Diédrico. Tamén se inclúen todos os contidos instrumentales dos bloques I e II.

A terceira proba versará sobre os contidos dos bloques V e VI (temas 19 ao 25) correspondentes ao Sistema de Planos Acoutados.
100
 
Observacións avaliación

Considérase obrigatoria a asistencia tanto ás clases expositivas (TEORÍA) como ás interactivas (PRÁTICA) polo que os alumnos deberán cumprir uns requisitos de asistencia mínima para poder presentarse ás probas obxectivas. Esta asistencia mínima será do 80%.

O tres probas obxectivas puntuables cualificaranse sobre 10 puntos cada unha. A cualificación final global destas probas obterase sumando as cualificacións de cada unha delas dividido por tres. Faise constar que para poder proceder a realizar a media, a cualificación mínima en cada unha das probas ha de ser de 5 puntos, excepto na primeira proba correspondente ao Sistema Diédrico na que non haberá unha cualificación mínima para media.

Ademais da asistencia, participación e realización de traballos tutelados poderanse realizar as probas que se consideren necesarias co fin de valorar adecuadamente o grao de asimilación dos contidos conceptuais e procedimentales da materia.

O alumno que alcance unha cualificación media global de 5 puntos ou superior na suma do tres probas puntuables superará a materia por curso.

Os alumnos que non alcancen a cualificación mínima global de 5 puntos deberán presentarse ao Exame Final oficial da materia que se celebrará ao final do cuadrimestre correspondente (Primeira Oportunidade) segundo calendario oficial aprobado en Xunta de Escola.

Gardaranse os aprobados nas probas obxectivas puntuables pero por sistemas completos. Esta condición considérase vinculada ao curso académico correspondente e por tanto estes aprobados gardaranse para a Primeira Oportunidade (Xaneiro) e Segunda Oportunidade (Xullo) pero exclusivamente durante o curso actual e non se manterá esta reserva para cursos posteriores. Tampouco se gardarán para a Segunda Oportunidade os aprobados parciais por sistema que se puidesen producir no exame final da Primeira Oportunidade.

A corrección dos exercicios das probas puntuables e dos exames finais así como a posterior revisión dos mesmos será realizada polo profesor responsable de docencia da materia no grupo ao que pertenza o alumno.

NOTA IMPORTANTE. Para que o alumno poida ter unha cualificación de aprobado nos exames finais debera obter unha cualificación media global de 5 puntos ou superior na suma dos exercicios propostos pero será obrigatorio puntuar en todos os exercicios correspondentes ao Sistema Diédrico e nos do Sistema de Planos Acoutados. Unha cualificación de 0 nalgún deles daría lugar á cualificación de suspenso na materia.


Fontes de información
Bibliografía básica GIMÉNEZ PERIS, Vicente (2007). Diédrico Directo. Tomo I. Teoría y 190 ejercicios de aplicación. Edición del autor
GIMÉNEZ PERIS, Vicente (2014). Diédrico Directo. Tomo II. Superficies, Intersecciones, CAD, Sombras. Edición del autor
FERNÁNDEZ SAN ELÍAS, Gaspar (1999). Fundamentos del Sistema Diédrico. Universidad de León
IZQUIERDO ASENSI, Fernando (Varias ediciones). Geometría Descriptiva.
FRANCO TABOADA, José Antonio (2011). Geometría Descriptiva para la representación arquitectónica. Vol. 1. Fundamentos. Santiago de Compostela: Andavira Editora
TAIBO FERNÁNDEZ, Ángel (2010). Geometría Descriptiva y sus aplicaciones. Tomo I. Punto, Recta y Plano.. Tébar
TAIBO FERNÁNDEZ, Ángel (2007). Geometría descriptiva y sus aplicaciones. Tomo II. Curvas y Superficies. Tébar
BARDÉS FAURA, Lluis; GIMÉNEZ RIBERA, José Manuel (2001). Geometría Descriptiva. Plans acotats i perspectives. Exercicis. Edicións UPC
BARDÉS FAURA, Lluis; GIMÉNEZ RIBERA, José Manuel (1999). Geometría Descriptiva. Sistema Dièdric. Exercicis. Edicións UPC
MARTÍN MOREJÓN, Luís (1978-80). Geometría Descriptiva. Sistema Diédrico (2 vol).
SÁNCHEZ GALLEGO, Juan Antonio (1997). Geometría Descriptiva. Sistemas de Proyección Cilíndrica. Edicións UPC
RODRÍGUEZ DE ABAJO, F. J. (Varias ediciones). Geometría Descriptiva. Tomo I. Sistema Diédrico.
RODRÍGUEZ DE ABAJO, F. J. (Varias ediciones). Geometría Descriptiva. Tomo II. Sistema de Planos Acotados.
COBOS GUTIERREZ, Carlos (2001). Geometría para Ingenieros. Tomo I: Representación Diédrica. Tébar
COBOS GUTIERREZ, Carlos (2009). Geometría para Ingenieros. Tomo II: Sistema de Planos Acotados. Tébar
GENTIL BALDRICH, José María (1998). Método y aplicación de representación acotada y del terreno.
FERNÁNDEZ SAN ELÍAS, Gaspar (2004). Sistema Acotado. Problemas y Aplicaciones.

Bibliografía complementaria IZQUIERDO ASENSI, F. (2002). Construcciones Geométricas.
IZQUIERDO ASENSI, F. (2005). Fórmulas y Propiedades Geométricas.
IZQUIERDO ASENSI, F. (Varias Ediciones). Geometría Descriptiva Superior y Aplicada.
RENDÓN GÓMEZ, Álvaro (2016). Geometría paso a paso. Vol. I. Elementos de Geometría Métrica y sus aplicaciones en Arte, Ingeniería y Construcción. Editorial Tébar Flores


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Expresión Gráfica Arquitectónica I/670G01008

Materias que continúan o temario
Xeometría da Representación/670G01018

Observacións

Por abordar os fundamentos da representación gráfica, recoméndase cursar a materia de Xeometría Descritiva de forma previa ou simultánea ao resto de materias da área de Expresión Gráfica Arquitectónica.

PRERREQUISITOS. Recoméndase cursar a materia de Debuxo Técnico en Bacharelato ou formación equivalente xa que se considera que o alumno debe estar habituado ao uso dos instrumentos convencionais da representaciçon gráfica.

Tamén debería coñecer os aspectos máis básicos dos diferentes sistemas de representación, especialmente do Sistema Diédrico así como os trazados básicos da xeometría plana (polígonos, cónicas, trigonometría elemental, etc.). 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías