Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Topografía Código 670G01020
Titulación
Grao en Arquitectura Técnica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Expresión Gráfica Arquitectónica
Coordinación
Losada Pérez, Carlos
Correo electrónico
c.losada@udc.es
Profesorado
Losada Pérez, Carlos
Correo electrónico
c.losada@udc.es
Web
Descrición xeral Introducción a la Topografía.
Manejo de instrumentos topográficos.
Comprensión de mapas y planos topográficos.
Encargo de trabajos topográficos y supervisión.

Competencias do título
Código Competencias do título
A7 Coñecer e aplicar as técnicas e equipos topográficos para a toma de datos, procesamento, representación, replanteo, levantamento gráfico e restitución.
B2 Capacidade de organización e planificación.
B4 Coñecementos de informática relativos ao ámbito de estudo.
B15 Adaptación a novas situacións.
B21 Motivación pola calidade.
B27 Capacidade de comunicación a través da palabra e da imaxe.
B30 Sensibilidade cara a temas relacionados coa protección, conservación e posta en valor do patrimonio cultural e arquitectónico.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Introducción a la topografía A7
Manejo de instrumentos topográficos A7
B2
B4
B15
Comprensión de mapas y planos topográficos A7
B27
Encargo de trabajos topográficos y supervisión A7
B2
B4
B15
B21
B27
B30
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1 SISTEMA DE REFERENCIA Sistema de referencia global. Coordenadas geográficas. Superficie de referencia: esfera, elipsoide y geoide. Sistema de referencia local.
2 PROYECCIÓN CARTOGRÁFICA Proyecciones perspectivas: ortográfica, escenográfica, estereográfica y gnomónica. Proyecciones desarrollables: cónica y cilíndrica. Proyección conforme de Lambert. Proyección conforme de Mercator. Proyección UTM. Cuadrícula UTM.
3 REPRESENTACIÓN CARTOGRÁFICA Entidades cartográficas. Partes del mapa: margen, marco y cuerpo. Designación y numeración de hojas. Escala numérica y gráfica. Vértices geodésicos. Esquema de Nortes. División administrativa. Designación de un punto. Coordenadas UTM. Geografía física: relieve, hidrografía, vegetación. Geografía humana: poblaciones, vías de comunicación. Accidentes del terreno.
4 REPRESENTACIÓN TOPOGRÁFICA Representación planimétrica: coordenadas rectangulares, ortogonales, polares, bipolares angulares, bipolares lineales. Representación altimétrica: planos acotados. Curvas de nivel y nube de puntos.
5 LÍMITES TOPOGRÁFICOS Límites planimétricos: error lineal y periférico. Límite altimétrico: error de esfericidad.
6 SISTEMAS DE MEDIDA TOPOGRÁFICA Sistemas de medida angular: sexagesimal, centesimal y lineal. Medidas angulares. Método de reiteración. Método de repetición. Promedio Bessel. Medida de distancias. Distancia horizontal y geométrica. Medida directa con cinta. Medida indirecta: estadímetros y distanciómetros.
7 CAMBIOS DE SISTEMAS DE COORDENADAS Cambio de coordenadas polares a cartesianas. Cambio de coordenadas cartesianas a polares. Cambio de sistema polar local a global. Desorientación. Cambio de sistema cartesiano local a global.
8 MÉTODOS ALTIMÉTRICOS Origen de la red altimétrica. Superficie de referencia altimétrica. Error combinado de esfericidad y refracción. Nivelaciones cortas y largas. Nivelación geométrica y trigonométrica. Método del punto medio. Método del punto extremo. Nivelación geométrica compuesta. Método de estaciones recíprocas. Itinerarios altimétricos. Error de cierre y tolerancia.
9 MÉTODOS PLANIMÉTRICOS Red geodésica. Red topográfica. Referencia de estación. Enlace con la red, enlace entre estaciones. Desorientación. Método de radiación. Método de itinerario. Poligonación. Método de intersección. Errores topográficos.
10 MEDICIONES DEL TERRENO Cálculo de superficies: métodos gráficos de descomposición en triángulos, fórmula de Heron, fórmula del trapecio, fórmula de Bèzout, método de la cuadrícula y métodos analíticos por coordenadas polares o cartesianas. El perfil longitudinal. Perfiles transversales. Cálculo de volúmenes por superficies de nivel. Cálculo de volúmenes por perfiles transversales: perfiles consecutivos en desmonte o terraplén, tránsito de desmonte a terraplén, perfiles a media ladera.
11 REPLANTEO Trazado de alineaciones. Trazado de perpendiculares: escuadra de carpintero, triángulo egipcio, arcos de circunferencia, escuadra óptica, teodolito.
Control horizontal: línea base principal y auxiliares. Control vertical: bancos de nivel. Replanteo clásico. Señales de control. Miras auxiliares. Puentes de referencia.
12 TRAZADO DE CARRETERAS Trazado de línea de rasante: rectas, curvas circulares y clotoides. Acuerdos horizontales. Acuerdos verticales circulares y parabólicos. El peralte.
13 SISTEMAS GLOBALES DE NAVEGACIÓN POR SATÉLITE (GNSS) Sistema GPS, GLONASS y Galileo. Segmentos del sistema GPS: espacial, control y usuario. Esquema de funcionamiento. Medida de distancias. Códigos del sistema. Fuentes de error de medida. Método diferencial.
14 FOTOGRAMETRÍA Fotogrametría aérea. Fotogrametría terrestre. Restitución fotogramétrica.
PR1 TEODOLITO ÓPTICO Práctica de campo. Manejo del teodolito óptico. Estacionamiento y Orientación. Promedio bessel. Método de Repetición y reiteración.
PR2 NIVELACIÓN Práctica de campo: Nivelación simple, método del punto medio. Itinerario altimétrico.
PR3 AGRIMENSURA Práctica de campo: Superficie horizontal del terreno. Método de radiación y fórmula de Herón.
PR4 MÉTODO DE RADIACIÓN Practica de campo: levantamiento topográfico por radiación. Curvado del terreno.
PR 5 MÉTODO DE POLIGONACIÓN Práctica de campo: Itinerario cerrado desorientado. Enlace con la red topográfica/ geodésica. Cálculo de los vértices en coordenadas UTM.
PR 6 NAVEGACIÓN POR SATÉLITE Práctica de campo: levantamiento topográfico mediante GPS topográfico diferencial.
PR 7 FOTOGRAMETRÍA Práctica de gabinete: restitución fotogramétrica por geometría y/o nube de puntos.
PR 8 REPLANTEO Práctica de campo: replanteo con estacas por coordenadas polares o cartesianas.
PR9 REPRESENTACIÓN DEL TERRENO Práctica de gabinete: perfil longitudinal, perfiles transfersales, planos acotados de movimiento de tierras, cálculo de superficies y volúmenes.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A7 15 15 30
Saídas de campo A7 B2 B15 30 0 30
Traballos tutelados A7 B4 B21 B27 B30 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 0 30 30
Solución de problemas A7 15 30 45
Proba obxectiva A7 B1 B16 4 0 4
Proba práctica A7 4 0 4
Análise de fontes documentais A7 0 5 5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición de los conceptos teóricos topográficos, así como los métodos para el levantamiento y representación del terreno.
Saídas de campo Manejo de instrumentos topográficos por equipos de alumnos reducidos de entre 3 y 5 alumnos.
Traballos tutelados Tras la toma de lecturas de campo, el grupo de alumnos de cada equipo realizará un trabajo, que entregará al inicio de la clase práctica siguiente.
Solución de problemas Terminada la exposición teórica se mostrará a los alumnos la resolución de ejercicios prácticos, a los que se enfrentarán en las clases interactivas.
Proba obxectiva Se realizará una prueba de conocimientos teóricos de la materia y de aplicación de las diferentes técnicas topográficas.
Proba práctica Evaluación de los conocimientos prácticos para el manejo de la instrumentación topográfica y toma de datos de campo.
Análise de fontes documentais Los alumnos disponen de una biblioteca en la Escuela. Se animará al alumno a completar sus apuntes mediante la consulta de bibliografía recomendada de cada tema.

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Descrición
El alumno dispondrá de un horario de tutorías, para resolver las dudas que le surjan durante el estudio de la asignatura.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A7 B1 B16 Prueba Teorico - Práctica: Evaluación de los conocimientos adquiridos, mediante una prueba teórica de respuesta múltiple, preguntas cortas o de desarrollo. Resolución de problemas mediante la aplicación de metodologías topográficas. 90
Traballos tutelados A7 B4 B21 B27 B30 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 Se evalúa la entrega de los trabajos propuestos durante el curso, el análisis de los datos, la solución aportada y la presentación. 0
Proba práctica A7 Prueba Práctica: Manejo de la instrumentación topográfica para la obtención de datos de campo. 10
 
Observacións avaliación

Pruebas parciales: Se propondrá la realización de sendas pruebas parciales, en fechas acordadas con el alumnado.

Aptitud en la materia: Serán aptos los alumnos que obtengan una calificación mínima de 50 puntos.

Trabajos tutelados: Se recogerán y puntuarán las prácticas realizadas, en grupo o individualmente, así como los ejercicios de refuerzo propuestos. Se evaluará la destreza del manejo de los diferentes equipos topográficos, así como la aplicación en campo de los correspondientes métodos topográficos. Podrán convalidarse parcialmente o en su totalidad, por otros trabajos o ejercicios realizados por el alumno, a criterio del profesor. Superada la materia, podrán incrementar la calificación en 10 puntos.




Fontes de información
Bibliografía básica J. T. Cueli López (2011). Fotogrametría práctica - Tutorial Photomodeler. Santander: Tantin
José Antonio Pardiñas García (2000). Instrumentación para la topografía y su cálculo.
F. Domínguez García-Tejero (1997). Topografía abreviada. Mundi-Prensa
Rubén Martínez Marín (2011). Topografía aplicada. Bellisco
B. Austin Barry (1996). Topografía aplicada a la construcción. Limusa
Rafael Ferrer Torío (1996). Topografía aplicada a la ingeniería. IGN
Ignacio de Corral (1996). Topografía de obras. UPC
Antonio González Cabezas (2008). Topografía y replanteos. Club Universitario de Alicante

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xeometría Descritiva/670G01004
Expresión Gráfica Arquitectónica I/670G01008
Construción I/670G01009

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Construción II/670G01011
Expresión Gráfica Arquitectónica II/670G01013
Xeometría da Representación/670G01018

Materias que continúan o temario
Construción III/670G01017
Proxectos Técnicos I/670G01023
Proxectos Técnicos II/670G01027
Medicions, Orzamentos e Control Económico/670G01030
Proxecto Fin de Grao/670G01036

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías