Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Topografía e Trazas de Planta Código 670G01119
Titulación
Grao en Arquitectura Técnica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Expresión Gráfica Arquitectónica
Coordinación
Losada Pérez, Carlos
Correo electrónico
c.losada@udc.es
Profesorado
Losada Pérez, Carlos
Correo electrónico
c.losada@udc.es
Web http://euat.udc.es
Descrición xeral Manexo de instrumentos topográficos. Comprensión de mapas e planos topográficos. Aplicación de técnicas topográficas básicas: levantamento gráfico e trazado de obras. Aplicación de técnicas topográficas complementarias: cálculo de superficies e volumes de terra, sistemas de información xeográfica, fotogrametría. Encargo e supervisión de traballos topográficos

Competencias do título
Código Competencias do título
A7 Coñecer e aplicar as técnicas e equipos topográficos para a toma de datos, procesamento, representación, replanteo, levantamento gráfico e restitución.
A45 A1.2 Coñecemento dos procedementos e métodos infográficos e cartográficos no campo da edificación.
A46 A1.3 Aptitude para traballar coa instrumentación topográfica e proceder ao levantamento gráfico de solares e edificios, e a súa traza no terreo.
B2 Capacidade de organización e planificación.
B4 Coñecementos de informática relativos ao ámbito de estudo.
B15 Adaptación a novas situacións.
B21 Motivación pola calidade.
B27 Capacidade de comunicación a través da palabra e da imaxe.
B31 B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B32 B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B33 B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B34 B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
B35 B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Manexo de instrumentos topográficos. Comprensión de mapas e planos topográficos. Aplicación de técnicas topográficas básicas: levantamento gráfico e trazado de obras. Aplicación de técnicas topográficas complementarias: cálculo de superficies e volumes de terra, sistemas de información xeográfica, fotogrametría. Encargo e supervisión de traballos topográficos A7
A45
A46
B2
B4
B15
B21
B27
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9

Contidos
Temas Subtemas
A1 SISTEMA DE REFERENCIA Sistema de referencia global. Coordenadas xeográficas. Superficie de referencia: esfera, elipsoide e xeoide. Sistema de referencia local.
A2 PROXECCIÓN CARTOGRÁFICA Proxeccións perspectivas: ortográfica, escenográfica, estereográfica e gnomónica. Proxeccións desarrollables: cónica e cilíndrica. Proxección conforme de Lambert. Proxección conforme de Mercator. Proxección UTM. Cuadrícula UTM.
A3 REPRESENTACIÓN CARTOGRÁFICA Entidades cartográficas. Partes do mapa: marxe, marco e corpo. Designación e numeración de follas. Escala numérica e gráfica. Vértices xeodésicos. Esquema de Nortes. División administrativa. Designación dun punto. Coordenadas UTM. Xeografía física: relevo, hidrografía, vexetación. Xeografía humana: poboacións, vías de comunicación. Accidentes do terreo.
B1 REPRESENTACIÓN TOPOGRÁFICA Representación planimétrica: coordenadas rectangulares, ortogonales, polares, bipolares angulares, bipolares lineais. Representación altimétrica: planos acoutados. Curvas de nivel e nube de puntos.
B2 SISTEMAS DE MEDIDA TOPOGRÁFICA Sistemas de medida angular: sexagesimal, centesimal e lineal. Medidas angulares. Método de reiteración. Método de repetición. Media Bessel. Medida de distancias. Distancia horizontal e xeométrica. Medida directa con cinta. Medida indirecta: estadímetros e distanciómetros. Límites planimétricos: erro lineal e periférico. Límite altimétrico: erro de esfericidad.
B3 CAMBIOS DE SISTEMAS DE COORDENADAS Cambio de coordenadas polares a cartesianas. Cambio de coordenadas cartesianas a polares. Cambio de sistema polar local a global. Desorientación. Cambio de sistema cartesiano local a global.
C1 MÉTODOS ALTIMÉTRICOS Orixe da rede altimétrica. Superficie de referencia altimétrica. Erro combinado de esfericidad e refracción. Nivelaciones curtas e longas. Nivelación xeométrica e trigonométrica. Método do punto medio. Método do punto extremo. Nivelación xeométrica composta. Método de estacións recíprocas. Itinerarios altimétricos. Erro de peche e tolerancia.
C2 MÉTODOS PLANIMÉTRICOS Rede xeodésica. Rede topográfica. Referencia de estación. Ligazón coa rede, ligazón entre estacións. Desorientación. Método de radiación. Método de itinerario. Poligonación. Método de intersección. Erros topográficos.
D1 MEDICIÓNS DO TERREO Cálculo de superficies: métodos gráficos de descomposición en triángulos, fórmula de Heron, fórmula do trapecio, fórmula de Bèzout, método da cuadrícula e métodos analíticos por coordenadas polares ou cartesianas. O perfil longitudinal. Perfís transversais. Cálculo de volumes por superficies de nivel. Cálculo de volumes por perfís transversais: perfís consecutivos en desmonte ou terraplén, tránsito de desmonte a terraplén, perfís a media ladeira.
D2 TRAZAS DE OBRA Trazado de aliñacións. Trazado de perpendiculares: escuadra de carpinteiro, triángulo exipcio, arcos de circunferencia, escuadra óptica, teodolito.
Control horizontal: liña basee principal e auxiliares. Control vertical: bancos de nivel. Reformulo clásico. Sinais de control. Miras auxiliares. Pontes de referencia.
D3 TRAZADO DE ESTRADAS Trazado de liña de rasante: rectas, curvas circulares e clotoides. Acordos horizontais. Acordos verticais circulares e parabólicos. O peralte.
D4 SISTEMAS GLOBAIS DE NAVEGACIÓN POR SATÉLITE (GNSS) Sistema GPS, GLONASS e Galileo. Segmentos do sistema GPS: espacial, control e usuario. Esquema de funcionamento. Medida de distancias. Códigos do sistema. Fontes de erro de medida. Método diferencial.
D5 FOTOGRAMETRÍA Fotogrametría aérea. Fotogrametría terrestre. Restitución fotogramétrica.
P1 TEODOLITO ÓPTICO Práctica de campo. Manexo do teodolito óptico. Estacionamento e Orientación. Media Bessel. Método de Reiteración.
P2 NIVELACIÓN Práctica de campo: Nivelación simple, método do punto medio. Itinerario altimétrico.
P3 AGRIMENSURA Práctica de campo: Superficie horizontal do terreo. Método de radiación e fórmula de Herón.
P4 MÉTODO DE RADIACIÓN Practica de campo: levantamiento topográfico por radiación. Curvado del terreno.
P5 MÉTODO DE POLIGONACIÓN Práctica de campo: Itinerario pechado desorientado. Ligazón coa rede topográfica/ xeodésica. Cálculo dos vértices en coordenadas UTM.
P6 NAVEGACIÓN POR SATÉLITE Práctica de campo: levantamento topográfico mediante GPS topográfico diferencial.
P7 FOTOGRAMETRÍA Práctica de gabinete: restitución fotogramétrica por xeometría e/ou nube de puntos.
P8 TRAZAS DE OBRA Práctica de campo: replantexo con estacas por coordenadas polares ou cartesianas.
P9 REPRESENTACIÓN DO TERREO Práctica de gabinete: perfil longitudinal, perfís transfersales, planos acoutados de movemento de terras, cálculo de superficies e volumes.
P10 SISTEMAS DE INFORMACIÓN XEOGRÁFICA Práctica de gabinete: Representación con ferramentas GIS dun plano de situación a escala 1/50000, un plano de localización a 1/5000 e un plano de emprazamento a 1/500.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A7 A45 15 15 30
Saídas de campo A7 A45 A46 B2 B15 C4 C6 C7 C8 C9 30 0 30
Traballos tutelados A7 A45 A46 B2 B4 B21 B27 B31 B32 B33 B34 B35 C1 C3 C5 0 35 35
Solución de problemas A7 A45 15 30 45
Proba práctica A7 A46 B15 C6 4 0 4
Proba obxectiva B31 B32 B33 B34 B35 4 0 4
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición dos conceptos teóricos topográficos, así como as metodoloxías planimétricas e altimétricas
Saídas de campo Manexo de instrumentos topográficos por equipos, entre 3 e 5 alumnos
Traballos tutelados Tras a toma de lecturas de campo, o grupo de alumnos de cada equipo realizará un traballo, que entregará ao comezo da clase práctica seguinte.
Solución de problemas Terminada a exposición teórica mostrarase aos alumnos a resolución de exercicios prácticos, aos que se enfrontarán nas clases interactivas
Proba práctica Avaliación dos coñecementos prácticos para o manexo da instrumentación topográfica e toma de datos de campo
Proba obxectiva Realizarase unha proba de coñecementos teóricos da materia e de aplicación das diferentes técnicas topográficas

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
O alumno disporá dun horario de tutorías, para resolver as dúbidas que lle xurdan durante o estudo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba práctica A7 A46 B15 C6 Proba Práctica: Manexo da instrumentación topográfica para a obtención de datos de campo. 20
Traballos tutelados A7 A45 A46 B2 B4 B21 B27 B31 B32 B33 B34 B35 C1 C3 C5 Traballos propostos: Avalíase a realización de exercicios topográficos prácticos realizados durante o curso, a análise dos datos, a solución achegada e a presentación. Entrega individual. 40
Proba obxectiva B31 B32 B33 B34 B35 Proba Teórico - Práctica: Avaliación dos coñecementos adquiridos, mediante unha proba teórica de preguntas curtas ou de desenvolvemento. Resolución de problemas mediante a aplicación de metodoloxías topográficas. 40
 
Observacións avaliación

Aptitude na materia: Será cualificado APTO, aquel alumno que obteña unha cualificación mínima de 50 puntos, suma da cualificación de traballos tutelados, proba práctica e proba obxectiva.

Traballos tutelados: Recolleranse e puntuarán as prácticas de campo e traballos de gabinete realizadas, en grupo ou individualmente, así como os exercicios de reforzo propostos. Poderán convalidarse parcialmente ou na súa totalidade, por outros traballos ou exercicios realizados polo alumno, a criterio do profesor. A recollida dos traballos require a asistencia e participación nas clases, a condición de que sexa factible.

Proba práctica: Realizaranse dúas probas prácticas para avaliar a capacidade no manexo da instrumentación e a obtención das lecturas necesarias. Igualmente poderá solicitarse a resolución gráfica ou analítica cos datos obtidos. No caso de que non sexa posible a súa realización, substituirase por un traballo tutelado (10 puntos) e engadirase o resto da cualificación á proba obxectiva.

Proba obxectiva: O alumno demostrará os seus coñecementos teóricos describindo a metodoloxía ou a aplicación topográfica sobre a que se formulen as preguntas. Unha serie de problemas topográficos deberá resolver gráfica e analiticamente, na que se permitirá o manexo de computadores e documentación técnica.

Segunda oportunidade: A avaliación terá os mesmos criterios de Aptitude, Traballos Tutelados, Proba práctica e Proba obxectiva. O alumno poderá mellorar os traballos calificados negativamente, e solicitar a realización dunhas novas probas práctica e obxectiva.

Dispensa académica: O alumno ao que se lle concedeu poderá superar a materia realizando o seu seguimento a distancia. En todo caso, deberá entregar os traballos solicitados no campus virtual na data indicada (ou outros similares de acordo co profesor). Ademais, deberá realizar: a proba práctica coa instrumentación e a proba obxectiva, nas datas marcadas para os seus compañeiros.


Fontes de información
Bibliografía básica J. T. Cueli López (2011). Fotogrametría práctica . Tantin
José Antonio Pardiñas García (2000). Instrumentación para la topografía y su cálculo.
F. Domínguez García-Tejero (1997). Topografía abreviada. Mundi-Prensa
Rubén Martínez Marín (2011). Topografía aplicada. Bellisco
B. Austin Barry (1996). Topografía aplicada a la construcción. Limusa
Rafael Ferrer Torío (1996). Topografía aplicada a la ingeniería. IGN
Ignacio de Corral (1996). Topografía de obras. UPC

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Construción I/670G01106
Xeometría Descritiva e da Representación/670G01102
Expresión Gráfica Arquitectónica I/670G01103

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Construción II/670G01115
Expresión Gráfica Arquitectónica II/670G01117

Materias que continúan o temario
Proxectos Técnicos II/670G01128
Proxectos Técnicos I/670G01124

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías