Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Instalacións de Edificación III e Instalacións Urbanas Código 670G01132
Titulación
Grao en Arquitectura Técnica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Cuarto Obrigatoria 9
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Civil
Coordinación
Alvarez Diaz, Jose Antonio
Correo electrónico
jose.antonio.alvarezd@udc.es
Profesorado
Alvarez Diaz, Jose Antonio
Garcia Vidaurrazaga, Maria Dolores
Correo electrónico
jose.antonio.alvarezd@udc.es
d.garciav@udc.es
Web http://https://euat.udc.es/es/
Descrición xeral A materia de Instalacións da edificación e instalacións urbanas, completa o ciclo de formación do alumno no ámbito das instalacións do edificio e a súa contorna. Esta materia achega unha visión integral (deseño, compoñentes, control de montaxe, principios de funcionamento e mantemento dos distintos sistemas) nos bloques correspondentes ás instalacións urbanas, instalacións de protección contra incendios, instalacións de ventilación e acondicionamento de aire, instalacións solares e certificación da eficiencia enerxética en edificios existentes.
Aínda que a docencia será maioritariamente presencial, inclúense nesta materia actividades didácticas e de avaliación non presenciais (controis teóricos e titorías específicas por TEAMS).

Competencias do título
Código Competencias do título
A56 A3.1 Capacidade para aplicar a normativa técnica ao proceso da edificación, e xerar documentos de especificación técnica dos procedementos e métodos construtivos de edificios.
A57 A3.2 Aptitude para aplicar a normativa específica sobre instalacións ao proceso da edificación.
A59 A3.4 Capacidade para desenvolver construtivamente as instalacións do edificio, controlar e planificar a súa execución e verificar as probas de servizo e de recepción, así como o seu mantemento.
A76 A6.3 Aptitude para redactar documentos que forman parte de proxectos de execución elaborados en forma multidisciplinar.
B31 B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B32 B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B33 B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B34 B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
B35 B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Determinar o grao de cumprimento da normativa técnica e dimensionado das instalacións urbanas na edificación. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Dimensionar e deseñar de acordo con a normativa técnica aplicable unha instalación de Ventilación e Extracción de fumes no aparcamento dun edificio. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Dimensionar e deseñar de acordo con a normativa técnica aplicable, Sistemas de climatización e acondicionamento de aire interior en edificios. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Coñecer a normativa técnica e deseñar sistemas de produción de auga quente sanitaria ACS, segundo requisito da contribución mínima de enerxía renovable nun edificio. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Coñecer a normativa técnica e deseñar sistemas de xeración de enerxía eléctrica, segundo requisito da contribución mínima de enerxía renovable nun edificio. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Aplicar o procedemento básico, segundo a normativa técnica aplicable, para a evaluación e certificación enerxética dun edificio. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Coñecer a normativa técnica e criterios de deseño dos sistemas de protección contra incendios nos edificios. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
Coñecer a normativa técnica e criterios de deseño nas instalacións de posta a terra e protección contra a acción do raio en edificios. A56
A57
A59
A76
B31
B32
B33
B34
B35
C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9

Contidos
Temas Subtemas
Instalacións urbanas e infraestructura básica Criterios normativos para o deseño de instalacións urbanas
Instalacións de saneamento urbano e depuración
Instalacións de abastecemento de auga potable
Instalacións eficientes de iluminación pública
Calidade de aire interior: Instalacións de Ventilación interior e extracción de gases (HS3 y RITE) Principios básicos sobre a ventilación e extracción
Normativa técnica aplicable
Equipos e compoñentes
Cálculo e dimensionado de sistemas por condutos
Criterios para o control de execución
Mantemento e conservación das I. de Ventilación e extracción
Instalacións térmicas: Sistemas de climatización e acondicionamento do aire interior Principios e fundamentos de acondicionamento térmico no interior dos edificios
Requisitos normativos
Sistemas de climatización e aire acondicionado
Esquemas e compoñentes
Dimensionado e criterio para selección de equipos
Criterios para o control de execución de instalacións térmicas.
Mantemento e conservación das I. Térmicas
Contribución mínima de enerxía renovable ACS Principios básicos, conceptos e magnitudes
Caracterización e cuantificación das esixencias
Equipos e compoñentes de sistemas renovables
Cálculo da contribución renovable
Xeneración mínima de enerxía eléctrica Principios básicos, conceptos e magnitudes
Caracterización e cuantificación das esixencias
Equipos e compoñentes de sistemas renovables
Cálculo da contribución renovable
Evaluación e certificación da eficiencia enerxética en edificios existentes. Principios básicos da Rehabilitación enerxética. Principios básicos e conceptos
Normativa técnica e contido do informe
Auditoría enerxética do edificio
Avaliación e cualificación da eficiencia enerxética en edificios existentes
Técnicas de intervención: medidas de aforro de enerxía (pasivas e activas).
Análise da viabilidade económica das técnicas de intervención
Instalacións de protección contra incendios (CTE-SI4 y Reglamento): Detección, alarma e extinción. Principios básicos da extinción
Requisitos PCI según CTE SI4 e Regulamento
Instalacións de protección contra incendios e complementos
Determinación da densidad de carga de fogo
Criterios para o control de execución, auditoría e legalización das instalacións PCI
Mantemento e conservación das inst. de PCI

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A56 A57 A59 A76 B31 4 7 11
Análise de fontes documentais B32 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 4 8 12
Sesión maxistral A56 A57 A59 A76 B31 B32 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 39 56 95
Estudo de casos A56 A57 A59 A76 B31 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 38 60 98
Proba de resposta breve A56 A57 A59 A76 B31 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 2 0 2
Proba de ensaio A56 A57 A59 A76 B31 B32 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 2 0 2
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Consiste en realizar unha presentación da materia (contidos, criterios e metodoloxías de avaliación, esixencias mínimas que deben cumprir os alumnos durante o desenvolvemento do curso).
Análise de fontes documentais O profesor subministrará fontes documentais que o alumno debe analizar e resumir.
Sesión maxistral Realizaranse sesións maxistrais, nas que se expoñerán os obxectivos, principios básicos a ter en conta, metodoloxías de cálculo, así como as fontes de información relacionadas cos contidos de cada módulo.
Estudo de casos O alumnado realizará traballos prácticos individuais, nos que terá que aplicar a metodoloxía de cálculo ou verificación (descrita na sesión maxistral) nun caso práctico proposto polo docente. Se poden porpoñer traballos en grupo complementarios.
Proba de resposta breve O alumnado realizará probas de resposta breve ou tipo test, que constará de 10 a 20 preguntas.
Proba de ensaio O alumnado realizará un exercicio similar aos traballos prácticos realizados durante o curso

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Proba de resposta breve
Proba de ensaio
Actividades iniciais
Sesión maxistral
Descrición
A atención personalizada desenvolverase, ben mediante titorías individualizadas no despacho da materia, ou ben mediante consultas específicas realizadas a través dos medios informáticos habilitados para este fin (Moodle, TEAMS e outras aplicacións que habilite a UDC).

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A56 A57 A59 A76 B31 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Realizaranse un mínimo de cinco traballos prácticos individuais, un por cada bloque temático, que será tipo test ou resposta curta e entre 10 e 20 preguntas. O profesor poderá expor un traballo práctico en grupo complementario aos individuais, cuxa nota repercutirá en nótaa media de traballos prácticos realizados durante o curso, esíxese a asistencia ás sesións interactivas 42
Proba de resposta breve A56 A57 A59 A76 B31 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Exame de resposta breve ou tipo test cun mínimo de 10 preguntas e un máximo de 20. 40
Proba de ensaio A56 A57 A59 A76 B31 B32 B33 B34 B35 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 Exame práctico no que se propoñerá como mínimo un exercicio similar aos casos prácticos desenvolvidos durante o curso. 18
 
Observacións avaliación
<div>Método de avaliación: avaliación continua (curso + exame final) <br /></div><div><br /></div><div><u>Actividades de avaliación continua por curso</u> (65% da cualificación global) <br /></div><ul>
  • Controis teóricos (nº: mínimo 5): De 10 a 20 preguntas tipo test ou curtas (duración 15-20 mín) (nota mínima &gt;4) (40% da nota por curso).
  • Prácticas individuais (nº: mínimo 5): Unha por cada bloque temático con contido metodolóxico ( dimensionado e definición de compoñentes da instalación). Presencial en aula. (60% da nota por curso).
  • </ul><div>O profesor poderá expor actividades de recuperación para as actividades de avaliación por curso non realizadas. <br /></div><div>Asistencia a clase: número máximo de inasistencias: 2. <br /></div><div>Si a ausencia coincide con avaliación o alumno deberá realizar actividade de recuperación exposta polo profesor <br /></div><div><br /></div><div><u>Exame final</u> (35% da cualificación global) <br /></div><div><br /></div><ul>
  • Exame final teórico: De 20 a 50 preguntas (duración 15-20 min) (40% da nota EF)


  • Exame final práctico: Dous exercicios similares ás prácticas (duración 45 mín
    – 1 hora) 60%
  • </ul><div><br /></div><div>Criterio para eximir Exame Final:
    Nota avaliación por curso debe ser igual ou superior a 8. A
    cualificación máxima obtida na materia por curso será de 6,5 (Aprobado). <br /></div><div><br /></div><div>Requisito para presentar Exame Final Todos os alumnos deben presentar
    todas as prácticas individuais e realizar todos os controis teóricos por
    curso (incluso os alumnos con dispensa académica). <br /></div><div><br /></div><div>Se por razóns sanitarias, non se poidan realizar as actividades
    presenciais previstas, realizaranse de forma telemática, a través das
    plataformas da UDC e serán desenvolvidas seguindo as indicacións
    impartidas polo profesor.</div>

    Fontes de información
    Bibliografía básica Ministerio de Fomento (2019). Código Técnico de la edificación. http://www.codigotecnico.org/web/recursos/documentos/
    Cruz Gómez, José Manuel de la; Cruz Hidalga (2008). Constante eficiencia energética en las instalaciones de iluminación. Ediciones Experiencia
    Unión Europea (201). Directivas europeas relativas a la eficiencia energética en los edificios. Diario oficial de la Unión Europea
    Francisco J. Rey Martinez y otros (2006). Eficiencia energética en edificios: Certificación y auditorías energéticas. Paraninfo
    AENOR (). Normas UNE relacionadas con energía solar aplicada a los edificios (UNE EN 12977/EN 12975). Madrid
    Ministerio de Industria (2007). Reglamento de Instalaciones térmicas en los edificios. Madrid

    Complementaranse as fontes de información citadas, co material didáctico elaborado polo profesor e catálogos técnicos dos distintos sistemas, que serán divulgados a través do moodle durante o curso.

    Bibliografía complementaria


    Recomendacións
    Materias que se recomenda ter cursado previamente
    Fisica Aplicada I [Extinguida]/670G01002
    Fisica Aplicada II [Extinguida]/670G01007
    Instalacións I [Extinguida]/670G01014
    Instalacións II [En extinción]/670G01024
    Materiais III [Extinguida]/670G01016

    Materias que se recomenda cursar simultaneamente
    Xestión da calidade. seguridade e medioambiente [En Extinción]/670G01032
    Medicións acústicas na edificación [En Extinción]/670G01040

    Materias que continúan o temario

    Observacións

    A materia está deseñada para que o alumno aprenda a realizar tarefas profesionais directamente relacionadas coas atribucións da titulación de Arquitecto Técnico, por tal motivo resulta imprescindible a asistencia do alumno/á as sesións expositivas, nas cales se explican conceptos e metodoloxías de traballo que serven para desenvolver correctamente os traballos propostos nas sesións interactivas do cuadrimestre. Recoméndase ao alumno/para facer uso das titorías durante o cuadrimestre, aínda que se fixe un horario de titorías, puntualmente pode acordarse unha titoría co profesor da materia fóra do devandito horario, mediante a comunicación previa por email. No caso de que por razóns sanitarias, non se poida impartir a docencia en modalidade presencial, o profesor achegará ao alumno material didáctico complementario para facilitar a adquisición dos coñecementos e as metodoloxías relacionadas coa docencia da materia.&lt;/p&gt;



    (*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías