Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Historia da Cultura e do Pensamento Europeos Código 710521001
Titulación
Mestrado Universitario en Estudos Avanzados en Museos, Arquivos e Bibliotecas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Profesorado
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Web
Descrición xeral Presentación de los ejes vertebradores del devenir cultural de Europa, partiendo de la herencia de la antiguëdad grecolatina y prestando especial atención a tres grandes movimientos: el Renacimiento, el Barroco y de la Ilustración
Plan de continxencia
1. Modificacións nos contidos
Non se levarán a cabo
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesión maxistral
- Análise de fontes documentais
- Recensión bibliográfica

*Metodoloxías docentes que se modifican
Desaparece a Discusión Dirixida, reducirase en 5 horas e tempo de sesión maxistral e en 10 o planificado para a análise de fontes documentais, incorporándose a tarefa de traballos tutelados (elaboración de relatos culturais a partir de un número limitado de obxectos de museo ou musealizables)

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico. De luns a venres. Para consultas, resolución de dúbidas e titorización de traballos
- Moodle: Luns e martes. O alumnado disporá de foros temáticos asociados aos módulos da materia
- Teams: 1 sesión semanal en gran grupo para o desenvolvemento dos contidos teóricos na franxa horaria da materia segundo o calendario docente da titulación. 2 sesions semanais en grupo de ata 4 persoas para a dirección dos traballos tutelados


4. Modificacións na avaliación
- Recensión bibliográfica (40%). Descrita xa na guía docente nos apartados de metodoloxías e avaliación
- Análise de fontes documentais (30%). Descrita xa na guía docente nos apartados de metodoloxías e avaliación
- Traballo tutelado (30%). Valorarase aspectos formais (presentación e nivel léxico gramatical), a estrutura e a calidade dos contidos, segundo as pautas metodolóxicas esixidas




*Observacións de avaliación:
Mantéñenese as mesmas que figuran na guía docente, agás que:
- A asistencia presencial deixarse de computar como criterio de cualificación dende o momento en que se suspenda a presencialidade docente
- Asistencia/participación nas actividades docentes
o Alumnado con dedicación completa: un mínimo de 80%
o Alumnado con adicación a tempo parcial e dispensa académica: un mínimo do 60%
- Requisitos para superar a materia:
o Asistir e participar regularmente nas actividades da clase, cumprindo os prazos de entrega das tarefas académicas de obrigada realización
o Acadar a nota global dun 5 no cómputa global das actividades obxecto de avaliación

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Engádense as seguintes ligazóns:
• Exposición Mediterráneo (Obra Social La Caixa)
o https://www.youtube.com/watch?v=RSdQZyaw7Nk
• Roma, un imperio sin límites. Serie documental de Mary Beard
o Capítulo 1: https://www.youtube.com/watch?v=XtjqriWGb8U
o Capítulo 2: https://www.youtube.com/watch?v=aymdGLwAvOE
o Capítulo 3: https://www.youtube.com/watch?v=sNTRyHXKzEM
o Capítulo 4: https://www.youtube.com/watch?v=k3T7EbChmS8
• Miniserie documental sobre unha saga familiar que exemplifica o mecenado artístico e o ascenso ao cume social: Los Medici: Padrinos del Renacimiento.
o https://www.youtube.com/watch?v=X-M76ZiokiQ
o https://www.youtube.com/watch?v=OWG_ZSVeVbg
o https://www.youtube.com/watch?v=UiorSyoC4po
o https://www.youtube.com/watch?v=6TBYtYkA6q4
-
• Documentais sobre o Barroco, producidos pola BBC y presentados por Waldemar Januszczak
o http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-1-italia-video_adbecece3.html
o http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-2-espana-y-los-paises-bajos-video_dc53cd77d.html
o http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-3-inglaterra-video_26f9e0dc4.html
• Documental : Héroes de la Ilustración
o https://www.youtube.com/watch?v=n5fBoACjdCA
o https://www.youtube.com/watch?v=Zo-NtVgWrsE
• Audios e vídeos de conferencias na programación cultural da Fundación Juan March
o https://www.march.es/conferencias/anteriores/?l=2
o https://www.march.es/en/videos/?p1=2

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 – Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural e bibliográfico documental
A8 CE8 – Estar capacitado para a posta en valor e a difusión do patrimonio culturale bibliográfico documental
A9 CE9 – Ter capacidade como xestor cultural e patrimonial
A15 CE15 – Ter capacidade para catalogar e organizar coleccións patrimoniais
B2 CB7 – Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos nunha base ou oportunidade de resolución de problemas en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B5 CB10 – Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de se en gran medida autodirixido ou autónomo
B7 CG2 – Dominar a expresión e a comprensión de xeito oral ou escrita dun idioma estranxeiro
B10 CG6 – Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información disponible para resolver os problemas cos que deben de enfrontarse
B11 CG7 – Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da súa vida
C1 CT1 – Capacidade de análise e síntese
C2 CT2 – Capacidade de resolución de problemas
C3 CT3 – Habilidades para localizar e analizar información de fontes diversas
C9 CT10 – Incorporas as TIC no proceso de investigación e a xestión da información, no análise de datos e a difusión e comunicación de resultados

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
AP1
AP8
AP9
AP15
BP2
BP5
BP7
BP10
BP11
CP1
CP2
CP3
CP9

Contidos
Temas Subtemas
1. La cultura clásica grecolatina 1.1.- Filosofía, arte, polis y democracia en la Hélade
1.2. - La herencia civilizadora de Roma
2. La mentalidad medieval 2.1. -La Iglesia: control social y de la cultura escrita
2.2.- El nacimiento de las Universidades
3. Renacimiento y Humanismo 3.1. -El redescubrimiento del hombre
3.2. -Una cultura para mecenas
3.3. -La revolución de la imprenta
4. La cultura del Barroco 4.1. La Contrarreforma
4.2. La ciudad como escenario de representación del poder
5. La Europa de la Ilustración: las conquistas de la razón 5.1. La difusión de las academias de letras y ciencias
5.2. El conocimiento de otros mundos: las exploraciones geográficas
6. Cambios culturales en los siglos XIX y XX 6.1. El proceso de secularización
6.2. Los nacionalismos
6.3. La cultura de masas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A1 A9 A15 B5 B7 B10 C2 5 0 5
Recensión bilbiográfica B10 C1 0 40 40
Sesión maxistral B11 C3 10 0 10
Análise de fontes documentais A8 B2 C1 C9 5 15 20
 
Atención personalizada 0 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Debate na aula moderado polo docente sobre cuestións relacionadas cos contidos da materia a partir de noticias de actualidade ou de diversas fontes de información
Recensión bilbiográfica Análise e valoración do contido dunha monografía referida á temática da asignatura
Sesión maxistral Explicación oral de contidos da materia e plantexamento de interrogantes ao alumno para incentivar a súa reflexión
Análise de fontes documentais Comentario crítico de documentais ou películas que traten aspectos relativos ao temario da asignatura

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Recensión bilbiográfica
Descrición
Atenderase en horario de titoría presencial e mediante correo electrónico toda dúbida ou consulta do alumnado a título particular relativa a ditas actividades

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Análise de fontes documentais A8 B2 C1 C9 Terase en conta o rigor na análise dende a óptica de historia cultural de películas ou documentais que traten contidos da asignatura 40
Discusión dirixida A1 A9 A15 B5 B7 B10 C2 Valorase a participación do alumnado e a súa capacidade para opinar con fundamento 10
Recensión bilbiográfica B10 C1 Terase en conta a capacidade de análise e de síntese do material obxecto de recensión, ademais da claridade expositiva e o nivel léxico-gramatical deste traballo escrito 40
Sesión maxistral B11 C3 Valorarase a asistencia a clase 10
 
Observacións avaliación

Aqueles/as alumnos /as que teñan algún tipo de excepcionalidade para vir a clase legalmente concedida, que falen co/a pofesor/a á comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes.


Fontes de información
Bibliografía básica Coffin, Judith G, y Stacey, Robert. C. (2012). Breve historia de Occidente : [las civilizaciones y las culturas] . Barcelona: Planeta
Kraye, J. (1998). Introducción al Humanismo renacentista. Cambrigde: Cambridge University Press
Pérez Almoguera, Arturo (2010). La civilización griega : los orígenes de nuestra cultura . Madrid: Anaya
Grimal, Pierre (1999). La Civilización romana : vida, costumbres, leyes, artes. Barcelona: Paidós
Mosse, George L. (1997). La Cultura europea del siglo XIX. Barcelona: Ariel
Mosse, George L. (1997). La Cultura europea del siglo XX. Barcelona: Ariel
Sabaté, Flocel (2011). Vivir y sentir en la Edad Media. Madrid: Anaya

Bibliografía complementaria Anderson, Benedict R. O'G. (1993). Comunidades imaginadas : reflexiones sobre el origen y la difusión del nacionalismo. México: Fondo de Cultura Económica
Burke, Peter (2002). El Renacimiento europeo : centros y periferias. Barcelona: Crítica
Honour, Hugh (1994). El Romanticismo. Madrid. Alianza Editorial
Burrow, J.W. (John Wyon) (2001). La Crisis de la razón : el pensamiento europeo, 1848-1914 . Barcelona: Crítica
Israel, Jonathan I. (2012). La Ilustración radical : la filosofía y la construcción de la modernidad, 1650-1750 / Jonathan I. Israel . México: Fondo de Cultura Económica
Hall, Alfred Rupert (1985). La Revolución científica : 1500-1750. Barcelona: Crítica
Gubern, Román (1988). Mensajes icónicos en la cultura de masas. Barcelona: Lumen
WEBGRAFÍA

-      -          Exposición Mediterráneo (Obra Social La Caixa)

https://www.youtube.com/watch?v=RSdQZyaw7Nk

 

-          Roma, un imperio sin límites. Serie documental de Mary Beard

o   Capítulo 1: https://www.youtube.com/watch?v=XtjqriWGb8U

o   Capítulo 2: https://www.youtube.com/watch?v=aymdGLwAvOE

o   Capítulo 3: https://www.youtube.com/watch?v=sNTRyHXKzEM

o   Capítulo 4: https://www.youtube.com/watch?v=k3T7EbChmS8

 

·         Miniserie documental sobre una saga familiar que ejemplifica el mecenazgo artístico y el ascenso a la cumbre social: Los Medici: Padrinos del Renacimiento. 

o   https://www.youtube.com/watch?v=X-M76ZiokiQ

o   https://www.youtube.com/watch?v=OWG_ZSVeVbg

o   https://www.youtube.com/watch?v=UiorSyoC4po

o   https://www.youtube.com/watch?v=6TBYtYkA6q4

 

 

·         Documentales sobre el Barroco, producidos por la BBC en 3 capítulos y presentados por Waldemar Januszczak

o   http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-1-italia-video_adbecece3.html

o   http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-2-espana-y-los-paises-bajos-video_dc53cd77d.html

o   http://www.documaniatv.com/arte-y-cine/el-barroco-3-inglaterra-video_26f9e0dc4.html

·         Documental : Héroes de la Ilustración

o   https://www.youtube.com/watch?v=n5fBoACjdCA

o   https://www.youtube.com/watch?v=Zo-NtVgWrsE

·         Conversaciones de expertos sobre “cuestiones palpitantes” dentro del programa cultural de la Fundación Juan March

o   https://www.march.es/formats/1002/


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías