Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Sistema Español de Museos, Arquivos e Bibliotecas Código 710521004
Titulación
Mestrado Universitario en Estudos Avanzados en Museos, Arquivos e Bibliotecas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Ruiz Astiz, Javier
 Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Profesorado
Ruiz Astiz, Javier
 Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Web
Descrición xeral Os obxectivos son:

1º) Acadar por parte dos e das discentes a formación que lles permita coñecer o funcionamento legal e profesional que require traballar en rede. Unha labor que require que se desenvolva dentro dun determinado territorio e dentro dun sistema propio das ciencias da información e documentación.

2º) Dotar ás alumnas/os de coñecementos para levar a cabo a análise dos sistemas de información e documentación, e así poder optimizar as posibilidades que ofrecen para mellorar os servizos de cara ao usuario.

3º) Conquerir que os alumnos/as adequiran formación e habilidades instrumentais e intelectivas, que no eido profesional lles achancen chegar a sinerxias efectivas mediante o emprego do traballo en rede, e que sexan capaces de revertir os seus resultados desas sinerxias cara aos cidadáns.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos

– Non se realizarán cambios.

2. Metodoloxías

*Metodoloxías docentes que se manteñen:

– Sesión maxistral.
– Traballos tutelados.
– Lecturas.
– Atención personalizada.

*Metodoloxías docentes que se modifican:

– Proba mixta (non se realizará de forma presencial, senon por medios telemáticos).

– Sesión maxistral (non se realizará de forma presencial, senon por medios telemáticos: Teams).

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

– Correo electrónico: Diariamente. De uso pra facer consultas, solicitar encontros virtuais para resolver dúbidas e facer o seguimento dos traballos tutelados.

– Moodle: Diariamente. Segundo a necesidade do alumando. Dispoñen de “foros temáticos asociados aos módulos” da materia, para formular as consultas necesarias. Tamén hai “foros de actividade específica” para desenvolver as “Discusións dirixidas”, a través das que se se pon en práctica o desenvolvemento de contidos teóricos da materia.

– Teams: sesións en gran grupo para o avance dos contidos teóricos e dos traballos tutelados na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario de aulas da facultade. De 1 a 2 sesións semanais (ou mais segundo o demande o alumnado) en pequeno grupo (ate 4 persoas), para o seguimento e apoio na realización dos “traballos tutelados”. Esta dinámica permite facer un seguimento normalizado e axustado as necesidades da aprendizaxe do alumando para desenvolver o traballo da materia.

4. Modificacións na avaliación

– Non se realizarán cambios, polo que as porcentaxes seguirán sendo os mesmos.

*Observacións de avaliación:

Mantéñense as mesmas que figuran na guía docente.

Requisitos para superar a materia:

1. Asistir e participar regularmente nas actividades da clase.

2. Obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (traballo tutelado, lecturas e exame).

3. Entregar e expoñer o traballo tutelado na data que se indique.

4. A 2ª oportunidade estará sometida aos mesmos criterios que a 1ª oportunidade.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

– Non se realizarán cambios.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 CE3 – Saber manexar e aplicar as novas tecnoloxías no eido do patrimonio cultural e bibliográfico documental
A4 CE4 – Saber manexar estratexias de márqueting cultural
A9 CE9 – Ter capacidade como xestor cultural e patrimonial
A10 CE10 – Estar capacitado para deseñar, xestionar e organizar exposicións permanentes e temporais
A12 CE12 – Coñecer os museos, arquivos e bibliotecas desde un punto de vista diacrónico
A13 CE13 – Estar capacitado para deseñar novos recuros para museos, arquivos e bibliotecas no ámbito da Sociedade do Coñecemento
A14 CE14 – Contribuír ao deseño e mellora de dontenedores e de proxectos culturais e patrimoniais
B1 CB6 – Posuir e comprender os coñecementos que acheguen una base u oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB7 – Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos nunha base ou oportunidade de resolución de problemas en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB8 – Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partires dunha información que sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexión sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 CB9 – Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sin ambigüidades
B5 CB10 – Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de se en gran medida autodirixido ou autónomo
B8 CG3 – Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da súa vida
B9 CG5 – Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
B10 CG6 – Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información disponible para resolver os problemas cos que deben de enfrontarse
C3 CT3 – Habilidades para localizar e analizar información de fontes diversas
C4 CT4 – Capacidade de crítica e autocrítica
C6 CT6 – Capacidade de organización e planificación
C7 CT7 – Traballar de forma autónoma e con iniciativa
C9 CT10 – Incorporas as TIC no proceso de investigación e a xestión da información, no análise de datos e a difusión e comunicación de resultados

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Iniciar aos alumnos/ as na análise dos sitemas de información de arquivos, bibliotecas e museos no plano teórico e práctico, así como no seu aspecto legal. AP4
AP9
 BP1
BP2
BP8
 CP3
CP4
CP6
CP7
Iniciar na metodoloxía de investigación da disciplina mediante traballos de curso tutelados (teórico e práctico) que fomenten o desenrolo dun pensamento crítico e creativo. AP3
AP10
AP12
AP13
AP14
 BP3
BP4
BP5
BP9
BP10
 CP3
CP9

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Concepto de sistema

1.1 Orixe, bases teóricas e evolución
1.2 Caractéristicas
Tema 2. Centros de información e construcción cultural

2.1 Sistema cultural e os centros de información
2.2 O territorio e a construcción e planificación dos sistema de información
Tema 3. Sistema de Arquivos do Estado Español

3.1 Obxectivos e características do sistema
3.2 Aspectos legais do sistema
Tema 4. Sistema de Bibliotecas do Estado Español
4.1 Obxectivos e características do sistema
4.2 Aspectos legais do sistema
Tema 5. Sistema de Museos do Estado Español 5.1 Obxectivos e características do sistema
5.2 Aspectos legais do sistema

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A12 B2 B10 C4 C6 11 0 11
Lecturas A4 A9 A10 B3 4 20 24
Traballos tutelados A3 A13 A14 B4 B5 B8 B9 C3 C7 C9 4 15 19
Proba mixta A3 B1 B2 2 17 19
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Aulas maxistrais nas cales se explicará a evolución e as bases teóricas da materia.
Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Proba mixta Proba que pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación sobre os contidos teóricos e prácticos da materia para a avaliación dos coñecementos adquiridos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición

Asesorar na metodoloxía así como na redacción.

Resolucíón de cuestións e problemas plantexados polos alumnos.

Importante a titorización dos traballos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Lecturas A4 A9 A10 B3 Avaliaranse a entrega na data establecida, a análise, síntese e reflexión persoal sobre o asunto tratado nas lecturas establecidas. 40
Traballos tutelados A3 A13 A14 B4 B5 B8 B9 C3 C7 C9 Constará dun traballo sobre algunha unidade de información do sistema español de Arquivos, Bibliotecas e Museos.

O traballo enviaranse por correo electrónico e entregaranse ao profesor sobre papel na data acordada na aula. Ademais de ser exposto en clase un día. De non entregarse nese día, únicamente se recollerán eses traballos se o discente presenta a xustificación pertinente da razón pola cal non poido presentalos na data sinalada.

Efectuar cada un dos alumnos as lecturas e os traballos anteriores é indispensabel para superar a materia. Estos non subirán nota cando o discente non aprobe o examen da materia.
20
Proba mixta A3 B1 B2 Avaliaranse os contidos das respostas, a adecuación das mesmas ás preguntas realizadas, a capacidade de argumentación, o emprego da terminoloxía, a expresión escrita, a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), a creatividade e o espírito crítico.
Non se corrixirán aquelas respostas que conteñan faltas de ortografía ou non contesten ó tema exposto. 		40
 
Observacións avaliación

Efectuar cada un dos alumnos o traballo tutelado e as lecturas anteriores é indispensabel para superar a materia. Estos non subirán nota (nin farán media) cando o discente non conquira o aprobado na proba mixta, xa que non obter o aprobado no exame, implica non superar a disciplina.

Aqueles/as alumnos /as que teñan algún tipo de excepcionalidade para vir a clase legalmente concedida, que falen co/a pofesor/a á comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes

Fontes de información
Bibliografía básica

O profesor completará esta bibliografía nas aulas durante as explicacións. Tamén proporcionará ás alumnas/os a lexislación do Estado español e de varias das súas CCAA, no que atinxe aos seus respectivos sistemas de información.

Abadal Falgueras, E. Sistemas y servicios de información digital. Gijón: Ed. Trea, 2001.

Bergtoglio Johansen. Introducción a la teoría de los sistemas. México: ed. Limusa, 1982.

Comision Europea DG XIII/E.4. Las bibliotecas públicas y la sociedad de la información. Luxemburgo: Oficina de Publicacións da CEE, 1998.

Fuentes Romero, J J. “Sistemas bibliotecarios en el Estado español”. En I Conferencia de Bibliotecarios y Documentalistas Españoles. Madrid: Ministerio de Cultura, 1992.

Fuentes Romero, J J. “Bibliotecas centrales de Comunidades Autónomas del Estado Español: su colección de materiales”. Revista española de documentación científica. 4,  23. 2001, pp. 395-416.

Hernandez, H. Las bibliotecas públicas en  España. Una realidad abierta. Madrid: Fundación Germán Sánchez Ruipérez, 2001.

IFLA – FUNDESCO. Servicio de bibliotecas públicas. Directrices para el desarrollo. FundaCultura, 2002.

Kendal, K. E. Análisis de diseño de sistemas. México: Ed. Prentice, 1991

Osborne, L e Nakamura, M. Systems analysis for librarians an information professionals. Rnglewood: Libraries Ulimited, 2000

sistemas de información.

Bertalanffy, von L., Asbhy, W. R., Weinberg, et al.  Tendencias en la teoría general de sistemas. Madrid : Alianza Editorial, 1987.

Comision Europea DG XIII/E.4. Las bibliotecas públicas y la sociedad de la información. Luxemburgo: Oficina de Publicacións da CEE, 1998.

Fuentes Romero, J J. “Sistemas bibliotecarios en el Estado español”. En I Conferencia de Bibliotecarios y Documentalistas Españoles. Madrid: Ministerio de Cultura, 1992.

García Lopez, Genaro. "El origen del sistema bibliotecario Español. Características y utilidad de los fondos bibliográficos que conformaron las primeras bibliotecas públicas en el segundo tercio del s. XIX". Revista Investigación Bibliotecológica, vol. 30, nº69, maio-agosto 2016, pp. 231-272.
Bibliografía complementaria