Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Museografía Código 710521010
Titulación
Mestrado Universitario en Estudos Avanzados en Museos, Arquivos e Bibliotecas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Martín Vaquero, Rosa Consolación
Correo electrónico
r.martin@udc.es
Profesorado
Martín Vaquero, Rosa Consolación
Correo electrónico
r.martin@udc.es
Web
Descrición xeral Asignatura del Departamento de Humanidades, impartida por Rosa Consolación Martín Vaquero.

Este curso da las bases para definir y entender qué es La Museografía, que se explica como la disciplina técnica y práctica que conlleva la aplicación de la ciencia Museológica.
Tiene como objetivos: a) aprender a exhibir obra e arte en su relación con el espacio, el contexto y el visitante; b) obtener los conocimientos básicos en el diseño y montaje de exposiciones;c) El estudio de los elementos de una muestra; d) El manejo y conservación de los materiales.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 – Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural e bibliográfico documental
A2 CE2 – Coñecer e manexar as técnicas museográficas e historiográficas
A3 CE3 – Saber manexar e aplicar as novas tecnoloxías no eido do patrimonio cultural e bibliográfico documental
A7 CE7 – Coñecer o marco xurídico e as institucións que regulan a protección e conservación do patrimonio cultural e bibliográfico-documental
A8 CE8 – Estar capacitado para a posta en valor e a difusión do patrimonio culturale bibliográfico documental
A9 CE9 – Ter capacidade como xestor cultural e patrimonial
A10 CE10 – Estar capacitado para deseñar, xestionar e organizar exposicións permanentes e temporais
A13 CE13 – Estar capacitado para deseñar novos recuros para museos, arquivos e bibliotecas no ámbito da Sociedade do Coñecemento
A14 CE14 – Contribuír ao deseño e mellora de dontenedores e de proxectos culturais e patrimoniais
A15 CE15 – Ter capacidade para catalogar e organizar coleccións patrimoniais
B1 CB6 – Posuir e comprender os coñecementos que acheguen una base u oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB7 – Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos nunha base ou oportunidade de resolución de problemas en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB8 – Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partires dunha información que sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexión sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 CB9 – Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sin ambigüidades
B5 CB10 – Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de se en gran medida autodirixido ou autónomo
B7 CG2 – Dominar a expresión e a comprensión de xeito oral ou escrita dun idioma estranxeiro
B8 CG3 – Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da súa vida
B9 CG5 – Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
B10 CG6 – Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información disponible para resolver os problemas cos que deben de enfrontarse
B12 CG8 – Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C1 CT1 – Capacidade de análise e síntese
C2 CT2 – Capacidade de resolución de problemas
C3 CT3 – Habilidades para localizar e analizar información de fontes diversas
C4 CT4 – Capacidade de crítica e autocrítica
C5 CT5 – Capacidade de innovar
C6 CT6 – Capacidade de organización e planificación
C8 CT8 – Traballar de forma colaborativa
C9 CT10 – Incorporas as TIC no proceso de investigación e a xestión da información, no análise de datos e a difusión e comunicación de resultados
C10 CT11 – Ter capacidade para actualizar os coñecementos, metodoloxías e estratexias na práctica profesional

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir y ampliar conocimientos técnicos en el diseño y el montaje de exposiciones y todo lo relativo a la práctica del museo AP1
AP2
AP7
AP10
AP13
AP14
BP1
BP4
BP5
BP7
BP8
CP1
CP2
CP3
CP9
CP10
Aprender a poner en valor de la obra artística AP1
AP2
AP8
AP9
AP10
AP13
AP14
AP15
BP2
BP4
BP5
Aprender a manejar y conservar los materiales AP1
AP2
AP3
AP7
AP8
AP9
AP10
AP13
AP14
AP15
BP1
BP2
BP3
BP5
BP8
BP9
BP10
CP1
CP2
CP4
CP5
CP6
CP8
CP9
Elaborar y exponer trabajos en equipo AP2
AP7
AP8
AP10
AP14
BP2
BP3
BP4
BP10
BP12
CP2
CP5
CP8
CP9
CP10

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Conceptos generales sobre Museología y Museografía. El término comisario.
Tema 2. Arquitectura de los museos.
Tema 3. Diseño y montaje de exposiciones.
Tema 4. Los museos y su proyección en la sociedad.

Las fuentes del comisario. Investigación
La redacción del proyecto expositivo.
Presentación de la propuesta y viabilidad de la exposición.
La financiación de una exposición

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Aprendizaxe colaborativa A1 A2 A3 A7 A8 A9 B1 B2 B4 B5 B7 B8 B9 B10 B12 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C8 C9 C10 5 20 25
Estudo de casos A1 A2 A7 A8 A10 A13 A14 A15 B5 B7 B8 B9 C1 C3 C9 3 19 22
Investigación (Proxecto de investigación) A1 A3 A8 B1 B2 B4 B8 B9 B10 C2 C3 C9 4 4 8
Discusión dirixida A1 A2 A3 A9 A14 A15 B1 B4 B5 B8 B12 C1 C2 C3 C9 5 0 5
Actividades iniciais A1 A2 A3 A7 B4 B5 B7 C1 C2 C3 C9 10 0 10
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Aprendizaxe colaborativa Se harán varios trabajos en grupo sobre diferentes proyectos expositivos para analizar sus características
Estudo de casos Análisis y catalogación de obras de arte
Investigación (Proxecto de investigación) Estudo pormenorizado dun proxecto de exposición onde o alumnado debe demostrar capacidade de síntesis e razoamento segundo os criterios estudados (cronolóxico, lóxico, xeográfico, cuantitativo, cualitativo, etc.).
Discusión dirixida promover debates en clase sobre el hecho creativo. El profesor moderará las diferentes posturas
Actividades iniciais Exposición oral del profesor complementada con el uso de medios audiovisuales con la finalidad de transmitir conocimientos y facilitar la comprensión de términos

Atención personalizada
Metodoloxías
Investigación (Proxecto de investigación)
Discusión dirixida
Aprendizaxe colaborativa
Estudo de casos
Descrición
El profesor actuará cómo guía en el análisis y comentario de los casos de estudio. Igualmente marcará las pautas a seguir en el trabajo de investigación realizado por el alumno de forma individual o en grupo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Investigación (Proxecto de investigación) A1 A3 A8 B1 B2 B4 B8 B9 B10 C2 C3 C9 Trabajo de investigación individual 60
Discusión dirixida A1 A2 A3 A9 A14 A15 B1 B4 B5 B8 B12 C1 C2 C3 C9 Pretende evaluar la capacidad para expresarse oralmente 20
Actividades iniciais A1 A2 A3 A7 B4 B5 B7 C1 C2 C3 C9 Se harán preguntas sobre los temas teóricos evaluando la capacidad de síntesis y comprensión de los temas 4
Aprendizaxe colaborativa A1 A2 A3 A7 A8 A9 B1 B2 B4 B5 B7 B8 B9 B10 B12 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C8 C9 C10 Trabajos en grupo sobre la temática de estudio 6
Estudo de casos A1 A2 A7 A8 A10 A13 A14 A15 B5 B7 B8 B9 C1 C3 C9 Estudio individual de un proyecto de exposición 10
 
Observacións avaliación

Para poder ser
evaluado en la primera oportunidad (mayo) el alumno debe cumplir los siguientes
requisitos: 1. Se valorará, la asistencia a clase (al menos el 80%), la
participación activa, los ejercicios individuales realizados dentro y fuera del
aula, revisados y entregados en las fechas indicadas (entregados al menos el
80%). 2. Para la nota final será preceptivo para hacer nota media el haber
realizado y aprobado la Prueba objetiva o examen y un Trabajo Tutelado. (Se
valorará la dedicación y la entrega de ejercicios, corregidos y vistos por el
alumno para su lectura y debate, prácticas, visitas fuera del aula, viajes
culturales y actividad realizada durante el curso y si cumplen los objetivos y
competencias adquiridas, podrá ser superada sin examen) 3. Si en la oportunidad
de mayo, el alumno suspende algunas de las pruebas señaladas en el punto
anterior -examen o trabajo-, la nota de la prueba aprobada se guarda para el
ejercicio de julio, así como los ejercicios entregados en tiempo, corregidos por
el profesor y visto por el alumno. 4. Si el trabajo, preceptivo para hacer nota
media, no se ha presentado y expuesto durante el curso, en la convocatoria de
Julio, al ser un trabajo tutelado, para ser valorado tendrá que ser revisado
-tema, contenido y seguimiento del mismo- por la profesora y a su vez expuesto.

SE
CONSIDERARÁ HACER EVALUACIÓN CONTINUA, SI EL ALUMNO, TIENE ASISTENCIA A CLASE
(mínimo 80%), PARTICIPACIÓN, EJERCICIOS REALIZADOS EN EL AULA Y/O ENTREGADOS
(individual y/o en grupo) -corregidos por el profesor y revisados por el
alumno-. ASÍ COMO UN TRABAJO TUTELADO Y EXPOSICIÓN relacionado con la
asignatura (en grupo), y todo ello si tienen la calidad suficiente y ha
participado en las actividades que se realicen fuera del aula, con la entrega
de los ejercicios pedidos.

Los anteriores criterios de avaliación se
aplicaran tanto a la primera como a la segunda oportunidad.

Aqueles/as alumnos /as que teñan algún tipo de excepcionalidade para vir a clase legalmente concedida, que falen co/a pofesor/a á comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes

Las personas que se acojan al sistema de
Dispensa -a tiempo parcial-, tendrán que realizar una prueba escrita que
valorará al 100%, pero deberán entregar igualmente los trabajos individuales
propuestos y aprobarlos, sin bien, para que se consideren en la nota final han
de llevar un seguimiento por la profesora. Estos criterios de avaliación se aplicaran tanto a la primera como a la segunda oportunidad.


Fontes de información
Bibliografía básica

 ALONSO FERNANDEZ, Luis: Museología y Museografía. Barcelona, Ed. Del Serbal, 2006 (3ª ed.). (ISBN: 978-84-7628-276-4).

ALONSO FERNÁNDEZ, L.: Diseño de exposiciones. Concepto, instalación y montaje, Madrid, Alianza, 2001.

AVILA, A.: El arte y sus museos, Barcelona, Ed. Serbal, 2003

BARCIELA GARRIDO, Pilar: Exposições e programas expositivo” en: Museus do Eixo Atlântico. Coord. Mário Armando Nogueira Pereira de Brito y José Manuel Hidalgo Cuñarro. Ed. Gráficas Planeta, S.L. 2004, pp. 113-126. -

BELCHER, M.: Organización y diseño de exposiciones, su relación con el museo, Gijón, Ed. Trea, 1994.

BELLIDO GANT, M.L.: Arte, museos y nuevas tecnologías, Gijón, Trea, 2001

CABALLERO ZOREDA, L.: Funciones, organización y servicios de un museo, Madrid, MAN, 1982.

GARRADAS, Cláudia. “Panorámica dos museos de arte en Galicia” en: Museus do Eixo Atlântico. Coord. Mário Armando Nogueira Pereira de Brito y José Manuel Hidalgo Cuñarro. Ed. Gráficas Planeta, S.L. 2004, pp. 77- 90.

MAGALHÃES, Ivone. “As montaxes expositivas nos museos da rexión atlántica Galega” en: Museus do Eixo Atlântico. Coord. Mário Armando Nogueira Pereira de Brito y José Manuel Hidalgo Cuñarro. Ed. Gráficas Planeta, S.L. 2004, pp. 127-139. --

RICO, J.C.: Museos, arquitectura, arte: Los espacios expositivos, Madrid, Silex, 1994.

RICO, J.C.: La difícil supervivencia de los museos, Gijón, Trea, 2003.

RICO, Juan Carlos: Manual práctico de museología y técnicas expositivas.Madrid, Ed. Sílex, 2006. (ISBN: 978-84-7737-168-6)

SALAS LÓPEZ, F.: El museo, cultura para todos, Madrid, Ministerio de Cultura, 1980.

VV.AA.: Tecnologías para una museografía avanzada.Madrid, Ministerio de Cultura, ICOM, 2007

INTERNET

International Council of Museums (ICOM) : www.icom.org

Código de deontología profesional (todo en la página de estatutos): www.icom.museum/statuts.html

InternacionalComité for the Training of Personnnel (ICTOP): www.city.ac.uk/ictop/

InternacionalComité for Museology (ICOFOM):www.umu.se/pordic.museology/icofom.html

BIBLIOGRAFÍA ESPECÍFICA

Nota: Se aportará bibliografía específica correspondiente, en los tema y/o apartados del programa.

.

Bibliografía complementaria
Nota: Además de la bibliografía específica correspondiente en los tema y/o apartados del programa, el alumno puede solicitar bibliografía que considere necesaria para realizar los trabajos de curso propuestos.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Historia dos Museos e do Coleccionismo/710521008

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Organización e Xestión de Museos/710521011

Materias que continúan o temario

Observacións

En el apartado: Atención personalizada se valorará la participación activa en clase y los ejercicios entregados, realizados dentro y fuera del aula. Para la nota final será preceptivo para hacer nota media el haber realizado y aprobado la Prueba objetiva o examen y el Trabajo en grupo. Los Viajes Culturales programados y Visitas-Clases Prácticas, se realizan como complemento a las clases teóricas, con carácter obligatorio y/o voluntario y coordinación con el alumnado, se podrán realizar sin necesidad de que coincidan en las horas de clase en el aula y serán valoradas. Se valorará la asistencia a clase (asistir al menos al 80%)con participación activa. También se valorará la revisiones por parte del alumno (si no lo hace no se valoran) de los ejercicios entregados y corregidos por el profesor con debate y discursión en el aula. Se tendrá en cuenta los grupos de trabajo creados para la realización de tareas dentro y fuera de la clase. Se evaluará la aportación individual y el resultado global.

Materias que continúan y/o ayudan en el temario: Asig: Organización y Gestión de Museos. Del Máster que se imparte en la Facultad de Museos, Archivos y Bibliotecas. Asig: Museoloxía del Grado de Humanidades.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías