Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Historia Contemporánea Código 710G01026
Titulación
Grao en Humanidades
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Profesorado
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Web http://http://humanidades.udc.es
Descrición xeral Estudo das liñas básicas da evolución histórica da humanidade nos séculos XIX e XX.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se levarán a cabo
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen: todas as sinaladas na guía docente, agás as Saídas de Campo e a Discusión Dirixida.
As sesións das clases maxistrais reorientarase á explicación sintética de contidos fundamentais e da diversa potencialidade informativa e ao correcto uso das fontes documentais. Traballarase con recursos web (pezas destacadas e visitas virtuais de museos ), con textos dixitalizados polo propio docente ou con materiais de audio e/o vídeo dispoñibles on line.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico. De luns a venres. Para consultas, resolución de dúbidas e titorización de traballos
- Moodle: Luns e martes. O alumnado disporá de foros temáticos asociados aos módulos da materia
- Teams: 1 sesión semanal en gran grupo para o desenvolvemento dos contidos teóricos na franxa horaria da materia segundo o calendario docente da titulación.

4. Modificacións na avaliación
Non se producen cambios salientables no método que consta na guía docente, agás que:
- A proba obxectiva consistirá nun exame tipo test elaborado a partir dunha síntese de contidos da materia, que o docente porá a dispor don alumnos en Moodle
- A asistencia presencial non computará como criterio de cualificación dende o momento en que se suspenda a presencialidade docente
- Asistencia/participación nas actividades docentes
o Alumnado con dedicación completa: un mínimo de 80%
o Alumnado con adicación a tempo parcial e/ou dispensa académica: un mínimo do 60%
- Requisitos para superar a materia:
o Asistir e participar regularmente nas actividades da clase, cumprindo os prazos de entrega das tarefas académicas de obrigada realización
o Acadar a nota global dun 5 no cómputo global das actividades obxecto de avaliación

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñocemento das producións culturais da Humanidade (Arte, Pensamento, Literatura e Institucións)
A2 Coñocemento do pasado desde un punto de vista diacrónico
A3 Coñocemento do espazo e do territorio
A4 Coñocemento dos diferentes bens e recursos patrimoniais e do seu réxime xurídico
A6 Coñecemento do comportamento humano individual e social
A7 Coñecemento sincrónico y diacrónico de diversas realidades culturais actuáis
A8 Coñocemento básico da realidade socio-política contemporánea
A10 Coñecemento de linguas modernas
A11 Coñecemento das técnicas e métodos de traballo e análise das ciencias humanas e sociais
A12 Uso correcto, oral e escrita, das linguas propias
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa
B5 Traballar de forma colaborativa.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo
B8 Comunicación oral e escrita nas linguas propias
B10 Capacidade de análise e de síntese.
B11 Capacidade de xestión da información relevantes.
B12 Capacidade de integración en equipos multidisciplinares
B16 Capacidade para a adaptación a cambios no contorno
B21 Sensibilidade social, senso da xustiza e da equidade e sensibilidade cara á desigualdade
B22 Sensibilidade polo medio ambiente e a súa protección.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer el proceso de los acontecimientos A7
A8
B1
C2
Coñecer os cambios e permanencias producidos nas sociedades contemporáneas A2
A7
A8
Aprender a expor oralmente e por escrito B1
B8
B10
C1
Coñecer as metodoloxía acaídas para a elaboración de traballos A10
A11
A12
B4
B5
C3
Tomar consciencia da necesidade de aprendizaxe continua A3
B2
B3
B7
B11
B12
B16
C6
C7
Fomentar a través do do coñecimento un mellor exercicio da cidadanía A6
B21
B22
C4
C7
Coñecer as fontes de información para a Historia Contemporánea A1
A3
A4
A11
C3
C6

Contidos
Temas Subtemas



I. As mudanzas estructurais até 1870.

1. A crise do Antigo Réxime e as revolucións liberais/burguesas (1789-1848).
1.2. A industrialización e o nacimento do movemento operario.


II. A época do imperialismo, (1870-1914).

II.1. A segunda revolución industrial e a formación dun mercado mundial.
II.2. A expansión imperialista.



III. O periodo de entreguerras, (1914-1945).

III.1. A Grande Guerra e a organización da paz.
III.2. A economía de entreguerras.
III.3. A revolución rusa.
III.4. A crise das democracias liberais e o ascenso dos fascismos.
IV. O mundo actual: da guerra fria á crise do socialismo,(1945-1990). IV.1. O final da Segunda Guerra Mundial e o novo mapa xeo-político.
IV.2. A guerra fria e as novas formas do conflicto.
IV.3. A descolonización e os problemas do Terceiro Mundo.
Epílogo. Os retos da sociedade do presente.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva A2 A6 A7 A8 B10 C1 2 0 2
Discusión dirixida A2 A3 A6 A7 A8 B2 B3 B5 B8 B10 B22 C1 10 0 10
Análise de fontes documentais A1 A2 A4 A6 A7 A11 A12 B1 B3 B4 B5 B8 B10 B11 B12 C2 C3 C6 30 20 50
Lecturas A1 A2 A6 A7 A8 A10 B1 B3 B4 B10 B11 C4 C6 C7 0 59 59
Saídas de campo A1 A2 A3 A4 B11 C7 4 2 6
Sesión maxistral A2 A6 A7 A8 B3 B7 B11 B16 B21 C1 C4 C6 C7 21 0 21
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva Exame escrito baseado en preguntas sobre os contidos da asignatura
Discusión dirixida Debate na aula sobre cuestións tratadas en materiais distribuídos polo docente e lidos previamente polo alumno en horas non presenciais, ou ben a partir de exposicions orais feitas polos alumnos. O profesor orientará a discusión na que deberá participar a totalidade de integrantes da clase
Análise de fontes documentais Consulta por parte do alumno de fontes históricas de base documental coa finalidade de inicialo no uso das mesmas e no seu potencial informativo.
Lecturas Lectura a cargo do alumno de monografías ou outros materiais bibliográficos seleccionados polo profesor sobre contidos do temario. O alumno deberá presentar por escrito un resumo dos contidos da obra, demostrando capacidade de análise e de síntese
Saídas de campo Visita guiada a museos, arquivos, bibliotecas ou outros centros culturais con exposicións temporais ou fondos permanentes relativos as materias da asignatura. O alumnado deberá demostrar un aproveitamento da actividade participando en foros de discusións dirixida sobre os contidos da visita
Sesión maxistral Exposición por conta do profesor de cuestións basilares relacionadas co temario.

Atención personalizada
Metodoloxías
Discusión dirixida
Análise de fontes documentais
Lecturas
Descrición
Atenderase en horario de titoría presencial e mediante correo electrónico toda dúbida ou consulta do alumnado a título particular relativa a ditas actividades

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A2 A6 A7 A8 B10 C1 Será valorado o nivel de articulación do discurso narrativo, a calidade léxico-gramatical e a adecuación das respostas do alumno ás cuestións formuladas 50
Análise de fontes documentais A1 A2 A4 A6 A7 A11 A12 B1 B3 B4 B5 B8 B10 B11 B12 C2 C3 C6 Valorarasen os froitos, en termos de información obtida, da análise de ditas fontes, a a súa correcta contextualización histórica e o rigor no comentario das mesmas 25
Lecturas A1 A2 A6 A7 A8 A10 B1 B3 B4 B10 B11 C4 C6 C7 Calificarase tendo en conta a capacidade se análise e de síntese do material bibliográfico obxecto de lectura, e tamén o xuízo crítico que merece ao alumno considerando o súas capacidades formativas para recensionalo 25
 
Observacións avaliación

Será requisito imprescindible para aprobar a asignatura acadar alomenos a puntuación dun 5 na proba obxectiva. 

As faltas de ortografia e/ou incorreccións léxico-gramaticais poden implicar unha diminución da calificación final.

Nos casos dos alunmos que  non poidan asistir á clase (por recoñecemento oficial de adicación a tempo parcial e/o dispensa académica), dos alumnos repetidores e dos alunmos Erasmus, a organización da asignatura adaptarase ás súaas circunstancias.


Fontes de información
Bibliografía básica Artola, M., y M. Pérez Ledesma. (2005). Contemporánea. La historia desde 1776.. Madrid, Alianza Editorial.
Mammarela, G. (1990). Historia de Europa Contemporánea.. Barcelona, Ariel.
Kinder, H., y Hilgemann, W (2007). Atlas histórico mundial. De los orígenes a nuestros días. Madrid, Akal
Grupo Gándara. (1994). Cadernos de Historia. Historia do Mundo Contemporáneo (12 cadernos).. Vigo, Xerais.
Arrighi, G. (1999). El largo siglo XX.. Madrid, Akal
Fontana, J. (2017). El siglo de la revolución : una historia del mundo desde 1914. Barcelona, Crítica
Briggs, A. y P. Clavi. (1997). Historia Contemporánea de Europa, 1789-1989.. Barcelona, Crítica.
Palmer, R.- J. Colton. (1981). Historia Contemporánea.. Madrid, Akal.
Azcona, J. M. (2005). Historia del mundo actual (1945-2005): ámbito sociopolítico, estructura económica y relaciones internacionales.. Madrid.
García de Cortazar, F. (1996). Historia del mundo actual, 1945-95.. Madrid, Alianza Editorial.
Martínez Roda, F. (coord.) (2008). Historia del mundo contemporáneo, de la revolución a la globalización. Valencia, Tirant lo Blanc
Hobsbawm, E. (1995). Historia del siglo XX, 1914-1991.. Barcelona, Crítica.
Nouschi, M. (1996). Historia del siglo XX. Todos los mundos, el mundo.. Madrid, Cátedra.
Procacci, G. (2007). Historia general del siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Calvocoressi, P. (1987). Historia política del Mundo Contemporáneo. De 1945 a nuestros días.. Madrid, Akal.
Paredes, J. (2010). Historia universal contemporánea.. Barcelona, Ariel.
Fernández, A. (2000). Historia Universal. Edad Contemporánea.. Barcelona, Ed. Vicens Vives.
Villani, P. (). La edad contempòránea 1800-1914.. Barcelona, Ariel.
Villani, P. (1997). La edad contemporánea, 1914-1945.. Barcelona, Ariel.
Osternhammel, J. (2015). La transformación del mundo: una historia global del siglo XIX. Barcelona, Crítica
Casanova, J. (2017). La venganza de los siervos. Madrid, Akal
Fontana, J. (2011). Por el bien del imperio: una historia del mundo desde 1945 . Madrid, Pasado y Presente

Bibliografía complementaria (). .
Blom, P. (2013 ). Años de vértigo. Cultura y cambio en Occidente, 1900-1914..
Chesneaux, J. (1969). Asia Oriental en los siglos XIX y XX. . Barcelona, Labor.
Schama, S. (2004). Auge y caída del Imperio británico, 1776-2000.. Barcelona, Crítica.
Rule (1990). Clase obrera e industrialización. Historia social de la Revolución industrial británica, 1750-1850.. Barcelona, Crítica.
Tamames, R. (1988). Diccionario de Economía.. Madrid, Alianza.
Furet, F. y M. Ozouf. (1989). Diccionario de la Revolución Francesa.. Madrid, Alianza Editorial.
Abós, A.-Marco, A. (1982). Diccionario de términos básicos para la Historia. Madrid, Alhambra
Fieldhouse, D.K. (1977). Economía e Imperio. . Madrid, Siglo XXI.
Amin, Samir (2008). El imperio del caos: la nueva globalización capitalista.. Madrid, Iepala
Moita, L. (1984). El movimiento de países no alineados.. Madrid, Iepala
Bruneteau, B. (2006). El siglo de los genocidios. Violencias, masacres y procesos genocidas. Madrid, Alianza
Dobb, M. (1984). Estudios sobre el desarrollo del capitalismo.. Madrid, Siglo XXI.
Caine, B. y G. Sluga. (2000). Género e Historia. Mujeres en el cambio sociocultural europeo, de 1780 a 1920. Madrid, Narcea.
Skidmore, Th. E. y P. H. Smith. (1996). Historia Contemporánea de América Latina.Siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Beasley, W.G. (1995). Historia contemporánea de Japón.. Madrid, Alianza.
Droz, J. (Dir.). (1973). Historia de Alemania. 2 vol.. Barcelona, Vicens Vves.
Martínez Carreras, J.U. (1987). Historia de la descolonización (1919-1986). Las independencias de Asia y África.. Madrid, Itsmo
Renouvin, P. (1981). Historia de las relaciones internacionales. Siglos XIX y XX.. Madrd, Akal.
Zorgbibe, C. (1997). Historia de las relciones internacionales.. Madrid.
Degler, C.L. (1986). Historia de los EE.UU.. Barcelona, Ariel.
Service, R. (2000). Historia de Rusia en el siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Ki-Zerbo, J. (1980). Historia del África negra.. Madrid, Alianza.
Villares Paz, R. (coord.) (1986). Historia do Mundo Contemporáneo. Textos escollidos.. Vigo, Galaxia
Cipolla, C.M. (Ed.). (1979). Historia económica de Europa. Tomos 3-6. 7 vol.. Barcelona, Ariel.
Leon, P. (Ed.). (1980). Historia económica y social del mundo. Tomos 3-6.. Madrid, Ed. ZYX- Encuentro.
Kindleberger, C. (1988). Historia financiera de Europa.. Barcelona, Ariel.
Abendroth, W. (1976). Historia social del movimiento obrero europeo.. Barcelona, Laia
Kriedte, P. (1986). Industrialización antes de la industrialización.. Barcelona, Crítica
Fohlen, C. (1976). La América anglosajona de 1815 a nuestros días.. Barcelona, Labor.
Mossé, C. (). La cultura europea del siglo XIX.. Barcelona, Ariel.
Hobsbawm, E. (1991). La Era de la Revolución (1789-1848).. Barcelona, Crítica
Hobsbawm, E. (1989). La Era del Capitalismo (1848-1875).. Barcelona, Crítica
Hobsbawm, E. (1989). La Era del Imperio.. Barcelona, Crítica
Rúdé, G. (1976). La Europa revoluconaria(1783-1815).. Madrid, Siglo XXI.
Thompson, E.P. (1989). La formación de la clase obrera en Inglaterra.. Barcelona, Crítica.
Zinn, H. (1997). La otra historia de los Estados Unidos. . Hondarribia, Hiru
Mesa, R. (1974). La revolución colonial. Madrid, Edicusa
Macfarquhar, R. y M. Schoenhals. (2009). La revolución cultural china.. Barcelona, Crítica.
Lefebvre, G. (1973). La Revolución Francesa y el Imperio.. México, FCE
Soboul, A. (1983). La Revolución Francesa.. Madrid, Tecnos
Kemp, T. (1974). La revolución industrial en la Europa del siglo XIX.. Barcelona, Fontanella
Carr, E.H. (1981). La revolución rusa. De Lenin a Stalin, 1917-1929.. Madrid, Alianza
Berstein, M.S. (). Los regímenes políticos del siglo XX. Para una historia comparada del mundo contemporáneo.. Barcelona, Ariel.
Sacristán, M. (1987). Pacifismo, ecología y política alternativa.. Barcelona, Icaria
Landes, D. (1979). Progreso tecnológico y revolución industrial.. Madrid, Tecnos.
Burleigh, M. (2005). Religión y política en Europa.. Taurus.
MOSS, G. L. (2016). Soldados caídos. La transformación de la memoria de las guerras mundiales..
Zubok, V. M. (2008). Un imperio fallido. La Unión Soviética durante la guerra fría.. Barcelona, Crítica.
Taibo, C. (1990). Unión Soviética: la quiebra de un modelo. Madrid, Libros de la Catarata
Ruiz Torres, P. (ed.) (2015). Volver a pensar el mundo de la Gran Guerra..


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Introdución á Historia/710G01002
Xeografía Humana/710G01003
Historia Medieval/710G01016
Historia de América e da Expansión Europea/710G01021
Historia Moderna/710G01024
Antropoloxía Social e Problemas Actuais/710G01025

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Informática Aplicada/710G01004
Arte Contemporánea/710G01028

Materias que continúan o temario
Historia das Relixións/710G01035

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías