Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Arquivística Código 710G02017
Titulación
Grao en Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Alfaya Lamas, Elena
 Correo electrónico
elena.alfaya@udc.es
Profesorado
Alfaya Lamas, Elena
 Correo electrónico
elena.alfaya@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia ten como obxetivo introducir ao alumn@ no concepto, funcións e actividades dos Arquivos así como estudar o Sistema Arquivístico español. Bases para o coñecemento da ciencia e técnica arquivística, seus principios e métodos; dos procedementos para a organización, descripción e uso dos documentos contidos nos arquivos; e das técnicas para sua conservación, reprodución e difusión.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento da natureza da información e dos documentos, dos seus diversos modos de produción e do seu ciclo de xestión, dos aspectos legais e éticos do seu uso e transferencia, e das fontes principais de intormación en calquera soporte, e ao longo do tempo.
A2 Coñecemento, comprensión, aplicación e valoración dos principios teóricos e metodolóxicoa, e das técnicas para a planificación, organización e avaliación de sistemas, unidades e servizos de información.
A3 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos, e das técnicas para a creación e eutentificación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión e intercambio, e avaliación da información e dos recursos informáticos.
A4 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos para o estudo, a análise, a avaliación e a mellora dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
A5 Coñecemento e aplicación das tecnoloxías da información que se emplea nas unidades e servizos de información e nos procesos e transferencia da información.
A6 Coñocemento da realidade nacional e internacional en materia de políticas e servizos de información e das industrias da cultura
A7 Habilidades para analizar, asesorar e formar a produtores, usuarios e clientes de servizos de información, así como nos procesos de negociación e comunicación
A8 Habilidades na obtención, tratamento e interpretación de datos sobre unidades e servizos de información, dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
B1 Que os estudantes demostrasen posuir e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da bas da educación secundaria xera, e adoitan encontrare a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamán algún aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrar por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solución a un público tanto especializado como non especializado
B5 Que os estudantes desenvolverán aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender os estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Capacidade de análise e de sintese aplicaa á xestión e organización da información
B7 Capacidade da xestión da información relevante
B8 Capacidade deuso e adaptación de diversas técnicas de comunicación oral e escrita cos usuarios da información
B9 Habilidades no uso de software xenérico
C1 Expresarse correctamente tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficicais da comunidade autónoma
C2 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C3 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solución baseadas no coñecemento e orientadas cara o ben común
C5 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas a os que deben de enfrontarse
C6 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C7 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C8 Aprender a aprender
C9 Resolver problemas de forma efectiva
C11 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
C12 Traballar de xeito colaborativo
C13 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
C14 Comunicarse de xeito efectivo nun contorno de traballo
C15 Capacidade de organización e planificación do traballo propio
C17 Recoñecemento da diversidade y multiculturalidade no ámbito do exercicio profesional

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento das tecnoloxías e las técnicas, tanto as específicas como as comunes con bibliotecas e museos, especialmente no campo da conservación, a reproducción e a difusión A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
 B1
B2
B4
B5
B6
B7
B8
B9
 C1
C2
C3
C5
C6
C7
C8
C11
C12
C13
C14
C15
C17
Coñecemento dos principais arquivos españoles e das comunidades autónomas así como do modo de xestión dos mesmos. A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
 B1
B2
B4
B5
B6
B7
B8
B9
 C1
C2
C5
C6
C7
C8
C9
C11
C12
C13
C14
C15
C17
Coñecemento dos procesos de organización, clasificación, ordenación, descripción e instalación nos arquivos. A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
 B1
B2
B4
B5
B6
B7
B8
B9
 C1
C2
C3
C5
C6
C7
C8
C9
C11
C12
C13
C14
C15
C17

Contidos
Temas Subtemas
1. Introdución aos Arquivos e a sua historia -Concepto de arquivo
-Introdución histórica
-Fontes e bibliografía
2. PARES e APENET/APEx -Introdución
-APENET/APEx
-PARES
-Fontes e bibliografía
3. O arquivo dos documentos e o ciclo vital -Introdución
-O ciclo vital:
*Primeira edade
*Segunda edade
*Terceira edade
-O dereito de acceso da cidadanía
-O documento, o expediente e o arquivo electrónico
-Fontes e bibliografía
4. Organización e xestión dos documentos -A organización: clasificaión, ordenación e instalación.
-A clasificación: cadros funcionales, cadros de clasificación e sistemas de clasificación.
-A ordenación.
-A instalación.
-A descripción: ISAD(G)
5. Tipoloxía documental dos Arquivos -Introdución
-Os documentos administrativos
-Os documentos históricos
-Fontes e bibliografía

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A5 B7 C1 C5 C6 C9 0 40 40
Proba obxectiva A1 A2 A3 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B4 B5 B6 B8 B9 C17 C15 C14 C13 C12 C11 C8 C7 C3 C2 0 40 40
 
Atención personalizada 10 0 10
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Estarán orientados á aplicación dos conceptos e técnicas da materia de forma autónoma por parte do alumnado, contando sempre coa atención personalizada e seguemiento da docente. Os traballos serán individuais e se elaborarán de acordo coas pautas formales e de contido proporcionadas pola profesora.
Neste curso se fará unha clasificación dos principais Arqivos españoles a) xestionados pola Secretaría de Estado de Cultura e b) polas 17 Comunidades Autónomas. Se seleccionará un de estos arquivos de acordo coa profesora e se ofrecerá unha descripción do mesmo partindo da sua páxina web e complementando esta información con outras fontes. Se complementará con uhna descripción de un documento seguindo a norma ISAD(G).
Aqueles traballos non consensuados coa profesora, que se presenten fora de plazo ou que non sigan a metodoloxía e as indicacións da profesora estarán suspensos.
Proba obxectiva Cuestións teórico-prácticas relativas aos contidos da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Proba obxectiva
Descrición
Realizaránse tutorías individualizadas, nas que se abordarán dudas e otras cuestiones vinculadas cos contidos da materia e cos traballos tutelados.
Este tipo de atención terá especial peso nos traballos tutelados.
Con carácter xeral, e en tódalas metodoloxías aplicadas, se utilizarán as tutorías presenciales, o correo electrónico e la plataforma informática da UDC.

NOTA: "dispensa académica de exención de asistencia":

De maneira específica, as medidas de adicación para o “Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia” son as que seguen:

-Os/as alumnos/as deben poñerse de acordo coa profesora para fixar varias tutorías coa fin de seguir a materia con efectividade.

-Deben realizar tanto o exame como o traballo.

-As datas de entregas oficiales dos traballos fixadas para os/as alumnos/as é como moi tarde 20 días antes do examen oficial.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A5 B7 C1 C5 C6 C9 Se computarán os supuestos teórico-prácticos realizados.
Se realizará un traballo de acordo coa profesora e seguindo as directrices marcadas e detalladas en moodle e en clase.
Presentación individual e por escrito imprescindibles para poder superar a materia. Non facelo invalida ao alumno para aprobar. 		50
Proba obxectiva A1 A2 A3 A4 A6 A7 A8 B1 B2 B4 B5 B6 B8 B9 C17 C15 C14 C13 C12 C11 C8 C7 C3 C2 Proba teórico-práctica. 50
 
Observacións avaliación

Non hai diferencia na evaluación da primeira e da segunda oportunidade.

Os traballos tutelados non consensuados coa profesora,
entregados fora de plazo, que non sigan as directrices marcadas, ou copiados, estarán suspensos. A presentación escrita dos trabajos tutelados será requisito
imprescindible para presentarse a la prueba objetiva. A nota dos traballos tutelados, en caso de ser positiva, se
conservará para as 2 probas sucesivas do ano académico. Para anos
posteriores deberá presentarse un novo traballo, cuxo contido se
acordará coa profesora. En caso de nota negativa, poderá presentarse
un novo traballo ou reelaborar o presentado inicialmente de acordo coa docente. A nota da proba obxetiva non podrá ser inferior a 4 puntos, e a do
traballo tutelado non poderá ser inferior a 5 puntos para poder superar o
curso.

Atención personalizada a través de tutorías individualizadas ou en
grupo, nas que se tratarán todos os problemas que surxan  no proceso de aprendizaxe. Este tipo de atención terá importante peso nos traballos tutelados, para os cales a docente irá marcando as
pautas a seguir en cada caso.

NOTA para alumnas/os con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. De maneira específica, as medidas de adicación para o “Alumnado con
recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de
exención de asistencia” son as que siguen:

-Os/as alumnos/as deben
poñerse de acordo coa profesora para fijar varias tutorías coa fin
de seguir a materia con efectividade.

-Deben realizar tanto o examen como o traballo.

a. Para a primeira
oportunidade os criterios e as actividades de evaluación para este
alumnado son: prácticas e traballo de fin de curso. EOpeso que terán na evaluación é o arriba indicado.

b. Para a segunda
oportunidade e seguintes convocatorias os criterios e as actividades de evaluación para este alumando son os mesmos que en a.

 

Fontes de información
Bibliografía básica VÁZQUEZ MURILLO, Manuel (2008). Administración de documentos y archivos: planteos para el siglo XXI, 3ª ed. . Buenos Aires: Alfagrama
CORTÉS ALONSO, Vicenta (2008). Archivos de España y América: materiales para un manual. Madrid: Fondo de Cultura Económica, 2 v.
McKEMMISH, Sue (ed.) (2007). Archivos. gestión de registros en sociedad. Cartagena: Corbalán
LÓPEZ GÓMEZ, Pedro; GALLEGO DOMÍNGUEZ, Olga (2007). El documento de archivo: un estudio. A Coruña: Servizo de Publicacións. Universidade da Coruña
ALBERCH FUGUERES, Ramón (2003). Los archivos entre la memoria histórica y la sociedad del conocimiento. Barcelona: UOC
CAPELL I GARRIGA, Emilia (2009). Manual d'arxivística i gestió documental. Lleida: Associació d'Arxivers de Catalunya
CRUZ MUNDET, José Ramón (2003). Manual de Archivística. Madrid: Fundación Sánchez Ruipérez: Pirámide
TANODI, Aurelio (2009). Manual de archivología hispanoamericana: teorías y principios/ revisado y actualizado por Branka Tanodi. . Córdoba (Argentina)
HEREDIA HERRERA, Antonia (2007). ¿Qué es un archivo?. Gijón (Asturias): Trea

Manuales en soporte electrónico. Bibliografía complementaria:

-       Administración de documentos y archivos. Textos unfamentales / José Ramón Cruz Mundet (Director). Madrid: Coordinadora de Asociaciones de Archiveros y Gestores de Documentos (CAA), 2011. http://www.archiveros.net/administracion-de-documentos-y-archivos-textos-fundamentales/

- Administración de documentos y archivos. Textos fundamentales / José Ramón Cruz Mundet (Director). Madrid: Coordinadora de Asociaciones de Archiveros y Gestores de Documentos (CAA), 2011.

-         CONFERENCIA  DE  ARCHIVEROS  DE  UNIVERSIDADES  ESPAÑOLAS.  La  gestión  de  documentos  electrónicos:  recomendaciones  y  buenas  prácticas  para  las  Universidades.  Abril  2007:  http://www.ua.es/es/servicios/ayr/archivo_general/gest_doc/docs_electronicos.html

-         FERNÁNDEZ  GIL,  Paloma.  Manual  de  organización  de  archivos  de  gestión  en  las  oficinas  municipales.  S.l.  [Granada]:  CEMCI,  1997.-  219  p.  (Hay  una  edición  de  1999:  http://www.cemci.org/archivos.pdf  (5/11/2007)

-         Junta  de  Castilla  y  León.  Manual  de  archivos  de  oficina.  http://www.jcyl.es/scsiau/Satellite/up/es/CulturaTurismo/Page/PlantillaN3/1164898822815/_/_/_?asm=jcyl&tipoLetra=x-small   (5/11/2007)

-         Manual  básico  de  documentación  administrativa  /  García  Ares,  Maricarme  [et  al.];  Manuel  Rico  Verea,  Xosé  Sánchez  Puga,  coordinadores.  S.l.:  Xunta  de  Galicia,  2004,  106  p.  http://www.avogacia.org/w3/IMG/pdf/Manual_doc_administrativos.pdf   (8/10/2007)

-         TORTELLA,  Maria  Teresa.  Gestion  des  documents  des  archives  de  banques  et  d´enterprises  en  Espagne  [Recurso  electrónico].  https://docubib.ucm3m.es/BIBRECOMENDADA/ARCHEMP/archemp_17.pdf

 
Bibliografía complementaria

Se proporcionará bibliografía complementaria para cada uno de los temas de la materia

Recursos electrónicos generales

- Anabad:

http://www.anabad.org/

- Associació d´Arxivers de Catalunya:

http://www.arxivers.com/cat/links.asp?IDCat=41

- Associació d’Arxivers Valencians (AAV):

http://www.arxiversvalencians.org

- Biblioteca da UDC:

www.udc.es/biblioteca

- Base de datos del CIDA:

www.mcu.es/bases/spa/barc/BARC.html.

- BIVARA.

http://www.juntadeandalucia.es/cultura/aga/Bibara/FiltroBibara.jsp

- Boletín Oficial del Estado.

http://www.boe.es/g/es

- CIA.

http://www.ica.org/en/resource-centre

- CIDA.

http://www.mcu.es/archivos/MC/CIDA/BaseDatos.html

- ISBN. Base de datos de libros editados en España:

http://www.mcu.es/libro/CE/AgenciaISBN/BBDDLibros/Sobre.html

- Mundo archivístico:

http://www.mundoarchivistico.com.ar/enlaces.asp

- Portal de archivos electrónicos de la Facultad de Biblioteconomía y Documentación de la Universidad Carlos 3 de Madri:

http://icaro.uc3m.es/archivo1.html (para recursos electrónicos)

- Universidad de Granada:

http://record.ugr.es/index.php

- Universidad de Salamanca. Facultad de Traducción e Interpretación:

http://exlibris.usal.es

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xestión da Información Fundamentos e Teoría/710G02073
Xestión de Empresas e Institucións Culturais/710G02008

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Xestión de Documentos Administrativos/710G02023
Administración de Arquivos Históricos/710G02034
Arquivos de Empresas/710G02035

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías