Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Fontes de Información Especializadas Código 710G02024
Titulación
Grao en Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Fernandez Travieso, Carlota
Correo electrónico
carlota.ftravieso@udc.es
Profesorado
Fernandez Travieso, Carlota
Correo electrónico
carlota.ftravieso@udc.es
Web http://http://pdi.udc.es/es/File/Pdi/4S46G
Descrición xeral Esta materia ten como finalidade a identificación e coñecemento das principais fontes de información nas distintas áreas do coñecemento, así como o desenvolvemento das habilidades necesarias para a súa selección, utilización, xestión e avaliación.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento da natureza da información e dos documentos, dos seus diversos modos de produción e do seu ciclo de xestión, dos aspectos legais e éticos do seu uso e transferencia, e das fontes principais de intormación en calquera soporte, e ao longo do tempo.
A3 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos, e das técnicas para a creación e eutentificación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión e intercambio, e avaliación da información e dos recursos informáticos.
A4 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos para o estudo, a análise, a avaliación e a mellora dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
A5 Coñecemento e aplicación das tecnoloxías da información que se emplea nas unidades e servizos de información e nos procesos e transferencia da información.
A6 Coñocemento da realidade nacional e internacional en materia de políticas e servizos de información e das industrias da cultura
A7 Habilidades para analizar, asesorar e formar a produtores, usuarios e clientes de servizos de información, así como nos procesos de negociación e comunicación
A8 Habilidades na obtención, tratamento e interpretación de datos sobre unidades e servizos de información, dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrar por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solución a un público tanto especializado como non especializado
B5 Que os estudantes desenvolverán aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender os estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Capacidade de análise e de sintese aplicaa á xestión e organización da información
B7 Capacidade da xestión da información relevante
B8 Capacidade deuso e adaptación de diversas técnicas de comunicación oral e escrita cos usuarios da información
B9 Habilidades no uso de software xenérico
C1 Expresarse correctamente tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficicais da comunidade autónoma
C2 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C3 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solución baseadas no coñecemento e orientadas cara o ben común
C4 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
C5 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas a os que deben de enfrontarse
C6 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C7 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C8 Aprender a aprender
C9 Resolver problemas de forma efectiva
C10 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
C11 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
C12 Traballar de xeito colaborativo
C13 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
C14 Comunicarse de xeito efectivo nun contorno de traballo
C15 Capacidade de organización e planificación do traballo propio
C18 Capacidade para a adaptación a cambios no contorno

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento das fontes de información máis relevantes en cada un dos grandes ámbitos de coñecemento. A1
A4
B3
C2
C4
C5
C6
C7
Coñecemento das metodoloxías de análise e avaliación das fontes de información segundo ámbitos de coñecemento. A3
A5
A7
B2
B3
C2
C4
C5
C6
Coñecemento da realidade nacional e internacional no relativo a produtores e servizos de información. A1
A6
B3
C3
Utilización axeitada das diferentes ferramentas de procura da información. A5
B2
B3
B4
C2
C5
Deseño e elaboración de recursos de información. A3
A7
A8
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
C1
C2
C3
C4
C5
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
C15
C18

Contidos
Temas Subtemas
Unidade I. Fundamentos e principios
1.1 Documento, información e coñecemento.
1.2. Fontes de información: concepto, tipoloxía e avaliación.
1.3. Comportamento informacional e necesidades de información.
1.4. O traballo de referencia: concepto, evolución e método de traballo.
Unidade II. Fontes de información en Artes e Humanidades e Ciencias Sociais
2.1. Humanidades e Ciencias Sociais: disciplinas e necesidades de información
2.2. Fontes de información multidisciplinar de carácter socio-humanístico
2.3. Fontes de información en Artes e Humanidades
2.4. Fontes de información en Ciencias Sociais e Xurídicas
Unidade III. Fontes de información en Ciencias da Saúde e Ciencia e Tecnoloxía
3.1. Necesidades e usos xerais de información
3.2. Fontes de información en Ciencias da Saúde
3.3. Fontes de información en Ciencia e Tecnoloxía
3.4. Fontes de información especializadas por áreas temáticas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A4 A6 B3 C2 C3 C5 C6 C7 C8 21 0 21
Portafolios do alumno A1 A3 A4 A5 A6 A7 A8 B2 B3 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 12 33 45
Traballos tutelados A3 A4 A5 A7 A8 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C8 C9 C10 C11 C12 C13 C14 C15 C18 3 30 33
Presentación oral B3 B6 B7 B8 C1 C3 C10 C14 6 0 6
Proba obxectiva A1 A3 A4 A6 B3 C2 C3 C5 C6 C7 C8 2 40 42
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral dos contidos básicos da materia, elaborados e expostos pola docente, que pode apoiarse en medios audiovisuais.
Portafolios do alumno Carpeta que reúne virtualmente (a través da plataforma moodle) os traballos dos alumnos: resumos, recensións críticas, traballos nos que demostran a capacidade de aplicación dos coñecementos aquiridos nas sesións maxistrais, conclusións de procuras de información utilizando as TIC por parte do grupo, correccións...
Traballos tutelados Realización por parte do alumnado, de traballos autónomos, relacionados coa materia, baixo a vixilancia e seguimento da profesora.
Presentación oral O longo das aulas procurarase a interación entre o alumnado e profesorado de xeito ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica. Os alumnos terán que falar de/expoñer os traballos que se incluirán no portafolios.
Proba obxectiva Método de avaliación escrita dos coñecementos e habilidades adquiridos polo alumnado, puidendo combinar distintos tipos de preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Traballos tutelados
Portafolios do alumno
Descrición
As titorías da materia permitirán ao alumnado resolver dúbidas sobre os contidos, a forma de preparar o exame, traballos tutelados, traballos do portafolios e calquera outra actividade orientada ao longo do curso.

Con carácter xeral, e en todas as metodoloxías aplicadas, se empregarán as titorías presenciais, o correo electrónico e a plataforma Moodle da UDC.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A1 A3 A4 A6 B3 C2 C3 C5 C6 C7 C8 Realizarase un exame final teórico-práctico sobre os contidos vistos nas sesións maxistrais e nas interactivas. Esta proba poderá combinar preguntas de resposta libre breves, preguntas tipo test, identificación e xustificación de afirmacións verdadeiras ou falsas, completar coas palabras axeitadas os espazos en branco dun texto ou oración...

Na súa corrección valoraranse tanto a capacidade do alumnado para sintetizar, desenvolver, comparar ou relacionar de forma autónoma o contido teórico-práctico da materia, como a expresión, corrección ortográfica e presentación.
40
Traballos tutelados A3 A4 A5 A7 A8 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C8 C9 C10 C11 C12 C13 C14 C15 C18 As instruccións precisas serán proporcionadas pola docente ao comezo do curso. Con caracter xeral, valorarase a adecuación do traballo presentado ao tema propuesto, o contido, a coherencia da súa estructura, a redacción e a presentación entre outros criterios que poderán engadirse no momento de presentar a actividade aos alumnos. Poderá solicitarse a súa exposición na aula. Non serán avaliados os traballos presentados fóra de prazo. 30
Presentación oral B3 B6 B7 B8 C1 C3 C10 C14 Terase en conta a participación nas aulas expoñendo o traballo propio e outras achegas de interese por parte dos estudantes reflexionando sobre os temas propostos pola profesora ou plantexando dúbidas de forma constructiva. 10
Portafolios do alumno A1 A3 A4 A5 A6 A7 A8 B2 B3 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 Valorarase adecuación do portafolios presentado aos temas propostos para cada actividade, o contido, as achegas por pare dos alumnos, a coherencia da súa estructura, a redacción e presentación. Poderán especificarse outros criterios de avaliación particulares no momento da presentación das actividades aos alumnos. Non se avaliarán actividades presentadas fora de prazo, con faltas de ortografía ou que incumpran as indicacións prescritas para a súa elaboración. 20
 
Observacións avaliación
PRIMEIRA OPORTUNIDADE

Para aprobar a materia é preciso obter unha nota media de 5 sobre
10 que se calculará atendendo ás porcentaxes sinaladas para cada metodoloxía no
apartado de avaliación. Será imprescindible obter un mínimo de 5 sobre 10 na
proba obxectiva, de non ser así a nota global da materia non será superior a
un 4,9. Cada un dos traballos do portafolios cualificaranse cunha nota sobre 10
e farán media aritmética entre elas. De ser entregados fora de prazo ou
copiados os traballos serán considerados como non presentados e serán
cualificados cun 0. Este será tamén o caso dos traballos tutelados non
consensuados coa profesora no prazo que se establezca.  

SEGUNDA OPORTUNIDADE:  

Poderán presentarse á segunda oportunidade unicamente os
estudantes que non superen a materia na primeira oportunidade. Respectaranse as
mesmas condicións e porcentaxes da primeira oportunidade. Gardaranse as notas relacionadas
coas diferentes metodoloxías mencionadas no apartado de avaliación que
resultasen aprobadas, polo que os alumnos poderán recuperarán só a parte/partes
que teñan suspensas. Será obrigatorio comunicar á profesora cómo se abordará á
avaliación nesta segunda oportunidade. Será obrigatorio presentar o traballo
tutelado e portafolios como mínimo 15 días antes da data fixada para a proba
obxectiva.  Para presentarse ao exame é requisito imprescindible ter presentado previamente o traballo tutelado e portafolios. 

ALUMNOS CON ADICACIÓN A TEMPO PARCIAL OU DISPENSA ACADÉMICA
DE ASISTENCIAS ÁS AULAS LEGALMENTE RECOÑECIDA:















 Terán que acordar unha titoría nas dúas primeiras semanas de clase
co fin de establecer un plan de traballo axeitado. Terán que decidir se se
acollen aos prazos de presentación de traballos que
serán comunicados ao longo do curso a través de plataforma Moodle ou se
realizan unha entrega final de todos os traballos conxuntamente como mínimo 15
días antes da proba obxectiva á que desexan presentarse. Poderán ser
dispensados da participación nas aulas (o 10% de "presentación oral"),
tendo neste caso a proba obxectiva o valor do 50%. 


Fontes de información
Bibliografía básica KATZ, William (1997). Introduction to reference work(7th ed.) . New York : McGraw-Hill
CODINA BONILLA, Lluís (). Análisis y métodos en Ciencias de la Información. http://www.lluiscodina.com/
ABADAL FALGUERAS, Ernest; CODINA BONILLA, Lluís (2005). Bases de datos documentales: características, funciones y métodos. Madrid: Síntesis
MONFASANI, E. (2013). Bibliotecarios, usuarios y gestión del conocimiento. Buenos Aires: Alfagrama
FERRAN FERRER, Núria; PÉREZ-MONTORO, Mario (2009). Búsqueda y recuperación de la información. Barcelona: UOC
MERLO VEGA, José Antonio (2009). cInformación y referencia en entornos digitales: desarrollo de los servicios bibliotecarios de consulta. Murcia: Universidad de Murcia
CID LEAL, Pilar; PERPINYÂ MORERA, Remei (2013). Cómo y donde buscar fuentes de información . Bellaterra, Cerdanyola del Vallès : Universitat Autònoma de Barcelona, Servei de Publicacions
MOREIRO GONZÁLEZ, José Antonio (2005). Conceptos introductorios al estudio de la información documental. Salvador (Bahia) : EDUFBA ; Lima : Pontificia Universidad Católica del Perú
RODRÍGUEZ BRAVO, Blanca (2002). El documento: entre la tradición y la renovación. Gijón: TREA
OTLET, Paul (2007). El tratado de documentación : el libro sobre el libro : teoría y práctica(trad. María Dolores Ayuso García) ( 2ª ed),. Murcia : Universidad de Murcia, Servicio de Publicaciones
GALLEGO LORENZO, Josefa; JUNCÀ CAMPDEPARDÓS, Manuela (2009). Fuentes de información. http://ocw.uoc.edu/informacio-i-comunicacio/fonts-dinformacio-i/Course_listing
ALIA MIRANDA, Francisco (1998). Fuentes de información para historiadores. Gijón: Trea
GÓMEZ DÍAZ, R., GARCÍA RODRÍGUEZ, A., CORDÓN GARCÍA, J. A. (2017). Fuentes especializadas en Ciencias Sociales y Humanidades. Madrid: Pirámide
CHAÍN NAVARRO, Celia (1995). Introducción a la gestión y recursos de información en ciencia y tecnología. Murcia: Universidad
MALDONADO, Ángeles; RODRÍGUEZ YUNTA, Luís (coord.) (2006). La información especializada en Internet. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas
TORRES. Isabel de (coord) (2000). Las fuentes de información: ejercicios teórico práctico. Madrid: Síntesis
CORDÓN GARCÍA, José Antonio et al. (2016). Las nuevas fuentes de información. La búsqueda informativa, documental y de investigación en el ámbito digital. Madrid: Pirámide
ARRIZO, Gloria; IRURETA-GOYENA, Pilar; LOPEZ DE QUINTANA, Eugenio (2000). Manual de fuentes de información, 2ª ed. Madrid: CEGAL
CORDÓN GARCÍA, José Antonio; LÓPEZ LUCAS, Jesús; VAQUERO PULIDO, José Raúl (2001). Manual de investigación bibliográfica y documental: teoría y práctica. Madrid: Pirámide
MELNIK, D. (2006). Principios de referencia: fuentes y servicios de consulta. Buenos Aires: Alfagrama
CAPURRO, R. ; HJORLAND, B (2001). The Concept of Information. Annual Review of Information Science & Technology, 37, 343-411
BUCKLAND, M. D (1997). What is a ‘ Document`?. Journal of the American Society for Information Science, 48(9): 804-809


Bibliografía complementaria

Incluye documentos para las diversas áreas de conocimiento y bibliografías específicas, entre otros se consultarán:

ASIMOV, Isaac(1986):   Introducción a la ciencia (traducción, Jorge de Orus y Manuel Vázquez), Barcelona : Orbis

CAMPÀS MONTANER, Joan;   Teresa MUÑOZ LLORET y Jaume BUSQUETS FÀBREGAS (2002):  Introducción a las humanidades, Barcelona : Planeta UOC

CARRIZO SAINERO, Gloria(2000):   La información en ciencias sociales, Gijón : Trea

CORDERO HUERTAS, Gabriel (2004):  Qué es la ciencia social : breve introducción a problemas metodológicos e interpretativos ,  Huelva : Ybri

FORD, Simon(ed.) (2001): Information sources in art, art history and design,  München : Saur, 2001.

GARRIGÓS  Oltra  et al (1996): Introducción a la historia de la ciencia y la técnica , Valencia : Universidad Politécnica de Valencia, Servicio de Publicaciones

GRIBBIN, John (2000): Introducción a la ciencia: una guía para todos (o casi)  (con la colaboración  de Mary Gribbin ; traducción castellana de Mercedes García Garmilla),  Barcelona : Crítica

HALL, Linda D. (2006):  Encyclopedia of business information sources, Detroit : Thomson Gale

LÓPEZ PIÑERO, José María  y María Luz TERRADA FERRANDIS (2000):  Introducción a la medicina,  Barcelona : Crítica

PALOMARES PERRAULT, Rocío y Carmen GÓMEZ CAMARERO(2002):      Fuentes de información de publicidad y comunicación audiovisual, Málaga: Universidad de Málaga, Servicio de Publicaciones

PÉREZ PINO, Armando et.al. (1989): Introducción general a las humanidades: historia, filosofía, literatura, arte, música, Madrid : Playor


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xestión da Información Fundamentos e Teoría/710G02073
Bibliografía e Fontes de Información/710G02014

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Documentación en Medios de Comunicación/710G02043
Bibliotecas Dixitais/710G02036
Fontes de Información en Ciencia e Tecnoloxía/710G02037
Deseño de Recursos Informativos en Web/710G02039
Recuperación e Avaliación de Información Electrónica/710G02040

Observacións

Recoméndase tamén aos alumnos que non poidan asistir á aulas regularmente que non conten cun recoñecemento legal da súa situación que acorden unha titoría nas dúas primeiras semanas de clase co fin de establecer un plan de traballo axeitado.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías