Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Administración de Arquivos Históricos Código 710G02034
Titulación
Grao en Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Ruiz Astiz, Javier
 Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Profesorado
Ruiz Astiz, Javier
 Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Web
Descrición xeral Especialización da Arquivística, que se ocupa dos documentos orixinados dende os municipios e/ou particulares, e conservados poos Arquivos Históricos. A materia céntrase no estudo destos centros, sua documentación, as suas funcións e a planificación das suas tarefas para o mellor cumplimento dos seus fins de conservar e dar acceso aos documentos e a sua información.
Esta materia impártese EN INGLÉS.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos

Trataranse os mesmos temas, aínda que algúns de xeito máis simplificado.

2. Metodoloxías

*Metodoloxías docentes que se modifican:

- Proba mixta presencial: Substitúese por unha avaliación síncrona on line, utilizándose para tal fin Moodle e coordinación a través de vídeo-conferencia a través de Microsoft Teams. Os alumnos e alumnas que non podan realizar a proba a través dos medios previstos, deben comunicar ao docente da materia tal circunstancia ofrecendo unha motivación con suficiente antelación. Para causas debidamente xustificadas, poderá, eventualmente, organizarse un sistema de avaliación alternativo.

- Sesión maxistral (presenciais): substituída por docencia non presencial síncrona e asíncrona, reforzo das comunicacións a través do foro de novas de moodle, reatroalimentación das actividades en moodle e dispoñibilidade on line para consultas e seguimento do alumnado.

- Traballos tutelados: A exposición oral prevista pasará a realizarse a través dunha video-conferencia en Teams.

- Portafolios: Incorpórase a posibilidade de realizar dentro desta metodoloxía test en moodle ou Google Forms para controlar o seguimento do temario.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado:

- Ferramentas: Correo electrónico, Microsof Teams. Moodle (retroalimentación formativa das actividades).

- Temporalización: Aténdese ao alumnado diariamente, de luns a venres. Rógase que, en primeira instancia, a comunicación establézase a través do correo electrónico ou do chat de Teams. Será posibel concertar citas para videoconferencias a través de Teams.

4. Modificacións na avaliación;

- Portafolios, lecturas e traballos tutelados: non hai cambios nos criterios de valoración.

- Proba mixta (on line): Peso na cualificación 40%. Pasará a realizarse a través de medios telemáticos. En canto aos criterios de valoración non hai cambios.

*Observacións de avaliación:

As mesmas que no caso de non ser necesaria a aplicación deste plan de continxencia.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía:

O material preciso para preparar a materia (apuntes, gravacións das clases e/ou referencias web aos textos que son imprescindíbeis) se colgarán na plataforma moodle ou darase acceso a eles a través de enlaces de Internet.
Polo demais, non hai cambios en relación coas fontes empregadas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Coñecemento, comprensión, aplicación e valoración dos principios teóricos e metodolóxicoa, e das técnicas para a planificación, organización e avaliación de sistemas, unidades e servizos de información.
A3 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos, e das técnicas para a creación e eutentificación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión e intercambio, e avaliación da información e dos recursos informáticos.
A4 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos para o estudo, a análise, a avaliación e a mellora dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
A5 Coñecemento e aplicación das tecnoloxías da información que se emplea nas unidades e servizos de información e nos procesos e transferencia da información.
A6 Coñocemento da realidade nacional e internacional en materia de políticas e servizos de información e das industrias da cultura
A7 Habilidades para analizar, asesorar e formar a produtores, usuarios e clientes de servizos de información, así como nos procesos de negociación e comunicación
A8 Habilidades na obtención, tratamento e interpretación de datos sobre unidades e servizos de información, dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
B1 Que os estudantes demostrasen posuir e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da bas da educación secundaria xera, e adoitan encontrare a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamán algún aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrar por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solución a un público tanto especializado como non especializado
B6 Capacidade de análise e de sintese aplicaa á xestión e organización da información
B7 Capacidade da xestión da información relevante
B8 Capacidade deuso e adaptación de diversas técnicas de comunicación oral e escrita cos usuarios da información
B9 Habilidades no uso de software xenérico
C1 Expresarse correctamente tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficicais da comunidade autónoma
C4 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
C6 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C8 Aprender a aprender
C9 Resolver problemas de forma efectiva
C11 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
C12 Traballar de xeito colaborativo
C14 Comunicarse de xeito efectivo nun contorno de traballo
C16 Capacidade de integración en equipos multidisciplinares
C17 Recoñecemento da diversidade y multiculturalidade no ámbito do exercicio profesional
C18 Capacidade para a adaptación a cambios no contorno
C19 Capacidade de dirección e liderazgo
C20 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
- Coñecemento da documentación producida polos arquivos históricos provinciales e a sua tipoloxía arquivística. A2
A7
 C4
- Coñecemento dos principios e métodos porque se rixe a creación e funcionamiento dos arquivos históricos. A2
A7
 B2
 C4
C8
C9
C11
C19
- Coñecemento da documentación producida polos arquivos históricos provinciales e a sua tipoloxía arquivística. A2
A7
 B2
 C4
- Coñecemeento das funcións que desempeñan os arquivos históricos para o desempeño de seus obxetivos A8
 B2
B6
 C4
C8
C9
C12
- Coñecemento das funciones que desempeñan os arquivos históricos para o desempeño de seus objetivos A3
 B3
B4
B7
 C1
- Coñecmento das técnicas máis avanzadas no campo da xestión e administración de arquivos históricos en España A5
A6
 B8
B9
 C14
- Coñecemento das técnicas máis avanzadas no campo da xestión e administración de arquivos históricos en España A4
 B1
 C6
C16
C17
C18
C19
C20

Contidos
Temas Subtemas
1. Arquivo e Arquivística 1.1 Conceptos básicos
1.2 Historia da Arquivística
1.3 Tipos de arquivos históricos
2. Os documentos de arquivo 2.1 Qué é un documento de arquivo?
2.2 O ciclo dos documentos
3. A valoración, selección e transferencia de documentos 3.1 Para qué se valoran os documentos?
3.2 Criterios para a súa selección
3.3. A transferencia dos documentos
4. A descrición arquivística 4.1 Funcións e utilidades
4.2 ISAD(G)
4.3 ISDIAH
4.4 ISAAR(CPF)
4.5. ISDF
5. Escrituras históricas 5.1 Idade Antiga
5.2 Idade Media
5.3 Idade Moderna
6. Tipoloxías documentais nos arquivos históricos 6.1 Documentos de administración e goberno
6.2 Documentos xudiciais
6.3 Documentos notariais
7. Institucións produtoras dos documentos históricos 7.1 Idade Media
7.2 Idade Moderna
7.3 Idade Contemporánea

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 B6 B7 B8 C1 C4 C6 C8 21 0 21
Lecturas A2 A5 A7 A8 7 20 27
Portafolios do alumno A2 A3 A8 B1 B3 B8 C8 C9 C11 C18 C20 20 20 40
Proba mixta A7 A6 B1 B2 2 24 26
Traballos tutelados B9 C12 C14 C16 C17 C19 C20 7 25 32
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Tanto a parte teórica como a práctica serán explicadas en clase.
Lecturas Efectuaranse diversas lecturas para que os alumnos fagan un resumo, comentario e análise crítico do asunto exposto.
Portafolios do alumno Cartafol de traballo dos alumnos que deben entregar periodicamente e no prazo estipulado ao profesor coas distintas actividades expostas nas aulas: exercicios prácticos para o seguimento dos coñecementos adquiridos.
Proba mixta Proba que pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación sobre os contidos teóricos e prácticos da materia para a avaliación dos coñecementos adquiridos.
Traballos tutelados Presentarase un traballo no que se describirá e transcribirá un documento seguindo as normas internacionais aprendidas en clase.
O documento co que traballe o alumno/a seleccionarase de acordo co profesor. A data límite de entrega é 20 días antes do exame final.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Descrición
Haberá atención personalizada para todas as metodoloxías descritas: prácticas, clases teóricas e traballo tutelado. En ocasións está atención será no gabinete, en clase, via e-mail e via moodle.

Nota para estudantes con "dispensa académica de exención de asistencia":
De maneira específica, as medidas de adicación para el “Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia” son as que seguen:

-Os/as alumnos/as deben poñerse de acordo co profesor para fixar varias tutorías coa fin de seguir a materia con efectividade.
-Deben asistir a clase o mínimo de horas fixadas no regulamento.
-Deben realizar un examen teórico e práctico así como entregar as lecturas e o traballo.
-As datas de entregas oficiales fixadas para os/as alumnos/as que asisten a clase non aplican para estos/as alumnos/as quienes entregarán todo o que teñan que entregar como muy tarde 20 días antes do examen oficial definitivo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A7 A6 B1 B2 Avaliaranse os contidos das respostas, a adecuación das mesmas ás preguntas realizadas, a capacidade de argumentación, o emprego da terminoloxía, a expresión escrita, a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), a creatividade e o espírito crítico.
Non se corrixirán aquelas respostas que conteñan faltas de ortografía ou non contesten ó tema exposto. 		40
Lecturas A2 A5 A7 A8 Efectuaranse 2-3 lecturas sobre os temas expostos nas aulas. 20
Traballos tutelados B9 C12 C14 C16 C17 C19 C20 Computaránse os traballos tutelados individuales que se encomenden aos alumnos.
 20
Portafolios do alumno A2 A3 A8 B1 B3 B8 C8 C9 C11 C18 C20 Valorarase a adecuación do portafolios presentado aos temas propostos para cada actividade, o contido, a coherencia da súa estrutura, a redacción e a presentación.

Entregarase cada actividade na data indicada polo profesor.

Non se avaliarán as actividades presentadas fóra de prazo, con faltas de ortografía ou aquelas que incumpran as indicacións prescritas para a súa elaboración. 		20
 
Observacións avaliación

É requisito imprescindíbel para aprobar presentar as lecturas, prácticas de clase (portafolios do alumno) e o
traballo tanto oralmente como de forma escrita.

Para aprobar o
estudante debe conseguir un mínimo de 5/10 no traballo e tamén nas lecturas e prácticas. Si este non é o caso o alumno está suspenso. Ademais, na proba mixta o discendente ten que aprobar o exame para superar a materia.

Non hai diferencia na evaluación entre a primeira e a segunda oportunidade.

Nota para estudantes con "dispensa académica de exención de asistencia":


De maneira específica, as medidas de adicación para o “Alumnado con
recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de
exención de asistencia” son as que seguen:

-Os/as alumnos/as deben
poñerse de acordo co profesor para fixar varias tutorías coa fin
de seguir a materia con efectividade.

-Deben asistir a clase o mínimo
de horas fixadas no regulamento.

-Deben realizar tanto o examen como as prácticas, as lecturas e o traballo.

-As datas de entregas
oficiales fixadas para os/as alumnos/as que asisten a clase non aplican
para estos/as alumnos/as quienes entregarán todo o que teñan que
entregar como muy tarde 20 días antes do examen oficial.

a. Para a primeira
oportunidade os criterios e as actividades de evaluación para este
alumnado son: prácticas, teoría, lecturas e traballo de fin de curso. O
peso que tendrán na avaliación é o arriba indicado.

 b. Para a segunda
oportunidade os criterios e as actividades de evaluación para este alumando son os mesmos que en a.

Fontes de información
Bibliografía básica

ALBERCH FUGUERAS, Ramón, Los archivos, entre la memoria histórica y la sociedad del conocimiento. Barcelona Universitat Oberta de Catalunya, 2003.

CRUZ MUNDET, José Ramón, Archivística: gestión de documentos y administración de archivos. Madrid, Alianza, 2012.

GALLEGO, Olga, Manual de archivos familiares. Madrid: ANABAD, 1993.

GALLEGO DOMÍNGUEZ, Olga; LÓPEZ GÓMEZ, Pedro, Clasificación de fondos de los Archivos Histórico. Madrid, 1980.

GARCÍA RUIPÉREZ, Mariano, Los archivos municipales en España durante el Antiguo Régimen. Cuenca, 1999.

HEREDIA HERRERA, Antonia, Archivística general. Teoría y práctica. Diputación Provincial de Sevilla, 1989.

Historia de los archivos y de la Archivística en España, coordinadores Juan José Generelo y Ángeles Moreno López, Valladolid, 1998 (De Archiviis 3).

HUERTA, José, Los Archivos Notariales. Sevilla, 1985.

LORENZO CADARSO, Pedro Luis: Lecciones de archivística general y documentación del patrimonio histórico. Badajoz, 2006.

MENDO CARMONA, Concepción, El largo camino de la Archivística: de práctica a ciencia, “Signo. Revista de Historia de la cultura escrita”, 2 (1995), 113-133.

PINO REBOLLEDO, Fernando, Tipología de los documentos municipales (s XII-XVII). Valladolid: Universidad, 1991.

RODRÍGUEZ DE DIEGO, Jose Luis, Los Archivos de la Administración Central desde el s. XV al XX. En IRARGI, (1989) no II, pp. 37-101.

RUBIO MERINO, Pedro, Archivística eclesiástica: nociones básicas. Sevilla, 1999.
Bibliografía complementaria

O profesor proporcionará nas clases bibliografía específica para cada un dos temas e actividades a desenvolver.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Arquivística/710G02017
Xestión de Documentos Administrativos/710G02023

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

O estudo dos arquivos históricos exixe uns coñecementos básicos de arquivística e das especializacións da mesma; das técnicas que facilitan a sua xestión e o acceso ás fontes de información especializadas; e das materias que tratan aspectos xurídicos relacionados co acceso, que deberán completarse con cuestións relativas á conservación documental e sua difusión vía web.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías