Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Arquivos de Empresa Código 710G02051
Titulación
Grao en Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Maseda Seco, Diego
Correo electrónico
d.maseda@udc.es
Profesorado
Maseda Seco, Diego
Correo electrónico
d.maseda@udc.es
Web
Descrición xeral Especialización da arquivística que trata dos documentos producidos polas organizacións empresariais, e dos seus arquivos, que constituen un recurso informativo para a súa xestión, e unha proba dos seus dereitos e deberes frente a terceiros.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento da natureza da información e dos documentos, dos seus diversos modos de produción e do seu ciclo de xestión, dos aspectos legais e éticos do seu uso e transferencia, e das fontes principais de intormación en calquera soporte, e ao longo do tempo.
A2 Coñecemento, comprensión, aplicación e valoración dos principios teóricos e metodolóxicoa, e das técnicas para a planificación, organización e avaliación de sistemas, unidades e servizos de información.
A3 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos, e das técnicas para a creación e eutentificación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión e intercambio, e avaliación da información e dos recursos informáticos.
A4 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos para o estudo, a análise, a avaliación e a mellora dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
A5 Coñecemento e aplicación das tecnoloxías da información que se emplea nas unidades e servizos de información e nos procesos e transferencia da información.
A6 Coñocemento da realidade nacional e internacional en materia de políticas e servizos de información e das industrias da cultura
A7 Habilidades para analizar, asesorar e formar a produtores, usuarios e clientes de servizos de información, así como nos procesos de negociación e comunicación
B1 Que os estudantes demostrasen posuir e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da bas da educación secundaria xera, e adoitan encontrare a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamán algún aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrar por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solución a un público tanto especializado como non especializado
B5 Que os estudantes desenvolverán aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender os estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Capacidade de análise e de sintese aplicaa á xestión e organización da información
B7 Capacidade da xestión da información relevante
B8 Capacidade deuso e adaptación de diversas técnicas de comunicación oral e escrita cos usuarios da información
C1 Expresarse correctamente tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficicais da comunidade autónoma
C3 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solución baseadas no coñecemento e orientadas cara o ben común
C5 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas a os que deben de enfrontarse
C6 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C7 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C8 Aprender a aprender

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento da documentación producida polas organizacións empresariais e da súa tipoloxía A1
A3
A4
A5
B1
B2
B3
B4
B5
B8
C1
C3
C5
C6
C7
C8
Coñecemento dos principios polos que se rixe a creación e funcionamento dos arquivos de empresa A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
C1
C3
C5
C6
C7
C8
Coñecemento das funcións que desempeñan os arquivos de empresa A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
B1
B2
B3
B4
B6
B7
C1
C3
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. A Empresa. Organización e entorno
1.1 Tipos, obxectivos. Fontes para a historia e a cultura
1.2 Capital tanxibel e intanxibel, recursos materiais, inmateriais e humanos.
1.3 Producción, comercialización, finanzas e persoal
1.4 Planificación e organización. Dirección, seguimento e control. Redes de apoio e imaxe social.
2. Arquivos: unha aproximación 2.1 Qué é un arquivo?
2.2 Qué é un documento de arquivo?
3 Características e Tipoloxía dos arquivos de empresa 3.1 Arquivo de xestión e central
3.2 Arquivo intermedio e histórico
3.3 Utilidade do arquivo de empresa. Bens patrimoniais e construcción e/ou persevación da identidade colectiva
4. Arquivo/ empresa 4.1 A descripción e investigación
4.2 Análisis documental, garda e depósito
5. Os arquivos de empresa no Estado español 5.1 Orixe e evolución
5.2 Lexislación nacional e autonómica
6. A difusión nos arquivos de empresa 6.1 Arquivos de empresa e actividades de difusión
6.2 Os arquivos e as novas tecnoloxias
7. Conservación dos documentos de arquivo 7.1 Destrucción e conservación dos documentos
7.2 Causas e motivos da destrucción do patrimonio documental

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A7 B6 B7 C6 21 10 31
Lecturas A2 A3 A4 B4 B5 B8 C1 C5 C7 C8 7 26 33
Traballos tutelados A2 A3 B1 B2 B3 C1 C3 6 33 39
Proba mixta A2 A3 A4 A5 A6 A7 2 20 22
Portafolios do alumno A1 A2 A5 A6 A7 B4 B5 B6 B8 C1 10 10 20
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición do contido da materia, acompañada de recursos audiovisuais e bibliografía específica.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Traballos tutelados Elaboración dun traballo segundo os documentos e bibliografía proporcionada, para promover o seu aprendizaxe. O seguimento efectuarase coa corrección dos guiones e borradores dos traballos no seu desenrolo.
Proba mixta Proba que pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación sobre os contidos teóricos e prácticos da materia para a avaliación dos coñecementos adquiridos.
Portafolios do alumno Cartafol de traballo dos alumnos que deben entregar periodicamente e no prazo estipulado ao profesor coas distintas actividades expostas nas aulas: exercicios prácticos para o seguimento dos coñecementos adquiridos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Descrición
- Sesión maxistral: plantexamentos, enfoques e visualización dos contidos da materia que se ampliarán nas cuestións que os alumnos puideran formular nas titorías.

- Traballos tutelados: Resolución de dúbidas mediante o correo electrónico e as titorías, individuais ou en grupo. Farase especial fincapé na cooperación para a elaboración dos guions e nas buscas de bibliografía para os traballos.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A1 A2 A5 A6 A7 B4 B5 B6 B8 C1 Valorarase a adecuación do portafolios presentado aos temas propostos para cada actividade, o contido, a coherencia da súa estrutura, a redacción e a presentación.

Entregarase cada actividade na data indicada polo profesor.

Non se avaliarán as actividades presentadas fóra de prazo, con faltas de ortografía ou aquelas que incumpran as indicacións prescritas para a súa elaboración.
20
Lecturas A2 A3 A4 B4 B5 B8 C1 C5 C7 C8 Serán un mínimo de 3 e tamén se avaliará a entrega na data establecida, e ademáis do resumo tamén se avaliará a contextualización e a reflexión persoal sobre o asunto tratado na lectura. 20
Traballos tutelados A2 A3 B1 B2 B3 C1 C3 Traballo de investigación sobre arquivos de empresas. As orientacións se publican no Moodle.
20
Proba mixta A2 A3 A4 A5 A6 A7 Avaliaranse os contidos das respostas, a adecuación das mesmas ás preguntas realizadas, a capacidade de argumentación, o emprego da terminoloxía, a expresión escrita, a capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), a creatividade e o espírito crítico.
Non se corrixirán aquelas respostas que conteñan faltas de ortografía ou non contesten ó tema exposto.
40
 
Observacións avaliación

Efectuar e aprobar cada un dos alumnos (lecturas, portafolios e traballo tutelado) é indispensabel para superar a materia, polo que é precisa a súa entrega para facer o exame da asignatura. As mesmas non subirán nota cando o discente non conquira o aprobado no exame, xa que non obter esa mínima cualificación implica non aprobar a disciplina.

Os estudiantes de matrícula parcial o de programas de mobilidade deben contactar co docente na primeira semana de clases.

Fontes de información
Bibliografía básica

ASOCIACIÓN DEARQUEOLOGÍA INDUSTRIAL. Estudio básico sobre el patrimonio documentalasturiano: los archivos históricos, industriales y mercantiles. Gijón: Trea,2000.

ARCHIVOS DE EMPRESAS(2005) Fuentes para la Historia Económica. Actas del VIII Congreso de laAsociación Española de Historia Económica Univ. Santiago de Compostela-http://www.usc.es/es

BAENA LUQUE, E. (2010) “Losarchivos del mundo del trabajo, un patrimonio común”. En: Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2, pp. 3-7.

Cassia, L., Severo E.A., Dall agnol, C.F. et alt. "Compentencias Gerenciais. perspectivas dos gestores das empresas do agronegocio". Revista Perspectivas en Gestión e Conhecemento, vol. 7, nº 1, junio 2017, pp. 228-243.

CRUZ MUNDET, JR (2000) “Archivo y empresa:más allá de la historia”. Revista Transportes, Servicios y Telecomunica ciones , no1,p.187-206.http://www.tstrevista.com

ELLIS, M, LOWMAN, M. (2003), “A review of business archives web pages”, Business archives: principles and practice, no85, pp. 1-7

FERNÁNDEZ ROCA, FJ. (2010)“Los archivos de empresa para el estudio de la historia económica”. Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2.

GÓNZALEZ PEDRAZA, J. Los archivos de empresas: qué son y cómo se tratan . Asturias: Trea, 2009.

GONZÁLEZ PEDRAZA, JA.(2010) Los archivos de empresas: un estudio comparativo. Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2.

GUTIÉRREZ HIDALGO, F. (2005) “El Archivode la Fábrica de Tabacos de Sevilla” DeComputis (Revista Española de Historia de la Contabilidad-Spanish Journal ofAccounting History), no2, p. 238-243.

GUTIÉRREZ PÉREZ, M. (2001), “Archivo yempresa”. Boletín de la ANABAD , vol.LI: no2 pp. 55-80.

LLANSÓ ISANJUÁN, J. Buenas prácticas en gestiónde documentos y archivos . Pamplona: Ed. Universidad Pública de Navarra,2006.

MAGANHOTTO CORAIOLA,D. (2012) “Importância dos arquivos para a pesquisa histórica em Administraçaono Brasil”. Cadernos EBAPE.BR . Rio deJaneiro: Escola Brasileira de Administraçao Pública e de Empresas, vol. 10, no.2, pp. 254-259.

MASTROPIERRO,MªC, CASANOVAS I. Archivos de empresas . Buenos Aires: Alfagrama, 2011.238 p.

MARTÍNEZ FERNÁNDEZ, MT, VALLET BELLMUNT, T, BARREDATARRAZONA, R. (2010) “Análisis de contenido de las publicaciones españolassobre las relaciones verticales entre empresas”. Investigaciones europeas de dirección y economía de la empresa , v.16, no.1, pp. 103-125. <http://dialnet.unirioja.es>

MORO CABERO, M. (1997)“El archivo en la empresa: un recurso a considerar desde la perspectiva TQM(Total Quality Management”. RevistaGeneral de información y documentación ,vol 7,no 2.

MORO CABERO M,MARTÍN-POZUELO MP, BONAL ZAZO, JL. (2011) "ISO 15489 and other standardized management systems:analogies and synergies", Records Management Journal, vol. 21 Iss: 2,pp.104 -121

NÚÑEZ FERNÁNDEZ, E. (2003) “Los Archivosde Empresas en Asturias, Cantabria y Galicia” Revista Transportes, Servicios y Telecomunicaciones , no 6, p.122-166.

NÚÑEZ FERNÁNDEZ, E.“Los archivos de empresa y el patrimonio documental industrial y mercantil comopatrimonio cultural”, Estudio básicosobre el patrimonio documental industrial asturiano: archivos históricos,industriales y mercantiles , Gijón, Trea, 2000, pp. 99-128

PARRERAPASCUAL, C.. Técnicas de archivo y documentación en la empresa . Madrid:Fundación Confemetal, 2011. 231 p.

RIALP-CRIADO, A. Fundamentos teóricos de la organización deempresas: un enfoque interdisciplinar, Madrid, Pirámide, 2003.

RODRÍGUEZ SALVANÉS, J.(2010). “Los archivos sindicales: el Archivo de la Unión General deTrabajadores”. Arch-e. Revista Andaluza de Archivos . Junta de Andalucía,Consejería de Educación, Cultura y Deporte, no. 2.

SÁNCHEZ BLANCO, A.(2010) “Leyes que afectan a los archivos del Trabajo. En: Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2”.

SIMÓ RODRÍGUEZ, M.(2010) “Los archivos de empresas públicas de la Junta de Andalucía”. Arch-e.Revista Andaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación,Cultura y Deporte, no. 2.

SOBRINO SIMAL, J.(2010) “Los archivos del trabajo en la estrategia de un plan para larecuperación del patrimonio industrial de Andalucía”. Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2.

TEBAR HURTADO, J.(2010) “La red de archivos históricos de CCOO de España. Los archivos comopatrimonio y como instrumento de gestión documental”. Arch-e. RevistaAndaluza de Archivos . Junta de Andalucía, Consejería de Educación, Culturay Deporte, no. 2. 

Bibliografía complementaria

Será facilitada ao longo do cuadrimestre.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Arquivos de empresa exixe coñecementos previos da materia Arquivística, así como en Xestión tanto de empresas coma de documentos administrativos, e dos aspectos xurídicos que formula o acceso e uso da información.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías