Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Metodoloxía da Investigación en Información e Documentación Código 710G04010
Titulación
Grao en Xestión Dixital de Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Fernandez Travieso, Carlota
Correo electrónico
carlota.ftravieso@udc.es
Profesorado
Fernandez Travieso, Carlota
Maseda Seco, Diego
Correo electrónico
carlota.ftravieso@udc.es
d.maseda@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia céntrase nas metodoloxías e técnicas documentales analíticas, descriptivas e estadísticas da investigación. Establece especial fincapé no protocolo e a metodología da investigación en Información, Biblioteconomía, Documentación e Arquivística, así como na aplicación de técnicas e métodos documentales da investigación.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Coñecer e comprender os principios teóricos e metodolóxicos da xestión e documentación da información para aplicalos na súa actividade profesional
A3 CE3 - Coñecer a realidade e os condicionantes sociais que inflúen na xestión da información
A4 CE4 - Dominar os fundamentos do comportamento dos individuos na busca, recuperación e uso da información, tomando como punto de referencia os aspectos de motivación, contorna e contexto
A6 CE6 - Buscar e obtér información en diversos medios para responder á demanda dos usuarios de información
A12 CE12 - Desenvolver servizos de apoio á comunicación científica en todas as súas fases desde a creación ata a divulgación de resultados científicos tanto no sector público como no privado
A13 CE13 - Coñecer e dominar as técnicas e normativas para a creación e autenticación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión, intercambio e avaliación de recursos e servizos de información
A14 CE14 - Aplicar as disposicións e procedementos legais e regulamentarios relacionados coa actividade de información e documentación en xeral e no ámbito dixital en particular
A15 CE15 - Coñecer e asumir a perspectiva ética e os valores deontolóxicos da xestión da información no seu conxunto e do ámbito dixital en particular
A16 CE16 - Dominar e utilizar criterios e indicadores para a avaliación de produtos e servizos de información incluíndo métricas e estudos cualitativos
A20 CE20 - Dominar as bases para desenvolver actividades de investigación utilizando métodos e principios multidisciplinares
A21 CE21 - Posuír coñecementos de estatística e análise cuantitativa da información
A22 CE22 - Adquirir habilidades computacionais e xestión das novas TIC
B1 CB1 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionan unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e / ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB2 - Aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade para resolver problemas en ambientes novos ou descoñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB3 - Ser capaz de integrar coñecementos e afrontar a complexidade de facer xuízos a partir de información que, estando incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre responsabilidades sociais e éticas relacionadas coa aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B5 CB5 - Posuír as habilidades de aprendizaxe que lles permitan seguir estudando dun xeito que sexa en gran parte autodirixido ou autónomo
B6 CG1 - Capacidade de cooperación, traballo en equipo e aprendizaxe colaborativa
B7 CG2 - Capacidade de reflexión e razoamento crítico
B8 CG3 - Capacidade de planificación, organización e xestión de recursos, información e operacións
B9 CG4 - Capacidade de análise, diagnóstico e toma de decisións
B10 CG5 - Capacidade para traballar nun contexto global e internacional
B11 CG6 - Capacidade para comprender a importancia, valor e función da xestión dixital da información e documentación na actual sociedade das TIC
C1 CT1 - Expresarse correctamente, oralmente e por escrito, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C2 CT2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo das súas vidas
C3 CT3 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía que respecta a cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero
C6 CT6 - Desenvolver a capacidade para traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento ambiental, económico, político e social sostible
C7 CT7 - Valorar a importancia da investigación, a innovación eo desenvolvemento tecnolóxico no progreso socioeconómico e cultural da sociedade
C8 CT8 - Ter a capacidade para xestionar o tempo e os recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar críticas, establecer prazos e cumprirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
• Coñecer e saber diferenciar os distintos tipos de investigación de acordo coa sua finalidade, carácter e natureza. A1
A3
A4
A6
A12
A15
A20
A22
B1
C1
• Identificar as fontes de coñecemento humán. A3
A13
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
C1
C2
C3
C7
• Crear un espiritu crítico e saber reflexionar entorno ás materias científicas. Coñecer e dominar as técnicas e metodoloxías da investigación A1
A3
A6
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A22
B1
B3
B5
B7
B9
B11
C1
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. Introdución á ciencia e á investigación científica - El conocimiento. Características y fuentes de conocimiento.
- Métodos de adquisición de conocimientos
- La ciencia. Noción, definición.
- Características del conocimiento científico.
- Origen y evolución de la ciencia
- La investigación científica, ¿qué es?
- La reciprocidad investigación-teoría
- Importancia de la investigación para las disciplinas y las profesiones
2. O método científico -Nociones del método.
-Qué es la metodología, para qué sirve y cómo se usa.
-Los paradigmas de investigación.
-El proceso de investigación.
-La sistematización de los métodos.
-Método Empírico-analítico.
-Método Experimental.
-Método Hermenéutico.
-Método Dialéctico.
-Método Fenomenológico.
-Método Histórico.
-Método Sistémico.
-Método Sintético.
-Método Lógico.
3. As técnicas científicas de investigación cuantitativa -Tipos de técnicas cuantitativas
-Unidades de análise e observación
-Población: definición e tipos
-A mostra e o muestreo
-Variables
-Seleción de informantes e recollida de datos.
-Métodos de recollida de datos.
4. Las técnicas de investigación cualitativa -A entrevista
-A observación directa
-O grupo focal
-A observación documental
-A teoría anclada ou fundamentada
-Outras técnicas
5. As fases da investigación -Fase conceptual: o diseño da investigación
-Fase metodolóxica: a selección do método e a técnica
-Fase empírico-analítica
-Fase de presentación dos resultados

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A1 A4 A6 A12 A13 A14 A15 A20 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C2 C3 C6 C7 C8 5 12 17
Sesión maxistral A1 A3 A6 A13 A14 B1 B5 B7 B9 C1 C7 C8 10 6 16
Portafolios do alumno A1 A3 A6 A16 A21 A22 B5 B7 B9 C1 C8 6 2 8
Proba mixta A1 A3 A6 A13 A14 A16 A21 A22 B1 B5 B7 B9 C8 C1 4 26 30
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Estarán orientados á aplicación dos conceptos e técnicas da materia de forma autónoma por parte do alumnado, contando sempre coa atención personalizada e seguemento da docente. Elaboraranse de acordo coas pautas formales e de contido proporcionadas pola profesora. Presentación escrita. É imprescindible seguir as directrices pautadas pola profesora e en moodle. Explicarase cómo organizar un traballo académico de investigación: MC-14 ou as 4 fases da investigación. Poderá requirirse a sú presentación oral (con diapositivas) na aula.
Sesión maxistral Clases explicativas do temario
Portafolios do alumno O alumno/a entregará un dosier coas prácticas realizadas de cada tema e un resumo-esquema de cada tema de non máis de 3 folios por resumo.
Proba mixta Realizarase unha proba sobre as cuestións tratadas durante o curso. Haberá unha proba final obxetiva que computará para a evaluación final.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Proba mixta
Traballos tutelados
Portafolios do alumno
Descrición
As titorías da materia permitirán ao alumnado resolver dúbidas sobre os contidos e a forma de preparar o traballo tutelados, traballos do portafolios y las presentaciones orales.

Con carácter xeral, e en todas as metodoloxías aplicadas, se empregarán as titorías presenciais, o correo electrónico e a plataforma Moodle da UDC. Poderán realizarse titorías por Teams, acordándoas previamente por correo electrónico cos profesores.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A1 A3 A6 A13 A14 A16 A21 A22 B1 B5 B7 B9 C8 C1 Proba final. Adecuación das respuestas dadas ás cuestións propostas na proba. 40
Traballos tutelados A1 A4 A6 A12 A13 A14 A15 A20 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C2 C3 C6 C7 C8 Adecuación ás pautas marcadas (contidos e presentación), aplicación de coñecementos adquiridos, proceso de investigación, fontes usadas e bibliografía proporcionada, e entrega dentro dos plazos establecidos.
30
Portafolios do alumno A1 A3 A6 A16 A21 A22 B5 B7 B9 C1 C8 Computará a adecuación ás pautas marcadas (contido e presentación), a aplicación dos coñecementos adquiridos, a coherencia entre a proposta e o seu desenvolvemento, as iniciativas persoais, a claridade na formulación e estrutura, a capacidade de síntese, a redacción e presentación, fontes e bibliografía utilizada. 30
 
Observacións avaliación

Para aprobar a materia, é preciso obter unha nota media de 5 sobre 10 que se calculará atendendo ás porcentaxes sinaladas para cada metodoloxía no apartado de avaliación. Será imprescindible obter un mínimo de 4 sobre 10 na proba mixta (exame), no traballo tutelado e no portafolios, de non ser así a nota global da materia non será superior a 4,5. Non se avaliarán traballos entregados fóra de prazo ou non acordados coa profesora previamente cando sexa preciso. Unha vez realizado un dos traballos do portafolios, se as restantes entregas da metodoloxía non se entregan nos prazos establecidos cualificaranse cun 0. Este será tamén o caso dos traballos que non cumpran coas instrucións prescritas para a súa elaboración ou que fosen copiados ou plaxiados. A cualificación será de non presentado (N. P.), cando non se entregue ningún dos traballos do portafolios, o traballo tutelado ou non se asista ao exame. 

 SEGUNDA OPORTUNIDADE: 

Poderán presentarse á segunda oportunidade UNICAMENTE aqueles/as estudantes que non superen a materia na primeira oportunidade. Respectaranse as mesmas condicións e porcentaxes da primeira oportunidade. Gardaranse as notas relacionadas coas diferentes metodoloxías mencionadas no apartado de avaliación que resultasen aprobadas, polo que os alumnos poderán recuperarán só a parte/partes que teñan suspensas. Será obrigatorio comunicar á profesora como se abordará á avaliación nesta segunda oportunidade. Cando sexa preciso, será obrigatorio ter acordados os temas dos traballos tutelados como mínimo un mes antes da data fixada para o exame pola Facultade de Humanidades. Para presentarse ao exame (proba mixta) será requisito imprescindible presentar previamente os traballos tutelados e os resumos dos seminarios no prazo que se sinale. 

ALUMNOS CON DEDICACIÓN A tempo parcial Ou DISPENSA ACADÉMICA DE ASISTENCIAS Ás AULAS LEGALMENTE RECOÑECIDA: 

Terán que acordar unha titoría nas dúas primeiras semanas de clase co fin de establecer un plan de traballo idóneo e de entregas para a a primeira oportunidade. Se os alumnos non solicitan esa primeira titoría nas dúas primeiras semanas de clase, entenderase que optan por presentar os traballos nas mesmas datas co resto do alumnado. Na segunda oportunidade, as datas de entrega límite serán as mesmas que para o resto do alumnado. O resto das condicións serán as mesmas que para os outros alumnos


Fontes de información
Bibliografía básica

ALFAYA LAMAS, E. (2008). La fit-technique como técnica documental aplicada al fondo antiguo. El Cursor Mundi. A Coruña.

ALGUACIL, J. (2011) Cómo se hace un trabajo de investigación en sociología. Madrid: Catarta.

ANDER EGG, E. (2017) Técnicas de investigación social. México: El Ateneo.

BALCELLS I JUNGYENT, J. (2004). La investigación social: introducción a los métodos y técnicas. Barcelona: Escuela Superior de Relaciones Públicas, PPU.

BABBIE, E. (2014) Manual para la práctica de la investigación social. Bilbao: Desclée de Brouwer.

BUENDÍA EISMAN, L.; COLÁS BRAVO, P.; & F. HERNÁNDEZ PINA (2007) Métodos de investigación en Psicopedagogía. Madrid: Mc Graw Hill.

BUNGE, M. La investigación científica. (1981) 8ª ed. Barcelona Ariel.

BUSHA, Ch.H.& S. P. HARTER(1990) Métodos de investigación en Bibliotecología. Técnicas e interpretación. México: UNAM.

CAMARERO, L. (2010) Estadística para la investigación social. Madrid: UNED.

CEA D'ANCONA, M.A. (1996) Metodología cuantitativa: Estategias y técnicas de investigación social. Madrid: Síntesis.

CORBETTA, P. (2003) "investigación cuantitativa e investigación cualitativa ". En Metodología y técnicas de investigación social,. Madrid: McGraw Hill, pp.33-68.

DELGADO LÓPEZ-CÓZAR, E. (2002) La investigación en Biblioteconomía y Documentación. Gijón: Ediciones Trea.

FRÍAS, J.A. & J. A. RÍOS HILARIO eds. (2004) Metodologías de investigación en información y documentación. Salamanca: Ediciones Salamanca, 2004.

GOLDHOR, H. Introducción a la investigación científica en Bibliotecología. (1981) México: UNAM.

GONZÁLEZ RÍO, M.J. (1997) Metodología de la investigación social. Técnicas de recolección de datos. Madrid: Aguaclara.

GORDO, A. & A. SERRANO. Estrategias y prácticas cualitativas de investigación social. Madrid: Pearson Educación.

GUTIÉRREZ, J. (2008) Dinámica del grupo de discusión. Madrid: Centro de Investigaciones sociológicas.

LÓPEZ YEPES, J. (1995) La aventura de la investigación científica. Madrid, Síntesis.

MARTYN, J. & F. W. LANCASTER, (2014) Investigative methods in library and information science: an introduction. Arlington, VI., Information Resources Press.

POWEL, R.R. (2001) Basic research methods for librarians. 2ª ed. Norword, NJ: Ablex.

RUIZ, J. I. (2012) Teoría y práctica de la investigación cualitativa. Bilbao: Universidad de Deusto.

RUIZ OLABUÉNAGA, J.I. (1996) Metodología de la investigación cualitativa. Bilbao: Universidad de Deusto.

SANTANA, A. (2013) Fundamentos de investigación social. Madrid: Alianza.

SIERRA BRAVO, R. (1998). Técnicas de investigación social. Teoría y ejercicios. Madrid: Paraninfo.

SLATER, M., ed. (1990) Research methods in Library and Information Studies. London: Library Association.

VALLÉS, M. S. (2003) Técnicas cualitativas de investigación social: reflexión, metodología y práctica profesionall. Madrid: Síntesis.

VISAUTA, R. (2009) Técnicas de investigación social. I: recogida de datos. Barcelona: PPU.

Bibliografía complementaria

BUNDY, M.L.; WASSERMAN, P. (1970). Reader in research methods por librarianship. Washington, C.D.: Microcard Editions.

BUSHA, C.; HARTER, S.P. (1990). Métodos de investigación en Bibliotecología. Técnicas e interpretación. México: Universidad Nacional Autónoma de México.

GLAZIER, J.; POWELL, R.R. (1992). Qualitative research in information management. Englewood, CO: Libraries Unlimited.

GORMAN, G.E. et al. (1997). Qualitative research for the information professional: a practical handbook. London: Library Association.

GRADUATE SCHOOL OF LIBRARY SCIENCE (1968). Research methods in Librarianship: Measurement and Evaluation. Illinois: Graduate School of Library Science.

LÓPEZ YEPES, J. (1995). La aventura de la investigación científica. Madrid: Síntesis.

MARTYN, J.; LANCASTER, F.W. (1981). Investagitive methods in Library and Information Science: an introduction. Arlington, VA: Informtion Resources Press.POWELL, R.R. (1997). Basic research methods por librarians. Norwood, NJ: Ablex.

SLATER, M.ed. (1990). Research methods in Library and Information Studies. Londres: Library Association.

STEVENS, R. (1971). Research methods in Librarianship: historical and bibliographic methods in library research. Illinois: University of Illinois, Graduate School of Library Science.

WYNAR, B.S. (1971). Research methods in Library Science: a bibliographic guide with topical outlines. Littleton, CO: Libraries Unlimited.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xestión da Información Fundamentos e Teoría/710G02073
Bibliografía e Fontes de Información/710G01085
Arquivística/710G0107R

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Estatística/710G02075

Observacións
NOTA IMPORTANTE: As horas asignadas a cada actividade así como a avaliación relativa ás mesmas serán cambiadas unha vez que se concedan os créditos ECTS de esta asignatura, xa que foi adoptada aos mesmos.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías