Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Mundo Contemporáneo e Globalización Código 710G04038
Titulación
Grao en Xestión Dixital de Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Profesorado
Vázquez Lijó, José Manuel
Correo electrónico
j.m.vlijo@udc.es
Web http://http://humanidades.udc.es
Descrición xeral Análise panorámica das dinámicas políticas e socioeconómicas mundiais desde o século XIX ata o presente
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se levarán a cabo
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen: todas as sinaladas na guía docente, agás as Saídas de Campo e a Discusión Dirixida.
As sesións das clases maxistrais reorientarase á explicación sintética de contidos fundamentais e da diversa potencialidade informativa e ao correcto uso das fontes documentais. Traballarase con recursos web (pezas destacadas e visitas virtuais de museos ), con textos dixitalizados polo propio docente ou con materiais de audio e/o vídeo dispoñibles on line.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico. De luns a venres. Para consultas, resolución de dúbidas e titorización de traballos
- Moodle: Luns e martes. O alumnado disporá de foros temáticos asociados aos módulos da materia
- Teams: 1 sesión semanal en gran grupo para o desenvolvemento dos contidos teóricos na franxa horaria da materia segundo o calendario docente da titulación.

4. Modificacións na avaliación
Non se producen cambios salientables no método que consta na guía docente, agás que:
- A proba obxectiva consistirá nun exame tipo test elaborado a partir dunha síntese de contidos da materia, que o docente porá a dispor don alumnos en Moodle
- A asistencia presencial non computará como criterio de cualificación dende o momento en que se suspenda a presencialidade docente
- Asistencia/participación nas actividades docentes
o Alumnado con dedicación completa: un mínimo de 80%
o Alumnado con adicación a tempo parcial e/ou dispensa académica: un mínimo do 60%
- Requisitos para superar a materia:
o Asistir e participar regularmente nas actividades da clase, cumprindo os prazos de entrega das tarefas académicas de obrigada realización
o Acadar a nota global dun 5 no cómputo global das actividades obxecto de avaliación

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Coñecer e comprender os principios teóricos e metodolóxicos da xestión e documentación da información para aplicalos na súa actividade profesional
A2 CE2 - Ter o coñecemento humanístico que lle permita ter unha cultura sólida para contextualizar os coñecementos adquiridos
A3 CE3 - Coñecer a realidade e os condicionantes sociais que inflúen na xestión da información
A4 CE4 - Dominar os fundamentos do comportamento dos individuos na busca, recuperación e uso da información, tomando como punto de referencia os aspectos de motivación, contorna e contexto
A20 CE20 - Dominar as bases para desenvolver actividades de investigación utilizando métodos e principios multidisciplinares
B1 CB1 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionan unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e / ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB2 - Aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade para resolver problemas en ambientes novos ou descoñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB3 - Ser capaz de integrar coñecementos e afrontar a complexidade de facer xuízos a partir de información que, estando incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre responsabilidades sociais e éticas relacionadas coa aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B4 CB4 - Saber comunicar as súas conclusións -e os coñecementos e os motivos finais que os sustentan- a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sen ambigüidades
B5 CB5 - Posuír as habilidades de aprendizaxe que lles permitan seguir estudando dun xeito que sexa en gran parte autodirixido ou autónomo
B6 CG1 - Capacidade de cooperación, traballo en equipo e aprendizaxe colaborativa
B7 CG2 - Capacidade de reflexión e razoamento crítico
B8 CG3 - Capacidade de planificación, organización e xestión de recursos, información e operacións
B9 CG4 - Capacidade de análise, diagnóstico e toma de decisións
B10 CG5 - Capacidade para traballar nun contexto global e internacional
C1 CT1 - Expresarse correctamente, oralmente e por escrito, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C2 CT2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo das súas vidas
C3 CT3 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía que respecta a cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero
C4 CT4 - Comprender a importancia da cultura empresarial e coñecer os medios dispoñibles para os empresarios
C5 CT5 - Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables
C6 CT6 - Desenvolver a capacidade para traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento ambiental, económico, político e social sostible
C7 CT7 - Valorar a importancia da investigación, a innovación eo desenvolvemento tecnolóxico no progreso socioeconómico e cultural da sociedade
C8 CT8 - Ter a capacidade para xestionar o tempo e os recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar críticas, establecer prazos e cumprirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os acontecementos e procesos históricos fundamentais das sociedades contemporáneas A2
B3
B9
C4
C5
C6
Aprender a expor oralmente e por escrito B4
B7
C1
Coñecer as metodoloxías básicas para a elaboración de traballos científicos de carácter histórico A1
A20
C2
C7
Fomentar, a través do coñecemento, un mellor exercicio da cidadanía A3
C3
Coñecer fontes de información para a análise da época contemporánea e da globalización A1
A20
B1
B2
B8
C7
Promover unha aprendizaxe autónoma e continua A4
B5
B6
B10
C8

Contidos
Temas Subtemas

I. Liberalismo e capitalismo na Europa do século XIX

1.1. As revolucións liberais e os nacionalismos
1.2. A Revolución Industrial e o movemento obreiro
1.3. O imperialismo: as potencias coloniais

2. O periodo de entreguerras, (1914-1945).
2.1 A Grande Guerra e a organización da paz.
2.2. A economía de entreguerras.
2.3. A revolución rusa.
2.4. A crise das democracias liberais e o ascenso dos fascismos.
2.5. A II Guerra Mundial
3. As relacións internacionais nun marco bipolar (1945-1990) 3.1. O novo mapa xeo-político.
3.2. A guerra fria e as novas formas do conflicto.
3.3. A descolonización e os problemas do Terceiro Mundo.
3.4. A caída dos rexímenes comunistas
4. O mundo da globalización 4.1. A Unión Europea
4.2. As transicións democráticas na Europa do Leste
4.3. Os conflictos no Próximo Oriente: o terrorismo internacional
4.4. As cuestións palpitantes:potencias emerxentes, migracións, populismos, crisis económicas, feminismo e medio ambente.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A1 A3 B4 B6 B7 C3 C6 C8 10 10 20
Análise de fontes documentais B1 B3 B5 B8 B9 C7 C2 20 20 40
Saídas de campo A2 A4 A20 C4 C5 4 6 10
Lecturas A2 B7 C7 0 60 60
Proba obxectiva B7 C1 2 0 2
Sesión maxistral A2 A3 B2 B10 16 0 16
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Debate na aula, baixo a moderación do docente, a partir da posta en común dos resultados da análise dos alumnos en horas non presencias de materiais de traballo (documentais, textos históricos, noticias xornalísticas...).
Análise de fontes documentais Consulta por parte do alumno de fontes históricas de base documental e comentario das mesmas por parte do alumno
Saídas de campo Visita guiada a museos, arquivos, bibliotecas ou outros centros culturais con exposicións temporais ou fondos permanentes relativos as materias da asignatura. O alumno deberá demostrar un aproveitamento da actividade participando en foros de discusións dirixida sobre os contidos da visita
Lecturas Lectura a cargo do alumno de monografías ou outros materiais bibliográficos seleccionados polo profesor sobre contidos do temario. O alumno deberá presentar por escrito un resumo dos contidos da obra, demostrando capacidade de análise e de síntese
Proba obxectiva Exame escrito basado en preguntas de desenvolvemento dun tema (ou cuestión) ou de resposta breve sobre contenidos de asignatura
Sesión maxistral Exposición por conta do profesor de aspectos básicos do temario.

Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Sesión maxistral
Análise de fontes documentais
Saídas de campo
Descrición
Nas tutorías presenciais e mediante correo electrónico atenderase toda dúbida ou consulta do alumnado a título particular relativa á planificación e desenvolvemento de ditas actividades

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Lecturas A2 B7 C7 Calificarase tendo en conta a capacidade se análise e de síntese do material bibliográfico obxecto de lectura, e tamén o xuízo crítico que merece ao alumno considerando o súas capacidades formativas para recensionalo 40
Proba obxectiva B7 C1 Será valorado o nivel de articulación do discurso narrativo, a calidade léxico-gramatical e a adecuación das respostas do alumno ás cuestións formuladas 40
Análise de fontes documentais B1 B3 B5 B8 B9 C7 C2 Valorarasen os froitos, en termos de información obtida, da análise de ditas fontes, a a súa correcta contextualización histórica e o rigor no comentario das mesmas 20
 
Observacións avaliación

Será requisito imprescindible para aprobar a asignatura a superación da proba obxectiva (coa cualificación mínima dun 5). No caso no que o alumno non aprobe o examen, na acta aparecerá soamente a nota da proba obxetiva

Na segunda oportunidade o sistema de avaliación será o mesmo que na primeira, manténdose as cualificacións das probas e tarefas que previamente fosen superadas

Os alumnos con recoñecemento de adicación a tempo parcial ou dispensados de asistencia, serán avaliados con base aos resultados da súa aprendizaxe constatados na proba obxectiva (60%) e no traballo tutelado (40% da nota). 


Fontes de información
Bibliografía básica Artola, M., y M. Pérez Ledesma. (2005). Contemporánea. La historia desde 1776.. Madrid, Alianza Editorial.
Mammarela, G. (1990). Historia de Europa Contemporánea.. Barcelona, Ariel.
Osternhammel, J. (2015). La transformación del mundo: una historia global del siglo XIX. Barcelona, Crítica
Kinder, H., y Hilgemann, W (2007). Atlas histórico mundial. De los orígenes a nuestros días. Madrid, Akal
Grupo Gándara. (1994). Cadernos de Historia. Historia do Mundo Contemporáneo (12 cadernos).. Vigo, Xerais.
Arrighi, G. (1999). El largo siglo XX.. Madrid, Akal
Fontana, J (2017). El siglo de la revolución : una historia del mundo desde 1914 . Barcelona, Crítica
Briggs, A. y P. Clavi. (1997). Historia Contemporánea de Europa, 1789-1989.. Barcelona, Crítica.
Palmer, R.- J. Colton. (1981). Historia Contemporánea.. Madrid, Akal.
Azcona, J. M. (2005). Historia del mundo actual (1945-2005): ámbito sociopolítico, estructura económica y relaciones internacionales.. Madrid.
García de Cortazar, F. (1996). Historia del mundo actual, 1945-95.. Madrid, Alianza Editorial.
Martínez Roda, F. (coord.) (2008). Historia del mundo contemporáneo, de la revolución a la globalización. Valencia, Tirant lo Blanch
Hobsbawm, E. (1995). Historia del siglo XX, 1914-1991.. Barcelona, Crítica.
Nouschi, M. (1996). Historia del siglo XX. Todos los mundos, el mundo.. Madrid, Cátedra.
Procacci, G. (2007). Historia general del siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Calvocoressi, P. (1987). Historia política del Mundo Contemporáneo. De 1945 a nuestros días.. Madrid, Akal.
Paredes, J. (2010). Historia universal contemporánea.. Barcelona, Ariel.
Fernández, A. (2000). Historia Universal. Edad Contemporánea.. Barcelona, Ed. Vicens Vives.
Villani, P. (). La edad contempòránea 1800-1914.. Barcelona, Ariel.
Villani, P. (1997). La edad contemporánea, 1914-1945.. Barcelona, Ariel.
Fontana, J (2011). Por el bien del imperio: una historia del mundo desde 1945. Madrid, Pasado y Presente
Judt, T. (2006). Postguerra. Una historia de Europa desde 1945. Madrid, Taurus

Bibliografía complementaria Blom, P. (2010 ). Años de vértigo. Cultura y cambio en Occidente, 1900-1914.. Barcelona, Anagrama
Chesneaux, J. (1969). Asia Oriental en los siglos XIX y XX. . Barcelona, Labor.
Schama, S. (2004). Auge y caída del Imperio británico, 1776-2000.. Barcelona, Crítica.
Rule (1990). Clase obrera e industrialización. Historia social de la Revolución industrial británica, 1750-1850.. Barcelona, Crítica.
Tamames, R. (1988). Diccionario de Economía.. Madrid, Alianza.
Abós, A.-Marco, A. (1982). Diccionario de términos básicos para la Historia. Madrid, Alhambra
Fieldhouse, D.K. (1977). Economía e Imperio. . Madrid, Siglo XXI.
Amin, Samir (2008). El imperio del caos: la nueva globalización capitalista.. Madrid, Iepala
Moita, L. (1984). El movimiento de países no alineados.. Madrid, Iepala
Bruneteau, B. (2006). El siglo de los genocidios. Violencias, masacres y procesos genoci. Madrid, Alianza
Dobb, M. (1984). Estudios sobre el desarrollo del capitalismo.. Madrid, Siglo XXI.
Caine, B. y G. Sluga. (2000). Género e Historia. Mujeres en el cambio sociocultural europeo, de 1780 a 1920. Madrid, Narcea.
Skidmore, Th. E. y P. H. Smith. (1996). Historia Contemporánea de América Latina.Siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Beasley, W.G. (1995). Historia contemporánea de Japón.. Madrid, Alianza.
Droz, J. (Dir.). (1973). Historia de Alemania. 2 vol.. Barcelona, Vicens Vves.
Martínez Carreras, J.U. (1987). Historia de la descolonización (1919-1986). Las independencias de Asia y África.. Madrid, Itsmo
Renouvin, P. (1981). Historia de las relaciones internacionales. Siglos XIX y XX.. Madrd, Akal.
Zorgbibe, C. (1997). Historia de las relciones internacionales.. Madrid.
Degler, C.L. (1986). Historia de los EE.UU.. Barcelona, Ariel.
Service, R. (2000). Historia de Rusia en el siglo XX.. Barcelona, Crítica.
Ki-Zerbo, J. (1980). Historia del África negra.. Madrid, Alianza.
Villares Paz, R. (coord.) (1986). Historia do Mundo Contemporáneo. Textos escollidos.. Vigo, Galaxia
Cipolla, C.M. (Ed.). (1979). Historia económica de Europa. Tomos 3-6. 7 vol.. Barcelona, Ariel.
Leon, P. (Ed.). (1980). Historia económica y social del mundo. Tomos 3-6.. Madrid, Ed. ZYX- Encuentro.
Kindleberger, C. (1988). Historia financiera de Europa.. Barcelona, Ariel.
Abendroth, W. (1976). Historia social del movimiento obrero europeo.. Barcelona, Laia
Kriedte, P. (1986). Industrialización antes de la industrialización.. Barcelona, Crítica
Fohlen, C. (1976). La América anglosajona de 1815 a nuestros días.. Barcelona, Labor.
Mossé, C. (). La cultura europea del siglo XIX.. Barcelona, Ariel.
Hobsbawm, E. (1991). La Era de la Revolución (1789-1848).. Barcelona, Crítica
Hobsbawm, E. (1989). La Era del Capitalismo (1848-1875).. Barcelona, Crítica
Hobsbawm, E. (1989). La Era del Imperio.. Barcelona, Crítica
Rúdé, G. (1976). La Europa revoluconaria(1783-1815).. Madrid, Siglo XXI.
Thompson, E.P. (1989). La formación de la clase obrera en Inglaterra.. Barcelona, Crítica.
Zinn, H. (1997). La otra historia de los Estados Unidos. . Hondarribia, Hiru
Mesa, R. (1974). La revolución colonial. Madrid, Edicusa
Macfarquhar, R. y M. Schoenhals. (2009). La revolución cultural china.. Barcelona, Crítica.
Lefebvre, G. (1973). La Revolución Francesa y el Imperio.. México, FCE
Kemp, T. (1974). La revolución industrial en la Europa del siglo XIX.. Barcelona, Fontanella
Carr, E.H. (1981). La revolución rusa. De Lenin a Stalin, 1917-1929.. Madrid, Alianza
Casanova, J. (2017). La venganza de los siervos. Madrid, Akal
Berstein, M.S. (). Los regímenes políticos del siglo XX. Para una historia comparada del mundo contemporáneo.. Barcelona, Ariel.
Sacristán, M. (1987). Pacifismo, ecología y política alternativa.. Barcelona, Icaria
Landes, D. (1979). Progreso tecnológico y revolución industrial.. Madrid, Tecnos.
Burleigh, M. (2005). Religión y política en Europa.. Taurus.
MOSS, G. L. (2016). Soldados caídos. La transformación de la memoria de las guerras mundiales..
Zubok, V. M. (2008). Un imperio fallido. La Unión Soviética durante la guerra fría.. Barcelona, Crítica.
Taibo, C. (1990). Unión Soviética: la quiebra de un modelo. Madrid, Libros de la Catarata
Ruiz Torres, P. (ed.) (2016). Volver a pensar el mundo de la Gran Guerra.. Zaragoza, Institución Fernando el Católico


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Historia da Cultura/710G04037
Fontes de Información e Recursos Dixitais/710G04002

Materias que continúan o temario
Historia das Institucións/710G04043

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías