Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Taller de Habilidades Informacionais e Dixitais: Técnicas Documentais Aplicadas ao Traballo Fin de Grao Código 710G04051
Titulación
Grao en Xestión Dixital de Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Ruiz Astiz, Javier
Correo electrónico
j.ruiz.astiz@udc.es
Profesorado
Fernandez Travieso, Carlota
Ruiz Astiz, Javier
Correo electrónico
carlota.ftravieso@udc.es
j.ruiz.astiz@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia céntrase nas diferentes técnicas documentais e a súa aplicación ao Traballo Fin de Grao. Para isto, se establece un especial fincapé nas metodoloxías de estudo e investigación nas Humanidades e Ciencias Sociais, con especial atención aos estudos en Información e Documentación.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Coñecer e comprender os principios teóricos e metodolóxicos da xestión e documentación da información para aplicalos na súa actividade profesional
A4 CE4 - Dominar os fundamentos do comportamento dos individuos na busca, recuperación e uso da información, tomando como punto de referencia os aspectos de motivación, contorna e contexto
A12 CE12 - Desenvolver servizos de apoio á comunicación científica en todas as súas fases desde a creación ata a divulgación de resultados científicos tanto no sector público como no privado
A15 CE15 - Coñecer e asumir a perspectiva ética e os valores deontolóxicos da xestión da información no seu conxunto e do ámbito dixital en particular
A20 CE20 - Dominar as bases para desenvolver actividades de investigación utilizando métodos e principios multidisciplinares
B1 CB1 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionan unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e / ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB2 - Aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade para resolver problemas en ambientes novos ou descoñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB3 - Ser capaz de integrar coñecementos e afrontar a complexidade de facer xuízos a partir de información que, estando incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre responsabilidades sociais e éticas relacionadas coa aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B5 CB5 - Posuír as habilidades de aprendizaxe que lles permitan seguir estudando dun xeito que sexa en gran parte autodirixido ou autónomo
B6 CG1 - Capacidade de cooperación, traballo en equipo e aprendizaxe colaborativa
B7 CG2 - Capacidade de reflexión e razoamento crítico
B8 CG3 - Capacidade de planificación, organización e xestión de recursos, información e operacións
B9 CG4 - Capacidade de análise, diagnóstico e toma de decisións
B10 CG5 - Capacidade para traballar nun contexto global e internacional
B11 CG6 - Capacidade para comprender a importancia, valor e función da xestión dixital da información e documentación na actual sociedade das TIC
C1 CT1 - Expresarse correctamente, oralmente e por escrito, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C2 CT2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo das súas vidas
C3 CT3 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía que respecta a cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero
C4 CT4 - Comprender a importancia da cultura empresarial e coñecer os medios dispoñibles para os empresarios
C7 CT7 - Valorar a importancia da investigación, a innovación eo desenvolvemento tecnolóxico no progreso socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento, comprensión, aplicación e valoración das principales técnicas documentais aplicados ao Traballo Fin de Grao. A1
A4
A12
A15
A20
B1
B3
C1
C2
C3
C4
C7
Resolver os diferentes problemas cos que deberán enfrentarse durante a realización do seu Traballo Fin de Grao. A1
A4
B2
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
C1
C2
C3
Empregar os seus coñecementos teóricos e prácticos para a realización do seu Traballo Fin de Grao. A12
A15
A20
B1
B3
B5
C1
C2
C3
C4
C7

Contidos
Temas Subtemas
1. A elaboración dun TFG 1.1. Aspectos básicos
1.2. Requisitos e características de estudo
1.3. Regulamento dos TFG
2. Os pasos previos do TFG 2.1. A revisión bibliográfica
2.2. Estado da cuestión
3. Técnicas documentais 3.1. As fontes primarias
3.2. Fontes secundarias e terciarias
4. Etapas de elaboración 4.1. Elixir un tema
4.2. Traballo de campo
4.3. Análise dos resultados
4.4. Redacción do TFG

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Portafolios do alumno A1 A4 B1 B2 B6 B11 C1 C2 C4 10 20 30
Traballos tutelados A1 A12 A20 B7 B10 B11 C1 C2 C7 2 20 22
Sesión maxistral A1 A4 A12 A15 B1 B2 B3 B5 B8 B9 C3 11 10 21
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Portafolios do alumno Cartofol que reúne as prácticas dos estudantes dos temas e supostos tratados nas clases.
Traballos tutelados Traballos individuais centrados na aplicación dos conceptos e metodoloxías expostas na materia.

Será imprescindíbel consensuar os temas dos traballos cos docentes dentro do plazo que se estableza a tal fin.
Sesión maxistral Exposición dos contidos esenciais correspondentes aos temas do programa.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Empregaranse preferentemente as titorías presenciais e o correo electrónico, mais tamén se poderán realizar titorías a través de Teams.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A1 A4 B1 B2 B6 B11 C1 C2 C4 Valorarase a adecuación ás pautas marcadas para cada actividade, o contido, a coherencia da súa estructura, a redacción e presentación.

Poderán especificarse outros criterios de avaliación particulares no momento da presentación das actividades aos estudantes
50
Traballos tutelados A1 A12 A20 B7 B10 B11 C1 C2 C7 Computará a adecuación ás pautas marcadas (contido e presentación), a aplicación dos coñecementos adquiridos, a coherencia entre a proposta e o seu desenvolvemento, a capacidade de síntese, a redacción e presentación, fontes e bibliografía utilizada.

Será imprescindíbel acordar o tema cos profesores dentro do prazo establecido a tal fin.

Requerirase a súa exposición na aula.
50
 
Observacións avaliación

Para aprobar a materia é preciso obter unha nota media de 5 sobre 10 que se calculará atendendo ás porcentaxes sinaladas para cada metodoloxía no apartado de avaliación: portafolios e traballos. Se a nota nalgunha destas metodoloxías é inferior a 5 suspenderase a materia. 

Cando sexa necesario acordar un tema, non se avaliarán as entregas non consensuadas coa profesora no prazo establecido para tal fin. Non se avaliarán os traballos tutelados entregados fora de prazo. Cando se teña consignado unha práctica da metodoloxía portafolios, as restantes entregas desa metodoloxía non entregadas nos prazos que se establezan cualificaranse cun 0. Este será tamén o caso dos traballos que non cumpran coas instrucións prescritas para a súa elaboración ou que fosen copiados ou plaxiados. A cualificación será de non presentado (N. P.) se non se entregue ningún dos traballos do portafolios ou o traballo tutelado.

SEGUNDA OPORTUNIDADE:  

Poderán presentarse á segunda oportunidade ÚNICAMENTE aqueles/as estudantes que non superen a materia na primeira oportunidade. Respectaranse as mesmas condicións e porcentaxes da primeira oportunidade. Gardaranse as notas relacionadas coas diferentes metodoloxías mencionadas no apartado de avaliación que resultasen aprobadas, polo que os alumnos recuperarán só a parte/partes que teñan suspensas. Será obrigatorio comunicar aos docentes como se abordará á avaliación nesta segunda oportunidade. Se non ten feito xa durante o periodo lectivo, será obrigatorio ter consensuado os temas do traballo tutelado e das prácticas do portafolios, como mínimo, un mes antes da data fixada pola facultade para o exame oficial. Será obrigatorio presentar o traballo tutelado e as prácticas no prazo que se estableza a tal fin. 

ALUMNOS CON DEDICACIÓN A TEMPO PARCIAL OU DISPENSA ACADÉMICA DE ASISTENCIAS ÁS AULAS LEGALMENTE RECOÑECIDA: 

Terán que acordar unha titoría coa profesora nas dúas primeiras semanas de clase. Terán que decidir se se acollen aos prazos de presentación de traballos da avaliación continua que serán comunicados ao longo do curso. Se os alumnos non realizan esa titoría nas duas primeras semanas de clase, entenderase que optan por presentar os traballos nas mesmas datas que o resto do alumnado. 


Fontes de información
Bibliografía básica

BATTHYANY, K.; CABRERA, M. (Coord.). Metodología de la investigación en Ciencias Sociales. Apuntes para un curso inicial. Montevideo: Udelar. CSE, 2011, pp.9-17. Disponible en: <https://hdl.handle.net/20.500.12008/9491>.

BLAXTER, L.; HUGHES, C.; TIGHT, M. Cómo se hace una investigación. Barcelona: Gedisa, 2005.

BUNGE, Mario. Epistemologia. Barcelona: Siglo XXI, 2004.

Borrego Huerta, A. (1999). La investigacióncualitativa y sus aplicaciones e Biblioteconomía y Documentación.Revista Española de DocumentaciónCientífica 22.2. Disponible en línea: http://redc.revistas.csic.es/index.php/redc/article/view/335/543 [05/04/2021]

Butler-Kisber, L. (2010). Qualitative inquiry: Thematic, narrative and arts-informed perspectives. Thousand Oaks:Sage Publications.

Caelli, K., Ray, L., & Miller, J. (2003). ‘Clear as mud’: Toward greater clarity in generic qualitative research. International Journal of Qualitative Methods , 2(2), 1-13.

Cantó-Milà, N.(2013). Métodos de investigación en cienciahumanas y sociales . Barcelona, UOC. Disponible en línea: http://openaccess.uoc.edu/webapps/o2/bitstream/10609/76885/11/M%C3%A9todos%20en%20las%20ciencias%20humanas_M%C3%B3dulo%201_M%C3%A9todos%20de%20investigaci%C3%B3n%20en%20ciencias%20humanas%20y%20sociales.pdf [05/04/2021]

Casas Anguita, J., J. R. Repullo Labradora y J.Donado Campos. La encuesta como técnica de investigación. Elaboración decuestionarios y tratamiento estadístico de los datos (I).Atención Primaria, 31(8), 2003, pp. 527-538. Disponible on line en: https://www.elsevier.es/es-revista-atencion-primaria-27-articulo-la-encuesta-como-tecnica-investigacion--13047738 [Consulta: 15/03/2021]

Casas Anguita, J., J. R. Repullo Labradora y J. Donado Campos. La encuesta como técnica de investigación. Elaboración de cuestionarios y tratamiento estadístico de los datos (II). Atención Primaria , 31(9), 2003, pp. 592-600. Disponible on line en: https://www.elsevier.es/es-revista-atencion-primaria-27-articulo-la-encuesta-como-tecnica-investigacion--13048140 [Consulta: 15/03/2021]

Chirban, J. T. (1996). Interviewing in depth: The interactive-relational approach. Thousand Oaks: Sage Publications.

Connaway, L. S., & Powell, R. R. (2010). Basic research methods forlibrarians (5d ed.). London:Libraries Unlimited.

Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.

Denzin, N. K., & Loncoln, Y. S. (1994). Handbook of qualitative research. Thousand Oaks: Sage Publications.

DelgadoLópez-Cózar, E.,Torres Salinas, D., & Roldán López, A. (2007). El fraude en la ciencia:reflexiones a partir del caso Hwang. El Profesional de la Información, 16 (2).Recuperado

FORTÍN, M. F. El proceso de investigación de la concepción a la realización. México D.F.: McGraw-Hill, 1999.

Jersild, A. T. y Margaret F. Meigs (1939). Direct Observation as a Research Method. Review of Educationa lResearch 9, 5: 472-482. Disponible en línea: https://www.jstor.org/stable/pdf/1167746.pdf?refreqid=excelsior%3Aab932c1ca0f7da75ed998795c9affbad [05/04/2021]

Harry, B., Sturges, K. M., & Klinger, J. K. (2005). Mapping the process: An exemplar of process and challenge in grounded theory analysis. Educational Researcher , 34(2), 3-13.

HERNÁNDEZ LEÓN, R. A. y Sayda Coello González, EL PROCESO DE INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA, La Habana, Editorial Universitaria, 2011.

ICART ISERN, M. T.; PULPÓN SEGURA, A. M. Cómo elaborar y presentar un proyecto de investigación, una tesina y una tesis. Barcelona: Universidad de Barcelona, 2012.

IGARTUA, J. J.; HUMANES, M. L. El método científico aplicado a la investigación en comunicación social. En Portal de la Comunicación. Disponible en <http://www.portalcomunicacion.com/download/6.pdf>.

JIMÉNEZ-CONTRERAS, E. Los métodos bibliométricos Estado de lacuestión y aplicaciones. En PrimerCongreso Universitario de Ciencias de la Documentación Los métodosbibliométricos. Estado de la cuestión y aplicaciones , 2000. Disponible en: file:///C:/Users/Usuario/Downloads/68907-Texto%20del%20art%C3%ADculo-4564456584431-1-10-20200416.pdf [Consulta: 15/03/2021]

Krueger, R. A., & Casey, M. K. (2000). Focus groups: A practical guide for applied research . Thousand Oaks: Sage Publications.

Lingard, L., Albert, M., & Levinson, W. (2008). Grounded theory, mixed methods, and action research. British Medical Journal , 337, 459-461.

LÓPEZ YEPES, José. La aventura de la investigación científica. Guía del investigador y de director de investigación. Madrid: Síntesis, 1995.

Morales López, V. (2005). Metodología en laBibliotecología. Buenos Aires: Alfagrama. Pickard,A.J. (2013). Research methods in information. (Cap. 1, 6). London: FacetPublishing.


Marshall, C., & Rossman, G. B. (2006). Designing qualitative research (4th ed ed.). Londres: Sage Publications.

McCall, G. J., & Simmons, J. L. (Eds.). (1969). Issues in participant observation: A text and reader. Reading: Addison-Wesley.

Morse, J. M., & Stern, P. N. (2009). Developing grounded theory: The second generation. Walnut Creek: Left Coast Press.

Munárriz Iñareta, B. (1992). Técnicas y métodos en Investigación cualitativa. En Metodologíaeducativa . coord. por J. M.Muñoz Cantero y E. Abalde Paz. A Coruña: Universidade da Coruña, pp. 101-116. Disponible en línea: https://ruc.udc.es/dspa,ce/bitstream/handle/2183/8533/CC-02art8ocr.pdf?sequence=1&isAllowed=y [05/04/2021]

Schofield, J. W. (2002). Increasing the generalizability of qualitative research. In A. M. Huberman, & M. B. Miles (eds.), The qualitative researcher’s companion (pp. 171-203). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Silverman, D. (2010). Qualitative research: Theory, method and practice. Londres: Sage Publications.

Peirce, C.S. (1905). La naturaleza de la ciencia. Traducción castellana de Sara F.Barrena. Anuario Filosófico XIX/3 (1996, pp. 1435-1440). Recuperado de http://www.unav.es/gep/AF/PeirceNatu.html

Sierra Bravo, R.(2001). Técnicas de Investigación social (14 ed.) (Cap. 1 y 2.) Madrid:Paraninfo.

TAMAYO Y TAMAYO, M. El proceso de investigación científica. México: Limusa, 1981.

TAMAYO Y TAMAYO, M. Diccionario de investigación científica. México: Limusa, 2004.

Williamson, K. (2002). Research methods for students, academics and professionals(2 ed.) (cap. 2, 4). Wagga Wagga (Australia): Centre for Information Studies.

Bibliografía complementaria

Os docentes poderán recomendar nas clases bibliografía específica para cada un dos temas e actividades a desenvolver, co fin de adecuar e actualizar de maneira continua os contidos da materia.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías