Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) ENXEÑARÍA MEDIOAMBIENTAL Código 730G04017
Titulación
Grao en enxeñaría en Tecnoloxías Industriais
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Industrial
Coordinación
Filgueira Vizoso, Almudena
Correo electrónico
almudena.filgueira.vizoso@udc.es
Profesorado
Filgueira Vizoso, Almudena
Rodriguez Guerreiro, Maria Jesus
Correo electrónico
almudena.filgueira.vizoso@udc.es
maria.guerreiro@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral Esta materia pretende o desenvolvemento de competencias que permitan ao alumnado coñecer e identificar a problemática da contaminación do aire, auga e chan. Control da contaminación atmosférica, tratamentos de verteduras líquidas: ARU e ARI. e sistemas de tratamento de RSU e RSI. Os aspectos legais e de xestión ambiental na empresa permitirán a súa aplicación no mundo laboral.

Competencias do título
Código Competencias do título
A16 Coñecementos básicos e aplicación de tecnoloxías ambientais e sustentabilidade.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderen estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Ser capaz de concibir, deseñar ou poñer en práctica e adoptar un proceso substancial de investigación con rigor científico para resolver calquera problema formulado, así como de comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a un público tanto especializados como leigo dun xeito claro e sen ambigüidades
B7 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
B8 Deseñar e realizar investigacións en ámbitos novos ou pouco coñecidos, con aplicación de técnicas de investigación (con metodoloxías tanto cuantitativas como cualitativas) en distintos contextos (ámbito público ou privado, con equipos homoxéneos ou multidisciplinares etc.) para identificar problemas e necesidades
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C6 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Planificación estratéxica dos sistemas de tratamento para reducir a contaminación ambiental no ámbito das aguas, atmósfera e residuos A16
B8
C2
C4
C6
Coñecer os tratametos das augas residuais, residuos e contaminantes atmosféricos A16
B2
B3
B7
C4
C6
Defensa e exposición de traballos realizados en grupos reducidos B5
B6
C1

Contidos
Temas Subtemas
Os temas seguintes desenvolven os contidos establecidos na ficha de memoria de verificación, que son: Problemáticas da contaminación do aire, agua e solo. Aspectos legais, fontes, parámetros indicadores. Control da contaminación e sistemas
de eliminación e de recuperación de contaminantes. Tratamentos de vertidos líquidos: ARU e ARI. Parámetros e sistemas de tratamento de RSU e RSI.
Xestión ambiental da industria e sostenibilidad. Estudios de Impacto Ambiental

1. RESIDUOS: Residuos Urbanos
1.1. Introducción e definicións
1.2. Composición dos residuos urbanos
1.3. Tratamento e eliminación dos residuos urbanos: Incineradoras con recuperación de enerxía e Centros de Reciclaxe e Compostaxe
1.4. Vertedoiros
1.5. Lexislación Ambiental aplicable: Local, autonómica, estatal e europea
2. RESIDUOS: Residuos Industriais
2.1. Categorías de residuos industriais: Segundo a actividade que os xera, Segundo a súa perigosidade.
2.2. Clasificación de residuos perigosos: LER
2.3.Tratamentos de residuos industriais: Minimización, reutilización e reciclaxe na industria.
2.4. Outros tratamentos aplicados:
Procesos físicos;
Neutralización;
Inertización: encapsulación, solidificación; Tratamentos físico-químicos: intercambio iónico;
Tratamentos térmicos: Pirólise, Plasma, Incineración catalítica e Incineración baixo condicións especiais.
4.5. Lexislación Ambiental aplicable: Local, autonómica, estatal e europea(equipos)
3. CONTAMINACIÓN ATMOSFÉRICA 4.1. Meteoroloxía da contaminación atmosféric
4.2. Composición da atmosfera
4.3. Química da Troposfera. Contaminantes atmosféricos
4.4. Cntrol das emisións industriais ao aire (equipos)
4. AUGAS RESIDUAIS:Introducción e tipos de augas residuais
4.1. Contaminantes e parámetros físicos, químicos e biolóxicos
4.2. Obxectivos da caracterización dunha auga residual. Parámetros de caracterización de augas residuais. Toma de mostra: Puntual composta e continua
5. AUGAS RESIDUAIS: Tratamentos nunha EDAR 5.1. Que é unha EDAR?.
5.2. Pretratamento: desbaste e desareado. Obxectivos e parámetros de deseño
5.3. Tratamento 1º
5.4. Procesos de mellora: Coagulación e floculación. Parámetros de deseño
5.5. Tratamento 2º.
5.6. Tratamentos naturais de depuración de augas: Tratamentos de aplicación ao terreo. Lagoas e filtros de fluxo superficial e subsuperficial.
5.7. Tratamento 3º.
5.8. Lexislación Ambiental aplicable: Local, autonómica, estatal e europea
6. XESTIÓN DOS PROBLEMAS AMBIENTAIS NA EMPRESA 6.1. Os riscos ambientais na empresa
6.2. Contaminación gradual e accidental
6.3. Análise do ciclo vital dun produto (ACV)
6.4. Sistemas de xestión ambiental: ISO 14000.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A16 B5 28 42 70
Traballos tutelados B3 B7 C1 C2 C4 6 9 15
Proba obxectiva B2 8 12 20
Prácticas de laboratorio B6 B8 C6 10 15 25
Eventos científicos e/ou divulgativos C2 4 1 5
Saídas de campo C6 5 5 10
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición de contidos con medios audiovisuais con presentacións ppt.
Secuencias de pequenos debates
Resolución de dúbidas
Traballos tutelados Cada grupo de alumnos elaborará un traballo das unidades didácticas de residuos, augas, atmósfera e xestión.
Os devanditos traballos serán tutorizados polo profesor da materia.
O alumno realizará a exposición oral dos traballos tutelados. O tempo de exposición de cada traballo non deberá superar os 20-25 minutos
Proba obxectiva Proba obxectiva por cada unidade didáctica, para que o alumno verifique o grao de consecución dos obxectivos
Prácticas de laboratorio Realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Elaboración dun manual de prácticas con cuestións relacionadas coas prácticas realizadas
Eventos científicos e/ou divulgativos O alumno poderá asistir, logo de recomendación do profesor, a determinados eventos científicos como xornadas ou conferencias sobre temas medio ambientais.
Elaborará un resumo que deberá entregar ao profesor da materia.
Saídas de campo O alumno coñecerá in situ os procesos realizados nas plantas de tratamento de residuos seleccionadas: Residuos de Construción, residuos sólidos urbanos e residuos perigosos.
O alumno comprobará in situ, os distintos tratamentos a que se someten os residuos perigosos xerados nas diferentes industrias
-Tratamentos físico-químicos
-Planta de depuración biolóxica (PDB), onde se produce a depuración dos efluentes, procedentes da Planta de Tratamento Físico - Químico (PFQ) e das augas industriais biodegradables.
-Planta de reciclado de pilas e baterías usadas
-Planta de estabilización e depósito de seguridade.

O alumno deberá elaborar un informe sobre a xestión de residuos realizada en cada visita dos distintos tipos de residuos que será avaliada.
-Planta de reciclado de pilas y baterías usadas
-Planta de estabilización y depósito de seguridad.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Saídas de campo
Descrición
Traballos tutelados: Recoméndase a asistencia a titorías personalizadas. Nelas o/a alumno/a recibirá orientación sobre o xeito de iniciar e levar a cabo o traballo de acordo aos criterios que se indicarán.
Presentación oral: Realizarase con apoio de diapositivas e cada alumno/a do grupo dispoñerá dun determinado tempo para esta.
Prácticas de Laboratorio: O/A alumno/a será convocado/a con anterioridade na plataforma Moodle ou no taboleiro de anuncios da Escola. As prácticas realizaránse no laboratorio de Tecnoloxía Química e Medio (Edificio Talleres), salvo que se indique o contrario.

En caso de dispensa académica o/a alumno/a porase en contacto coas profesoras de la materia para acordar a planificación das actividades docentes, atendendo as necesidades que o/a alumno/a poida ter dentro das posibilidades existentes.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio B6 B8 C6 Realización de prácticas
Elaboración manual
10
Proba obxectiva B2 Examen 40
Eventos científicos e/ou divulgativos C2 Asistencia a determinadas xornadas ou conferencias sobre temas ambientais, proposta polo profesor e logo de entrega dun informe sobre estas. 5
Traballos tutelados B3 B7 C1 C2 C4 A amplitude do guión
As fontes consultadas
A exposición oral
40
Saídas de campo C6 laboración dun informe con diagrama fluxo 5
 
Observacións avaliación

Os/As alumnos/as con cualificación maior de 4 nas probas obxectivas
pasarán á ponderación co resto das metodoloxías da avaliación.

Os/As
alumnos/as con cualificación menor ou igual a 4 nas probas ou menor a 5
na ponderación das probas e das demáis actividades deberán
recuperalas obrigatoriamente nas datas que figuren no plannig. Así mesmo
nestas recuperacións os alumnos deberán alcanzar un mínimo de 4 para
poder facer media co resto das metodoloxías empregadas.

No caso de que non se realice algunha das metodoloxías anteriores a calificación de esa metodoloxía pasará á proba obxectiva.

As prácticas de laboratorio son obligatorias para poder superar a materia.

O alumnado con dispensa académica estará exento de asistir ás clases
pero deberá facer as mesmas tarefas que os demáis alumnos/as. Á hora de
presentar o traballo poderá facelo de forma indivudual (en vez de
traballo en equipo) e a súa presentación será na clase pero non terá que
ser nas horas asignadas para a presentación dos traballos que aparece
na planificación, senón que será na data acordada entre o/a estudante e a
profesora.


Fontes de información
Bibliografía básica Hernández Muñoz, Aurelio (1998). Depuración de aguas residuales. Madrid. Servicio publicaciones EIC
Metcalf-Eddy (1985). Ingeniería Sanitaria. Tratamiento, evacuación y eliminación de aguas residuales. Labor
Mackenzie L. Davis/ Susan J. Masten (2004). Ingeniería y Ciencias Ambientales. México. McGraw Hill
Ramalho, R.S (1991). Tratamiento de aguas residuales. Reverte

Bibliografía complementaria Kiely, Gerard. (1999). Ingeniería ambiental : fundamentos, entornos, tecnologí.as y sistemas de gestión. McGraw-Hill
Woodside, Gayle. Patrick Aurrichio (2001). Auditoría de sistemas de gestión medioambiental : ISO 14001. Madrid. McGraw-Hill,
C. Orozco;A.Pérez; Mª N. González (). Contaminación Ambiental. Una visión desde la Química. Thomson
Robert A. Corbitt (2003). Manual de referencia de la Ingeniería Ambiental. McGraw Hill
Bautista,C - Rodríguez Vidal, Francisco (2003). Procesos de potabilización del agua e influencia del tratamiento de ozonización. Madrid. Diaz de Santos

Diagrama de traatmiento Físico Químico: C. Orozco; A. Pérez; Mª N. González


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
QUÍMICA/730G03005

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
Para axudar a conseguir un entorno inmediato sostido e cumprir co obxetivo da acción número 5: “Docencia e investigación saludable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green CampusFerrol":
A entrega dos traballos documentales que se realicen nesta materia:
• Solicitarase n en formato virtual e/ou soporte informático
• Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimirlos
• En caso de ser necesario realizarlos en papel:
    - Non se emplearán plásticos
    - Realizaranse impresiones a doble cara.
    - Emplearase papel reciclado.
    - Evitarase a impresión de borradores.

Incorporarase a perspectiva de xénero na docencia desta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…)



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías