Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) TECNOLOXÍA DOS COMBUSTIBLES Código 730G04060
Titulación
Grao en enxeñaría en Tecnoloxías Industriais
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinación
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Profesorado
Fernandez Feal, Maria Luisa
Correo electrónico
luisa.ffeal@udc.es
Web
Descrición xeral Estúdanse os conceptos fundamentais sobre a composición dos combustibles, así como as súas principais propiedades e características físicas e químicas; o proceso de combustión e os balances de materia desta; o proceso de refino e os principais subprocesos que se seguen nas refinarías para a obtención e mellora dos cortes de destilación destinados a empregar como bases para a formulación dos principais combustibles líquidos industriais.

Competencias do título
Código Competencias do título
B1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adoita encontrarse a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como leigo
B5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderen estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Ser capaz de concibir, deseñar ou poñer en práctica e adoptar un proceso substancial de investigación con rigor científico para resolver calquera problema formulado, así como de comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a un público tanto especializados como leigo dun xeito claro e sen ambigüidades
B7 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
B8 Deseñar e realizar investigacións en ámbitos novos ou pouco coñecidos, con aplicación de técnicas de investigación (con metodoloxías tanto cuantitativas como cualitativas) en distintos contextos (ámbito público ou privado, con equipos homoxéneos ou multidisciplinares etc.) para identificar problemas e necesidades
B9 Adquirir unha formación metodolóxica que garanta o desenvolvemento de proxectos de investigación (de carácter cuantitativo e/ou cualitativo) cunha finalidade estratéxica e que contribúan a situarnos na vangarda do coñecemento
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C3 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C5 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C6 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer a composición e propiedades fundamentais dos combustibles para aplicalos nas tecnoloxías industriais relacionadas coa formulación dos combustibles e dos sistemas nos que estes se empreguen, tanto como combustibles como carburantes. B1
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
C1
C2
C3
C4
C5
C6
Adquirir o coñecemento sobre os conceptos fundamentais da tecnoloxía e operacións básicas que comprende o refino do cru de petróleo, como fonte que é, da maioría dos combustibles industriais actuais B2
B3
B5
B6
B7
B8

Contidos
Temas Subtemas
PROGRAMA PARTE TEÓRICA.
UNIDAD TEMÁTICA I. Introducción ao estudo dos combustibles

UNIDAD TEMÁTICA II. ESTUDO XERAL DOS COMBUSTIBLES SÓLIDOS

UNIDAD TEMÁTICA III. INTRODUCCIÓN AO ESTUDO DO PROCESO DE COMBUSTIÓN DOS COMBUSTIBLES


UNIDAD TEMÁTICA IV. ESTUDO XERAL DOS COMBUSTIBLES GASEOSOS.


UNIDAD TEMÁTICA V. INTRODUCCIÓN AO ESTUDO DOS COMBUSTIBLES LÍQUIDOS.

UNIDAD TEMÁTICA VI. ESTUDO XERAL DOS COMBUSTIBLES LÍQUIDOS.




UNIDAD TEMÁTICA VII ESTUDO DO REFINO E DA QUÍMICA DO PETRÓLEO


Capítulo 1. Os combustibles: a sua orixe e clasificacion

Capítulo 2. Combustibles sólidos.
Capítulo 3. Petrografía do carbón.
Capítulo 4. Preparación e Almacenamiento do carbón
Capítulo 5. Propiedades do carbón.

Capítulo 6. A Combustión I: Teoría dun proceso de combustión
Capítulo 7. A Combustión II: Estudo e cálculos das reaccions que teñen lugar na combustión.

Capítulo 9. Estudo xeral dos combustibles gaseosos.


Capítulo 10. Petróleo. Sua orixen e composición.
Capítulo 11. Combustibles e biocombustibles líquidos I: Xeneralidades.

Capítulo 12. Combustibles líquidos II: Gasolinas.
Capítulo 13. Combustibles líquidos III: Naftas, Querosenos e combustibles para turboreactores (JP).
Capítulo 14. Combustibles líquidos IV: Gasóleos y Fuelóleos.

Capítulo 15. Refino do petróleo: Operacions fundamentais e tratamento do cru.
Capítulo 16. A Química do cru de petróleo e do refino do mesmo.












PROGRAMA PARTE PRÁCTICA

UNIDAD DIDÁCTICA I. Principais características dos combustibles sólidos


UNIDAD DIDÁCTICA II: Principais características dos combustibles líquidos.

UNIDAD DIDÁCTICA III. A contaminación e os combustibles líquidos.


UNIDAD DIDÁCTICA IV. A combustión dos combustibles

UNIDAD DIDÁCTICA V. Comportamiento ante o frío dos combustibles líquidos.
Vanse estudiar as determinacions dos seguintes parámetros:

Densidade, peso específico, humedade, tamaño de partícula, materias volátiles.

Viscosidade cinemática, punto de inflamación e combustión, de anilina.

Contido de agua, de agua e sedimentos, partículas sólidas, ...

Contenido de xofre, poder calorífico, cinzas,...


Punto de enturbiamiento e conxelación, de obstrucción do filtro en frío, de cristalización, inhibidor antihielo, ....

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 25 37.5 62.5
Saídas de campo B2 B3 B4 B6 B7 C1 C2 C3 C4 C5 C6 6 1.2 7.2
Solución de problemas B2 B3 B6 B7 B8 C1 C2 C4 C6 10 12 22
Prácticas de laboratorio B1 B2 B4 B5 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 14 5.81 19.81
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Previamente ao comezo das exposicións teóricas poñerase a disposición dos alumnos a programación completa coa bibliografía básica para desenvolvela, tanto na Plataforma Moodle coma en copistería. Os temas que se consideran fundamentais, sobre todo para abordar os restantes, impartiranse pola profesora nas clases teóricas.
Saídas de campo Realizaranse visitas programadas a instalacións industriais nas que se leven a cabo actividades relacionadas cos temas desenvolvidos na docencia teórica. Como paso previo, expoñerase un resumo da actividade que realiza a industria/s a visitar, facendo fincapé na relación coa Tecnoloxía dos Combustibles en particular, así como con outros aspectos de interese como: seguridade e hixiene, produción, medio, prevención de riscos laborais, relacións humanas, etc.
Solución de problemas Proposición de problemas relacionados coas características dos combustibles, a combustión e a tecnoloxía de uso e doutra, que se formulan ao alumno para a súa valoración, comprensión e resolución. Os boletíns de problemas propostos expoñeranse en Moodle e copistería, abordándose a súa resolución en clases de lousa, seminarios..
Prácticas de laboratorio De acordo coa programación exposta en CONTIDOS, levaranse a cabo Prácticas Experimentais nas que os alumnos poidan comprobar e ampliar os coñecementos que sobre TC se expuxeron na parte teórica. Antes da realización do experimento procédese a unha explicación deste, facendo fincapé en factores de seguridade e hixiene no traballo, normativas aplicables, traballo en equipo, prevención de riscos laborais, etc.., e solucionando calquera dúbida previa ao desenvolvemento deste.
Realizados os traballos prácticos expoñeranse en Moodle e en copistería os resultados obtidos por cada grupo de traballo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Sesión maxistral
Solución de problemas
Descrición
Todas as dúbidas xurdidas durante a resolución dos problemas formulados ou da interpretación, tanto os referentes á materia explicada como as das probas experimentais a posteriori, resolveranse nas titorías (cada alumno unha hora á semana), en grupos pequenos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio B1 B2 B4 B5 B7 B8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 Exame escrito de 2 preguntas (5 puntos/ pregunta)
20% de cualificación global
Nota mínima para superar esta parte: 4,00
20
Sesión maxistral B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 C1 C2 C3 C4 C5 C6 Exame escrito de 10 preguntas (1 punto/ pregunta)
40% de cualificación global
Nota mínima compensable: 4,75
40
Solución de problemas B2 B3 B6 B7 B8 C1 C2 C4 C6 Exame escrito de 4 problemas (nota máx. 10 puntos). Puntuación por problema segundo a dificultade deste.
40% de cualificación global.
Nota mínima compensable: 4,75
40
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica ASCROFT, W (2011). A Petroleum Geologist's.. Chichester: WILEY-BLACKWELL
BERKOWITZ, N (1994). An Introduction to COAL TECHNOLOGY. Second edition. New York: Academic Press, Inc.
KEATING, E. L. (1993). Applied combustion. New York: Marcel Dekker
MATAR, SAMI., HATCH LEWIS, F (2001). Chemistry of PETROCHEMICAL PROCESSES, Second Edition. Boston: Gulf Professional Publishing
VAN KREVELEN, D.W. (1993). COAL: Typology-Physics-Chemistry-Constitution. Amsterdam: ELSEVIER
WAUQUIER, J.P., ET AL (2004). EL REFINO DEL PETRÓLEO. Petróleo crudo. Productos petrolíferos. esquemas de fabricación.. Madrid: Ediciones Díaz de Santos
BENITO GIL, F (1969). FUEL OIL Almacenamiento, combustión y contaminación atmosférica. Madrid: Ed Blume
SPEIGHT, J.G (1990). Fuel Science and Technology Handbook. New York: Marcel Dekker
BORRAS BRUCART, E (1987). Gas natural. Características, distribucción y aplicaciones industriales. Barcelona: ETA; S.A.
MIRANDA BARRERAS, A.L., OLIVER PUJOL, R (1996). La combustión. Barcelona: Ediicones CEAC
DELGADO PUCHE,J., LÓPEZ DE MIGUEL, F (1988). Los productos petrolíferos y su tecnología. Madrid: Ed GTS
SEDIGAS (1995). Manual del gas y sus aplicaciones. Segunda edición. Barcelona: Sedigas
SPEIGHT, J. G. (1998). Petroleum chemistry and refining. Whashington: Taylor&Francis
SPEIGHT, J.G., ÖZÜN, BAKI (2002). Petroleum Refining Processes. New York: Marcel Dekker
GARY, J. H., HANDWERK, G.E. (1994). Petroleum Refining. Technology and Economics. Third Edition. New York: Marcel Dekker
FERNÁNDEZ FEAL, M.L. (2006). Prácticas de Tecnología de los Combustibles. 1º revisión. Ferrol: Reprografía del Noroeste
RAMOS CARPIO, M.A. (1997). Refino de Petróleo, Gas natural y Petroquímica.. Madrid: Fundación Fomento Innovación Industrial
CONSIDINE, D.M. (1986). Tecnología del carbón. México: Publicaciones Marcombo
CONSIDINE, D.M. (editor) (y 142 especialistas) (1987). Tecnología del gas natural. México: Publicaciones Marcombo
CONSIDINE, D.M. Y AL. (1988). Tecnología del petróleo. México: Marcombo
LLUCH URPÍ, J (2008). TECNOLOGÍA Y MARGEN DEL REFINO DEL CRUDO DE PETRÓLEO. Madrid: Editorial Díaz de Santos
LAPUERTA AMIGO, M., HERNÁNDEZ ADROVER, J. J. (1988). Tecnologías de la combustión.. Cuenca: Ediciones de la Universidad de Castilla- La Mancha
SPEIGHT, J. G (2007). The Chemistry and Technology of Petroleum. Fourth Edition. Boca Raton: CRC Press Taylor&Francis Group
Royal Dutch/Shell group of companies (1983). THE PETROLEUM HANDBOOK., 6º EDITION. New York: ELSEVIER
-) También es de gran utilidad la información suministrada en las diferentes revistas científicas que existen sobre la materia, además de la aportada por las principales compañías petrolíferas a través de sus páginas web. -) Así como las especificaciones ASTM, ISO, UNE EN, etc. correspondientes. -) Además de lo publicado en la legislación nacional, autonómica y europea sobre la calidad de los combustibles y emisiones derivadas de su utilización, y diseño de motores y equipos en los que se van a emplear como carburantes y como combustibles.
Bibliografía complementaria MINTEER, S.D., ET AL (2006). Alcoholic Fuels. Boca Raton: CRC Press Taylor&Francis Group
SPEIGTH, J.G. (2011). An Introduction to Petroleum Technology, Economincs and Politics.. Hoboken: Jhon Wiley&Sons, Inc.
LUDWIG, E. E. (2001). Applied process desing for chemical and petrochemical plants. Volume 3, Third edition. Boston: Gulf Professional Publishing
SCHOBERT, H. H. (1987). Coal. The energy of the past and future.. Washinngton, D.C.: American Chemical Society
LAPUERTA, M., HERNÁNDEZ, J.J. (2011). Combustibles- EN: Motores de combsutión interna alternativos- PAYRI Y DESANTES. Barcelona: Editorial Reverté
ALTGELT, K. H., BODUSZYNSKI, M. M. (1994). COMPOSITION AND ANALYSIS OF HEAVY PETROLEUM FRACTIONS. Boca Raton: CRC Press Taylor&Francis Group
JONES, D.S.J. (1995). Elements of Petroleum Processing.. New York: Jhon Wiley&Sons
LAPUERTA, M., BALLESTEROS, R (2011). Emisiones contaminantes- EN: Motores de combustión interna alternativos- PAYRI Y DESANTES. Barcelona: Editorial Reverté
SMOOT, L.D. (1993). Fundamentals of Coal Combustoion clean and efficient use.. Amsterdam: Elsevier
DESANTES, J. M., MOLINA, S (2011). Introducción a la combustión- EN: Motores de combustión interna alternativos- PAYRI Y DESANTES. Barcelona: Editorial Reverté
PERTHUIS, E (1983). La Combustion Industrielle. Publications de l'Institut Française du Pétrole, Collection "Science et Thecnique du Pétrole", nº 24.. Paris: Editions Technip
INSTITUTE OF PETROLEUM (2000.). Modern petroelum technology., 2 vols.
CARRERAS, R., COMAS, R., CALVO, A (1994). Motores de combustión interna. Fundamentos.. Barcelona: UPC
MAPLES, R. E. (2000). Petroleum refinery process economics. 2nd edition.. Tulsa: PennWell Corporation
KUO,K. K. (1986). Principles of combustion.. New York: Jhon Wiley&Sons
LYONS, W. C. (2001). Standard handbook of petroleum. Natural gas engeneering. vol 1. Houston: Gulf Publishing Company
LYON, W.C. (2001). Standard handbook of petroleum. Natural gas engeneering. Vol. 2. Houston: Gulf Publishing Company
VERNON, J. L., JONES, T (1983). Sulphur and Coal.. London: IEA Coal Research
GRAY, M (1994). Upgrading Petroleum residues and heavy oils. New York: Marcel Dekker


Otras fuentes de información son las diferentes revistas científicas que existen sobre la materia, además de la aportada por las principales compañías petrolíferas a través de sus páginas web, como las posteriormente referenciadas:

http:// www.repsol.com

http:// www.total.com

http:// www.bp.com

http:// www.shell.com

http:// www.clh.es

http:// www.pdvsa.com.ve

http:// www.pemex.com

http:// www.knpc.com.kw

http://www.chevrontexaco.com

http:// www.texaco.com

http://www.agip.com

http://www.ecopetrol.com

http://offshore-technology.com/links.HTML

http://www.petroperu.com

http://www.petrobras.com


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
TECNOLOXÍA QUÍMICA/730G04051
QUÍMICA/730G04005

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
CENTRALES ENERXÉTICAS/730G04052

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías