Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Hidrostática e estabilidade Código 730G05020
Titulación
Grao en Enxeñaría Naval e Oceánica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 7.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Industrial
Coordinación
Miguez Gonzalez, Marcos
Correo electrónico
marcos.miguez@udc.es
Profesorado
Fariñas Alvariño, Pablo
Miguez Gonzalez, Marcos
Correo electrónico
pablo.farinas@udc.es
marcos.miguez@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo de esta materia é acadar que os alumnos entendan e coñezan todo o relativo á estabilidade do buque e máis o modo de facer os cálculos de arquitectura naval necesarios para estudar a mesma, tanto en estado intacto como despois de avarías.

Competencias do título
Código Competencias do título
A18 Capacidade para a realización de cálculos de xeometría de buques e artefactos, flotabilidade e estabilidade
B1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adoita encontrarse a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como leigo
B5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderen estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas que deben enfrontarse
C5 Asumir como profesionais e cidadáns a importancia da aprendizaxe ao longo da vida
C6 Valorar a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C7 Capacidade de traballar nun ámbito multilingüe e multidisciplinar.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e comprender os fundamentos nos que se basea a hidrostática e a estabilidade do buque, así como os métodos de cálculo relacionados coas mesmas. Capacidade de analizar os resultados obtidos cos métodos de cálculo no que se refire á reglamentación aplicable, proxecto do buque e/ou artefacto e á procura de solucións ante situacións desfavorables A18
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C2
C4
C5
C6
C7

Contidos
Temas Subtemas
OS TEMAS SEGUINTES DESENVOLVEN OS CONTIDOS DESCRITOS NA MEMORIA DE VERIFICACIÓN DO TÍTULO, QUE SON: DEFINICIÓN DA XEOMETRÍA DO BUQUE E OS ARTEFACTOS. PARÁMETROS E COEFICIENTES.
ESTABILIDADE TRANSVERSAL E LONXITUDINAL DO BUQUE EN ESTADO INTACTO: PEQUENOS E GRANDES ÁNGULOS, POSICIÓN DE EQUILIBRIO LONXITUDINAL DO BUQUE.
EXPERIENCIA DE ESTABILIDADE.
PROCESOS DE TRANSFERENCIA: VARADA.
PRINCIPIOS DE ESTABILIDADE DO BUQUE TRAS AVARÍAS.
FRANCOBORDO E ARQUEO
INTRODUCCIÓN PRESENTACIÓN
OBXECTIVOS
BIBILIOGRAFÍA
METODOLOXIA
XEOMETRÍA DO BUQUE DEFINICIÓN DAS CARACTERÍSTICAS PRINCIPAIS
DEFINICIÓN DOS COEFICIENTES XEOMÉTRICOS
ANÁLISE E ESTUDO DO PLANO DE FORMAS
CÁLCULO APROXIMADO DE AREAS, VOLUMENS, MOMENTOS, ETC.
SOFTWARE NO MERCADO
O BUQUE COMO FLOTADOR. AS SUAS CURVAS CARACTERÍSTICAS CURVAS HIDROSTÁTICAS
SOFTWARE NO MERCADO
ESTABILIDADE TRANSVERSAL O BUQUE COMO FLOTADOR
O BUQUE EN EQUILIBRIO
A ESTABILIDADE TRANSVERSAL DO BUQUE
TEOREMA DE EULER
ESTABILIDADE TRANSVERSAL A PEQUENOS ÁNGULOS ALTURA METACÉNTRICA TRANSVERSAL
CAMBIO DE ESTABILIDADE POR CAMBIO DE PESOS
CAMBIO DE ESTABILIDADE POR APLICACIÓN DE MOMENTOS
ESTABILIDADE TRANSVERSAL A GRANDES ÁNGULOS INTRODUCCIÓN
EVOLUTA METACÉNTRICA
ALTURA METACÉNTRICA XENERALIZADA
BRAZOS DE ESTABILIDADE
CURVAS ISOCLINAS
CURVAS DE ESTABILIDADE ESTATICA
ESTABILIDADE DINÁMICA CONCEPTO
ECUACIÓN DIFERENCIAL DA ESTABILIDADE
BRAZOS DE ESTABILIDADE DINÁMICA
CURVAS DE ESTABILIDADE DINÁMICA
ALTERACIÓNS NA ESTABILIDADE TRANSVERSAL EFECTOS DA VARIACIÓN DE PESOS
EFECTOS DA MANGA
EFECTOS DO PUNTAL
EFECTOS DE CAMBIOS NAS FORMAS
SUPERFICIES LIBRES
PESOS SUSPENDIDOS
VENTO
AUGA EMBARCADA
EFECTO DO XEO
ESTABILIDADE LONXITUDINAL CONCEPTO
DEFINICIONS BÁSICAS
ALTURA METACÉNTRICA LONXITUDINAL
VARIACIONS NA POSICIÓN DO BUQUE

CRITERIOS DE ESTABILIDADE INFLUENCIA DA SEGURIDADE NA ESTABILIDADE
ACCIDENTES DE BUQUES POR PERDA DA ESTABILIDADE
ESTUDIOS DE RAHOLA
CRITERIOS DE ESTABILIDADE ACTUAIS
O FUTURO
SOFTWARE NO MERCADO
PROBA DE ESTABILIDADE FUNDAMENTO
OBXECTIVO
REALIZACIÓN PRÁCTICA
CÁLCULOS
SOFTWARE NO MERCADO
VARADA VARADA EN DIQUE SECO
VARADA EN DIQUE FLOTANTE
VARADA INVOLUNTARIA
ESTABILIDADE DESPOIS DE AVARÍAS XENERALIDADES
TIPOS DE AVARÍAS
EECTOS DA AVARÍA
COMPARTIMENTACIÓN
MÉTODOS DE CÁLCULO DAS AVARÍAS ADICIÓN DE PESOS
PÉRDIDA DE EMPURRO
CÁLCULOS DE INUNDACIÓN
CRITERIOS DE ESTABILIDADE ACTUAIS
O FUTURO
SOFTWARE NO MERCADO
FRANCOBORDO DEFINICIÓN
ANTECEDENTES
REGULAMENTACIÓN ACTUAL. O CONVENIO DE LÍÑAS DE CARGA DE 1966. O PROTOCOLO DE 1988.
ARQUEO DEFINICIÓN
ANTECEDENTES
REGULAMENTACIÓN ACTUAL. O CONVENIO DE ARQUEO DE BUQUES DE 1969.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A18 B1 B3 B4 B5 C2 C5 C7 40 40 80
Proba obxectiva A18 B1 B2 B3 6 0 6
Prácticas de laboratorio A18 B1 B2 B3 B6 C1 C4 4 16 20
Estudo de casos A18 B2 B3 B6 C1 C6 5 20 25
Solución de problemas A18 B1 B2 B3 C4 20 30 50
 
Atención personalizada 6.5 0 6.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral PRESENTACIÓN E DESENVOLVEMENTO DOS TEMAS CITADOS NO APARTADO DE CONTIDOS CO OBXECTIVO DE QUE OS ALUMNOS POIDAN TRABALLAR A PARTIRES DE AHÍ NELES
Proba obxectiva PROBAS INDIVIDUAIS PARA DETERMINAR SI SE CUMPLEN OS OBXECTIVOS DOS COÑECEMENTOS ADQUIRIDOS A PARTIRES DAS SESIÓNS MAXISTRAIS E DO RESTO DOS TRABALLOS

Farase unha proba obxectiva que consistirá nun examen que se dividirá en tres partes:

1.- Estabilidade en estado intacto, 2.- Varada e Estabilidade en avarías, 3.- Francobordo e Arqueo.

Cada unha de estas partes dividirase a súa vez en Teoría e Problemas.

Haberá, adicionalmente aos exames finais, uns exames parciais de cada unha das partes antes sinaladas.

Todos estes exames serán liberatorios, pero esta liberación só terá valor hasta o remate do curso académico actual. En ningún caso esta liberación será válida para a proba da convocatoria adiantada.

A LIBERACIÓN DAS PARTES SO SE PODERÁ FACER DE FORMA CONXUNTA PARA CADA PARTE, POLO TANTO, NON SE LIBERARÁ DE FORMA INDIVIDUALIZADA TEORÍA E PROBLEMAS DE CADA PARTE.
Prácticas de laboratorio REALIZACIÓN DUNHA PROBA DE ESTABILIDADE NO LABORATORIO

Nestas prácticas realizarase a experiencia de estabilidade dun modelo de buque a escala. Tras estas prácticas, os alumnos deberán recoller nunha memoria os cálculos necesarios para obter as características do rosca do buque que se estuda.

A asistencia presencial as prácticas no laboratorio, así como a realización da memoria, é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos das prácticas publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Aqueles alumnos con dispensa de asistencia que non poidan acudir a sesión presencial de prácticas, farán xunto co exame final da asignatura un exame de prácticas que terá a mesma contribución á cualificación final que estas prácticas de laboratorio.

Estas prácticas deberán de realizalas todolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non as aprobaran en cursos anteriores. Aqueles coas prácticas aprobadas de cursos anteriores e que desexen non realizalas no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondiente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilas para obter unha nova cualificación na mesma.
Estudo de casos ELABORACIÓN DE CÁLCULOS DE ESTABILIDADE E CÁLCULOS DE FRANCOBORDO E ARQUEO.

Nestes estudos de casos realizaranse os cálculos de hidrostáticas e de francobordo dun buque real. Os alumnos deberán entregar unha memoria con tódolos cálculos necesarios e unha análise dos resultados obtidos.

A realización e entrega da memoria, é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos dos estudos publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Estes traballos deberán de realizalos tódolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non os aprobaran en cursos anteriores. Aqueles cos traballos aprobados de cursos anteriores e que desexen non realizalos no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilos para obter unha nova cualificación nos mesmos.
Solución de problemas RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS PRÁCTICOS DE CADA UN DOS TEMAS NOS QUE SE DIVIDE A ASIGNATURA.

O profesor proporá un boletín de problemas, que deberán ser resoltos polo alumno e entregados nunha memoria que conteña os cálculos e os resultados obtidos.

A realización e entrega da memoria, é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos dos problemas publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Estes traballos deberán de realizalos tódolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non os aprobaran en cursos anteriores. Aqueles cos problemas aprobados de cursos anteriores e que desexen non realizalos no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilos para obter unha nova cualificación nos mesmos.





Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Sesión maxistral
Descrición
Atención personalizada para resolver as dúbidas que se presenten na realización dos problemas, as prácticas de laboratorio e os estudos de casos propostos.

Este apartado é tamén de aplicación a aqueles alumnos con dispensa de asistencia a clase.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A18 B2 B3 B6 C1 C6 ELABORACIÓN DE CÁLCULOS DE ESTABILIDADE E CÁLCULOS DE FRANCOBORDO E ARQUEO.

Nestes estudos de casos realizaranse os cálculos de hidrostáticas e de francobordo dun buque real. Os alumnos deberán entregar unha memoria con tódolos cálculos necesarios e unha análise dos resultados obtidos.

A realización e entrega da memoria, é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos dos estudos publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Estes traballos deberán de realizalos tódolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non os aprobaran en cursos anteriores. Aqueles cos traballos aprobados de cursos anteriores e que desexen non realizalos no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilos para obter unha nova cualificación nos mesmos.

A memoria do estudo dos cálculos de estabilidade valorarase do 0 ó 0.5, e a nota obtida engadirase á nota obtida na proba obxectiva da Parte 1 da asignatura, sempre e cando a nota da proba obxectiva supere o 4.

A memoria do estudo dos cálculos de francobordo valorarase do 0 ó 0.5, e a nota obtida engadirase á nota obtida na proba obxectiva da Parte 3 da asignatura, sempre e cando a nota da proba obxectiva supere o 4.
5
Prácticas de laboratorio A18 B1 B2 B3 B6 C1 C4 REALIZACIÓN DUNHA PROBA DE ESTABILIDADE NO LABORATORIO

Nestas prácticas realizarase a experiencia de estabilidade dun modelo de buque a escala. Tras estas prácticas, os alumnos deberán recoller nunha memoria os cálculos necesarios para obter as caracterísitcas do rosca do buque que se estuda.

A asistencia presencial as prácticas no laboratorio, así como a realización da memoria, é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos das prácticas publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Aqueles alumnos con dispensa de asistencia que non poidan acudir a sesión presencial de prácticas, farán xunto co exame final da asignatura un exame de prácticas que terá a mesma contribución á cualificación final que estas prácticas de laboratorio, e sendo preciso obter un mínimo de 4 puntos sobre 10 no mesmo para superar a asignatura.

Estas prácticas deberán de realizalas todolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non as aprobaran en cursos anteriores. Aqueles coas prácticas aprobadas de cursos anteriores e que desexen non realizalas no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondiente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilas para obter unha nova cualificación na mesma.

A memoria de prácticas valorarase do 0 ó 0.5, e a nota obtida engadirase á nota obtida na proba obxectiva da Parte 2 da asignatura, sempre e cando a nota da proba obxectiva supere o 4.


2.5
Solución de problemas A18 B1 B2 B3 C4 RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS PRÁCTICOS DE CADA UN DOS TEMAS NOS QUE SE DIVIDE A ASIGNATURA.

O profesor proporá un boletín de problemas de cada unha das tres partes da asignatura, que deberán ser resoltos polo alumno e entregados nunha memoria que conteña os cálculos e os resultados obtidos.

A realización e entrega das memorias é obrigatoria para poder superar a asignatura.

Os detalles das datas/prazos dos problemas publicaranse na web (Moodle) da asignatura e se farán públicos nas clases presenciais.

Estes traballos deberán de realizalos tódolos alumnos matriculados por primeira vez na asignatura e todos aqueles que non os aprobaran en cursos anteriores. Aqueles cos problemas aprobados de cursos anteriores e que desexen non realizalos no curso actual poderán facelo, pero a cualificación correspondente será de 0 puntos. Optativamente, poderán optar por repetilos para obter unha nova cualificación nos mesmos.

A memoria dos problemas de cada unha das partes valorarase do 0 ó 1, e a nota obtida engadirase á nota obtida na proba obxectiva da parte correspondente da asignatura, sempre e cando a nota da proba obxectiva supere o 4.

No caso de que non se planificase a entrega da memoria de problemas dalguna das partes da asignatura (o que será indicado durante o curso nas clases presenciais e na plataforma Moodle), non se terá en conta a nota adicional correspondiente a memoria de problemas desa parte.
7.5
Proba obxectiva A18 B1 B2 B3 PROBAS INDIVIDUAIS PARA DETERMINAR SI SE CUMPLEN OS OBXECTIVOS DOS COÑECEMENTOS ADQUIRIDOS A PARTIRES DAS SESIÓNS MAXISTRAIS E DO RESTO DOS TRABALLOS PREVISTOS AO LONGO DO CURSO

Farase unha proba obxectiva que consistirá nun exame que se dividirá en tres partes:

1.- Estabilidade en estado intacto, 2.- Varada e Estabilidade en avarías, 3.- Francobordo e Arqueo.

Cada unha destas partes dividirase a súa vez en Teoría e Problemas.

Para poder aprobar a materia haberá que obter alo menos un 4 (sobre 10) en cada unha das tres partes antes citadas. Esa nota obterase considerando en conxunto as notas de Teoría e de Problemas, e tendo en conta que é necesario obter máis dun 4 (sobre 10) tanto en teoría como en problemas para superar cada parte da materia.

A parte de Teoría terá unha valoración do 35 % ou o 40 % do total e a de problemas o 65 % ou o 60 % do total, en cada unha de esas partes antes citadas, a definir polo profesor na mesma proba obxectiva.

A valoración de cada unha de esas partes será:

1.- 50 % do total
2.- 32,5 % do total
3.- 17,5 % do total.

Haberá, adicionalmente aos exames finais, uns exames parciais de cada unha das partes antes sinaladas.

Todos estes exames serán liberatorios, pero esta liberación só terá valor ata o remate do curso académico actual. En ningún caso esta liberación será válida para a proba da convocatoria adiantada.

A LIBERACIÓN DAS PARTES SÓ SE PODERÁ FACER DE FORMA CONXUNTA PARA CADA PARTE, POLO TANTO, NON SE LIBERARÁ DE FORMA INDIVIDUALIZADA TEORÍA E PROBLEMAS DE CADA PARTE.
85
 
Observacións avaliación

A cualificación final do alumno obterase mediante a media ponderada de cada unha das tres partes da asigntura, do xeito seguinte:

Cualificación final = 0.5 * Cualificación Parte 1 + 0.325 * Cualificación Parte 2 + 0.175 * Cualificación Parte 3

Para superar a asigntura, a Cualificación final deberá superar os 5 PUNTOS, e a nota de cada unha das probas obxetivas de cada unha das tres partes deberá superar os 4 PUNTOS. Asimesmo, deberá obterse en cada exame de Teoría e de Problemas, de cada unha das tres partes, alo menos 4 PUNTOS.

A cualificación de cada unha das tres partes da asigntura obterase do seguinte modo:

Cualificación Parte 1 = Proba obxectiva Parte 1 (máx. 10 puntos) + Solución Problemas Parte 1 (máx. 1 puntos) + Estudo de Casos (cálculo estabilidade) (máx. 0.5 puntos)

Cualificación Parte 2 = Proba obxectiva Parte 2 (máx. 10 puntos) + Solución Problemas Parte 2 (máx. 1 puntos) + Prácticas de Laboratorio (experiencia estabilidade) (máx. 0.5 puntos)

Cualificación Parte 3 = Proba obxectiva Parte 3 (máx. 10 puntos) + Solución Problemas Parte 3 (máx. 1 puntos) + Estudo de Casos (cálculos de francobordo) (máx. 0.5 puntos)

A cualificación máxima a obter en cada unha das tres partes é de 10 puntos.

Todos aqueles alumnos que se presenten ás convocatorias adiantadas ou
de segunda oportunidade, deberán ter entregado, durante o curso
actual ou con anterioridade, tanto os problemas, como as prácticas de
laboratorio e os estudos de casos, cumplindo cos mismos requisitos
que os alumnos presentados na convocatoria ordinaria.

Dado
que a asistencia ás clases non se evalúa dentro da asignatura, os
requisitos que aqueles alumnos con dispensa de asistencia a clase terán
que cumprir, tanto en primeira como en segunda oportunidade, serán os
mesmos requisitos que aqueles sen esta dispensa

Respecto a asistencia ás prácticas de laboratorio, os alumnos con dispensa poderán acordar co profesor unha data alternativa para a realización das devanditas practicas que se adapte as súas necesidades.


Fontes de información
Bibliografía básica
- Zazurca, A. Teoría del Buque. Sección de Publicaciones Escuela Técnica Superior de Ingenieros Navales y Oceánicos. UPM. Madrid. 1983.

- de Juan García Aguado, J. M.  Estática del buque. Servicio de Publicaciones de la Universidade da Coruña. A Coruña. 2004.

- Tupper, E. C., Rawson, K. J. Basic ship theory, combined volume. Butterworth-Heinemann. 2001.

- Lewis, E. V. Principles of naval architecture second revision: stability and strength. SNAME. Jersey.1988.

- Biran, A., Lopez Pulido, R. Ship hydrostatics and stability. Butterworth-Heinemann. 2013.

Bibliografía complementaria

-, PRINCIPLES OF NAVAL ARCHITECTURE , S.N.A.M.E. , , Libro,


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Matemáticas 1/730G05001
Física 1/730G05002
Matemáticas 2/730G05005
Construción naval e sistemas de propulsión/730G05009
Mecánica/730G05018

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Dinámica do buque (en extinción)/730496004
Dinámica de artefactos oceánicos (en extinción)/730496009
Traballo fin de mestrado/730496023

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumprir co obxectivo da acción número 5: "Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social" do "Plan de Acción Green Campus Ferrol":

A entrega dos traballos documentales que se realicen nesta materia:

- Solicitaranse en formato virtual e/ou soporte informático

- Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos

- En caso de ser necesario realizalos en papel:

      - Non se empregarán plásticos

      - Realizaranse impresións a dobre cara.

      - Empregarase papel reciclado.

      - Evitarase a impresión de borradores.

Débese de facer un uso sostenible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías