Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Enxeñaría da calidade e medioambiente Código 730G05021
Titulación
Grao en Enxeñaría Naval e Oceánica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Terceiro Obrigatoria 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Naval e Industrial
Química
Coordinación
Rodriguez Guerreiro, Maria Jesus
 Correo electrónico
maria.guerreiro@udc.es
Profesorado
Rodriguez Guerreiro, Maria Jesus
 Correo electrónico
maria.guerreiro@udc.es
Web
Descrición xeral Coñecemento do medio mariño e a súa reglamentación (Convenio Marpol), contaminación mariña e impacto ambiental. Xestión da calidade e xestión medioambiental en buques.
Plan de continxencia 1. Non realizaranse cambios nos contidos.
2. Metodoloxías Docentes que se manteñen: Sesión maxistral, traballos tutelados, solución de problemas e proba mixta.
3. Metodoloxías Docentes que se modifican: Saídas de campo que non se realizarán xa que a evaluación destes coñecementos incorporánse á proba mixta. As prácticas de laboratorio non se impartirán de manera presencial. Intentarase impartir de manera virtual, e se no fose posible, a evaluación destes coñecementos, relativos a esta metodoloxía, se incorporan á proba mixta.
4. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado: A través do correo electrónico o Teams según as necesidades do mesmo.
5. Modificaciones na Avaliación: Aplícase a mesma avaliación que aparece na guía docente sen Plan de continxencia, tanto para o alumnado de dedicación a tempo completo como para o alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa académica, ca excepción de que as notas das actividades que non se imparten se incorporará á nota da proba mixta como indicase no apartado 3. Se non poden impartirse, a valoración da proba mixta será de 7 polo que para aprobar a asignatura será necesario obter un mínimo de 3,5 puntos no examen sobre 7 para valorar as outras actividades.
6. Modificaciones da bibliografía: Non se realizarán cambios
7. Se as circunstancias sobrevidas non fosen de confinamento total, pero sí dunha precaución maior á situación normal de presencialidad, poderase impartir unha docencia non presencial a través da Plataforma Teams para garantir a saúde do profesorado e do estudiantado.

Competencias do título
Código Competencias do título
A17 Coñecemento dos sistemas para avaliación da calidade, así como da normativa e os medios relativos á seguridade e á protección ambiental
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitiren xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como leigo
B6 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas
C1 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida
C2 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C4 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas que deben enfrontarse
C5 Asumir como profesionais e cidadáns a importancia da aprendizaxe ao longo da vida
C6 Valorar a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento dos sistemas para avaliación da Calidade, así como da normativa e os medios relativos á seguridade e á protección ambiental A17
 B2
B3
B4
B6
 C1
C2
C4
C5
C6
Coñecer o medio marino, a importancia que ten sobre o mar, a súas consecuencias e impacto, así como a calidade e xestión ambiental aplicada a o sector naval A17
 B2
B3
B4
B6
 C1
C2
C4
C5
C6

Contidos
Temas Subtemas
Os temas seguintes desenvolven os contidos establecidos na ficha de memoria de verificación, que son: I Medio Ambiente
II Reglamentación marina
III Calidad
Os ecosistemas mariños 1. O medio físico
2. O medio biolóxico
3. As comunidades mariñas: Mareas vermellas e arrecifes de coral
4. Degradación de ecosistemas. Eutrofización. Capacidade de autodepuración da auga mariña
Contaminación mariña e impacto ambiental 1. Vías de entrada dos contaminantes ao medio acuático
2. Principais contaminantes
3. Verteduras accidentais ao mar. Medidas correctoras. Loita contra a contaminación mariña
4. A contaminación e os recursos pesqueiros
Atmósfera 1. Contaminación do aire
2. Contaminantes atmosféricos
3. Control da contaminación
4. Efecto invernadoiro. Diminución da capa de ozono estratosférico
Reglamentación mariña. Convenio MARPOL 1. A contaminación por hidrocarburos
2. A contaminación por substancias nocivas líquidas transportadas a granel
3. A contaminación polos lixos dos buques
4. A contaminación atmosférica ocasionada polos buques
Conceptos básicos de calidade 1. Introdución. Definición
2. Xestión da calidade. Definición. Fundamentos e estratexias
3. O modelo EFQM
Xestión e Ferramentas da calidade 1. Introdución e obxectivos
2. Mellora continua
3. Ferramentas básicas da calidade
A norma ISO 9001 1. Conceptos: Normalización, Certificación e Acreditación
2. Normativa ISO 9001: 2008
3. Requisitos da Norma
Conceptos básicos do medioambiente 1. Economía e medio
2. Empresa e medio
3. Estratexia empresarial e medio
Ferramentas de Xestión medioambiental 1. Avaliación de impacto ambiental
2. Análise de ciclo de vida
3. Ecodiseño
4. Outras ferramentas: Etiqueta ecolóxica, Mercadotecnia ecolóxica e sistemas de xestión ambiental e auditoría ambiental
As Normas ISO e o reglamento EMAS 1. Introdución e obxectivos
2. A norma ISO 14001
3. O regulamento EMAS
Integración dos sistemas de Xestión 1. Características dun sistema integrado
2. Implantación e certificación das normas ISO 9001 e ISO 14001
Auditoría da calidade e do medioambiente 1. Definición e clases de auditorías
2. O auditor de calidade e o medio
3. Etapas do proceso de auditoría

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Solución de problemas B2 C2 6 6 12
Traballos tutelados B3 C4 C5 C6 3 30 33
Prácticas de laboratorio B4 C1 12 12 24
Proba mixta A17 B2 B3 B4 B6 3 0 3
Saídas de campo A17 B2 B3 B4 B6 5 0 5
Sesión maxistral A17 17 17 34
 
Atención personalizada 1.5 0 1.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Solución de problemas 1. EQUIPOS DE TRATAMENTO DE RESIDUOS NO SECTOR NAVAL (SEPARADOR DE SENTINAS)
2. EQUIPOS DE TRATAMENTO DE RESIDUOS NO SECTOR NAVAL (PLANTA DE TRATAMENTO DE AGUAS RESIDUAIS)
3. EQUIPOS DE TRATAMENTO DE RESIDUOS NO SECTOR NAVAL (PLANTA DE TRATAMENTO TÉRMICO)
4. EQUIPOS DE TRATAMENTO DE RESIDUOS NO SECTOR NAVAL (EQUIPO DE TRATAMENTO DE RESIDUOS ORGÁNICOS)
Traballos tutelados 1.Operación e mantemento dunha planta de purificación de augas (Potabilización). Aplicación ao buque
2. Enerxías alternativas. Aplicación en buques
3. Augas de lastre. Problemática ambiental. Tratamentos
4. Ferramentas de xestión mediambiental. Unidade didáctica IX
5. Integración dos sistemas de xestión. Unidade didáctica XI
6. Auditoría da calidade e o medio. Unidade didáctica XII
7.Control da contaminación atmosférica
8. Lucha contra a contaminación de hidrocarburos
Prácticas de laboratorio 1. Determinación de pH, temperatura y conductividad de distintos tipos de aguas
2. Determinación de cloruros en augas
3. Determinación de la dureza en augas
4. Determinación de fosfatos en augas
5. Determinación de osíxeno disolto en augas
6. Determinación de sólidos en suspensión en augas
Proba mixta Exame do temario das clases maxistrais, da información recibida nos seminarios e nas visitas técnicas e dos traballos expostos polo alumnado
Saídas de campo 1. VISITA TÉCNICA A UN AULA DE MEDIO AMBIENTE ANTONIO DE ESCAÑO (ARSENAL DE FERROL)
2. VISITA TÉCNICA A UN BUQUE (FRAGATA F-100) (ARSENAL DE FERROL)
3. VISITA TÉCNICA SASEMAR (SOCIEDAD DE SALVAMENTO E SEGURIDAD MARÍTIMA (FERROL)
4. VISITA TÉCNICA BUQUE DON INDA (CEE- A CORUÑA)
Sesión maxistral Presentación en Power Point das Unidades Didacticas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Solución de problemas
Descrición
Os estudantes contarán ca atención personalizada por parte da profesora: tutorías presenciais e/o por correo electrónico e seguimento de traballos e exposición de dudas a través da plataforma Moodle.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados B3 C4 C5 C6 Elaboración dun traballo tutelado e exposición oral do mesmo


 25
Solución de problemas B2 C2 Aprendizaxe colaborativo, Discusión dirixida 5
Prácticas de laboratorio B4 C1 Participación activa no desarrollo das prácticas. Será obligatoria a entrega dun informe de cada unha das prácticas. 5
Proba mixta A17 B2 B3 B4 B6 Examen final da materia impartida nas clases maxistrales, da información obtida nos seminarios e prácticas de laboratorio así como, da exposición de traballos dos estudiantes 60
Saídas de campo A17 B2 B3 B4 B6 Visitas técnicas aplicadas a teoría da asignatura 5
 
Observacións avaliación
A asistencia aos Seminarios e obrigatoria para obter a calificación de 0,5 puntos. A asistencia as Visitas técnicas e obrigatoria para obter a calificación de 0,5 puntos.

A asistencia ás prácticas de laboratorio é obrigatoria. Non se aproba a asignatura sen asistir ás prácticas. Os alumnos/as que obteñan un xustificante pola non asistencia a prácticas de laboratorio, deberán realizar un exame da/ das mesma/as a finales do primeiro cuatrimestre, para obter o aprobado nas mesmas.

Será obrigatorio para aprobar a asignatura entregar o traballo (formato Word) e realizar a súa exposición (formato Power point)nos días establecidos polo profesor ca correspondente publicación en Moodle.

Para aprobar a asignatura será necesario obter un mínimo de 2,5 puntos no exame sobre 6 para valorar as outras actividades.

Dispensa de esta asignatura:os estudantes con matricula a tempo parcial terán que realizar todas as seguintes actividades obrigatorias: asistencia a prácticas de laboratorio (12 horas) e presentación do traballo tutelado (2h), quedando exentos do 70 % da asistencia da asignatura. De esta maneira os alumnos con dispensa, non disfrutarán da puntuación de asistencia a seminarios e visitas técnicas (1 punto). Exceptuando o punto anterior, a evaluación e a mesma para todos os estudiantes.


Para os alumnos/as que se presenten a o examen de segunda oportunidade tendrán que cumplir os mesmos criterios especificados para a primiera oportunidade.

Fontes de información
Bibliografía básica PABLO ALCALDE SAN MIGUEL (2010). CALIDAD. MADRID: PARANINFO S.A.
6. ENRIQUE CLAVER, JOSÉ FRANCISCO MOLINA Y JUAN JOSÉ TARÍ (2011). Gestión de la calidad y gestión medioambiental. MADRID: PIRÁMIDE
2. J. M. PERÉS (1980). La polución de las aguas marinas. BARCELONA: OMEGA
3. MARIANO SEOANE CALVO (2000). Manual de contaminación marina y restauración del litoral. MADRID: EDICIONES MUNDIPRENSA
4. JOSE MARÍA SILOS RODRÍGUEZ (2008). Manual de lucha contra la contaminación.. CÁDIZ: UNIVERSIDAD DE CÁDIZ
5. ORGANIZACIÓN MARITIMA INTERNACIONAL (2013). MARPOL. lONDRES: ORGANIZACIÓN MARITIMA INTERNACIONAL

Bibliografía complementaria 12. JAIRO ALBERTO ROMERO (1999). Potabilización del agua. MÉJICO: ALFAOMEGA


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
QUÍMICA/730G01104

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
TECNOLOXÍA DA CONSTRUCIÓN NAVAL 1/730G01124

Materias que continúan o temario

Observacións
Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidad nos comportamentos personais e profesionais. “Para axudar a conseguir un entorno inmediato sostido e cumplir co obxetivo da acción número 5: “Docencia e investigación saludable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol": A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia: • Solicitaránse en formato virtual y/o soporte informático • Realizaránse a través de Moodle, en formato digital sin necesidad de imprimilos • En caso de ser necesario realizalos en papel: - No se emplearán plásticos - Realizaráns impresiones a doble cara. - Emplearáse papel reciclado. - Evitaráse a impresión de borradores.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías