Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Anatomía Código 750G01001
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Primeiro Formación básica 9
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Castro Pastor, Avelino
Correo electrónico
avelino.castro.pastor@udc.es
Profesorado
Castro Pastor, Avelino
Correo electrónico
avelino.castro.pastor@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral O alumno deberá coñecer a anatomía humana e o estudo dos diferentes órganos, aparellos e sistemas. Esplacnoloxía vascular e nerviosa. Eixos , planos e rexións corporais.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e identificar a estrutura e función do corpo humano.
B1 Aprender a aprender.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B19 Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C9 CB1 Que os estudantes demostraran posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parta da base da educación secundaria xeral, e sólese atopar a un nivel que, si ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda dun campo de estudo.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Describir a estrutura, morfoloxía e función dos distintos órganos e sistemas corporais humanos e as súas relacións en condicións de normalidade. A1
B1
B8
B19
C1
C7
C9
Utilizar a terminoloxía técnica anatómica como intrumento de comunicación. Capacidade para unha comunicación eficaz con profesionais sanitarios, pacientes, familias e grupos sociais, incluída aqueles con dificultades de comunicación. A1
B1
B7
B8
B15
B19
C1
C7
C9

Contidos
Temas Subtemas
MÓDULO TEÓRICO

MODULO 1. - XENERALIDADES.
MÓDULO 2. - EMBRIOLOXÍA
MÓDULO 3. - SISTEMA LOCOMOTOR.
MÓDULO 4. - SISTEMA CARDIOCIRCULATORIO.
MÓDULO 5. - ESPLACNOLOXÍA
MÓDULO 6. - NEUROANATOMÍA.
MÓDULO 7. - ESTESIOLOXÍA.

MÓDULO PRÁCTICO

PROCEDEMENTO 1. - Identificación de estruturas anatómicas
PROCEDEMENTO 2. - exposición de traballos.
MÓDULO TEÓRICO

MODULO 1. - XENERALIDADES.
- Concepto
- Niveis de organización estrutural
- Características do organismo humano
- Termos anatómicos

MÓDULO 2. - EMBRIOLOXÍA
- Desenvolvemento embrionario. Período embrionario. Período fetal.

MÓDULO 3. - SISTEMA LOCOMOTOR.
- Osteoloxía, mioloxía, artrología, vascularización e inervacion:
* Cranio e cara
* Columna vertebral
* Tórax
* Membro superior
* Membro inferior

MÓDULO 4. - SISTEMA CARDIOCIRCULATORIO.
- Corazón. Morfoloxía exterior.
- Corazón. Morfoloxía interior.
- Arterias.
- Veas.
- Linfáticos.

MÓDULO 5. - ESPLACNOLOxÍA
- Sistema dixestivo estrutura e relacións. Vascularización e inervación:
* Boca
* Farinxe e esófago.
* Estómago.
* Páncreas, bazo, fígado e vías biliares.
* Intestino. Duodeno. Xexún-íleo. Cego e apéndice. Colon ascendente. Colon transverso. Colon descendente. Colon ileo-pélvico. Recto. Peritoneo.

- Sistema respiratorio estrutura e relacións. Vascularización e inervación:
* Larinxe, traquea e bronquios.
* Pulmóns, pleuras e mediastino.

- Sistemas urinario e xenital estrutura e relacións. Vascularización e inervación:
* Ril.
* Uréter. Vexiga urinaria. Uretra masculina e feminina.
* Aparato xenital masculino.
* Aparato xenital feminino.

- Sistema endócrino:
* Glándula hipófise.
* Glándulas tiroides e paratiroide. Suprarrenal. Engano.

MÓDULO 6. - NEUROANATOMÍA.
- Introdución ao sistema nervioso. Desenvolvemento. División do sistema nervioso.
- Nervios medulares.
- Nervios craniais.
- Sistema nervioso vexetativo. Sistema nervioso parasimpático.
- A medula espiñal.
- Tronco cerebral.
- Cerebelo.
- Cerebro: telencéfalo e diencéfalo.
- Vías de condución. Vías nerviosas motoras. Sensibilidade e as súas vías.
- Vías óptica, auditiva e vestibular.
- Vascularización do encéfalo.
- Estudo|Estudio das meninxes e o líquido cefalorraquídeo.

MÓDULO 7. - ESTESIOLOXÍA.
- Sentido do tacto. A pel e os seus anexos.
- Sentido do olfacto. Anatomía das foxas nasais. Vías olfactivas.
- Sentido da visión. O globo ocular. Constitución anatómica. Anexos ollo.
- Sentido da audición. Oído externo. Oído medio. Oído interno.



MÓDULO PRÁCTICO

PROCEDEMENTO 1. - Identificación de estruturas anatómicas en modelos tridimensionais, videos, software e imaxes anatómicas.
PROCEDEMENTO 2. - exposición de traballos de órganos e sistemas do corpo humano.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 B1 B8 B19 C1 C7 C9 30 18 48
Aprendizaxe colaborativa A1 B1 B7 B8 B19 C1 C7 C9 12 18 30
Presentación oral A1 B1 B7 B8 B15 B19 C1 C7 C9 4 12 16
Traballos tutelados A1 B1 B7 B8 B19 C1 C7 C9 14 54 68
Proba obxectiva A1 B1 B8 C1 C7 C9 3 30 33
 
Atención personalizada 30 0 30
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Presentación oral expoñer publicamente un traballo sobre un dos órganos ou sistemas do corpo humano dirixido cara a profesionais sanitarios, pacientes, familias e grupos sociais, incluídos aqueles con dificultades de comunicación.
Traballos tutelados realizar diferentes traballos sobre os órganos ou sistemas do corpo humano dende o punto de vista anatómico.
Proba obxectiva constará de preguntas curtas ou test, relacionadas cos contidos teóricos, lecturas e traballos tutelados e colaborativos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada vai dirixida principalmente a tutorizar aos estudantes, guiandolos a través da aprendizaxe e na realización dos seus traballos. Isto permite facer un seguimento do proceso de maduración das competencias.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A1 B1 B7 B8 B15 B19 C1 C7 C9 A avaliación realizarase tendo en conta os seguintes aspectos:
1.- realizar a exposición axustando os contidos ao colectivo ao cal vai dirixido.
2.- que os obxectivos establecidos sexan medibles e alcanzables.
3.- que as actividades planificadas sexan realizables e poidan ser avaliadas nun tempo determinado.
4.- evolución do traballo do alumno a través do seguimento nas titorías.

O traballo puntuará un mínimo de "0" e un máximo de "10". a pun tuación mínima para superar a proba será de 5 puntos. a porcentaxe sobre a puntuación final da materia é 25%
25
Proba obxectiva A1 B1 B8 C1 C7 C9 Puntuará sobre un mínimo de "0" e un máximo de "10". a puntuación mínima para superar a proba será 5 puntos. A porcentaxe sobre a puntuación final da materia é 50%. 50
Traballos tutelados A1 B1 B7 B8 B19 C1 C7 C9 A avaliación realizarase tendo en conta os seguintes aspectos:
1.- realizar o traballo axustando os contidos a unha base teórico-práctica que lle permita coñecer os distintos órganos e sistemas do corpo humano para posicionarse como futuro profesional enfermeiro.
2.- que os obxectivos establecidos que sexan medibles e alcanzables.
3.- que as actividades planificadas sexan realizables e poidan ser avaliadas nun tempo determinado.
4.- evolución do traballo do alumno a través do seguimento nas titorías.

O traballo puntuará un mínimo de "0" e un máximo de "10". a pun tuación mínima para superar a proba será de 5 puntos. a porcentaxe sobre a puntuación final da materia é 25%
25
 
Observacións avaliación

Cada unha das metodoloxías de avaliación manteranse superadas durante o mesmo curso académico sempre que superen a puntuación mínima de cada proba.

MATRICULA PARCIAL Os alumnos/as de matricula parcial, deben entregar os traballos en tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados


SEGUNDA OPORTUNIDADE E OUTRAS Os alumnos/as de segunda oportunidade e outras, deben entregar os traballos en tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados

OPORTUNIDADE ADIANTADA Os alumnos/as da oportunidade adiantada, deben entregar os traballos en tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados

MATRICULA DE HONRA Segundo normativa académica

NON PRESENTADO Ausencia o día da proba obxectiva

SOLICITUD DE  DISPENSA ACADÉMICA POR PARTE DE LOS ALUMNOS CON MATRICULA PARCIAL SEGUN LA NORMA
QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO E A PERMANENCIA E A
PROGRESIÓN DOS ESTUDANTES DE GRAO E MÁSTER UNIVERSITARIO NA UNIVERSIDADE
DA CORUÑA (Aprobada polo Consello Social do 04/05/2017)


Fontes de información
Bibliografía básica Lippert H (1999). Anatomía. Marban
Moore KL, Dalley AF (2013). Anatomía con orientación clínica. Panamericana
Dufour M. (2003). Anatomía del aparato locomotor. Tomo 1: miembro inferior. Masson
Bouchet A, Cuilleret J. (1997). Anatomía descriptiva, topografía y funcional.. Panamericana
Gonzalo LM, Insausti R, Irujo A. (1994). Anatomía Funcional. Eunsa
Kamina P. (1997). Anatomía General. Panamericana
Latarjet M, Ruiz Liard A (2004). Anatomía Humana. Panamericana
Gosling JA (1994). Anatomía Humana. Mosby/Doyma
Pansky B (1998). Anatomía Humana. McGraw-Hill Interamericana
Rouviere H, Delmas A (2005). Anatomía Humana. Masson
Putz R, Pabst R (2006). Atlas Anatomía Humana Sobotta (I y II). Panaremicana
Netter FH (2011). Colección Ciba de ilustraciones Médicas. Masson-Salvat
AAVV (2000). Esquemas de anatomía. Mini-Sobotta
Escuredo B, Sánchez JM, Borras SX, Serrat J. (1995). Estructura y función del cuerpo humano.. McGraw-Hill Interamericana
Thibodeau GA, Patton KT (2011). Estructura y función del cuerpo humano.. Harcourt
Abrahams PH, Hutchings RT, Marks SC. (2009). Gran Atlas McMinn de Anatomía Humana.. Océano
Feneis H. (2000). Nomenclatura anatómica ilustrada. Salvat

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Bioloxía/750G01002
Fisioloxía/750G01105

Materias que continúan o temario
Bases para a interpretación do coñecemento científico/750G01008
Enfermaría Clínica (I y II)/750G01012
Enfermaría clínica III/750G01017
Enfermaría materno-infantil/750G01018
Enfermaría Xerontolóxica/750G01020

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol":

1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:

1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático
1.2. Realizarase en formato dixital sen necesidade de imprimilos
1.3. De realizarse en papel:
- Non se empregarán plásticos.
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a impresión de borradores.

2.- Débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural

3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da  sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais

4.- Segundo recóllese nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria se  incorporarará a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…)

5.-  Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitude sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade

6. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e propoñeranse accións e medidas para corrixilas

7. Facilitarase a plena integración do alumnado que, por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías