Identifying Data 2020/21
Subject (*) Psychology Code 750G01003
Study programme
Grao en Enfermaría
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate Yearly
 First Basic training 9
Language
Spanish
Teaching method Hybrid
Prerequisites
Department Ciencias da Saúde
Psicoloxía
Coordinador
Escudero Carranza, Valentin
 E-mail
valentin.escudero@udc.es
Lecturers
Escudero Carranza, Valentin
Movilla Fernandez, Maria Jesus
 E-mail
valentin.escudero@udc.es
maria.jesus.movilla@udc.es
Web http://moodle.udc.es
General description Finalizado o proceso de enseñanza-aprendizaxe de Psicología, o alumno deberá contar cos coñecementos necesarios que lle capacitaten para integrar a perspectiva psicolóxica na prestación de coidados integrais ás persoas ante as situacions de saude-enfermidade, e as situacions de violencia de xénero. Igualmente estará capacitado para establecer e realizar unha relación eficaz co paciente familia e grupo.

Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
1.1.- Prof Movilla: Non se realizan cambios nos contidos da materia
1.2.- Prof Escudero: Non se realizan cambios nos contidos da materia

2. Metodoloxías
2.1.- Prof. Movilla:
*Metodoloxías docentes que se manteñen:
Sesión Maxistral, Análise de fontes documentais e Proba de ensaio

*Metodoloxías docentes que se modifican
Non se realizan cambios nas metodoloxias da materia.
As metodoloxias programadas previamente de modo presencial pasarán a modo virtual.

2.2.- Prof. Escudero
Non se realizan cambios nas metodoloxias da materia.
As metodoloxias programadas previamente de modo presencial pasarán a modo virtual.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
3.1.- Prof. Movilla:
• Correo electrónico: De uso para facer consultas e resolver dúbidas.
• Videoconferencia (Teams): Exposición dos contenidos teóricos, na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario da facultade. Esta opción ser a aplicable tanto na sesión maxistral como nos seminarios.
• Moodle: Empregarase como repositorio do material documental e para a realización de tareas e actividades para o seguimento da materia

3.2.- Prof. Escudero:
• Correo electrónico: De uso para facer consultas e resolver dúbidas.
• Videoconferencia (Teams): Exposición dos contenidos teóricos, na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario da facultade. Esta opción ser a aplicable tanto na sesión maxistral como nos seminarios.
• Moodle: Empregarase como repositorio do material documental e para a realización de tareas e actividades para o seguimento da materia

4. Modificacións na avaliación.
4.1.- Prof. Movilla:
Non se realizan cambios na avaliación da materia

*Observacións de avaliación: • As diferentes actividades de avaliación continuada efectuaranse de xeito non presencial, mediante a plataforma Moodle e con de soporte en directo mediante Teams.

4.2.- Prof. Escudero:
Non se realizan cambios na avaliación da materia

*Observacións de avaliación: • As diferentes actividades de avaliación continuada efectuaranse de xeito non presencial, mediante a plataforma Moodle e con de soporte en directo mediante Teams.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
• Disporán de todos os materiais de traballo da maneira dixitalizada en Moodle.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A12 Identificar as respostas psicosociais das persoas ante as diferentes situacións de saúde, seleccionando as accións adecuadas para proporcionar axuda nas mesmas.
A13 Establecer unha relación empática e respectuosa coa paciente e familia, acorde coa situación da persoa, problema e saúde e etapa de desenvolvemento.
A14 Utilizar estratexias e habilidades que permitan unha comunicación, efectiva con pacientes, familias e grupos sociais, así como a expresión das súas preocupacións e intereses.
A17 Coñecer e identificar os problemas psicolóxicos e físicos derivados da violencia de xénero para capacitar ao estudante na prevención, a detección precoz, a asistencia, e a rehabilitación das vítimas desta forma de violencia.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B9 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B10 Capacidade para adaptarse ás situacións novas.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B13 Toma de decisións.
B14 Habilidades interpersonais.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B22 Capacidade para motivarse e motivar a outros.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 CB1 Que os estudantes demostraran posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parta da base da educación secundaria xeral, e sólese atopar a un nivel que, si ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda dun campo de estudo.
C10 CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Identificar as respostas psicosociais das persoas ante as diferentes situacions de saude A12
 B1
B3
B4
B11
 C8
Valorar as persoas con problemas psicosociais e planificar as intervencions A12
A13
 B1
B3
B4
B5
B8
B11
B13
 C3
C9
Describir as características de unha relación terapéutica co/coa paciente e a sua familia A12
A13
A14
 B5
B6
B7
B10
B13
B14
B15
 C10
Describir e utilizar unha comunicación eficaz na relación co/coa paciente, familia e membros do equipo de saude A12
A13
A14
 B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B13
B14
B15
B16
 C4
C5
C8
Identificar os principais problemas físicos, psicolóxicos e sociais das víctimas de violencia de xénero e das suas familias A17
 B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B13
B14
B15
B16
B22
B24
 C3
C4
C6
C7
C8
C9
C11
Describir os principais aspectos da prevención, detección, asistencia e rehabilitación das víctimas de violencia de xénero A17
 B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B13
B14
B15
B16
B22
B24
 C3
C4
C6
C7
C8
C9
C11

Contents
Topic Sub-topic
1. A psicoloxía: teorías e modelos da psicoloxía como ciencia 1.1. Teorías Psicolóxicas.
1.2. Metodoloxías psicolóxicas, experimentación e observación
1.3. Campos de acción da Psicoloxía.
1.4. Características psicolóxicas da Enfermeira.
2. Procesos psicolóxicos básicos da conducta humana 2.1 Procesos de percepción e atención
2.2 Memoria e aprendizaxe
2.3 Motivación e emociones
2.4 O funcionamento da mente humana, procesos cognitivos
3. Saude e Enfermidade ó longo do ciclo vital dende a perspectiva psicolóxica. 3.1. Teorías Evolutivas.
3.2. Teoría do Apego.
3.3. Enfoques cognitivos.
3.4. Aplicacions á Enfermaría.
4. Teorías psicolóxicas da comunicación interpersonal. 4.1. Teorías da relación interpersonal.
4.2. Pragmática da comunicación humana.
4.3. Aplicacions á enfermaría.
5. A relación terapéutica. 5.1. Psicodinámica.
5.2. Cognitivo-Conductual.
5.3. Humanista.
5.4. Sistémica.
5.5. O modelo SOFTA no contexto da enfermaría.
6. Afrontamento psicolóxico da enfermidade e o sufrimento. 6.1. A dor e o sufrimento psicolóxico.
6.2. Psicoloxía da Saude.
6.3. Psiconeuroinmunoloxía.
6.4. Modelos de afrontamento
6.5. Dor.
6.6. Estrés.
7. Conceptos xerais de Violencia de Xénero. 7.1. Definición.
7.2. Causas.
7.3. O proceso da violencia.
7.4. Consecuencias na saude.
7.5. Importancia do persoal dos servizos sanitarios.
7.6 Dificultades para identificar a violencia de xénero.
7.7. Recomendacions para a prevención da violencia no sistema sanitario.
8. Actuación ante a violencia de xénero no ámbito da Atención Primaria e Especializada. 8.1. Detección e valoración. Algoritmo de actuación.
8.2. Indicadores de sospeita.
8.3. Aspectos éticos e legais.
8.4. Actuación co maltratador.
8.5. Parte de lesions e informe médico.
8.6. Guía de recursos.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Problem solving A12 A13 A14 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B10 B11 B13 C6 C8 10 30 40
Document analysis A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B11 B13 B16 B24 C3 C6 C7 C8 C9 C11 15 39 54
Case study A12 A13 A14 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B13 B14 C6 C10 C11 4 8 12
Guest lecture / keynote speech A12 A13 A14 A17 B1 B3 B6 B7 B8 B11 B24 C3 C6 C7 C8 C9 31 46 77
Long answer / essay questions A17 B1 B2 B3 B4 B6 B7 B8 B9 B11 B13 B16 B24 C4 C7 C9 C11 2 16 18
Multiple-choice questions A12 A13 A14 B1 B3 B4 B8 B9 B11 B13 2 16 18
 
Personalized attention 6 0 6
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Problem solving Os alumnos deberán resolver unha situación problemática concreta a partir dos coñecementos adquiridos.
Document analysis Analizanse documentos escritos ou audiovisuais relacionados cos contidos da materia.
Os alumnos de forma individual ou grupal analizarán e comentarán o documento
Case study Presentanselle ós alumnos casos que deberán analizar
Guest lecture / keynote speech Exposición oral relacionada con contidos do programa.
Pode ser completada co uso de medios audiovisuais, a introducción de algunhas preguntas para facilitar a aprendizaxe.
O alumno poderá interrumpir para hacer preguntas sobre o tema.
Long answer / essay questions Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espíritu crítico. Utilizase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxetivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplio e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as suas relacions.
Multiple-choice questions Proba obxectiva que consiste en formular unha cuestión en forma de pregunta directa ou de afirmación incompleta, e varias opcións ou alternativas de resposta que proporcionan posibles solucións, das que só unha delas é válida.

Personalized attention
Methodologies
Problem solving
Description
Corrección de exames e axuda na solución de problemas e dudas que se lle plantexen ó estudantado

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Document analysis A17 B1 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B11 B13 B16 B24 C3 C6 C7 C8 C9 C11 Analizanse de xeito individual ou grupal documentos escritos ou audiovisuais relacionados cos contidos da materia.
Esta metodoloxía será utilizada pola Prof. Dra María Jesús Movilla Fernández.

A analise de fontes documentais coa Prof. Dra
María Jesús Movilla Fernández é OBRIGATORIA para superar a sua parte da materia e supon un 20% (2 puntos) da nota total da materia Psicoloxia.
Sendo necesario un mínimo de 1 punto para superar esta actividade. 		20
Problem solving A12 A13 A14 B1 B2 B3 B4 B5 B8 B9 B10 B11 B13 C6 C8 Tratase de EXERCICIOS PRACTICOS que os/as estudantes deberán resolver a partir dos coñecementos adquiridos.
Esta metodoloxía será utilizada polo Prof. Dr Valentin Escudero
A entrega de esta actividade é OBRIGATORIA para poder facer o examen do Prof. Dr Valentin Escudero.
 6
Long answer / essay questions A17 B1 B2 B3 B4 B6 B7 B8 B9 B11 B13 B16 B24 C4 C7 C9 C11 Proba na que o/a estudante responderá por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espíritu crítico.
Esta metodoloxía será empregada pola Prof. Dra María Jesús Movilla Fernández para avaliar a sua parte da materia.
Representa un 20% (2 puntos) da nota total da materia Psicoloxia.. Sendo necesario un mínimo de 1 punto para superar a materia. 		20
Multiple-choice questions A12 A13 A14 B1 B3 B4 B8 B9 B11 B13 Proba obxetiva empregada polo Prof. Dr. Valentin Escudero para avaliar a sua parte da materia. Consiste en plantear unha cuestión en forma de pregunta directa ou de afirmación incompleta, e varias opcions ou alternativas de resposta que proporcionan posibles solucions, das que sólo unha de elas é válida. 48
Case study A12 A13 A14 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B13 B14 C6 C10 C11 Presentaselles ós/ás estudantes casos que deberán analizar.
Esta metodologxa será utilizada polo Prof. Dr. Valentin Escudero.
A entrega de esta actividade é OBRGATORIA para poder facer o exame do Prof. Dr Valentin Escudero.
 6
 
Assessment comments

A materia Psicoloxía é impartida por dous profesores, o Prof. Dr Valentin Escudero e a Prof. Dra María Jesús Movilla Fernández. Para superar esta materia o/a estudante debe superar cada unha das partes. A nota final da materia calcularase en base a que a parte do Prof Valentin Escudero representa o 60% da nota final e o 40% da nota final corresponde á materia da Prof Dra Maria Jesus Movilla Fernández
No caso de que non se supere unha das duas partes na 1ª oportunidade a nota que lle figurará será de 4,e para a 2ª oportunidade manterase aprobada a parte que se teña superada na 1ª oportunidade dentro da mesma convocatoria. 

MATRICULA PARCIAL: Na parte do profesor Escudero a avaliación incluirá a proba obxetiva de resposta múltiple e unha proba practica baseada en un estudo de caso.  Na parte da profesora Movilla a avaliación consistirá na análise comentada dun documento facilitado pola profesora (2 puntos) sendo necesario obtener 1 punto para superalo e da proba de ensaio (2 puntos) sendo necesario obter 1 punto para superala.  

2ª OPORTUNIDADE E OUTRAS: Na parte do profesor Escudero a avaliación será coincidente co descrito para a 1ª oportunidade
Na parte da profesora Movilla será coincidente co descrito para a 1ª oportunidade, salvo que o/a estudante solicite acollerse ó sistema de avaliación descrito para a matrícula parcial.  

OPORTUNIDADE ADIANTADA: Na parte do profesor Escudero terá que cumplir todas as características sinaladas e constará das mesmas probas.  Na parte da profesora Movilla a avaliación consistirá na análise comentada dun documento facilitado pola profesora (2 puntos) sendo necesario obter 1 punto para superalo e da proba de ensaio (2 puntos) sendo necesario obter 1 punto para superala. 

MATRICULA DE HONOR: Será concedida á nota máis alta por encima de 9. En caso de empate de notas darase a opción de realizar unha proba obxetiva de 10 preguntas elaborada conxuntamente polos 2 profesores da materia 

NON PRESENTADO: A calificación de Non Presentado corresponderá ó/á estudante que non fixera a proba obxetiva na parte do profesor Escudero e/ou que non realizara a proba de ensaio na parte da profesora Movilla.


Sources of information
Basic Caso A; Freire E; Regás R; Rico E; Ventura L (2009). 5 por 2 = 9. Diez miradas contra la violencia de género. Barcelona: Ediciones Península
Escudero V y Friedlander M (2017). Alianza Terapeutica non Familias. Barcelona: Editorial Herder
Osborne R (2009). Apuntes sobre violencia de género. Barcelona: Ediciones Bellaterra
Varela,N y Escudero V (2015). Familias y Enfermedad Física. Madrid: Ed. Grupo 5
Atencio G (2015). Feminicidio. El asesinato de mujeres por ser mujeres. Madrid: Catarata
García de León MA (2002). Herederas y heridas. Sobre las élites profesionales femeninas. Madrid: Ediciones Cátedra
Friedlander M y Escudero V (2009). La Alianza Terapéutica . Barcelona: Paidós
Comisión Común contra la Violencia de Género (2006). Protocolo común para la Actuación Sanitaria ante la Violencia de Género. Madrid. SNS
López Zafra E (Dir.) (2010). Violencia contra las mujeres: descripción e intervención psicosocial. Jaen
Garcia González MN (2008). Violencia de Género: investigaciones y aportaciones pluridisciplianres: significado de su tratamiento en los medios. Madrid:Fragua

Amigo, I., Fernández, C. y Peréz, M. (2009). Manual de Psicología de la Salud, 3ª ed. Madrid: Pirámide. 

Brannon, l. y Feist, J. (2001). Psicología de la Salud. Madrid: Paraninfo 

Costa, M. y López, E. (2008). Educación para la salud: guía práctica para promover estilos de vida saludables. Madrid: Pirámide. 

Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow, the psychology of optimal experience. Harper and Row: New York. 

Franzoi, S. (2007). Psicologia Social (4ª Edición). Madrid: McGraw Hill. 

Friedlander, M., Escudero, V. y Heatherington, L (2009) La alianza terapeutica. Barcelona: Paidós

Gil Roales-Nieto, J (Dir.). Psicología de la Salud. Madrid, Pirámide. 

Goleman, D. (1999). La práctica de la inteligencia emocional. Kairós. Barcelona. 

Good, T. y Brophy, J. (1996). Psicología Educativa Contemporánea. México. Mc Graw Hill. 

Morrison, V. y Bennett, P. (2008). Una introducción a la Psicología de la salud. Madrid: Pearson 

Smith, E.R., y Mackie, D.M. (1997). Psicología Social. Madrid. Editorial Médica Panamericana. 

Varela, N., Escudero, V., y López (2015) Familias y enfermedad física: manual de terapia familiar y multifamiliar.Madrid: Ediorial Grupo 5.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Anatomy/750G01001
Biology/750G01002
Information and Communication Systems in Health Science/750G01004
Bases for the Interpretation of Scientific Knowledge/750G01008
Physiology/750G01105
Foundations of Nursing/750G01107

Subjects that continue the syllabus
Mental Health Nursing/750G01015
Community Nursing II/750G01019

Other comments

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol": 

  • A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos, no caso de se realizar en papel: non se empregarán plásticos, realizaranse impresións a dobre cara, empregarase papel reciclado e evitarase a impresión de borradores.
  • Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural tendo en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais
  • Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria
  • Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade, no caso de detectar situacións de discriminación por razón de xénero tomaranse medidas para corrixilas.

Na realización dos traballos da materia, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, será cualificado con suspenso (0,0) na actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.