| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A18 | Comprender a metodoloxía de investigación cualitativa en saúde. |
| A19 | Comprender a metodoloxía de investigación cuantitativa en saúde. |
| A20 | Comprender os métodos estatísticos frecuentes en estudios do área de ciencias da saúde. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B8 | Capacidade de análise e sínteses. |
| B11 | Capacidade e habilidade de xestión da información. |
| B21 | Implicación na calidade e busca/procura da excelencia. |
| B23 | Habilidade para traballar nun contexto internacional. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| C11 | CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C13 | CB5 Que os estudantes desenvolveran aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores con un alto grao de autonomía |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Identificar e describir as características metodolóxicas da investigación cuantitativa | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Describir e utilizar os métodos estadísticos frecuentes nos estudos da área de ciencias da saude | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Comprender os elementos necesarios para a execución dun estudo clínico- epidemiolóxico. | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Identificar e describir os principais fundamentos teóricos da investigación cualitativa | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 |
| Identificar e describir as características metodolóxicas da investigación cualitativa | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 |
| Describir os métodos e as técnicas para a obtención e análise de datos cualitativos | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| UNIDAD DIDACTICA I.METODOLOXIA DA INVESTIGACIÓN CUALITATIVA | 1.1.- A investigación cualitativa no contexto da saude 1.2.- Características da investigación cualitativa. Complementariedad investigación cuantitativa e investigación cualitativa. 1.3.- Deseño da investigación cualitativa. Investigación como proceso circular. Pregunta de investigación. 1.4.- Unidad de análise e selección de participantes en investigación cualitativa. Estratexias de muestreo. 1.5.- Obtención de datos: Datos verbales: entrevista, narracions, grupo discusión, etc. Datos visuales: observación, etnografía, fotografía, viedo, etc 1.6.- Análise de datos: Documentación dos datos. Notas de campo. Diario de investigación. Transcripción. Preparación dos datos para sua análise. Software cualitativo Codificación e categorización Rigor na investigación cualitativa. Plausibilización selectiva. Fiabilidade e validez. Triangulación. Inducción analítica. |
| UNIDAD DIDACTICA II. METODOLOXIA DE INVESTIGACIÓN CUANTITATIVA | 1. Pertinencia dun estudo 2. Viabilidade dun estudo 3. Introducción (antecedentes e estado actual do tema) 4. Xustificación do estudo 5. Obxetivos 6. Material e métodos 6.1.- ámbito de estudo 6.2.- periodo de estudo 6.3.- tipo de estudo Tipos de estudos clínico epidemiolóxicos Estudos para a validación de probas 6.4.- estratexia de búsqueda bibliográfica 6.5.- criterios de inclusión 6.6.- criterios de exclusión 6.7.- mediciones 6.8.- xustificación do tamaño muestral 6.9.- análise estadístico 6.10- aspectos ético-legales Aspectos ético legales a considerar antes da realización dun estudo clínico-epidemiolóxico 6.11.- limitacions do estudo 7. Cronograma e plan de traballo 8. Experiencia do equipo investigador 9. Plan de difusión de resultados 10. Memoria económica 11. Bibliografía |
| UNIDAD DIDACTICA III. BIOESTADISTICA | 1. Concepto de estadística. Variables 2. Tabulación e representación gráfica das variables 3. Análise descriptivo dos datos 4. Cálculo de probabilidades 5. A distribución normal. Características e aplicacions 6. Introducción á estadística inferencial 7. Significación estadística 8. Cálculo do tamaño muestral 9. Muestreo 10. Correlación entre variables 11. Estadístico Chi- cuadrado 12. Regresión lineal 13. Introducción a análise multivariante 14. Análise da supervivencia 15. Presentación de resultados e a sua interpretación 16. Cuantificación do risco e medidas de efecto 17. A decisión clínica. Significación estadística vs. relevancia clínica 18. Validez e precisión dos estudios epidemiolóxicos 19. Inferencia causal 20. Metaanálisis |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Lecturas | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B23 C6 C8 C11 C13 | 0 | 12 | 12 |
| Aprendizaxe colaborativa | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B21 C6 C7 C8 C11 | 8 | 24 | 32 |
| Sesión maxistral | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 C8 C11 C13 | 21 | 20 | 41 |
| Solución de problemas | A19 A20 B8 C7 C11 C13 | 12 | 30 | 42 |
| Proba mixta | A18 A19 A20 B3 B8 B11 C6 C11 | 2 | 18 | 20 |
| Atención personalizada | 3 | 0 | 3 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Lecturas | Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados. Os estudantes de modo individual realizarán a lectura e comentario de artículos de investigación cualitativa. O resto das lecturas encontrase na web http://www.fisterra.com/mbe/investiga/index.asp |
| Aprendizaxe colaborativa | Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. En grupos de estudantes elaborarán e presentarán a os seus compañeiros a análise metodolóxica de 2 artículos de investigación cualitativa |
| Sesión maxistral | Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. Os contidos teóricos básicos impartense en sesions maxistrais, pero con un enfoque participativo |
| Solución de problemas | Técnica mediante a que se ten que resolver unha situación problemática concreta, a partir dos coñecementos que se traballaron, que pode ter máis dunha posible solución. De cada tema explicado da metodoloxia cuantitativa realizaranse exercicios prácticos que o alumno debe presentar na súa totalidade |
| Proba mixta | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. En la parte de la materia impartida por el profesor Salvador Pita (4 ECTS) se realizará una prueba mixta de 35-40 preguntas de respuesta múltiple y ejercicios de cálculo. En la parte de la materia impartida por la profesora María Jesús Movilla (2 ECTS) se realizará una prueba mixta constituida por 7 preguntas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Aprendizaxe colaborativa | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B21 C6 C7 C8 C11 | De caracter obrigatorio para superar a parte da materia impartida pola Prof. Dra María Jesús Movilla Fernández (2 ECTS). Consiste en realizar en grupos de 5 estudantes unha búsqueda de 2 artículos, un en castelan e outro en inglés, de investigación cualitativa, co fin de levar a cabo unha análise metodolóxica dos artículos e unha posterior presentación na aula. Esta actividade puntúase sobre 3 puntos. Será necesario alcanzar 2 punto para superar esta parte da avaliación. |
10 |
| Solución de problemas | A19 A20 B8 C7 C11 C13 | Esta actividade corresponde á parte da materia impartida polo Prof. Dr. Salvador Pita (4 ECTS). Será necesario realizar e entregar durante o cuadrimestre todos os exercicios que se solicitan. |
20 |
| Proba mixta | A18 A19 A20 B3 B8 B11 C6 C11 | 1.- Na parte correspondente á materia (4 ECTS) impartida polo Prof.Dr. Salvador Pita realizarase unha proba final de 35-40 preguntas de resposta múltiple e exercicios de cálculo. 2.- Na parte correspondente á materia (2 ECTS) impartida pola Prof. Dra María Jesús Movilla realizarase unha proba final de 7 preguntas (7 puntos). Será necesario alcanzar 4 puntos para superar esta parte da avaliación. |
70 |
| Observacións avaliación | |||
|
NOTA IMPORTANTE.
A materia Bases para a Interpretación do Coñecemento Científico é impartida por 2 profesores. O Prof Dr Salvador Pita Fernández(4 ECTS) e a Prof Dra María Jesús Movilla Fernández (2 ECTS). Para superar a materia é necesario haber superado cada unha das partes individualmente. No caso de que non se supere unha das duas partes na 1ª oportunidade a nota que lle figurará será de 4,e para a 2ª oportunidade manterase aprobada a parte que se teña superada na 1ª oportunidade dentro da mesma convocatoria. A nota final calculase de modo ponderado según o peso en créditos ECTS de cada unha das partes. MATRICULA PARCIAL Os alumnos de matricula parcial deberán poñerse en contacto cos profesores ó inicio do curso. Prof. Pita: Deberán entregar os exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados. Prof. Movilla: Os estudantes poderán optar a unha seguintes opcións sempre e cando o indiquen durante o mes de setembro: 1.- proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 6 puntos para superar materia. 2.- realizar o mesmo proceso de avaliación que o descrito para a PRIMERIA OPORTUNIDADE SEGUNDA OPORTUNIDADE E OUTRAS Prof Pita: deben entregar os exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados Prof. Movilla: a avaliación consistirá en unha proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 6 puntos para superar materia. OPORTUNIDADE ADIANTADA Prof Pita: deben entregar os exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados Prof. Movilla: a avaliación consistirá en unha proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 6 puntos para superar materia. MATRICULA DE HONOR Outorgarase ás puntuacions máis elevadas superiores a 9 obtidas unha vez ponderadas e sumadas as dúas partes da materia. NON PRESENTADO A calificación de Non Presentado corresponderá ó alumno que non fixera a proba obxetiva na parte do profesor Pita e/o alumno que non realizara a proba de ensaio na parte da profesora Movilla. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Latimer, J (Editor) (2003). Advanced Qualitative Research for Nursing. Oxford, Blackwell Publising
Moral Santaella C (2006). Criterios de Validez en la investigación cualitativa. Revista de Investigación Educativa,24,147-164
Flick U (2004). Introducción a la investigación cualitativa. Madrid. Morata
Taylor S; Bogdan R (1992). Introducción a los métodos cualitativos de investigación. Barcelona. Paidós
Streubert Helen J.; Rinaldi Carpenter D (2011). Investigaçao qualitativa em enfermagem. Portugal, Lusodidactica
Pérez Serrano G (2001). Investigación cualitativa. Retos e interrogantes. Madrid. La Muralla
Maykut P; Morehouse R (1999). Investigación Cualitativa. Una guía práctica y filosófica. Barcelona. Hurtado
Hernandez Sampieri R; Fernández-Collado C; Baptista Lucio P (2006). Metodología de la Investigación. Mexico. McGraw Hill
Rodriguez Gomez G; Gil Flores J; García Jiménez E (1999). Metodología de la Investigación Cualitativa. Málaga. Aljige
Holloway I; Wheeler S (2010). Qualitative Research in Nursing and Healthcare. United Kingdom, Wiley-Blackwell |
|
En dicha dirección se encuentran el material necesario para el estudio de la materia impartida por el profesor Salvador Pita |
|
| Bibliografía complementaria |
Villareal Reyna MA; Salazar González BC (2006). La Teoría Crítica y su contribución al desarrollo del conocimiento en Enfermería. Desarrollo Científico de Enfermería, 14, 339-341 |
|
|
| Recomendacións | |||||||||||||||||||||||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | |
|
| Materias que continúan o temario | |||||||||||||||||||||||
|
| Observacións | |
| 1.- Materias que se recomenda haber cursado previamente. Neste apartado non seleccionamos ninguna materia xa que Bases para a Interpretación do Coñecemento Científico atópase no 2º cuadrimestre de 1ºcurso. 2.- Materias que continúan o temario. A materia Bases para a Interpretación do Coñecemento Científico establece os elementos metodolóxicos, cuantitativos e cualitativos, que necesita o/a estudante para ser consumidor crítico da información científica da sua disciplina. E por isto que en todas aas materias posteriores dos cursos 2º, 3º e 4º do Grao de Enfermaría os/as estudantes de modo transversal terán que facer uso das competencias adquiridas en esta materia. Será unha necesidade, nas devanditas materias, profundizar dende un enfoque práctico e clínico na capacidade do estudante para consumir información científica, realizar unha análise crítica da mesma, aplicala no contexto de cada materia e nos casos que o precisen tomar decisions clínicas. |