| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A18 | Comprender a metodoloxía de investigación cualitativa en saúde. |
| A19 | Comprender a metodoloxía de investigación cuantitativa en saúde. |
| A20 | Comprender os métodos estatísticos frecuentes en estudios do área de ciencias da saúde. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B8 | Capacidade de análise e sínteses. |
| B11 | Capacidade e habilidade de xestión da información. |
| B21 | Implicación na calidade e busca/procura da excelencia. |
| B23 | Habilidade para traballar nun contexto internacional. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| C11 | CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C13 | CB5 Que os estudantes desenvolveran aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores con un alto grao de autonomía |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Identificar e describir as características metodolóxicas da investigación cuantitativa | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Describir e utilizar os métodos estadísticos frecuentes nos estudos da área de ciencias da saude | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Comprender os elementos necesarios para a execución dun estudo clínico- epidemiolóxico. | A19 A20 |
B1 B3 B8 B11 B21 B23 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Identificar e describir os principais fundamentos teóricos da investigación cualitativa | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 |
| Identificar e describir as características metodolóxicas da investigación cualitativa | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 |
| Describir os métodos e as técnicas para a obtención e análise de datos cualitativos | A18 |
B1 B3 B8 B11 B21 |
C6 C7 C8 C11 C13 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| UNIDAD DIDACTICA I.METODOLOXIA DA INVESTIGACIÓN CUALITATIVA | 1.1.- A investigación cualitativa no contexto da saude 1.2.- Características da investigación cualitativa. Complementariedad investigación cuantitativa e investigación cualitativa. 1.3.- Deseño da investigación cualitativa. Investigación como proceso circular. Pregunta de investigación. 1.4.- Unidad de análise e selección de participantes en investigación cualitativa. Estratexias de muestreo. 1.5.- Obtención de datos: Datos verbales: entrevista, narracions, grupo discusión, etc. Datos visuales: observación, etnografía, fotografía, viedo, etc 1.6.- Análise de datos: Documentación dos datos. Notas de campo. Diario de investigación. Transcripción. Preparación dos datos para sua análise. Codificación e categorización Rigor na investigación cualitativa. Plausibilización selectiva. Fiabilidade e validez. Triangulación. Inducción analítica. |
| UNIDAD DIDACTICA II. METODOLOXIA DE INVESTIGACIÓN CUANTITATIVA | 2.1.Estrutura e planificación dun proxecto de investigación 2.2 Mostraxe. Tipos de mostraxe. Cálculo do tamaño da mostra 2.3 Tipos de estudos epidemiolóxicos 2.4 Medidas de frecuencia da enfermidade 2.5 Medidas de asociación. Medidas de impacto 2.6 A decisión clínica. Significación estatística vs relevancia clínica 2.7 Concordancia diagnóstica. Índice Kappa 2.8 Validez e precisión dos estudos epidemiolóxicos |
| UNIDAD DIDACTICA III. BIOESTADISTICA | 3.1. Software bioestatístico 3.2. Concepto de estatística. Variables 3.3. Análise descritivo dos datos e representación gráfica das variables 3.4. Cálculo de probabilidades: A distribución normal. Características e aplicacións 3.5. Estatística inferencial. Concepto de significación estatística Análise bivariada Análise multivariada 3.6. Presentación de resultados e a súa interpretación |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Lecturas | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B23 C6 C8 C11 C13 | 0 | 12 | 12 |
| Aprendizaxe colaborativa | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B21 C6 C7 C8 C11 | 8 | 24 | 32 |
| Sesión maxistral | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 C8 C11 C13 | 21 | 20 | 41 |
| Solución de problemas | A19 A20 B8 C7 C11 C13 | 12 | 30 | 42 |
| Proba mixta | A18 A19 A20 B3 B8 B11 C6 C11 | 2 | 18 | 20 |
| Atención personalizada | 3 | 0 | 3 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Lecturas | Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados. Os estudantes de modo individual realizarán a lectura e comentario de artículos de investigación cualitativa. O resto das lecturas encontrase na web http://www.fisterra.com/mbe/investiga/index.asp |
| Aprendizaxe colaborativa | Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. En grupos de estudantes elaborarán e presentarán a os seus compañeiros a análise metodolóxica de 2 artículos de investigación cualitativa |
| Sesión maxistral | Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. Os contidos teóricos básicos impartense en sesions maxistrais, pero con un enfoque participativo. A información dispoñible en Moodle será unha versión simplificada dos contidos teóricos. |
| Solución de problemas | Técnica mediante a que se ten que resolver unha situación problemática concreta, a partir dos coñecementos que se traballaron, que pode ter máis dunha posible solución. De cada tema explicado da metodoloxia cuantitativa realizaranse exercicios prácticos que o alumno debe presentar na súa totalidade |
| Proba mixta | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Na parte da materia impartida pola profesara Teresa Seoane (4 ECTS) realizarase unha proba escrita que combinará preguntas de resposta múltiple, resposta breve e a resolución de exercicios de análise estadística de datos e interpretación de resultados, sobre os contidos desenvolvidos na materia. Na parte da materia impartida pola profesora María Jesús Movilla (2 ECTS) realizarase unha proba escrita constituida por 7 preguntas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Aprendizaxe colaborativa | A18 A19 A20 B1 B3 B8 B11 B21 C6 C7 C8 C11 | Consiste en realizar en grupos de 5 estudantes unha proposta de investigación. Na parte da Prof SEOANE tratarase dunha proposta de investigación cuantitativa e terá unha puntuación de 1 punto sobre 10 na parte evaluada (nota final máxima da materia 0.7 puntos). Na parte da Prof MOVILLA tratarase dunha proposta de investigación cualitativa e terá unha puntuación de 2.5 puntos sobre 10 na parte evaluada (nota final da máxima materia 0.75 puntos). |
0 |
| Solución de problemas | A19 A20 B8 C7 C11 C13 | Esta actividade corresponde á parte da materia impartida pola Prof. Dra. Teresa Seoane (4 ECTS). Será necesario entregar os boletíns de exercicios prácticos que deben resolver de xeito individual mediante a aplicación dos coñecementos traballados, valorándose con 2 puntos sobre 10 (nota máxima final da materia=1.3 puntos): - A entrega da totalidade dos traballos propostos - A adecuación das respostas proporcionadas - A presentación e a claridade na descripción dos resultados - A utilización das ferramentas informáticas e os recursos web axeitados para a resolución do problema |
0 |
| Proba mixta | A18 A19 A20 B3 B8 B11 C6 C11 | 1.- Na parte correspondente á materia (4 ECTS) impartida pola Prof. Dra. Teresa Seoane realizarase unha proba escrita que se valorará con 7 puntos sobe 10 (nota final máxima da materia 5 puntos) que combinará preguntas de resposta múltiple, resposta breve e a resolución de exercicios de analise estatística de datos e interpretación de resultados, sobre os contidos desenvolvidos na materia. 2.- Na parte correspondente á materia (2 ECTS) impartida pola Prof. Dra María Jesús Movilla realizarase unha proba final que terá unha puntuación máxima de 7.5 puntos sobre 10 puntos (nota final máxima da materia 2.25 puntos) |
0 |
| Observacións avaliación | |||
|
NOTA IMPORTANTE.
Para superar a materia é necesario haber superado cada unha das partes individualmente. No caso de que non se supere unha das duas partes na 1ª oportunidade a nota que lle figurará será de 4,e para a 2ª oportunidade manterase aprobada a parte que se teña superada na 1ª oportunidade dentro da mesma convocatoria. A nota final calculase según o peso en créditos ECTS de cada unha das partes, 70% materia impartida pola Prof. Dra Teresa Seoane Pillado e 30% materia impartida pola Prof. Dra María Jesús Movilla Fernández. MATRICULA PARCIAL. Os/As estudantes poderán solicitar DISPENSA ACADEMICA. Os/as estudantes de matricula parcial deberán poñerse en contacto cas profesoras ó inicio do curso. Prof. Seoane: Deberán entregar os boletins de exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados/as. Ademais de realizar a proba mixta correspondente a esta parte da materia. Prof. Movilla: Os/As estudantes poderán optar a unha seguintes opcións sempre e cando o indiquen durante o mes de setembro: 1.- proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 5 puntos para superar materia. 2.- realizar o mesmo proceso de avaliación que o descrito para a PRIMEIRA OPORTUNIDADE SEGUNDA OPORTUNIDADE E OUTRAS. Prof Seoane: Deberán entregar os boletins de exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados/as. Ademais de realizar a proba mixta correspondente a esta parte da materia Prof. Movilla: a avaliación consistirá en unha proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 5 puntos para superar materia. OPORTUNIDADE ADIANTADA. Prof Seoane: Deberán entregar os boletins de exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser avaliados/as. Ademais de realizar a proba mixta correspondente a esta parte da materia Prof. Movilla: A avaliación consistirá en unha proba mixta de 10 preguntas sendo necesario acadar 5 puntos para superar materia. MATRICULA DE HONRA. Outorgarase ás puntuacions máis elevadas superiores a 9 obtidas unha vez ponderadas e sumadas as dúas partes da materia. NON PRESENTADO. A calificación de Non Presentado corresponderá ó/á estudante que non fixera a proba mixta na parte da profesora Seoane e/ou que non realizara a proba mixta na parte da profesora Movilla. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Latimer, J (Editor) (2003). Advanced Qualitative Research for Nursing. Oxford, Blackwell Publising
Moral Santaella C (2006). Criterios de Validez en la investigación cualitativa. Revista de Investigación Educativa,24,147-164
Flick U (2004). Introducción a la investigación cualitativa. Madrid. Morata
Taylor S; Bogdan R (1992). Introducción a los métodos cualitativos de investigación. Barcelona. Paidós
Streubert Helen J.; Rinaldi Carpenter D (2011). Investigaçao qualitativa em enfermagem. Portugal, Lusodidactica
Arantzamendi M; López-Dicastillo O; Viivar C (2012). Investigación cualitativa. Manual para principiantes.. Ediaciones Eunate
Pérez Serrano G (2001). Investigación cualitativa. Retos e interrogantes. Madrid. La Muralla
Maykut P; Morehouse R (1999). Investigación Cualitativa. Una guía práctica y filosófica. Barcelona. Hurtado
Hernandez Sampieri R; Fernández-Collado C; Baptista Lucio P (2006). Metodología de la Investigación. Mexico. McGraw Hill
Rodriguez Gomez G; Gil Flores J; García Jiménez E (1999). Metodología de la Investigación Cualitativa. Málaga. Aljige
Holloway I; Wheeler S (2010). Qualitative Research in Nursing and Healthcare. United Kingdom, Wiley-Blackwell
Ruiz Olabuénaga JI (2012). Teoría y práctica de la investigación cualitativa. Deusto |
|
En esta dirección atópase o material necesario para o estudo da materia impartida pola profesora Teresa Seoane |
|
| Bibliografía complementaria |
Villareal Reyna MA; Salazar González BC (2006). La Teoría Crítica y su contribución al desarrollo del conocimiento en Enfermería. Desarrollo Científico de Enfermería, 14, 339-341 |
|
|
| Recomendacións | |||||||||||||||||||||||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | |
|
| Materias que continúan o temario | |||||||||||||||||||||||
|
| Observacións | |
|
1.- Materias que se recomenda haber cursado previamente. Neste apartado non seleccionamos ninguna materia xa que Bases para a Interpretación do Coñecemento Científico atópase no 2º cuadrimestre de 1ºcurso. 2.- Materias que continúan o temario.
A materia Bases para a Interpretación do Coñecemento Científico establece os elementos metodolóxicos, cuantitativos e cualitativos, que necesita o/a estudante para ser consumidor crítico da información científica da sua disciplina.
E por isto que en todas aas materias posteriores dos cursos 2º, 3º e 4º do Grao de Enfermaría os/as estudantes de modo transversal terán que facer uso das competencias adquiridas en esta materia. Será unha necesidade, nas devanditas materias, profundizar dende un enfoque práctico e clínico na capacidade do estudante para consumir información científica, realizar unha análise crítica da mesma, aplicala no contexto de cada materia e nos casos que o precisen tomar decisions clínicas.
Para axudar a conseguir unha
contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5:
“Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do
"Plan de Acción Green Campus Ferrol":
|