| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A29 | Identificar os factores relacionados coa saúde e os problemas do entorno, para atender as persoas en situacións de saúde e enfermidade como integrantes dunha comunidade. |
| A30 | Identificar e analizar a influencia de factores internos e externos no nivel de saúde de individuos e grupos. |
| A31 | Aplicar os métodos e procedementos necesarios no seu ámbito para identificar os problemas de saúde mais relevantes nunha comunidade. |
| A32 | Analizar os datos estatísticos referidos a estudios poblacionais, identificando as posibles causas de problemas de saúde. |
| A33 | Educar, facilitar e apoiar a saúde e o benestar dos membros da comunidade, cuxas vidas están afectadas por problemas de saúde, risco, sufrimento, enfermidade, incapacidade ou morte. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B6 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B10 | Capacidade para adaptarse ás situacións novas. |
| B16 | Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade. |
| B20 | Sensibilidade cara a temas medioambientais. |
| B24 | Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| C10 | CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo. |
| C11 | CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C12 | CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Comprender o concepto de saude e identificar e analizar os factores determinantes da saúde (biolóxicos, ambientais, estilos de vida, e sistemas sanitarios). | A29 A30 |
B1 B16 B20 |
C8 C10 C11 C12 |
| Describir a evolución histórica da saude pública e a enfermaría comunitaria | A30 A33 |
B3 B6 B24 |
C6 |
| Desenvolver habilidades para identificar, analizar e interpretar datos estadísticos referidos a estudos poblacionais. | A31 A32 |
B1 B20 |
C4 C6 C8 C11 C12 |
| Describir as características e os obxetivos dos distintos tipos de estudos epidemiolóxicos. Técnicas e instrumentos de recollida de datos. | A31 A32 |
B1 B3 B6 B10 |
C4 C8 C11 |
| Describir a epidemioloxía das enfermidades transmisibles e non transmisibles na comunidade. | A29 A30 A31 A32 |
C10 |
|
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| A SAUDE E OS SEUS FACTORES DETERMINANTES | - O modelo de determinantes da saúde. Valoración enfermeira dos factores da bioloxía humana, do medio ambiente, do estilo de vida o do sistema sanitario, e a súa repercursión na autonomía para o autocoidado. - O compromiso con un estilo de vida saudable como meta enfermeira. Instrumentos de valoración do estilo de vida e planificación de coidados para promovelo: o perfil do estilo de vida de Pender. Intrumento de barreiras, beneficios e autoeficacia percibida. O PAPPS:recomendacións baseadas na investigación para a prevención da enfermidade e a promoción dun estilo de vida saudable. - Os determinantes sociais da saúde: a crisis económico-financieira e as novas identidades. Influencia na autonomía para o autocoidado. - A educación sanitaria ao servizo da promoción da saúde e da prevención da enfermidade. Modelo pragmático de Salleras. Modelo transteorético do cambio de conducta. Limitacións da educación sanitaria e perspectivas do empoderamento en saúde, empoderamento de pacientes, e do coaching en saúde. Respaldo científico. |
| FUNDAMENTACIÓN TEÓRICA E XERALIDADES DA SAÚDE PÚBLICA E ENFERMARÍA COMUNITARIA |
- A saúde individual e colectiva. A salutoxénese e os activos en saúde como obxeto da saúde pública. - Modelos de atención sanitaria: bioloxicista, analítico e con perspectiva de xénero, modelo de empoderamento dos pacientes ,modelo enfermeiro salutoxénico e modelo de prevención dos déficits de autocoidado. - Concepto e funcións da saúde pública. A saúde pública en España. A promoción da saúde e a súa axenda internacional. Empoderamento, facilitación e abogacía para a saúde. - A prevención da enfermidade no mundo desenvolvido. Niveis de prevención. Evidencias de eficacia. - O diagnóstico de saúde na comunidade e a planificación sanitaria para enfermeiros comunitarios. - Da enfermaría de saúde pública á enfermaría comunitaria. Situación actual. Aportaciós da enfermaría comunitaria á saúde das persoas, grupos e comunidades. Empoderamento, autocoidado e a autoatención para a saúde. A enfermeira comunitaria de enlace. As enfermeiras especialistas en enfermaría comunitaria. |
| DEMOGRAFIA SANITARIA | - Estadísticas demográficas. - Poboacións e modelos de crecemento. - Interese para os profesionais de enfermaria comunitaria. |
| EPIDEMIOLOXIA CLÍNICA | - Epidemioloxía de saúde pública. Método epidemiolóxico e aplicacións da epidemioloxía. Vixiancia epidemioloxica - Coidados de enfermaría baseados na evidencia. - Epidemioloxía aplicada aos problemas de saúde máis prevalentes. Interese para os profesionais de enfermaría. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Actividades iniciais | A30 B1 | 1.5 | 1 | 2.5 |
| Sesión maxistral | A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 B6 B16 B20 B24 C6 C8 | 19.5 | 29.25 | 48.75 |
| Lecturas | A30 A32 A33 B3 B16 C4 C8 | 10 | 12.75 | 22.75 |
| Traballos tutelados | A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 B6 B10 C4 C6 C8 C10 C11 C12 | 11 | 33 | 44 |
| Proba obxectiva | A29 A30 A31 A32 A33 B16 B20 B24 C10 C11 C12 | 2 | 20 | 22 |
| Atención personalizada | 10 | 0 | 10 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Actividades iniciais | Actividades iniciais dirixidas a que o alumno dispoña de información organizada sobre a súa propia saúde e o seu estilo de vida, a fin de poder utilizala como unha liña de base sobre a que articular o proceso de ensino aprendizaxe. |
| Sesión maxistral | Sesións utilizadas para introducir os novos temas ou subtemas, axudando ao alumno a articula-los en torno ao coñecemento do que xa dispón, poñendo atención nos aspectos claves do tema, como en aqueles de máis difícil comprensión, e nas mellores estratexias para aborda-los. Esta metodoloxía poderase realizar utilizando as ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual a canle principal de comunicación entre profesorado e alumnado. |
| Lecturas | Textos que permiten afondar nos contidos da materia, ou coñecer aspectos novidosos que non se atopan regularmente nos libros de referencia dos que dispomos. - Unha parte desta metodoloxía poderase realizar utilizando as ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual a canle principal de comunicación entre profesorado e alumnado. |
| Traballos tutelados | Traballo dirixido a aprender o xeito en que se realizan determinados aspectos do coidado para a saúde ou cómo se utilizan os coñecementos, instrumentos ou ferramentas de que dispomos para facilitar o proceso. - Unha parte desta metodoloxía poderase realizar utilizando as ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual a canle principal de comunicación entre profesorado e alumnado. |
| Proba obxectiva | Proba de carácter obxetivo dirixida a avaliar se o alumno acada os obxetivos da asignatura, podendo estar conformada por diferentes tipos de preguntas sexan test, cortas, de asociación, etc... |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Proba obxectiva | A29 A30 A31 A32 A33 B16 B20 B24 C10 C11 C12 | Proba de carácter obxetivo dirixida a avaliar se o alumno acada os obxetivos da asignatura, podendo estar conformada por diferentes tipos de preguntas sexan test, cortas, de asociación, etc... Cada pregunta correcta puntúa un punto, e a incorrecta non puntúa, sen puntuacións intermedias para as incompletas. Acadaranse a lo menos catro puntos, dos oito que se poden acadar con esta proba, para superar esta parte da asignatura. |
80 |
| Traballos tutelados | A29 A30 A31 A32 A33 B1 B3 B6 B10 C4 C6 C8 C10 C11 C12 | Traballo tutelado que pode computar ata dous puntos na nota final da asignatura, sendo condición necesaria para facer o sumatorio da nota do exame e da nota do traballo, ter superado o exame e acadar a lo menos un punto no traballo tutelado. A nota do traballo virá determinada pola consecución dos obxetivos do mesmo, e polo rigor científico e metodolóxico con que o alumno o realice. Os alumnos que non acuden regularmente a clase poden solicitar seguemento de este traballo en tutoría personalizada por correo electrónico. |
20 |
| Observacións avaliación | |||
|
A metodoloxía de avaliación descrita é obligada para os alumnos de matrícula ordinaria en primeira oportunidade (xuño). Os alumnos que concurran á segunda oportunidade (xullo) poderán escoller o mesmo sistema de avaliación ou á opción de exame único. - Se opta polo mesmo sistema de avaliación que en xuño, excepcionalmente e só durante este curso académico, poderá conservar a nota da parte que tivera aprobada -se fose o caso- na oportunidade de xuño. - Se opta polo sistema de exame único, deberá solicitalo por escrito ao profesor antes da data oficial da avaliación. En ese caso o exame contará con dúas preguntas adicionais relativas as materias traballadas mediante os traballos tutelados ao longo do curso. Será requisito para aprobar o exame acadar 5 puntos e que a lo menos unha de esas preguntas engadidas sexa correctamente respostada. Os alumnos con matrícula a tempo parcial poden acollerse ao sistema de avaliación de exame único tanto na convocatoria de xuño como na de xullo, debendo solicitar esta opción por escrito ao profesor antes da data oficial de avaliación. A calificación de Matrícula de Honra poderán obtela os alumnos que puntúen a lo menos un 9, con preferencia para as calificacións de 10. O profesor poderá dirimir quen obtén esta calificación utilizando a tal fin o contido do exame e dos traballos tutelados. En caso de igualdade de condicións e habendo máis aspirantes que matrículas, o profesor pode convocar aos alumnos aspirantes para a realización de unha proba voluntaria que dirimirá quen obtén a calificación MH ata o máximo de matrículas permitido. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Campo Osaba, A. (2009). Enfermería comunitaria . Madrid : Difusión Avances de enfermería
Martínez Riera, J.R., Del Pino Casado, R. (2014). Manual práctico de enfermeria comunitaria . Elsevier
Cobas Couto, E. (2020). Alquimia Enfermera. Elvira Cobas Couto
Martín Zurro, A., Jodar Solà, G. (2018). Atención familiar y salud comunitaria : conceptos y materiales para docentes y estudiantes. Barcelona. Elsevier
Flores Bienert, M.D., González Cuello, A.M. (2013). Bases de la enfermería comunitaria y educación para la salud. Diego Marin Librero Editor
Sánchez Moreno, A. (2000). Enfermería Comunitaria 2. Epidemiología y Enfermería. Madrid. McGraw Hill Interamericana
Icart Isern, M.T., Guàrdia Olmos, J., Isla Pera, P. (2003). Enfermería Comunitaria II. Epidemiología. Barcelona. Ed. Masson.
García Suso A., Vera Cortés M., Campo Osaba A. (2001). Enfermería Comunitaria. Bases teóricas.. Madrid. Difusión avances de Enfermería.
Sánchez Moreno A, Aparicio Ramón V, Germán Bes C, Mazarrasa L. (2000). Enfermería Comunitaria. Tomo 1. Madrid. McGraw Hill Interamericana.
Acinas Acinas et al. (2018). Enfermería Familiar y Comunitaria. Formación Alcalá
Cobas Couto, E. (2020). La Revolución Enfermera. Elvira Cobas Couto
Ruiz Fernández, M.D. (2020). Manual de enfermería familiar y comunitaria. Primera edición. Almería Editorial. U. de Almería
Fernández-Crehuet Navajas, J., Espigares García, M. (2016). Piédrola Gil, Gonzalo (1907-1996). Medicina preventiva y salud pública. Elsevier
Frías Osuna, A. (2002). Salud pública y educación para la salud. Masson |
|
|
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | |||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |
|
Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol": 1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos 2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural 3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais 4.- Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…) 5.- Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade 6. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas 7. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria. |