| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A59 | Coñecer os problemas de saúde mental máis relevantes nas diferentes etapas do ciclo vital, proporcionando coidados integrais e eficaces, no ámbito da enfermaría. |
| B2 | Resolver problemas de forma efectiva. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B5 | Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar. |
| B6 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo. |
| B8 | Capacidade de análise e sínteses. |
| B15 | Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia. |
| B16 | Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade. |
| B24 | Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| C10 | CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo. |
| C11 | CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética. |
| C12 | CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Describir os principais problemas de Saúde Mental. | A59 |
B3 B4 B8 B15 B16 B24 |
C7 C8 C11 |
| Identificar as necesidades de coidado das persoas con problemas de Saúde Mental. | A59 |
B2 B3 B4 B5 B7 B8 B16 B24 |
C3 C6 C12 |
| Planificar coidados de Enfermaría para as persoas con problemas de Saúde Mental. | A59 |
B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B15 B16 B24 |
C3 C6 C10 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| UNIDADE DIDACTICA I: INTRODUCIÓN Á ENFERMARÍA PSIQUIATRICA E DE SAÚDE MENTAL | TEMA 1.- Introdución á enfermaría psiquiátrica. 1.1 Concepto de saúde mental 1.2 Historia da psiquiatría e da enfermaría psiquiátrica 1.3 Definición de enfermaría en saúde mental. TEMA 2.- Rol da/o enfermeira/o na saúde mental 2.1 Función social da enfermaría na saúde mental 2.2 Achegas terapéuticas da enfermaría ao equipo interprofesional. |
| UNIDADE DIDACTICA II: PROCESOS PSICOPATOLOXICOS | TEMA 3.- Bases conceptuais da psicopatoloxía clasificación dos diagnósticos. 3.1 Enfermidade psiquiátrica e trastorno en psiquiatría 3.2 Bases biolóxicas, psicolóxicas e sociais da psiquiatría 3.3 Principais alteracións dos procesos psicológicos 3.4 Sistemas de clasificación dos diagnósticos. TEMA 4.- Trastornos psicóticos. 4.1 Concepto. 4.2 Manifestacións. 4.3 Intervencions. TEMA 5.- Trastornos do estado de ánimo. 5.1 Concepto. 5.2 Manifestacións. 5.3 Intervencions. TEMA 6.- Trastornos por ansiedade. 6.1 Concepto. 6.2 Manifestacións. 6.3 Intervencions. TEMA 7.- Trastornos somatomorfos e disociativos. 7.1 Concepto 7.2 Manifestacións 7.3 Intervencions. TEMA 8.- Trastornos da conduta alimentaría. 8.1 Concepto 8.2 Manifestacións 8.3 Intervenicons. TEMA 9.- Trastornos da personalidade. 9.1 Concepto 9.2 Manifestacións 9.3 Intervenicons. TEMA 10.- Trastornos relacionados con substancias psicoactivas. 10.1 Concepto 10.2 Clasificación das drogas 10.3 Manifestacións 10.4 Intervencións. TEMA 11.- Delirium e demencia. 11.1 Concepto. 11.2 Manifestacións clínicas. 11.3 Intervencións. TEMA 12.- Trastornos do inicio na infancia, nenez e adolescencia. 12.1Concepto 12.2 Manifestacións 12.3 Intervencions. TEMA 13.- Trastornos do soño. 13.1 Concepto 13.2 Manifestacións 13.3 Intervencións. |
| UNIDADE DIDACTICA III: ESTRATEXIAS DE INTERVENCIÓN. | TEMA 14.- Técnicas grupais en saúde mental: 14.1 Grupos terapéuticos. 14.2 Grupos de discusión multifamiliar. TEMA 15.- Intervención familiar. TEMA 16.- Estrategias farmacológicas: 16.1 Valoración de efectos secundarios dos psicofármacos. 16.2 Tipos de programas de administración de psicofármacos. TEMA 17.- Técnicas de intervención en situacións de urexncia psiquiatrica: 17-1 Concepto de urxencia psiquiatrica. 17.2 Protocolos de intervención. TEMA 18.- Estratexias de intervención en situacións de duelo: 18.1 Concepto de duelo. 18.2 Tipos de duelos. 18.3 Proceso de acompañamiento. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Proba obxectiva | A59 B2 B3 B4 B8 C6 C11 | 2 | 15 | 17 |
| Aprendizaxe colaborativa | A59 B2 B3 B5 B6 B15 B16 B24 C3 C12 | 10 | 20 | 30 |
| Recensión bilbiográfica | B3 B8 B16 C6 C7 C11 | 0 | 15 | 15 |
| Foro virtual | B3 B4 B8 B16 C3 C11 | 0 | 19 | 19 |
| Simulación | A59 B2 B6 B7 B15 B24 C10 | 9 | 20 | 29 |
| Sesión maxistral | A59 B3 B4 B8 B16 C7 C8 | 21 | 15 | 36 |
| Atención personalizada | 4 | 0 | 4 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Proba obxectiva | Exame tipo test. A proba será elaborada co fin de valorar o nivel de coñecementos teóricos do alumnado. |
| Aprendizaxe colaborativa | Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e comunicación. A metodoloxía utilizada nesta materia basearase na Aprendizaxe Baseada en Problemas (ABP). É un método didáctico que permite o alumnado adquirir coñecementos, habilidades e actitudes, para ser capaz de identificar, analizar e resolver problemas de saúde de maneira eficaz, eficiente e humana (Bridges, 1991; Branda, 1990) No ABP un grupo pequeno de alumnos reúnese, coa facilitación de titor, para analizar e resolver un problema (escenario) seleccionado ou deseñado especialmente para o logro de certos obxectivos de aprendizaxe. O alumnado integrado, obrigatoriamente dentro dun grupo pequeno, traballará conxuntamente na resolución das tarefas asignadas polo profesor para optimizar a súa aprendizaxe e o do resto dos membros do grupo. Traballásese polo menos 5 escenarios e/ou casos. O desenvolvemento de cada escenario farase durante as horas de seminario e en cada grupo nas horas de traballo autónomo. Os grupos comporanse o primeiro día de clase da materia. Os resultados dos escenarios entregaranse a través da plataforma Moodle. |
| Recensión bilbiográfica | A recensión bibliográfica supón un proceso de lectura crítica dun libro, dun artigo, dunha tese ou dunha comunicación a un congreso. Como tal proceso comprende a lectura da obra, a análise do seu contido e unha crítica e valoración da mesma en relación á literatura existente sobre o tema. Unha recensión non supón un resumo da obra, nin unha mera análise do contido, pois o que lle outorga sentido e dimensión académica científica é a crítica que merece a xuízo do autor da recensión, en relación a outras obras coñecidas do mesmo ámbito ou en relación a súa propia experiencia. |
| Foro virtual | Espazo de discusión informal destinado aos estudantes para o tratamento dun tema ou problema, que se desenvolve a través dun contorno virtual de aprendizaxe mediante ferramentas de comunicación asíncrona (foro). |
| Simulación | Consiste na representación dun fenómeno de natureza física, técnica ou psicolóxica, que permite unha análise máis sinxela, económica ou inocua que si se levara a cabo sobre o orixinal ou na realidade. Ponse ao suxeito ante unhas condicións hipotéticas nas cales se proba o seu comportamento ante situacións concretas, os seus coñecementos, a súa capacidade de analizar alternativas e as súas consecuencias. Baséase, por tanto, na configuración de situacións similares ás que se producen nun contexto real, coa finalidade de utilizalas como experiencias de aprendizaxe ou como procedemento para a avaliación. |
| Sesión maxistral | Os contidos teóricos básicos da materia serán impartidos mediante lección maxistral, pero cun enfoque participativo por parte do alumnado. Baseada na exposición oral complementada co uso de audiovisuais e introdución dalgunhas preguntas dirixidas o alumnado, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Foro virtual | B3 B4 B8 B16 C3 C11 | Valorarase a participación e a capacidade reflexiva sobre os temas achegados e/ou expostos nos foros, a expresión escrita dos comentarios, suxestións e/ou reflexións expostas polo alumnado. A súa capacidade de análise e pensamento crítico, así como a súa creatividade. | 5 |
| Proba obxectiva | A59 B2 B3 B4 B8 C6 C11 | Exame tipo test, cunha única resposta correcta. É obrigatoria e supón un 70% (7 puntos) da nota total. | 70 |
| Simulación | A59 B2 B6 B7 B15 B24 C10 | Avalíanse os seguintes aspectos: Capacidade de expresión e comunicación co paciente, familiar e resto do persoal que aparezan no escenario. Valorarase especialmente a capacidade de expresión e comunicación co paciente en todo o proceso de simulación. Aplicación de coñecementos na toma de decisións que requira o escenario. Habilidades practicas de coidados, técnicas e intervencións de enfermaría. A capacidade de resposta do alumno, de iniciativa, de organización e planificación que requira o escenario. |
10 |
| Aprendizaxe colaborativa | A59 B2 B3 B5 B6 B15 B16 B24 C3 C12 | A realización do traballo colaborativo é obrigatoria. Valorarase: adecuación ao guión solicitado, integración de coñecementos teóricos básicos na aplicación práctica, estilo e bibliografía. Sendo necesario un mínimo de 1 punto para superar esta actividade. |
15 |
| Observacións avaliación | |||
|
Para superar a materia no SISTEMA ORDINARIO (obrigatorio para todo o alumnado con matricula ordinaria) o estudante debe superar cada unha das partes, aprendizaxe colaborativo/simulación (25%) e proba obxectiva (70%). A cualificación de non presentado: otorgaras a aquel alumnado que non se presentan ao exame nin participasen nas actividades programadas. Os/as alumnos/as que para rematar os seus estudos se acollan á convocatoria adiantada de Decembro, deben cumprir os mesmos requisitos que nas convocatorias ordinarias. Igualmente para os/as alumnos/as de "2ª oportunidade". Para aqueles alumnos con matrícula a tempo parcial (con o sin dispensa académica concedida que ó exima da asistencia a clase) poderán optar a non acudir as actividades grupales do aprendizaxe colaborativo/simulación, pero deberán Convocatorias de segunda e posteriores matrículas: Para aqueles alumnos/as que cursen a materia e realicen o traballo colaborativo/simulación coa cualificación de aprobado, poden volver cursar toda a materia novamente ou presentarse só ao exame teórico final, tendo en conta que a cualificación do exame teórico fará media coa cualificación obtida no curso académico no que cursase o aprendizaxe colaborativo/simulación. Os/as alumnos/as que non se presenten ao examen final terán a calificación de non preentado (N.P.). Neste caso se lles conservará a nota da actividade "aprendizaxe colaborativa/simulación" para futuras convocatorias. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Neimeyer, R. A., & Ramírez, Y. G. (2002). Aprender de la pérdida: una guía para afrontar el duelo. Barcelona: Paidós
Francés et al (2015). DSM.V (Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales). . Barcelona: MASSON
Mejías Lizancos F. Serrano Parra M. D. (2000). Enfermería en Psiquiatía y salud mental. . Madrid: Piramide
O´ Brien Kennedi Ballard (2000). Enfermería Psiquiátrica. México: Mc Graw - Hill
Varela, Nuria, Escudero, Valentín y López, Silvia (2015). Familias y enfermedad física: [Manual de intervención familiar y multifamiliar. Madrid: Editorial Grupo5
Cyrulnik Boris (2015). Las almas heridas. Barcelona: Gedisa
Read John, Mosher Loren R. and Bentall Richard P. (2006). Modelos de locura. Barcelona: Herder
Froma Walsh (2004). Resiliencia familiar. Buenos Aires: Amorrortu
Judith Herman (2004). Trauma y recuperación. Madrid: Espasa Calpe
Lafuente Mª Jose, Cantero Mª Jose (2010). Vinculaciones afectivas. Madrid: Pirámide |
|
Otra bibliografía de interés: González Pardo Héctor y Pérez Álvarez Marino (2007) La invención de trastornos mentales. Alianza Editorial S.A. Madrid. Video de Boris Cyrulnik sobre la resiliencia. https://youtu.be/nDjbcUosaPg Boris Cyrulnik: Resiliencia y arte, los relatos del trauma https://www.youtube.com/watch?v=6CC_g157QL0&sns=em Video de redes sobre “aprender a gestionar las emociones” https://youtu.be/q-KkdMrAz-8 Luigi cancrini: “Yo veo al niño que llora en cada paciente”http://www.lavanguardia.com/lacontra/20170301/42394984516/yo-veo-al-nino-que-llora-en-cada-paciente.html?utm_campaign=botones_sociales |
|
| Bibliografía complementaria | |
|
|
| Recomendacións | ||||||||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | |
|
| Materias que continúan o temario | ||||||||
|
| Observacións | |
|
Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO: - A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través da plataforma Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos. - Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. - Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades docentes realizadas co alumnado. - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Prestarase especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. - Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. - Nesta materia, o profesorado, ten contraído o compromiso de aplicación da normativa da UDC ante situacións de plaxio. |