Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) Enfermaría clínica III Código 750G01017
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Terceiro Obrigatoria 9
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Pérez Castro, Teresa Rosalía
Correo electrónico
t.perez@udc.es
Profesorado
Gago García, Esther
Pérez Castro, Teresa Rosalía
Correo electrónico
e.gago@udc.es
t.perez@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral O propósito desta materia é capacitar ao estudante para identificar as alteracións de saúde nas persoas adultas, as súas consecuencias a nivel persoal, familiar e comunitario; planificar e avaliar os cuidados de enfermaría, adaptandoos ao ámbito de actuación profesional, sendo o obxectivo dos coidads conseguir o maior grao de independencia das persoas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A15 Recoñecer as situacións de risco vital e saber executar manobras de soporte vital básico e avanzado.
A34 Coñecer as alteracións de saúde do adulto, identificando as manifestacións que aparecen nas distintas fases.
A35 Identificar as necesidades de coidado derivadas dos problemas de saúde.
A36 Analizar os datos recollidos na valoración, priorizar os problemas do paciente adulto, establecer e executar o plan de coidados e realizar a súa avaliación.
A37 Realizar as técnicas e procedementos de coidados de enfermaría, establecendo unha relación terapéutica cos enfermos e familiares.
A38 Seleccionar as intervencións encamiñadas a tratar ou previr os problemas derivados das desviacións de saúde.
A39 Ter unha actitude cooperativa cos diferentes membros do equipo.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B9 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B14 Habilidades interpersonais.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B19 Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio.
B21 Implicación na calidade e busca/procura da excelencia.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C10 CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar as alteracións de saúde da persoa adulta: factores que inflúen, mecanismos fisiopatolóxicos, manifestacións, os métodos diagnósticos e tratamentos médicos e cirúrxicos específicos A34
B1
B3
B4
B6
B9
C1
C3
C11
Identificar as necesidades de coidado en persoas adultas con problemas de saúde, e os derivados de tratamentos, probas diagnósticas e procedementos terapeuticos A34
A35
B1
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B15
B16
C1
C3
C6
C11
Identificar os diagnósticos de enfermermaría e complicacións potenciais en personas adultas con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas diagnósticas e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B13
B14
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C6
C8
C11
Planificar coidados de enfermaría en persoas adultas con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas diagnósticas e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B14
B15
B16
B19
B21
B24
C1
C3
C6
C7
C8
C10
C11
Identificar os procesos patolóxicos que desencadenan riscos vitais A15
A34
A35
B1
B2
B3
B4
B8
B9
C1
C3
C11
Identificar as necesidades de coidados das persoas adultas en situación crítica e as súas familias e planificar coidados de enfermaría para as persoas adultas en situación crítica e as familias A15
A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B12
B13
B14
B16
B21
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C12

Contidos
Temas Subtemas
MÓDULO I: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PERSOAS EN ESTADO CRÍTICO 1.1: Características das Unidades de Cuidados Intensivos.

1.2: Procedementos especiais: monitorización y rexistros.

1.3: Síndrome hemorráxico. Técnicas de hemostasia

1.4: Shock. Concepto e tipos de Shock.
Identificación do doente nesta situación. Acciós de enfermaría. Avaluación continua

1.5: Traumatismos torácicos

1.6: Traumatismos craneoencefálicos

1.7: Traumatismos abdominales

1.8: Intoxicaciós

1.9: El gran quemado

1.10: Trastornos do ritmo cardíaco relacionados con PCR




MÓDULO II: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS NEUROLÓXICAS 2.1: Observación e valoración do doente con alteracions do sistema nervioso.

2.2 Técnicas diagnósticas en Neuroloxía

2.3. Epilepsia

2.4.Accidente cerebro-vascular agudo (ACVA)

2.5. Meninxite

2.6.Tumores cerebrais

2.7.Enfermidades da médula espinal. Hernia de disco
MÓDULO III: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A DOENTES CON ALTERACIONS HEMATOLÓXICAS 3.1: Métodos diagnósticos

3.2: Anemias

3.3: Leucemias.

3.4: Linfomas.

3.5: Aplasia medular.

3.6.Trastornos da hemostasia




MÓDULO IV: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A DOENTES CON ALTERACIÓNS DA PEL 4.1: Procesos infecciosos

4.2: Dermatite

4.3: Úlceras por presión

4.5: Tumores cutáneos



MÓDULO V: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A DOENTES CON ALTERACIONS CARDÍACAS 5.1: Insuficiencia coronaria

5.2. Insuficiencia cardíaca.

5.3. Endocarditis infecciosa.

5.4. Enfermedades do pericardio

5.5:Tromboembolismo pulmonar.



MÓDULO VI: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A DOENTES CON ALTERACIONS DA RESPOSTA INMUNOLÓXICA 6.1: Autoinmunidade e enfermidades autoinmunes

6.2: Síndrome de inmunodeficiencia adquirida. Infección VIH/SIDA

6.3: Transplantes

6.4: Enfermidades autoinmunes: Lupus eritematoso. Artritis reumatoide.




MÓDULO VII: PRINCIPALES ALTERACIONES OFTALMOLÓGICAS 7.1: Métodos diagnósticos. Examen y valoración física. Pruebas diagnósticas

7.2: Principales alteraciones de la córnea: Queratitis. Traumatismos. Queratoplastia.

7.3: Principales alteraciones del cristalino: Cataratas

7.4: Principales alteraciones de la cámara anterior del ojo. Glaucoma: Tipos, etiología, manifestaciones clínicas, tratamiento.

7.5: Principales alteraciones de la retina: Desprendimiento de retina. Retinopatía diabética.

7.6: Principales alteraciones de los párpados: Blefaritis. Tumores



MÓDULO VIII: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A DOENTES CON ALTERACIÓNS AUDITIVAS 8.1. Trastornos do oído externo
8.2. Trastornos do oído medio
8.3. Trastornos do oído interno

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A15 A34 A35 A36 A37 A38 A39 B5 B7 B8 B12 B14 B15 B16 B19 B24 C4 C7 C10 C11 32 32 64
Eventos científicos e/ou divulgativos A34 A35 A36 A37 A38 A39 B8 B12 B14 B15 B16 B19 B24 C4 C7 C10 C11 4 4 8
Proba de resposta múltiple A34 A35 A36 A37 A38 A39 B2 B3 2 37 39
Lecturas A15 A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B4 B11 B21 C6 C7 C8 C11 0 28 28
Estudo de casos A15 A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B14 B16 B21 B24 C1 C6 C7 C10 C11 C12 20 60 80
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medis audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe




Eventos científicos e/ou divulgativos Actividades realizadas polo alumnado que implican a asistencia e/ou participación en eventos científicos e/ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co obxectivo de profundar no coñecemento de temas de estudo relacionados coa materia. Estas actividades proporcionan ao alumnado coñecementos e experiencias actuais que incorporan as últimas novidades referentes a un determinado ámbito de estudo.

Se indicará a lo largo del curso la fecha y hora en las cuales se dasarrollarán estos actos.





Proba de resposta múltiple Integra preguntas de resposta múltiple referidas aos contidos desenvoltos a través das distintas metodoloxías durante o curso.





Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Estudo de casos Actividade na que sitúase os estudantes ante un caso (situación real da actividade profesional) e deben ser capaces de analizar os feitos (en grupo) para comprender a situación ou desenvolver as accións para resolver o problema.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba de resposta múltiple
Descrición
A atención personalizada relacionada coa proba de resposta múltiple ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co as probas escritas. Farase de forma individualizada, de maneira presencial na data e hora publicada nas calificacions das probas escritas

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A15 A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B14 B16 B21 B24 C1 C6 C7 C10 C11 C12 • Estudio de casos: Se valorará la capacidad para relacionar el conocimiento general con problemas concretos, la capacidad de análisis y comprensión de la situación, así como la capacidad de interacción dentro del grupo y las aportaciones durante el proceso de reflexión en el trabajo en grupo.

La asistencia a las sesiones de estudios de casos es obligatoria. Quedan excluidos de esta obligatoriedad los alumnos de matrícula parcial que deberán realizar las actividades que se le indiquen y entregarlas en el momento indicado.; esta programación se realizará cuando se presente el caso.

Las actividades relacionadas con los estudios de casos son de carácter sumativo y no se pueden recuperar o sustituir por otras actividades de la asignatura. A lo largo del curso, se realizarán un total de 10 sesiones de estudio de casos, en las fechas establecidas en el cronograma de la asignatura.

Al inicio de cada sesión, el alumno firmará asistencia. Cada grupo debe entregar el caso trabajado al finalizar cada una de las 10 sesiones. La entrega se realizará a través del correo electrónico antes de las 20 h de ese mismo día.

Cada estudio de casos tiene una puntuación máxima de 0,4 puntos. La suma de los 10 estudios de casos podrá alcanzar una puntuación máxima de 4 puntos. Supondrá el 25% de la calificación final.
25
Proba de resposta múltiple A34 A35 A36 A37 A38 A39 B2 B3 Se realizarán dos pruebas escritas:

- 1ª prueba escrita: coincidiendo una semana después de haber finalizado el módulo I (Atención de Enfermería a personas en estado crítico).
- 2ª prueba escrita: coincidiendo con la fecha oficial del examen de la materia al finalizar el curso (fecha publicada en la pagina web de la Facultad).

Las dos pruebas constarán de 30 preguntas tipo test (4 alternativas de respuesta, con una sola respuesta válida). Los contenidos que se evaluarán en estas dos pruebas serán los desarrollados durante las sesiones magistrales, los estudios de casos y las actividades científicas.

Las dos pruebas escritas, en caso de ser superadas, liberan materia hasta la convocatoria de JULIO de ese curso académico. Si en la convocatoria de Julio, el alumno no logró superar las 2 pruebas escritas, deberá examinarse de la materia completa en la siguiente convocatoria. Para liberar materia, el alumno debe alcanzar una puntuación igual o superior a 5 puntos sobre 10.

La nota final de la prueba de respuesta múltiple se calculará haciendo una media aritmética de la calificación obtenida en las dos pruebas escritas siempre y cuando en ambas pruebas se obtenga la calificación mínima exigida (una puntuación igual o superior a 5 puntos sobre 10). Esta prueba supondrá el 75% de la calificación final.

Observaciones evaluación:
- Fórmula para calcular la nota de cada prueba escrita (examen test de respuesta múltiple):
Cada respuesta correcta puntúa: 0,33 puntos
Fórmula para la puntuación:
Puntuación = nº de aciertos – nº errores/3

Ejemplo: Un alumno en una prueba de 30 preguntas con 4 alternativas de respuesta, tiene 24 respuestas acertadas y 6 errores, su calificación se calculará así:
24 – 6/3 = 22
22 x 0,33 = 7,26

- No Presentado: en el acta de calificaciones figurará como No presentado (N.P.) aquel alumno que no se presente a la prueba escrita final.

- Matrícula de honor: será otorgada automáticamente a los alumnos que alcancen una calificación de 9,5. En el caso de que exista mayor número de alumnos que matriculas de honor asignadas a la materia, previa solicitud por escrito de los alumnos interesados, se programará, en hora y fecha acordada por los interesados la realización de un examen tipo prueba objetiva para asignar las matrículas de honor a las mejores calificaciones.

- Oportunidad adelantada: será condición necesaria para superar la materia:

Superar una prueba escrita coincidiendo con la fecha oficial de la materia al finalizar el curso. La prueba constará de 30 preguntas tipo test con 4 alternativas de respuesta en las que solo una opción es válida.
La calificación de los casos prácticos será sustituida por un único trabajo que poseerá una calificación de un 25%
75
 
Observacións avaliación

 

Para superar la materia es necesario obtener una evaluación favorable (50% de las respuestas correctas del examen, prueba de respuesta corta). El 50% restante es sumativo pero no es obligatorio.

En el caso de matrícula para alumnos a tiempo parcial: 

- Se realizarán dos examenes con 10 preguntas de respuesta corta. Los contenidos que se evaluarán en este examen serán los desarrollados durante las sesiones magistrales. El primer examen parcial se realizará  al finalizar el módulo 1. Este examen en caso de ser superado libera materia, en convocatoria de Junio y Julio de ese curso académico. Para liberar materia  el alumno debe alcanzar una puntuación igual o superior a 30 puntos sobre 60. En caso de no superarlo el alumno podrá repetir esta prueba en la convocatoria de Junio o Julio.

El examen final posee un valor de 60 puntos y para superarlo debe alcanzar una puntuación mínima de 30 punto

- Se realizará un trabajo sobre un tema relacionado con el programa de la asignatura, y la defensa del mismo será oral (la fecha de la entrega del trabajo y la defensa oral se publicará en la plataforma moodle). El trabajo posee un valor de 40 puntos.

- La nota final  se calculará haciendo una media aritmética  de la calificación obtenida en el examen parcial y el final, siempre y cuando en ambos exámenes se obtenga la calificación mínima exigida y la puntuación obtenida en el trabajo y defensa del mismo.


El sistema de calificaciones se expresará mediante calificación numérica de acuerdo con lo establecido en el art. 5 del Real Decreto 1125/2003 de 5 de septiembre (BOE 18 de septiembre), por lo que se establece el sistema europeo de créditos y el sistema de calificaciones en las titulaciones universitarias de carácter oficial y validez en todo el territorio nacional.

Sistema de calificaciones:

0-4,9 = Suspenso

5-6,9 = Aprobado

7-8,9 = Notable

9-10 = Sobresaliente

9-10 Matricula de Honor (Graciable)

 


Fontes de información
Bibliografía básica BULECHEK GLORIA M, BUTCHER HOWARD K, DOCHTERMAN JOANNE M, WAGNER CHERYL M (2014). Clasificación de Intervenciones de Enfermería (NIC). Barcelona: Elsevier
MOORHEAD S, JOHNSON M, MERIDEAN LM, SWANSON E (2014). Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). . Barcelona: Elsevier
LUIS RODRIGO MT. (2013). Diagnósticos Enfermeros. Revisión y guía práctica. Barcelona: Elsevier
LINDNER U, DUBIN D. (2005). Introducción a la electrocardiografía: Método autodidacta de interpretación de ECG. . Barcelona: Masson
FARRERAS / ROZMAN (2004). Medicina Interna. (2 vol.). Madrid: Elsevier
(2013). NANDA Internacional. Diagnósticos Enfermeros: Definiciones y Clasificación: 2012-2014. Madrid: Elsevier
  • Sociedad Española de Medicina Intensiva, Crítica y Unidades Coronarias: http://www.semicyuc.org
  • Fundación Pública Urgencias Sanitarias de Galicia: http://061.sergas.es
  • http://www.fisterra.com/
  • http://biblioteca.sergas.es
  • Revistas:
    • Enfermería clínica
    • Metas de Enfermería
    • Nursing
    • Rol de enfermería
    • Index de enfermería
    • Enfermería intensiva.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía/750G01001
Bioloxía/750G01002
Sistemas da información e comunicación en ciencias da saúde/750G01004
Fisioloxía I/750G01005
Coidados Básicos en Enfermaría/750G01006
Fundamentos da Enfermaría/750G01007
Nutrición/750G01009
Fisioloxía II/750G01010
Farmacoloxía/750G01011
Situacións de risco para a saúde e radioloxía/750G01013
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/750G01016
Estancias Clinicas I/750G01025
Estancias Clinicas II/750G01026
Enfermaría Clínica I/750G01034
Fisioloxía/750G01105

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enfermaría Comunitaria II/750G01019
Enfermaría Xerontolóxica/750G01020
Xestión dos servizos da Enfermaría/750G01021
Estancias Clínicas V/750G01029
Practicum/750G01032

Materias que continúan o temario
Estancias Clínicas IV/750G01028

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías