Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Enfermaría Clínica I Código 750G01034
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Goday Berini, María Luísa
Correo electrónico
l.gberini@udc.es
Profesorado
Goday Berini, María Luísa
Novo Casal, Maria del Carmen
Pérez Castro, Teresa Rosalía
Correo electrónico
l.gberini@udc.es
carmen.novo@udc.es
t.perez@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral ESTA MATERIA TRATA DE INICIAR AO ESTUDANTE NOS PRINCIPIOS BASICOS E XERAIS DA PROFESION UTILIZANDO O PARADIGMA ENFERMEIRO COMO BASE CONCEPTUAL, CONSIDERANDO Á PERSOA, FAMILIA E COMUNIDADE COMO ELEMENTOS PRINCIPAIS PARA A APLICACIÓN DOS COIDADOS ENFERMEIROS APOYANDOSE EN MODELOS E TEORIAS DE ENFERMERIA.

Competencias do título
Código Competencias do título
A34 Coñecer as alteracións de saúde do adulto, identificando as manifestacións que aparecen nas distintas fases.
A35 Identificar as necesidades de coidado derivadas dos problemas de saúde.
A36 Analizar os datos recollidos na valoración, priorizar os problemas do paciente adulto, establecer e executar o plan de coidados e realizar a súa avaliación.
A37 Realizar as técnicas e procedementos de coidados de enfermaría, establecendo unha relación terapéutica cos enfermos e familiares.
A38 Seleccionar as intervencións encamiñadas a tratar ou previr os problemas derivados das desviacións de saúde.
A39 Ter unha actitude cooperativa cos diferentes membros do equipo.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B9 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B19 Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C10 CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar cambios na saúde da persoa adulta : Factores que inflúen , mecanismos fisiopatológicos , as manifestacións , métodos de diagnóstico , tratamentos clínicos e cirúrxicos específicos . A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Identificar as necesidades de coidado en adultos con problemas de saúde derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos . A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Identificar os diagnósticos de enfermaría e potenciais complicacións en adultos con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Plan de coidados de enfermería para adultos con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C8
C10
C11
C12

Contidos
Temas Subtemas
Unidade Didactica I : XENERALIDADES CLINICAS.
- Base conceptual de enfermería clínica.
- Diagnóstico Taxonomia Nanda, NIC e NOC.
- O Dossier Enfermeiro.
- Os procesos inflamatorias e infecciosas.
- Trastornos hidroeletrolíticos é o ácido-base.
- Coidados de feridas e tecidos brandos.
- Coidados de enfermaría as persoas con dor.
- O coidado de enfermería ás persoas con síndrome hemorrágica.
- Coidados dos pacientes con doenzas médicos-cirúrxicas: aspectos e tendencias.
- Como aplicar o Proceso enfermeiro na enfermaria clínica.
- Como facer unha hipótese diagnosticada enfermeira.
- O dossier enfermeiro.
- O Aillamento Hospitalario.
- Interpretacións de gases en sangue venoso e arterial.
- Tipos de tratamentos para a dor.
- Coidados para persoas con trastornos de tecidos e feridas.
- Coidado para as persoas con síndrome hemorrágica: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica II: Coidados de enfermaría a persoas sometidas a cirurxía - Coidados Persoas sometidas a intervencions de cirurxía: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica III: Coidados de enfermaría para persoas con función Respiratoria alterada. - Coidados Persoas con alteracions do Sistema Respiratorio: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica IV: - Coidados de Enfermaria para persoas con a funcion Vascular alterada - Coidados as persoas con alteracions da funcion Vascular alterada: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica V: - Coidados de Enfermaria para persoas con a funcion Renal e Urinaria alterada. - Coidados as persoas con alteracions da funcion Renal e Urinaria alterada: aspectos e tendencias.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 17 20 37
Estudo de casos A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 15 50 65
Traballos tutelados A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 6 12 18
Proba mixta A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 1 20 21
Lecturas A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 1 6 7
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Estudo de casos Metodoloxía, por medio do Traballo Colaborativo, onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
- Os grupos estaran compostos de 5 a 7 estudantes.
- A realizacion desta actividade e obrigatoria e computa un 20%.
Traballos tutelados Metodoloxía, por medio do Traballo Colaborativo, deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
- Os traballos seránen grupo.
- Os grupos estaran compostos por 5 a 7 alumnos.
- A sua realización e obrigatoria e computa 20%
Proba mixta Proba que integra preguntas abertas de resposta media breve e/ou a resolución dun caso clínico.
A avaliación desta proba computa un 60%.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
A atención persoalizada realizarase con cada grupo de 5 a 7 estudantes que realizan o traballo tutelado e os estudos de casos, para facer un seguimento mais proximo do traballo que estan desenrolando e a evolución dos grupos con traballo colaborativo. Será obrigatorio asistir ás titorías persoalizadas tanto no Estudo de Casos como en os Traballos Tutelados. Así mesmo será obrigatorio a asistencia á presentación ao final de cuadrimestre do Estudo de Casos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 Avaliarase:
- A utilización do P.A.E.
- A utilización dunha Taxonomia Enfermeira, NANDA, NIC E NOC.
- A utilización dun Modelo Enfermeiro.
- A recollida das fontes bibliograficas.
- A participación de cada un dos membros da equipa na resolución e discusión dos problemas ou situacions plantexadas por medio dun Traballo Colaborativo.
- Emprender valoracions exhaustivas, toma de decisions clínicas e sistemáticas utilizando as ferramentas e marcos adecuados para o paciente a súa familia, tendo en conta os factores físicos, sociais, culturais, psicolóxicos, espirituais e ambientais mais relevantes. A porcentaxe da evaluacion atribuído a este capitulo reservásese só na convocatoria extraordinaria de Xullo que do mesmo xeito que na convocatoria ordinaria sumase cos Traballos Tutelados e a Proba Mixta para obter o total da nota final. Esta porcentaxe non se aplicase a posteriores convocatorias.
20
Traballos tutelados A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 Os criterios esenciais para a realización dos traballos son:
- A utilización do P.A.E.
- Dunha taxonomia enfermeira, NANDA, NIC E NOC.
- A utilización dun Modelo Enfermeiro.
- A recollida de fontes bibliograficas.
- A adecuación dos coñecementos, dos fundamentos enfermeiros e de Fisiopatoloxia aplicados aos traballos, por medio dun Traballo Colaborativo.
A porcentaxe da evaluacion atribuído a este capitulo reservásese só na convocatoria extraordinaria de Xullo que do mesmo xeito que na convocatoria ordinaria sumase cos Traballos Tutelados e a Proba Mixta para obter o total da nota final. Esta porcentaxe non se aplicase a posteriores convocatorias.
20
Proba mixta A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 Esta proba consta dun total de 5 preguntas de resposta curta ou tipo test sobre as resolucións de casos clínicos, no que se avaliará a utilización do P.A.E., dun modelo enfermeiro e dunha taxonomía enfermeira, coa Taxonomía NANDA, cos NIC e NOC.
- Sera eliminatoria e non fará media a Enfermaría Clínica I coa enfermaría Clínica II e tampouco fará media con ningunha outra proba, xa sexan os traballos tutelados como os estudos de casos.
- Se o estudante non se presentase a esta Proba na Acta aparecerá NON PRESENTADO, reservándose as porcentaxes só ata a convocatoria Extraordinaria de Maio/Xullo.
- En posteriores convocatorias o NON PRESENTADO corresponde a presentarse só á Proba Mixta e no caso de que esta este aprobada ou suspensa só aplicáse a nota final obtida no exame.
- Cada pregunta da proba puntuará entre 0,5 puntos ata 2 puntos ou a fracción, dependendo das preguntas.
Ou sistema de cualificación e a seguinte:
0-4.9 Suspenso
5-6.9 Aprobado
7-8.9 Notable.
9-9.5 Sobresaliente.
9.6-10 Matricula de Honra.
Para obter matricúla de Honra debera de alcanzar un 9,6 - 10 na Nota Final, é dicir coa suma dos porecentajes da Proba Mixta, o Estudo de Casos e os Traballos Tutelados
60
 
Observacións avaliación
Tanto o Estudo de Casos como os Traballos Tutelados, non teñen revisión final xa que están sometidos a unha avaliación continua nos cuadrimestres cos grupos correspondentes, ao final do cuadrimestre o estudante deberá realizar un exercicio individual de autoevaluacion achegando informacion do seu traballo e rol no grupo. Soamente a proba mixta ten revisión posterior ao exame. A nota final é o resultado das porcentaxes do estudo de casos, os traballos tutelados e a proba mixta, agas de convocatorias extraordinarias. Información para os estudantes repetidores, de Oportunidade Adiantada (Extraordinaria de Decembro), de segundas e posteriores matriculas: Nestas convocatorias non se reservará o tanto por cento dos Traballos Tutelados nin do Estudo de Casos, polo que a nota alcanzada na Proba Mixta é a que aparecerá como a avaliación final. Información para alumnos con Matricula Parcial: Deberán comunicar ao comezo de Curso a particularidade de matricúlaa co fin de podelos adaptar aos grupos e ao desenvolvemento do seu traballo neles e de poder establecer co profesor que tipo de labor desenvolverá cos equipos ao longo do curso, non estarán exentos dos traballos grupales tanto do Estudo de Casos como dos Traballos Tutelados e non abra desigualdades con respecto ao resto dos alumnos.

Fontes de información
Bibliografía básica Thomas, L.V. (1983). Antropologia de la muerte. Fondo de cultura economica. Mexico
Bulecheck, G.M.; Butcher, H.K.; McCloskev (2009). Calsificacion de intervenciones (NIC). ELSEVIER-DOYMA
Moorhead,S.;Johnson, M.; Maas,M.L.; Swanson,E. (2009). Clasificacion de resultados (NOC). ELSEVIER-DOYMA.
Astudillo, W.; Mendinueta, C. (1997). Cuidado enfermero en fase terminal y su familia. EUNSA
Espejo Arias, M.D. (2000). Cuidados Paliativos. Paradigma
Gordon, M. (2009). Diagnostico enfermero. Proceso y clasificacion. Harcourt
Luis, M.T. (2009). Diagnosticos enfermeros. Un instrumento para la practica asistencial. Harcourt
Juve, E. (1996). Enfermeria Onco-hematologica. Masson
De Wit, Susan (2000). Fundamentos de Enfermeria Madico-quirurgica. Harcourt
Potter, P.A. (2009). Fundamentos de enfermería. Teoria y Practica. Harcourt
Carpenito, L.J. (2005). Manual de Diagnosticos de Enfermeria. McGraw-Hill- Interamericana
Ackley, B.J.; Ladwig, G.B. (2009). Manual de Diagnosticos de enfermeria. ELSEVIER-DOYMA.
NANDA, Diagnosticos enfermeros (2009/2011). NANDA. Definiciones y Calsificacion. Harcourt
Mcuan, B. (1997). Paciente Terminal y muerte. Doyma
Holloway, Nancy (2000). Planes de cuidados de Enfermeria Medico-quirurgica. Doyma
Klüber Ross (1987). Sobre la muerte y los moribundos. Grijalbo
Canobbio, M. (2003). trastornos cardio-vasculares. Doyma
Doughty, Dorothy (2005). Trastornos gastrointestinales. Doyma
Wilson, Susan; Thomson, june (2003). Trastornos respiratorios. Doyma

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía/750G01001
Bioloxía/750G01002
Coidados Básicos en Enfermaría/750G01006
Fundamentos da Enfermaría/750G01007
Bases para a interpretación do coñecemento científico/750G01008
Métodos e ferramentas avanzadas en investigación cualitativa/750G01023
Fisioloxía/750G01105

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Farmacoloxía/750G01011
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/750G01016

Materias que continúan o temario
Enfermaría Clínica II/750G01035

Observacións
- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio
natural
- Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e
medidas para corrixilas.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías