Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Enfermaría Clínica I Código 750G01034
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Freijomil Vázquez, Carla
Correo electrónico
carla.freijomil@udc.es
Profesorado
Freijomil Vázquez, Carla
Correo electrónico
carla.freijomil@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.gal/
Descrición xeral Esta materia trata de iniciar ao/á estudante nos principios básicos e xerais da profesión utilizando o paradigma enfermeiro como base conceptual, considerando á persoa, familia e comunidade como elementos principais para a aplicación dos coidados enfermeiros apoiando-se en modelos e teorías de Enfermaría.

Competencias do título
Código Competencias do título
A34 Coñecer as alteracións de saúde do adulto, identificando as manifestacións que aparecen nas distintas fases.
A35 Identificar as necesidades de coidado derivadas dos problemas de saúde.
A36 Analizar os datos recollidos na valoración, priorizar os problemas do paciente adulto, establecer e executar o plan de coidados e realizar a súa avaliación.
A37 Realizar as técnicas e procedementos de coidados de enfermaría, establecendo unha relación terapéutica cos enfermos e familiares.
A38 Seleccionar as intervencións encamiñadas a tratar ou previr os problemas derivados das desviacións de saúde.
A39 Ter unha actitude cooperativa cos diferentes membros do equipo.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva en un entorno de traballo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B9 Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B13 Toma de decisións.
B15 Capacidade para comunicarse con persoas non expertas na materia.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B19 Coñecementos de informática relativos ao ambiente de estudio.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C10 CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar cambios na saúde da persoa adulta : Factores que inflúen , mecanismos fisiopatológicos , as manifestacións , métodos de diagnóstico , tratamentos clínicos e cirúrxicos específicos . A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Identificar as necesidades de coidado en adultos con problemas de saúde derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos . A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Identificar os diagnósticos de enfermaría e potenciais complicacións en adultos con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
C10
C11
C12
Plan de coidados de enfermería para adultos con problemas de saúde e os derivados de tratamentos, probas de diagnóstico e procedementos terapéuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B19
B24
C1
C3
C4
C6
C8
C10
C11
C12

Contidos
Temas Subtemas
Unidade didactica I: Xeneralidades clínicas.
- Base conceptual da Enfermaría Clínica.
- Proceso enfermeiro e taxonomía NANDA, NIC e NOC.
- Dossier enfermeiro.
- Atención de Enfermaría ás personas con dor.
- Trastornos hidroelectrolíticos e ácido-base.
- Procesos inflamatorios e infecciosos.
- Coidados das feridas traumáticas agudas de partes blandas.
Unidade didáctica II: Atención de Enfermaría ás persoas sometidas a ciruxía. - Coidados preoperatorios, intraoperatorios e posoperatorios.
- Coidados da ferida quirúrxica.
Unidade didáctica III: Atención de Enfermaría ás persoas con a función respiratoria alterada. - Coidados de Enfermaría ás persoas con alteracións da función respiratoria: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica IV: Atención de Enfermaría ás persoas con a función vascular alterada. - Coidados de Enfermaría ás persoas con alteracións da función vascular: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica V: Atención de Enfermaría ás persoas con a función renal e urinaria alterada. - Coidados de Enfermaría ás persoas con alteracións da función renal e rrinaria alterada: aspectos e tendencias.
Unidade didáctica VI: Atención de Enfermaría ás mulleres víctimas de violencia de xénero. - Coidados de Enfermaría ás mulleres víctimas de violencia de xénero: aspectos e tendencias.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 20 20 40
Estudo de casos A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 15 50 65
Traballos tutelados A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 6 12 18
Proba obxectiva A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 1 17 18
Lecturas A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 1 6 7
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Estudo de casos Metodoloxía, por medio do Traballo Colaborativo, onde o/a estudante se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O/a alumno/a sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
- A realizacion desta actividade e obrigatoria e computa o 25% da nota.
- Será necesario acadar unha puntuación de 5 puntos (sobre 10) para sumar as calificacións do resto de actividades
Traballos tutelados Metodoloxía, por medio do Traballo Colaborativo, deseñada para promover a aprendizaxe autónoma do estudantado, baixo a tutela do/a profesor/a e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polo estudantado da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos/as estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesorado.
- O alumnado dividirase en grupos de número reducido.
- A realización do traballo é obrigatoria e computa o 25% da nota.
- Será necesario acadar unha puntuación de 5 puntos (sobre 10) para sumar as calificacións do resto de actividades.
Proba obxectiva Proba tipo test de resposta única. As respostas incorrectas descontarán aplicando a seguinte fórmula: Puntuación= nº de acertos – (nº erros/4) ou nº de acertos-(nº de errosx0.25).
- A realizacion desta proba é obrigatoria e computa o 50% da nota.
- Será necesario acadar unha puntuación de 5 puntos (sobre 10) para sumar as calificacións do resto de actividades.

Lecturas Son un conxunto de textos que se recolleron e editaron para usarse como fonte de información complementaria para profundizar nos contidos traballados.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
A atención persoalizada realizarase a cada grupo que realiza o traballo tutelado e os estudos de casos, para facer un seguimento mais proximo do traballo que estan desenrolando.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 Os/as estudantes presentarán as situacións clínicas prácticas relacionadas cos contidos proporcionados nas sesións maxistrais e seminarios, proporcionando, en caso de que sexa necesario, documentación u outro material para ampliar os coñecementos.
Valorarase a capacidade para relacionar o coñecemento teórico dos contidos desenrollados nas Sesións Maxistrais e os Seminarios con problemas concretos, e a capacidade de análise e comprensión da situación, mediante traballo colaborativo.
Os Casos Clínicos se presentarán e se entregarán a través do campus virtual, dentro do plazo sinalado. A entrega dos estudos de casos é obligatoria e computa o 25% da nota. Será necesario acadar unha puntuación de 5 puntos (sobre 10) para sumar as calificacións do resto de actividades.
Os traballos que non se presenten en tempo e forma non serán avaliados.
25
Traballos tutelados A34 A35 A36 A37 A38 A39 A60 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 O alumnado dividirase en grupos de número reducido.
A realización do traballo é obrigatoria e computa o 25% da nota.
Será necesario acadar unha puntuación de 5 puntos (sobre 10) para sumar as calificacións do resto de actividades.
Deberanse entregar os traballos tutelados na data que se indique no campus virtual. Os traballos que non se presenten en tempo y forma non serán evaluados.
25
Proba obxectiva A34 A35 A36 A37 A38 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B9 B11 B12 B13 B15 B16 B19 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 C10 C11 C12 As respostas incorrectas descontarán aplicando a seguinte fórmula: Puntuación= nº de acertos – (nº erros/4) ou nº de acertos-(nº de errosx0.25). 50
 
Observacións avaliación

Para superar a materia no SISTEMA ORDINARIO (obrigatorio para todo o
alumnado con matrícula ordinaria) o/a estudante debe superar cada unha das partes:
traballos tutelados (25%), estudio de casos (25%) e proba obxectiva (50%). No caso de que non supere algunha das partes da materia, a nota que lle figurará ao/a estudante no expediente académico será a calificación obtida tras a ponderación de cada parte se é inferior a 5, en outro caso a nota será de 4,5.

A cualificación de non presentado: otorgarase ao alumnado que non se
presente ao exame nin participe nas actividades programadas. 

O alumnado da convocatoria adiantada de Decembro e Segunda Oportunidade,
debe cumprir os mesmos requisitos que nas convocatorias ordinarias.

O alumnado con matrícula a tempo parcial (con o sin dispensa académica)
poderá optar a non acudir as actividades grupais presenciais, pero deberá
traballar nas actividades programadas (según a documentación do campus virtual) e
presentalas de forma individual no campus virtual.

Convocatorias de segunda e posteriores matrículas: Para aqueles alumnos/as
que cursen a materia e finalicen o traballo de estudio de casos, e o traballo
tutelado coa cualificación de aprobado, poden volver cursar toda a materia novamente
ou presentarse só a proba obxectiva, tendo en conta que a cualificación da
mesma fará media coa cualificación obtida no curso académico no que cursase o
resto de actividades.

Para optar á matrícula de honra, o alumnado deberá acadar unha calificación
final entre 9,6 - 10.

SEGUNDA OPORTUNIDADE E
OUTRAS:
O/a estudante de "2ª oportunidade e outras" seguirá o sistema
de avaliación da 1ª oportunidade. Poderá presentar as actividades académicas
pendentes, ou as non superadas, e acudir á proba obxectiva.

ESTUDANTES DE MOVILIDADE SICUE/ERASMUS:

Os/as estudantes de movilidade SICUE/ERASMUS acolleranse ao sistema ordinario de avaliación descrito anteriormente. 

REALIZACIÓN FRAUDULENTA DAS PROBAS OU DAS ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN:

A
realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente
a cualificación de suspenso '0' na materia na
convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación
de cara a convocatoria extraordinaria".


Fontes de información
Bibliografía básica Thomas, L.V. (1983). Antropologia de la muerte. Fondo de cultura economica. Mexico
Bulecheck, G.M.; Butcher, H.K.; McCloskev (2009). Calsificacion de intervenciones (NIC). ELSEVIER-DOYMA
Moorhead,S.;Johnson, M.; Maas,M.L.; Swanson,E. (2009). Clasificacion de resultados (NOC). ELSEVIER-DOYMA.
Astudillo, W.; Mendinueta, C. (1997). Cuidado enfermero en fase terminal y su familia. EUNSA
Espejo Arias, M.D. (2000). Cuidados Paliativos. Paradigma
Gordon, M. (2009). Diagnostico enfermero. Proceso y clasificacion. Harcourt
Luis, M.T. (2009). Diagnosticos enfermeros. Un instrumento para la practica asistencial. Harcourt
Juve, E. (1996). Enfermeria Onco-hematologica. Masson
De Wit, Susan (2000). Fundamentos de Enfermeria Madico-quirurgica. Harcourt
Potter, P.A. (2009). Fundamentos de enfermería. Teoria y Practica. Harcourt
Carpenito, L.J. (2005). Manual de Diagnosticos de Enfermeria. McGraw-Hill- Interamericana
Ackley, B.J.; Ladwig, G.B. (2009). Manual de Diagnosticos de enfermeria. ELSEVIER-DOYMA.
NANDA, Diagnosticos enfermeros (2009/2011). NANDA. Definiciones y Calsificacion. Harcourt
Mcuan, B. (1997). Paciente Terminal y muerte. Doyma
Holloway, Nancy (2000). Planes de cuidados de Enfermeria Medico-quirurgica. Doyma
Klüber Ross (1987). Sobre la muerte y los moribundos. Grijalbo
Canobbio, M. (2003). trastornos cardio-vasculares. Doyma
Doughty, Dorothy (2005). Trastornos gastrointestinales. Doyma
Wilson, Susan; Thomson, june (2003). Trastornos respiratorios. Doyma

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía/750G01001
Bioloxía/750G01002
Coidados Básicos en Enfermaría/750G01006
Fundamentos da Enfermaría/750G01007
Bases para a interpretación do coñecemento científico/750G01008
Métodos e ferramentas avanzadas en investigación cualitativa/750G01023
Fisioloxía/750G01105

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Farmacoloxía/750G01011
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/750G01016

Materias que continúan o temario
Enfermaría Clínica II/750G01035

Observacións

ADAPTACIÓN DE PRESENCIALIDADE Á SITUACIÓN EPIDEMIOLÓXICA: 

Se seguirán as recomendacións establecidas pola Universidade da Coruña relativas ás medidas de prevención e hixiene.

OBXECTIVOS DE DESENROLO SOSTIBLE:

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol": 

  • A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia realizarase a través do campus virtual, en formato dixital sen necesidade de imprimilos, no caso de se realizar en papel: non se empregarán plásticos, realizaranse impresións a dobre cara, empregarase papel reciclado e evitarase a impresión de borradores.
  • Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural tendo en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais
  • Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria
  • Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade, no caso de detectar situacións de discriminación por razón de xénero tomaranse medidas para corrixilas.

IGUALDADE E NON DISCRIMINACIÓN:

  • Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades docentes realizadas co alumnado.
  • Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
  • Prestarase especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para correxilas.
PLAXIO: 
Na realización dos traballos da materia, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluido aquel obtenido a través de internet, sen indicación expresa do seu orixe e, se é o caso, o permiso do autor/a, será calificado con suspenso (0,0) na actividade. Todo iso sen perxuizo das responsabilidades disciplinarias ás que poidera haber lugar tras o correspondente procedimiento.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías