Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Fisioloxía xeral Código 750G02003
Titulación
Grao en Podoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Coordinación
Sangiao Alvarellos, Susana
Correo electrónico
susana.sangiao@udc.es
Profesorado
Sangiao Alvarellos, Susana
Correo electrónico
susana.sangiao@udc.es
Web http://www.culturacientifica.org / moodle.udc.es/
Descrición xeral O obxetivo desta materia é axudar ao alumno a coñecer e comprender os procesos fisiolóxicos que teñen lugar no corpo human. O alumno deberá asimilar e integrar diversos conceptos fisiolóxicos e con eles construír a súa noción do funcionamento do organismo; para iso traballarase en comprender os procesos que teñen lugar nos distintos órganos e sistemas, así como as relacións que existen entre eles e entre éstes e o medio externo.

Segundo a Memoria do Título de Grao en Podoloxía, o descriptor desta materia é: "Coñecer as materias de biofísica, fisioloxía e bioquímica relacionadas co corpo human. Principios inmediatos. Bioquímica e biofísica das membranas, músculos e nervios. Principios de biomecánica. Adquirir o coñecemento das funcións e regulación dos distintos órganos e sistemas do corpo humano".

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer o desenvolvemento embriolóxico nas distintas etapas de formación. A anatomía e fisioloxía humana. Estudo dos diferentes órganos, aparatos e sistemas. Esplacnoloxía vascular e nerviosa. Eixes e planos corporais. Anatomía específica do membro inferior.
A3 Coñecer as materias de biofísica, fisioloxía e bioquímica relacionadas co corpo humano. Principios inmediatos. Bioquímica e biofísica das membranas, músculos e nervios. Adquirir o coñecemento das funcións e regulación dos distintos órganos e sistemas do corpo humano.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Proporcionar os coñecementos necesarios para comprender e describir os métodos básicos da exploración funcional dos diferentes sistemas e aparellos e para utilizar os resultados normais destes. A1
A3
C1
Proporcionar os coñecementos necesarios para poder aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo en relación co traballo sanitario, tanto a nivel asistencial como a nivel de investigación. B3
Coñecer as materias de biofísica, fisioloxía e bioquímica relacionadas co corpo humano. Principios inmediatos. Bioquímica e biofísica das membranas, músculos e nervios. Adquirir ou coñecer as funcións e a regulación dos distintos órganos e sistemas do corpo humano. A1
A3
Proporcionar os mecanismos para aprender a traballar de forma colaborativa, comunicandose de maneira efectiva nunha contorna de traballo. E adquirir a capacidade de motivarse e motivar a outros, axudándose para conseguir o obxectivo. B7
C1
C4
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. B6
C4
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e das comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida, tamén valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía da información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. Así como a valoración crítica da xestión do exceso de información. C6
C8

Contidos
Temas Subtemas
A CÉLULA
1. Introducción.
A auga e o medio interno.

Homeostasis e sistemas de control.

Principios fundamentais en bioloxía.
2. Presión osmótica e intercambio de líquido entre compartimentos. Difusión.

Ósmosis.

Mecanismos polos que as sustancias atravesan a membrana celular.
AS CÉLULAS EXCITABLES
3. Potencial da membrana e potencial de acción.
Potencial de reposo.

Potencial de acción.

Propagación do potencial de acción.
4. Características xerais da neurona. Estructura dunha neurona.

Tipos morfolóxicos de neuronas.

Tipos funcionais de neuronas.

A sinapse.
5. Estrutura do músculo. Tipos de tecidos musculares.

Estrutura do músculo estriado.

Estrutura da miofibrilla.

Mecanismo de contracción muscular.

Tipos de fibras musculares esqueléticas.

Unidade motora.

Músculo estriado cardíaco.

Estructura do músculo liso.
6. Acoplamento excitación-contracción no músculo esquelético. Unión neuromuscular.

Farmacoloxía.

Propagación do potencial de acción polo interior da fibra muscular.

Liberación do Ca2+ polo retículo sarcoplásmico.

Recaptación do Ca2+.
FUNCIÓN NERVIOSA
7. Descripción xeral do sistema nervioso.
Sistema nervioso central.

Sistema nervioso periférico.

Tipos de células.
SANGRE E INMUNIDADE
8. Funcións e composición do sangue.
Funcions.

Composición.

Células do sangue.

Plasma.
9. Hemostasia. Mecanismos de coagulación.

Mecanismos anticoagulantes.

Eliminación dos coágulos.
10. O sistema inmunitario. Inmunidade xeral ou innata.

Inmunidade específica ou adquirida.

Grupos sanguíneos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A3 A4 A6 B3 B7 C8 C1 20 24 44
Prácticas a través de TIC A3 A1 B3 B7 C1 C4 C6 C8 14 40 54
Presentación oral A1 A3 B3 B6 B7 C1 C6 C8 3 15 18
Proba obxectiva A1 A3 A4 A6 B3 C6 C1 2 30 32
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Prácticas a través de TIC Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa.

A Proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas a través de TIC
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada implica principalmente A interacción directa co alumno nas distintas prácticas e seminarios, co obxetivo de evaluar de maneira individual as suas carencias e necesidades. Además, mediante titorías virtuales os alumnos poden realizar consultas ao profesor prácticamente calquer día da semana a o longo do horario laborable.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A1 A3 A4 A6 B3 C6 C1 Realizarase un exame final na data indicada. Será un examen tipo test. E para que se sume o resto das cualificacións hai que obter un mínimo de 4 puntos sobre 10 neste exame. Aqueles alumnos que non obteñan unha puntuación mínima de 4 puntos no exame final automaticamente terán suspensa a materia. 70
Sesión maxistral A1 A3 A4 A6 B3 B7 C8 C1 Terase en conta a participación en clase do alumno (e polo tanto a asistencia). 2.5
Prácticas a través de TIC A3 A1 B3 B7 C1 C4 C6 C8 Os alumnos realizarán probas prácticas e exercicios relacionados coa materia impartida na sesión maxistral que posteriormente o profesor avaliará e que suporá o 20 % da cualificación final 20
Presentación oral A1 A3 B3 B6 B7 C1 C6 C8 Os alumnos realizarán presentacións orais. Calificarase a súa participación e suporá o 7.5 % da cualificación final. 7.5
 
Observacións avaliación
Oportunidade adiantada: esta proba consistirá nun exame tipo test.

Segunda oportunidade (exame de xullo): consistirá na proba obxectiva indicada. A esa nota sumarase a % correspondente que se teña obtido nas distintas metodoloxías ao longo do curso.

Matrícula parcial: os alumnos con matrícula parcial avaliaranse ou ben coma o resto dos alumnos, ou ben cunha única proba obxectiva (exame tipo test) que represente o 100% da nota final. Recoméndase aos alumnos contactar o máis rapidamente posible coa profesora

Non presentado. Considerarase "non presentado" a calquera alumno que non se presente ó exame final.

Matrícula de honra: outorgarase aos alumnos que, obtendo cualificación de sobresaínte, teñan as puntuacións máis elevadas. No caso de empate, o que queira acceder a esta cualificación participará nunha nova proba obxectiva.

Fontes de información
Bibliografía básica Silverthorn, Dee Unglaub (). Fisiología humana : un enfoque integrado . Médica Panamericana
Gary A. Thibodeau e Kevin T. Patton (). Anatomía y Fisiología. Harcourt
Best & Taylor (). Bases fisiológicas de la práctica médica. Williams & Wilkins – Panamericana
Berne & Levy (). Fisiología. Harcourt
Costanzo, Linda S. (2018). Fisiología . Elsevier
Fox, Stuart Ira (2017). Fisiología humana. McGraw-Hill
Silverthorn (). Human Physiology. Prentice-Hall
Guyton (). Tratado de Fisiología Médica. Interamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Bioloxía/750G02005

Materias que continúan o temario

Observacións
Cursar simultaneamente outras materias básicas do grado en Podoloxía. Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse as seguintes recomendacións xerais: - Non se utilizarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías