Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Psicoloxía Aplicada e Saúde Código 750G02105
Titulación
Grao en Podoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Psicoloxía
Coordinación
Seoane Pillado, María Teresa
Correo electrónico
maria.teresa.seoane.pillado@udc.es
Profesorado
Delgado Lobete, Laura
Muñiz Garcia, Javier
Pértega Díaz, Sonia
Reig Botella, Adela Milagro
Rolon Varela, Jose Maria
Seoane Pillado, María Teresa
Correo electrónico
l.delgado@udc.es
javier.muniz.garcia@udc.es
s.pertega@udc.es
adela.reig@udc.es
j.rolon@udc.es
maria.teresa.seoane.pillado@udc.es
Web
Descrición xeral Ao remate do proceso de ensinanza-aprendizaxe da materia de Psicoloxía Aplicada e Saúde o/a alumno/a deberá contar cos coñecimentos de introducción ao estudo do comportamento necesarios que lle capaciten para estabelecer e realizar unha relación axeitada co cliente - pacente, familia e grupo. Igualmente estará capacitado para integrar ditos coñecimentos na prestación de coidados integrais ao cliente-pacente.
Adquirirá unha visión ampla do concepto de saúde e dos principais modelos e sistemas sanitarios, ademais de identificar problemas de saúde da comunidade e coñecer as medidas preventivas máis adecuadas. O alumno coñecerá e saberá aplicar os fundamentos da Demografía como parte fundamental da Epidemioloxía e da Saúde Pública

Competencias do título
Código Competencias do título
A77 CE13 - Conocer el concepto de salud y enfermedad, los determinantes de la salud en la población y analizar los factores que influyen en el fenómeno salud-enfermedad. Conocer el concepto de salud pública y organización sanitaria
A79 CE15 - Adquirir y aplicar los conocimientos teóricos y prácticos implicados en los aspectos psicológicos sociales intervinientes en la relación terapeuta-paciente y conocer los aspectos psicológicos del dolor
A80 CE16 - Conocer los principios del desarrollo cognitivo, emocional y psicosocial del ser humano. Psicología social
B24 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B25 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B26 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B27 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B32 CG05 - Colaborar con los profesionales sanitarios específicamente formados en la materia, en la adaptación y uso de prótesis y ayudas técnicas necesarias, según las condiciones físicas, psicológicas y sociales de los pacientes
B34 CG07 - Conocer, diseñar y aplicar programas preventivos relacionados con la podología y el fomento de la atención podológica en la población
B35 CG08 - Adquirir habilidades de trabajo en los entornos educativo e investigador, asistencial-sanitario, así como en equipos uniprofesionales y multiprofesionales. Asesorar en la elaboración y ejecución de políticas de atención y educación sobre temas relacionados con la prevención y asistencia podológica
B36 CG09 - Valorar de forma crítica la terminología, ensayos clínicos y metodología utilizados en la investigación relacionada con la podología
B37 CG10 - Identificar que el ejercicio de la profesión está asentado en el respeto a la autonomía del paciente, a sus creencias, cultura, determinantes genéticos, demográficos y socioeconómicos, aplicando los principios de justicia social y comprendiendo las implicaciones éticas en un contexto mundial en transformación
B38 CG11 - Incorporar los principios éticos y legales de la profesión en la práctica, actuando siempre en base al cumplimiento de las obligaciones deontológicas, de la legislación vigente y de los criterios de normopraxis, integrando los aspectos sociales y comunitarios en la toma de decisiones
B39 CG12 - Capacidad para la cooperación, el trabajo en equipo y el aprendizaje colaborativo en entornos interdisciplinares
C11 CT03 - Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C14 CT06 - Adquirir habilidades para la vida y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables
C15 CT07 - Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social
C16 CT08 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Introducir ao alumno no estudo do comportamento humano A80
Introducir ao alumno na valoración psicolóxica-social do paciente como elemento de exploración e tratamento A79
B24
B25
B26
B27
B36
B37
Coñecer os aspectos psicolóxicos da dor A79
A80
B38
B39
C15
Coñecer e identificar os aspectos psicolóxicos e sociais que interveñen na relación paciente-terapeuta A79
A80
B24
B25
B26
B35
B38
B39
C14
Comprender os aspectos fundamentais de saúde e enfermidade, os seus determinantes, así como os diferentes niveis de prevención A77
B24
B25
B26
B27
B34
B35
C14
C15
C16
Definir os conceptos básicos de saúde pública. O seu campo de actuación e as funcións que lle son propias A77
B24
B26
B27
B35
C11
C14
C15
C16
Identificar os principais problemas de saúde pública e os principais mecanismos de control que se empregan A77
B24
B26
B27
B34
B35
B36
C11
C14
C15
C16
Coñecer as actividades de protección de saúde, promoción da saúde e prevención da enfermidade A77
B24
B25
B26
B27
B34
B35
B36
C14
C15
C16
Coñecer a organización sanitaria en España e en Galicia. Coñecer o marco normativo fundamental de saúde pública no noso ámbito A77
B26
B34
B35
B37
B38
B39
C14
C15
C16
Coñecer os sistemas de información sanitaria máis relevantes para a sanidade pública A77
B24
B25
B27
B34
B35
B37
B38
B39
C11
C15
C16
Coñecer os conceptos xerais e aplicacións da demografía. Identificar as fontes de datos que posibilitan a elaboración de indicadores sanitarios A77
B24
B25
B26
B27
B35
C11
C16
Adquirir y aplicar los conocimientos teóricos y prácticos implicados en los aspectos psicológicos sociales intervinientes en la relación terapeuta-paciente y conocer los aspectos psicológicos del dolor A79
Colaborar con los profesionales sanitarios específicamente formados en la materia, en la adaptación y uso de prótesis y ayudas técnicas necesarias, según las condiciones físicas, psicológicas y sociales de los pacientes B32

Contidos
Temas Subtemas
Concepto Psicoloxía. Procesos psicolóxicos básicos. Personalidade. A ciencia da Psicoloxía.
Sensación e percepción. Aprendizaxe. Memoria. Pensamento.
Motivación e emoción.
Personalidade e conducta saludable

Psicoloxía social Introducción
Definición de Psicoloxía Social.
Individuo y sociedad: Procesos de socialización
O pensamento social:A influencia social e as relacións sociais.
Factores psicosociais da enfermidade humana O estrés e a sua influencia na saúde.
Estratexias de afrontamento.
O apoio social e a súa influencia na saúde.
Relación e comunicación persoal sanitario-paciente Estratexias de comunicación.
Estilos de comunicación interpersonal.
Comportamiento no verbal
A entrevista
Saúde e enfermidade Concepto de saúde e enfermidade.
A saúde e os seus determinantes
Principais problemas de Saúde Pública.
Funcións da Saúde Pública.
Educación para a saúde Educación sanitaria.
Promoción da saúde.
Organización sanitaria Servizos de Saúde Pública no Sistema Sanitario Español e Galego.
Marco Normativo
Indicadores de Saúde Fontes de datos e sistemas de información.
Demografía sanitaria e Saúde Pública.
Demografía estática e dinámica.
Axuste de taxas.
Indicadores de saúde.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas a través de TIC B25 B26 B27 C11 C15 5 5 10
Solución de problemas B25 B26 B27 B36 C11 0 2 2
Proba mixta A77 B24 B25 B26 B27 B34 B35 B36 B37 B38 B39 C11 C14 C15 C16 0 6 6
Aprendizaxe colaborativa A9 A64 A80 B1 B2 B5 B6 B7 B10 B18 B21 B24 B25 B26 B27 B32 B39 C14 C15 C16 10 10 20
Análise de fontes documentais A63 B4 B22 B24 B25 B26 C4 C14 C15 C16 3 3 6
Lecturas B3 B36 B37 B38 C14 C16 6 3 9
Sesión maxistral A77 A79 B24 B25 B27 B34 B35 B36 B37 B38 B39 C14 C15 C16 40 55 95
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas a través de TIC Realizaranse supostos prácticos con datos que serán analizados en computador por medio de software bioestatístico. Grazas a esta metodoloxía o estudante aplicará e poñerán en práctica os coñecementos adquiridos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.
Solución de problemas Con axuda de software o estudante realizará supostos propostos polo profesor e resolverá problemas concretos a partir dos coñecementos adquiridos nas sesións maxistrais. Trátase dunha metodoloxía que permite avaliar as competencias do estudante á hora de aplicar e poñer en práctica os coñecementos adquiridos.
Proba mixta Esta proba permitirá avaliar o grao de coñecemento. Na parte correspondente aos contidos de Saúde Pública realizarase unha proba escrita que combinará preguntas de resposta múltiple, resposta breve e solución de exercicios e interpretación de resultados sobre os contidos desenvoltos na materia.
Aprendizaxe colaborativa Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. Expoñeranse os principais conceptos de Saúde Pública facilitando a documentación adicional e indicando a fontes bibliográficas onde o estudante poderá completar a adquisición dos devanditos coñecementos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas a través de TIC
Aprendizaxe colaborativa
Análise de fontes documentais
Descrición
Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.

Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.


O profesor prestará una atención personalizada para resolver as dúbidas que lle xurdan ao alumno nas horas de tutoría establecidas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A77 A79 B24 B25 B27 B34 B35 B36 B37 B38 B39 C14 C15 C16 Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. Expoñeranse os principais conceptos de Saúde Pública facilitando a documentación adicional e indicando a fontes bibliográficas onde o estudante poderá completar a adquisición dos devanditos coñecementos. 7
Proba mixta A77 B24 B25 B26 B27 B34 B35 B36 B37 B38 B39 C11 C14 C15 C16 Na parte de Saúde Pública --> Proba na que se avaliará o dominio dos conceptos básicos.

Na parte de Psicoloxía: A proba consistirá nun test de 30 preguntas, con 4 alternativas de resposta das que so unha é correcta.
O tempo máximo para a realización da proba será de 45 minutos.
Celebrarase o día sinalado pola Xunta da Facultade.
73
Solución de problemas B25 B26 B27 B36 C11 Propoñeranse casos e exercicios que serán desenvoltos polos estudantes. 5
Aprendizaxe colaborativa A9 A64 A80 B1 B2 B5 B6 B7 B10 B18 B21 B24 B25 B26 B27 B32 B39 C14 C15 C16 Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo 15
 
Observacións avaliación

As dúas partes da materia serán cualificadas
de forma independente, obtendo en cada unha delas unha puntuación entre 0 e 10
puntos.

Para superar a materia é necesario superar
cada unha das partes individualmente, de acordo cos criterios establecidos polo
profesor correspondente.

No caso de que non se supere unha das dúas
partes na 1ª oportunidade, a nota que figurará será de 4, e para a 2ª
oportunidade manterase aprobada a parte que se teña superada na 1ª oportunidade
dentro da mesma convocatoria.

A cualificación final calcularase tendo
presente o número de créditos de cada unha das partes da materia. Por tanto, a
nota final será a media ponderada calculada coa fórmula:

                          
Nota final = 0,75 * Nota Psicoloxía + 0,25 * Nota Saude Pública

Por limitacións da plataforma, o contido
deste apartado é orientativo. Nos primeiros días de clase cada profesor
comentará como se realizará a avaliación do seu parte.

MATRÍCULA DE HONRA



A
cualificación de matrícula de honra concederase automaticamente ao alumnado que
obteña un 10 na cualificación media da materia. De darse o caso de que haxa
máis alumnos/ as con esa cualificación que matrículas se poidan outorgar pola
cota oficial establecida, convocarase aos/ as alumnos/ as con cualificación de 10
para a realización dunha proba específica. En caso de non existir ningún
alumno/a con cualificación de 10, o alumnado que obteña unha cualificación
final igual ou superior a 9.0, poderá optar a matrícula de honra despois de
solicitalo ao profesor e mediante a superación da proba específica. No caso de
que non existan solicitudes expresas de opción a matrícula, o profesor se
reserva a potestade de outorgalas naqueles casos que, cumprindo o requisito de
ter unha cualificación igual ou superior a 9.0, puidesen ser merecedores de
matrícula pola aptitude e a actitude mostradas durante o desenvolvemento da
materia.



NON PRESENTADO



A cualificación de Non Presentado
corresponderá ao alumno/a que non se presente ás probas de avaliación esixidas
nalgunha das dúas partes das que consta a materia.



CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA As UNIDADES
DIDÁCTICAS DE SAÚDE PÚBLICA ( PROFESORES: Javier Muñiz, Teresa Seoane y Sonia
Pértega)



Proba mixta: Realizarase unha proba escrita na data oficial do exame
da materia. A proba constará de preguntas de resposta breve ou tipo test e/ou
exercicios de cálculos relacionados cos contidos teóricos, as lecturas propostas
e os problemas expostos no desenvolvemento da materia. Puntuará sobre un mínimo
de 0 e un máximo de 10. O resultado desta proba representará o 80% da
cualificación global desta parte da materia.



Solución de problemas: formulación aos alumnos de casos prácticos que deben
resolver facendo uso dos coñecementos teóricos que se traballan na materia, e
cuxa entrega será puntuable nos casos nos que así se indique. Todos os
traballos puntuaranse sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A cualificación media
destes traballos representará o 20% da cualificación global desta parte da
materia.



A cualificación final desta parte da materia
calcularase de acordo coas porcentaxes anteriores. A puntuación mínima para
superar esta parte da materia será de 5 puntos.



A metodoloxía de avaliación descrita é
obrigatoria para os/ as alumnos/ as de matrícula ordinaria en primeira e
segunda oportunidade.



En segunda e sucesivas matrículas no
computarán as calcificacións dos cursos anteriores



Os/
as alumnos/ as de matrícula parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberán poñerse en contacto
cos profesores desta parte da materia ao comezo do curso. Deberán entregar os
boletins de exercicios no tempo e forma que se lles solicite para ser
avaliados/as.



CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA As UNIDADES
DIDÁCTICAS DE PSICOLOXÍA  ( PROFESORES: José Mª Rolón Varela, Adela Reig
Botella)



Prueba mixta=70%



Aprendizaje
colaborativo = 20%



Sesión magistral =
10%



Será necesario obtener una nota mínima de 3.5
sobre 7 en la prueba de respuesta múltiple  (p.r.m.) para poder superar la
materia. A partir de ese aprobado se le sumará las actividades realizadas en la
parte interactiva.



Todos los estudiantes tienen que tener
entregadas todas las actividades, antes del examen, para así poder ser
evaluados.



Las notas de las metodologías distintas a la
p.r.m. se guardarán para la convocatoria de Julio. 



En segunda y sucesivas matrículas no
computarán las calificaciones de los cursos anteriores. 



Para el alumnado con reconocimiento de
dedicación a tiempo parcial y dispensa académica de exención de asistencia, el
criterio único de evaluación (100% de la calificación) será la prueba de
respuesta múltiple.



Para axudar a conseguir unha contorna
inmediata sustentable e cumprir o obxectivo estratéxico 9 do "I Plan de
Sustentabilidade Medio-Ambiental Green Campus FCS", os traballos que se
realicen nesta materia maioritariamente solicitaranse en formato virtual e
soporte informático. De realizarse en papel:



 



a.- Non se empregarán plásticos.



b.- Realizaranse impresións a dobre cara.



c.- Empregarase papel reciclado.



d.- Evitarase a impresión de borradores, moi
especialmente en cor.




Fontes de información
Bibliografía básica http://www.fisterra.com/formacion/metodologia-investigacion/ (). .
López Pérez, R. (2016). Comportamiento no verbal. Madrid: Pirámide
Cuesta, U. (2012). Comunicación y salud. Madrid: Fragua
Delgado Losada, M.L. (2015). Fundamentos de Psicología para Ciencias Sociales y de la Salud . Madrid: Panamericana
Merayo, A.,Bravo, E., Gordón, F. (2014). La comunicación con el paciente.Habilidades emocionales para los profesionales de la salud. Barcelona: Elsevier
Ildefonso Hernández-Aguado y Blanca Lumbreras Lacarra (2018). Manual de Epidemiología y Salud Pública para Grados en Ciencias de la Salud. Ed Panamericana
Amigo Vázquez, I. (2017). Manual de Psicología de la Salud. Madrid: Pirámide
Piedrola Gil (2015). Medicina preventiva y salud pública 12ª edición. Elsevier-Masson
Argimón Pallás JM, Jiménez Villa J (1999). Métodos de investigación clínica y epidemiológica 2ª ed. HARCOURT
Sanjuan, P. y Rueda, B (2014). Promoción y prevención de la salud desde la psicología.. Madrid: Síntesis
Rodríguez Marín, J. (2014). Psicología Social de la Salud. Madrid: Síntesis
León Rubio, J. M. (2013). Psicología Social de la Salud: Fundamentos teóricos y metodológicos.. Madrid: comunicación social ediciones y publicaciones
Martínez Navarro F et al (1997). Salud Pública. MacGraw-Hill-Interamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

RECOMENDACIÓNS POR PARTE DEL PROFESORADO DE PSICOLOXÍA:

Se recomienda que los alumnos lleven la asignatura al día, tanto en lo que se refiere a las clases expositivas como a las interactivas (prácticas). Convén a asistencia ás aulas, a realización de todas as actividades que se planifiquen nestas e a participación nos actos tanto académicos como non académicos, organizados polo docentes que imparten a materia como pola propia Facultade de Enfermería e Podoloxía, sen prexuízo da asistencia a actos organizados por outras institucións. 

En aras a contribuír cun medio ambiente responsable, desde esta materia pretendese contribuír, non utilizando máis que o papel imprescindible, no caso de los exámenes e algúns traballos de importancia, todo o demais realizarase por medios telemáticos. 

Los alumnos adquirirán habilidades para la vida y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables. A materia impartirase baixo un ángulo de xénero, para que o alumno estea sensibilizado coa igualdade.






(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías