Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Farmacoloxía Código 750G02109
Titulación
Grao en Podoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Nuñez Fernández, Lucia
 Correo electrónico
lucia.nunez@udc.es
Profesorado
Nuñez Fernández, Lucia
 Correo electrónico
lucia.nunez@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral A Farmacoloxía é a ciencia biolóxica que estuda as accións e propiedades dos fármacos nos organismos. Podemos definir fármaco como toda sustancia química utilizada no tratamento, a
curación, a prevención ou o diagnóstico dunha enfermidade, ou para evitar a aparición dun proceso fisiológico non desexado.
Os principais contidos da materia son:
Introdución á farmacoloxía e á lexislación vixente.
Uso Racional do medicamento. Farmacoeconomía.
Principios xerais de acción de fármacos: farmacocinética (Vías de administración de medicamentos).
Principios xerais de acción de fármacos: farmacodinámica (Acción e efectos).
Factores fisiológicos e patolóxicos que condicionan a resposta aos fármacos.
Deseño de fármacos e desenvolvemento de medicamentos. Reaccións adversas aos medicamentos. Estudos de toxicidade.
Interacción de fármacos.
Introdución á Farmacoloxía clínica (Produtos naturais, descrición grupos farmacolóxicos e fármacos de uso habitual, indicacións e contraindicaciones).
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos

– Non se realizarán cambios

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
As clases maxistrales seguirán siendo virtuales.
Aqueles seminarios que xa estaba previsto que foran virtuales seguirán sendo virtuales.
*Metodoloxías docentes que se modifican
Virtualizarase os seminarios que estaba previsto que fosen presenciales.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

– Correo electrónico: Diariamente. De uso para hacer consultas, solicitar tutorías virtuales por teams para resolver dudas y para hacer seguimiento de trabajos tutelados.
– Moodle: Diariamente. Se crearán foros de dudas en cada tema.
– Teams: 1 sesión semanal en gran grupo para el avance de los contenidos teóricos en las clases magistrales. 1 sesión semanal en grupos medianos para la realización de seminarios sobre el tema visto en la clase magistral.

4. Modificacións na avaliación
Mantense os mesmos porcentaxes de avaliación. En caso de que a proba de resposta múltiple no poida ser presencial, realizarase a través de moodle.

*Observacións de avaliación:

- 75% a proba de resposta múltiple: O alumno deberá realizar unha proba de 50 preguntas (45 dos temas vistos nas clases maxistrais e 5 do traballo realizado nos obradoiros) tipo test con resposta múltiple, unha correcta de entre 5 posibles. Non puntúa negativo. O aprobado (5) estará no 70% das respostas correctas, é dicir, o número de respostas correctas para aprobar é de 35. É necesario obter un aprobado no exame para poder aprobar a materia. As respostas serán evaluadas únicamente na plantilla de respostas do examen.
- 25 % obradoiros: Avaliarase en función da asistencia e a participación do alumno nas actividades a realizar nos seminarios. Na proba de opción múltiple, incluirase 5 preguntas da materia que se vexan nos obradoiros.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

- Non se realizarán cambios

Competencias do título
Código Competencias do título
A75 CE11 - Coñecer os grupos farmacolóxicos e os procesos cinéticos dos medicamentos no organismo, identificando os fármacos de uso habitual as súas indicacións, contraindicacions, reaccións adversas, interaccións e vías de administración
A76 CE12 -- Coñecer os principios de deseño de fármacos e desenvolvemento de medicamentos, Receitas, Estudos de toxicidade e produtos naturais de utilización terapéutica
B24 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B25 CB3 -- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B30 CG03 - Obter a capacidade, habilidade e destreza necesarias para diagnosticar, prescribir, indicar, realizar e/ou elaborar e avaliar calquera tipo de tratamento podolóxico, ortopodolóxico, quiropodolóxico, cirurxía podolóxica, físico, farmacolóxico, preventivo e/ ou educativo, baseado na Historia clínica
B36 CG09 -Valorar de forma crítica a terminoloxía, ensaios clínicos e metodoloxía utilizados na investigación relacionada coa podoloxía
C16 CT08 - V- Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer o deseño dos fármacos e o desenvolvemento dos medicamentos. Coñecer a toxicidade dos fármacos. Coñecer o uso da receita. A76
 B25
B36
 C16
Coñecer e aplicar os principios de farmacocinética no uso e indicacións dos fármacos. Coñecer as vías de administración de medicamentos. A75
 B30
 C16
Coñecer e aplicar os principios de farmacodinamia no uso e indicacións dos fármacos. A75
 B25
B30
B36
 C16
Coñecer a acción, efectos, reaccións adversas e interaccións farmacolóxicas. A75
Coñecer e describir os distintos grupos farmacolóxicos. Fármacos de uso habitual, indicacións e contraindicaciones. Coñecer os produtos naturais de utilización terapéutica. A75
 B24
B25
B30
B36
 C16

Contidos
Temas Subtemas
Introdución á Farmacoloxía e lexislación vixente. 1. Introdución á Farmacoloxía.
2. Lexislación vixente.
3. Desenvolvemento e comercialización dos medicamentos.
4. Prescrición e uso de medicamentos. Receita.
5. Uso racional de medicamentos.
6. Información e selección de medicamentos.
7. A avaliación económica da utilización de medicamentos. Tipos de estudos farmacoeconómicos.
Principios xerais de acción de fármacos: farmacocinética (Vías de administración de medicamentos). 8. Absorción de fármacos.
9. Distribución de fármacos.
10. Biotransformación de fármacos: Metabolismo e Eliminación.
Principios xerais de acción de fármacos: farmacodinámica (Acción e efectos). 11. Interaccións fármaco-receptor.
12. Mecanismos moleculares de acción.
Factores fisiolóxicos e patolóxicos que condicionan a resposta aos fármacos.
 13. Factores fisiológicos que condicionan a resposta a fármacos.
14. Factores patolóxicos que condicionan a resposta a fármacos.
Deseño de fármacos e desenvolvemento de medicamentos. Reaccións adversas aos medicamentos. Estudos de toxicidade. 15. Reaccións adversas aos medicamentos.
16. Ensaio clínico controlado.
17. Farmacovixilancia.
Interaccións farmacolóxicas. 18. Interacción de fármacos.
19. Anamnesis farmacolóxica.
Introdución á Farmacoloxía clínica (Produtos naturais, descrición grupos farmacolóxicos e fármacos de uso habitual, indicacións e contraindicaciones). 20. Produtos naturais de utilización terapéutica.
21. Descrición dos distintos grupos farmacolóxicos.
22. Fármacos de uso habitual, indicacións e contraindicaciones.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A75 A76 B30 B36 C16 20 50 70
Obradoiro A75 A76 B24 B25 B30 B36 C16 20 42 62
Proba de resposta múltiple A75 A76 B24 B30 2 12 14
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral e con medios audiovisuais dos temas que compoñen o programa da materia.
Obradoiro Sesións sobre os temas expostos na sesión maxistral co fin de aclarar puntos craves e/ou dúbidas dos alumnos. Combinaranse diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, casos clínicos, etc) a través do que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do profesorado
Proba de resposta múltiple 50 preguntas con 5 respostas das cales só unha é correcta. Non se aplica factor de corrección polas respostas non acertadas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Obradoiro
Descrición
Durante as sesións maxistrais poderanse expor as dúbidas que xurdan. Posteriormente e vía correo electrónico tamén se poden expor dúbidas sobre os temas expostos en clase. Haberá un chat en moodle para plantear as dúbidas.
Durante os talleres realizarase atención personalizada para resolver as dúbidas e problemas que lle xurdan ao alumno.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A75 A76 B24 B30 O alumno deberá realizar unha proba de 50 preguntas (45 dos temas vistos nas clases maxistrais e 5 do traballo realizado nos obradoiros) tipo test con resposta múltiple, unha correcta de entre 5 posibles. Non puntúa negativo. O aprobado (5) estará no 70% das respostas correctas, é dicir, o número de respostas correctas para aprobar é de 35. É necesario obter un aprobado no exame para poder aprobar a materia. As respostas serán evaluadas únicamente na plantilla de respostas do examen. 75
Obradoiro A75 A76 B24 B25 B30 B36 C16 Avaliarase en función da participación do alunmno e realización das actividades a realizar nos seminarios. Na proba de opción múltiple, incluirase 5 preguntas da materia que se vexan nos obradoiros. 25
 
Observacións avaliación

O sistema de cualificacións expresarase mediante cualificación numérica de acordo co establecido no art. 5 do Real Decreto 1125/2003 de 5 de setembro (BOE 18 de setembro), polo que se establece o sistema europeo de créditos e o sistema de cualificacións nas titulacións universitarias de carácter oficial e validez en todo o territorio nacional. Sistema de cualificacións:0-4.9=Suspenso,5-6.9=Aprobado,7-8.9=Notable,9-10=Sobresaliente,9-10 Matrícula de Honra (Graciable). Outorgarase Matrícula de Honra Graciable, ao alumno coa maior puntuación global sempre que sexa maior de 9. No caso de que o número de matrículas que se poidan outorgar sexa menor que o número de alumnos coa maior puntuación global, outorgarase matricula de honra a aqueles alumnos coa maior nota no exame. Se continua sendo menor o número de matriculas de honra que se poden outorgar terase en conta a nota dos talleres nos que se realizaban presentacións orais. 

Alumnos con matrícula tempo parcial (deben mandar e-mail ao profesor indicando a súa situación ao principio do curso): a avaliación dos talleres realizarase pola entrega dos exercicios expostos en cada taller na plataforma moodle. A avaliación da proba de resposta múltiple realizarase seguindo as indicacións desta guía.
Alumnos con segunda matrícula e posteriores (deben mandar e-mail ao profesor indicando a súa situación ao principio do curso): a avaliación dos talleres manterase da matrícula anterior. Poderase subir a nota volvendo realizar os exercicios expostos nos talleres nesa matrícula. A avaliación da proba de resposta múltiple realizarase seguindo as indicacións desta guía.
Considerarase non presentado: aquel alumno que entregue menos do 50% dos exercicios expostos no taller e non asista ao exame final.

Fontes de información
Bibliografía básica

1. Rang HP, Dale MM, Ritter JM,Flower RJ. Farmacología. 7ª ed. Madrid: Elsevier, 2012.

2.Flórez J. Farmacología Humana. 5ª ed. Barcelona: Masson, 2008.

3.Lorenzo-Velázquez B, Lorenzo Fernández P. Farmacologíabásica y clínica. 18ªed. Madrid: Médica Panamericana, 2013.

4. Goodman y Gillman. Las bases farmacológicas de la terapéutica. 11 edición. EditorialPanamericana, 2006.

5.Martindale JFK. The extraPharmacopoeia . The Pharmaceutical Press. 31 edición. 1996.
Bibliografía complementaria

1. Gómez Ortiz, Santiago y Gómez Facundo, Santiago. Guía farmacológica de utilización en podología. Consejo General de Colegios Oficiales de Podólogos. Barcelona:Nexus Médica Editores S.L. 2016.

2. J. Ignacio de Ahumada Vázquez, M.ª Luisa Santana Falcón, José S. Serrano Molina.Ignacio de. Farmacología práctica para las diplomaturas en ciencias de la salud: (enfermería, fisioterapia, podología): con autoevaluación. Madrid : Díaz deSantos, 2002.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía humana xeral/750G02001
Fisioloxía xeral/750G02003
Fisioloxía de sistemas/750G02004
Patoloxía xeral/750G02008
Microbioloxía e parasitoloxía /750G02107

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Terapéutica Farmacolóxica/750G02122

Observacións

Na entrega de traballos recoméndase aos alumnos que presenten documentos en papel, preferentemente reciclados, impresos en ambos os lados e que non empreguen plásticos para a entrega de varias follas, mellor documentos grapados.

Os alumnos deben estar claros que a aplicación da normativa da UDC sobre as situacións de plaxio será revisada polo profesorado.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías