Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Biomecánica do Membro Inferior Código 750G02111
Titulación
Grao en Podoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Raposo Vidal, Isabel
 Correo electrónico
isabel.raposo.vidal@udc.es
Profesorado
Raposo Vidal, Isabel
 Correo electrónico
isabel.raposo.vidal@udc.es
Web
Descrición xeral A materia de Biomecanica do Membro Inferior supón o coñecemento dos fundamentos da cinemática e cinética do membro inferior tanto analíticamente como na sua globalidade funcional. A través da biomecánica descriptiva e aplicada a sistemas de rexistro, o alumno desarrollará por un lado a descripción do movemento en términos de desplazamento, recorridos angulares e factores estabilizadores do mesmo; así como as forzas responsables dos devanditos sistemas estáticos e/ou dinámicos.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se contemplan cambios nos contidos

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesión maxistral: clases expositivas participativas en tempo real a través da ferramenta Microsoft Teams e/ou clases coa presentación audio previas. Se complementan con actividades dirixidas aos estudantes, coa finalidade de facilitar a aprendizaxe e integrar coñecementos.
- Prácticas de laboratorio: poderá realizarse de forma presencial ou virtual dependendo da evolución da pandemia.
- Presentación oral: poderá realizarse de forma presencial ou virtual (ferramenta Microsoft Teams) dependendo da evolución da pandemia.
- Portafolios alumno. Titorizado ou guiado vía presencial ou virtual (Teams) dependendo da evolución da pandemia.
- Análise de fontes documentais. Vía virtual (Teams) ou presencial segundo a evolución da pandemia.

*Metodoloxías docentes que se modifican
-Prácticas de laboratorio:as demostracións presenciais son substituídas por material visual demostrativo da execución dos procedementos prácticos da materia.
-Proba mixta: é substituída por unha proba escrita vía Moodle con preguntas abertas de desenvolvemento e/ou preguntas obxectivas tal e como se especificaba na guía inicial da materia.
-Proba práctica: substitúese por unha proba oral en tempo real, que incorpora contidos prácticos, a través da ferramenta Microsoft Teams.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
A atención personalizada ao alumnado realizarase a través das seguintes ferramentas:
-Microsoft Teams: titorías a demanda do estudantado.
-Moodle: para propocionar todo o material necesario para o desenvolvemento da docencia. Realización de probas e resolución de dúbidas a través dos foros.
-Correo electrónico: para envío de convocatorias, avisos ou resolución de dúbidas a demanda do/da estudante.

4. Modificacións na avaliación
- Avaliación continua 60%
a. Asistencia a clases teóricas e prácticas presenciasis ou virtuais (Teams): actitude, puntualidade, a participación razoada, o traballo en equipo, probas de comprensión, presentación oral, resolución de prácticas e axuda aos compañeiros durante as mesmas, así como as destrezas e habilidades do/a alumno/a.
b. Participación en clases non presenciais a través de Teams.
c. Entrega de traballos non presenciais titorizados.

-Proba escrita 30%
Exame vía Moodle con preguntas abertas de desenvolvemento e/ou preguntas obxectivas tal e como se especificaba na guía inicial da materia.

-Proba oral 10%. Exame oral en tempo real, que incorpora contidos prácticos a través da ferramenta Microsoft Teams.

*Observacións de avaliación:
Programarase en data e hora a proba escrita e a proba oral.
Para a proba escrita farase a conexión vía Teams 15 ou 30 minutos antes do comezo do exame. Comprobaremos a asistencia do alumnado, a posibilidade de conexión, posibles incidencias e dúbidas. Garantizareos que todos poidan realizar a proba.
Si o/a estudante experimentase algunha dificultade técnica para conectarse ao inicio ou durante a proba, terá que comunicalo de forma inmediata ao profesor a través de chamada telefónica a unha extensión habilitada ao efecto. De non facelo a sú cualificación será de non presentado ou suspenso segundo o caso.
A continuación activarase o exame en Moolde con un tempo programado no que o estudantado subirá as respostas.
O exame oral levarase a cabo a través da plataforma Teams ou no seu defecto, a través da ferramenta que faga viable esta avaliación.
Para superar a materia requírese ter aprobada a proba escrita e a proba oral (puntuación igual ou superior a 5/10 puntos en cada proba). Non se sumará a puntuación correspondente á avaliación continuada se non se cumpre este requisito.
Se a cualificación obtida da ponderación da proba escrita e da proba oral resulta igual ou superior a 5/10 puntos, pero unha das partes non alcanza o mínimo esixido (5/10 puntos), a cualificación final será de suspenso (cunha puntuación de 4,9/10 puntos).
Se o/a estudante consegue superar unha das partes (proba escrita ou proba oral) no exame de 1ª oportunidade (xaneiro), gardarase a cualificación obtida na mesma así como a avaliación continuada só ata a convocatoria de 2ª oportunidade (xuño/xullo).
Os alumnos de primeria matrícula que non tivesen asistido ás clases e/ou non realizaran ou completarn as actividades de formación continuada presencial ou non presencial esixidas na planificación, serán avaliados a través do exame escrito e oral que suporán cada un deles o 70% e 30%, respectivamente, da cualificación final.
A avaliación de segunda oportunidade realizarase seguindo os mesmos criterios.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se realizan modificacións

Competencias do título
Código Competencias do título
A84 CE20 Coñecer os fundamentos da biomecánica e a cinesioloxía
A85 CE21 - Coñecer os instrumentos de análise biomecánico e a biomecánica da marcha humana e obter a capacidade de análise da marcha
A86 CE22 - Coñecer as alteracións estruturais do pé e o seu comportamento biomecánico e coñecer as alteracións posturais do aparello locomotor e a súa influencia sobre o pé e viceversa
B24 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B25 CB3 -- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B28 CG01 - Coñecer e aplicar os fundamentos teóricos e metodolóxicos da Podoloxía e Podiatría
B32 CG05 - Colaborar cos profesionais sanitarios especificamente formados na materia, na adaptación e uso de prótese e axudas técnicas necesarias, segundo as condicións físicas, psicolóxicas e sociais dos doentes
B39 CG12 -Capacidade para a cooperación, o traballo en equipo e a aprendizaxe colaborativo en contornas interdisciplinares
C9 CT01 - - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C11 CT03 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
C17 CT09 -Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Desarrollar los parámetros de evaluación biomecánica de la extremidad inferior y diseñar y ejecutar un protocolo de valoración. A84
A85
A86
 B24
B25
B28
B32
B39
 C9
C11
C17
Conocer y definir los fundamentos de la cinemática, estática y dinámica de todo el miembro inferior tanto analíticamente (niveles articulares) como ensu globalidad funcional a través de la biomecánica descriptiva y la aplicada a sistemas de registro A84
A85
A86
 B24
B25
B28
B32
B39
 C9
C11
C17
Conocer y definir las alteraciones morfoestructurales del pie A84
A85
A86
 B28
Conocer y manejar los instrumentos de análisis biomecánico A85
A86
 B28
B39
 C9
C11

Contidos
Temas Subtemas
I.UNIDADE METÁTICA I. FUNDAMENTOS DA BIOMECÁNICA E A CINESIOLOXÍA
 1.1. Biomecánica e cinesioloxía.
1.2. Parámetros cinemáticos e cinéticos.
1.3. Biomecánica dos tecidos.
1.3.1. Oso
1.3.2. Cartílago articular
1.3.3. Ligamentos e tendóns
1.3.4. Fascias
1.3.5. Músculos
1.3.6. Tecido nervioso periférico
II. UNIDADE TEMÁTICA II. BIOMECÁNICA ARTICULAR, DA POSTURA E DA MARCHA
 2.1. Biomecánica da postura
2.2. Biomecánica da marcha
2.3. Biomecánica do cinturón pélvico
2.4. Biomecáncia da articulación coxofemoral
2.5. Biomecánica da rodilla
2.6. Biomecánica das articulación tibio-peroneais e tibio-peronea-astragalina
2.7. Biomecánica das articulacións subastragalina, intertarsianas, tarso-metatarsiana, metatarsofalánxicas e interfalánxicas.
III. UNIDADE TEMÁTICA III. SISTEMAS DE ANÁLISE BIOMECÁNICA
 3.1. Parámetros cinemáticos e cinéticos
3.2. Estudio e análise visual
3.3. Estudio e análise instrumental
3.4. Análise cuantitativo.
3.5. Análisis cualitativo
3.6. Escalas
3.7. Instrumentos e sistemas de medición
IV. UNIDADE TEMÁTICA IV. ALTERACIÓNS MORFOESTRUCTURAIS E POSTURAIS 4.1. Alteracións morfoestructurais das articulacións tibio-peronea-astragalina e pe.
4.2. Alteracións morfoestructurais das articulacións da coxa e xeonllo

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba práctica A86 B24 B25 B28 C9 C17 1 7 8
Portafolios do alumno A84 A85 B39 C11 1 4 5
Presentación oral A84 A85 A86 B39 C9 1 10 11
Proba de resposta breve A84 A85 A86 B25 B32 C11 6 30 36
Sesión maxistral A84 A85 A86 21 0 21
Prácticas de laboratorio B25 B28 C9 C11 C17 9 9 18
Proba mixta A84 A85 A86 B24 B25 B32 B39 C9 C11 C17 2 48 50
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba práctica Proba que se realizará no laboratorio de prácticas e na que se buscará que o alumno desenvolva algunha técnica, método o procedemento que se tivese feito durante as clases prácticas.
Portafolios do alumno Ficha de exploración biomecánica en formato papel ou dixital ordenada por apartados debidamente identificadas segundo o explicado nas clases prácticas de laboratorio. E produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno no período de tempo de prácticas.
Presentación oral Exposición verbal dos contidos relacionados coa segunda e/ou cuarta unidade temática. Esta exposición posterior a elaboración dun tema, será desenvolvida por grupos.
Proba de resposta breve Proba/s obxectiva/s dirixida/s a provocar o recordo dunha aprendizaxe presentada a través das leccións maxistrais. Preséntase un enunciado en forma de pregunta para responder cunha frase específica, palabra, cifra ou símbolo. Farase a través de moodle.
Sesión maxistral Clases expositivas para os grupos grandes de forma virtual. Expondranse contidos teóricos.
Prácticas de laboratorio Prácticas no laboratorio de Biomecánica. Reprodúcense técnicas, métodos e procedimentos de exploración biomecánica previamente explicados e representados pola profesora.
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba práctica
Proba mixta
Portafolios do alumno
Proba de resposta breve
Sesión maxistral
Descrición
Atención a través das clases presencias ou virtuais. Coordinaranse coa posibilidade de responder mediante a ferramenta Microsoft Teams, correo electrónico ou moodle.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba práctica A86 B24 B25 B28 C9 C17 Exame práctico no laboratorio de prácticas de Biomecánica. Realizarase por parellas e consistirá en duas preguntas de execución práctica. O alumno reproducirá o procedemento, técnica ou método explicado e desenvolvido ó longo do cuatrimestre nas clases prácticas. 10
Proba mixta A84 A85 A86 B24 B25 B32 B39 C9 C11 C17 Exame escrito con preguntas obxectivas e de desenvolvemento. 30
Portafolios do alumno A84 A85 B39 C11 Entregarase o día do exame teórico (proba mixta) e práctico (proba práctica) 20
Proba de resposta breve A84 A85 A86 B25 B32 C11 Ó longo do cuadrimestre, individualmente o alumno cubrirá cuestionarios por Moodle. 25
Presentación oral A84 A85 A86 B39 C9 De forma presencial ou virtual (Microsoft Teams) por grupos. 15
 
Observacións avaliación

As porcentaxes asignadas a cada proba poden sufrir pequenas
modificacións dun curso a outro en función das necesidades da materia

  • SUPERACIÓN DA MATERIA
    • Para superar a materia  é necesario que o alumno obtivese a cualificación de 5 ou superior en:
      • 1-
        proba escrita (mixta). É o exame teórico que se efectuará ao finalizar o
        cuadrimestre na data aprobada por Xunta de Facultade.  Como mínimo se
        deberá alcanzar en cada parte un 50% da calificación asignada
      • 2- Proba práctica. O mesmo día do exámen teórico e a continuación realizarase o exame práctico.
  • CONDICIÓN DE ALUMNO/A NON PRESENTADO/A 
    • Considérase
      condición de alumno/a non presentado/a aquel/lla que non se presente ao
      exame teórico nin práctico. Se o alumno se presenta sólo a unha das
      partes, aparecerá na acta como suspenso. De aprobar unha das partes y
      suspender a outra, gárdase a parte aprobada ata a convocatoria de xullo.
  • MATRICULAS DE HONRA
Poderán
obter matrícula de honra (MH) aqueles alumnos que obtivesen un 9 ou
cualificación superior. Concederase esta cualificación ás mellores
notas, tendo en conta a posibilidade de outorgar unha matrícula de honra
cada 20 alumnos.
  • ALUMNO/AS CON MATRÍCULA PARCIAL
Aqueles alumnos/as con matrícula parcial veranse sometidos ós mesmos criterios.
  • PARA
    Os RESTANTES CRITERIOS NON EXPOSTOS RELATIVOS Á AVALIACIÓN, SEGUIRANSE
    As NORMAS DE AVALIACIÓN, REVISIÓN E RECLAMACIÓNS DAS CUALIFICACIÓNS DOS
    ESTUDOS DE GRAO E MÁSTER UNIVERSITARIO (aprobado polo Consello de
    Goberno do 19 de decembro de 2013, modificadas polo Consello de Goberno
    do 30 de abril de 2014, modificadas polo Consello de Goberno do 24 de
    xullo de 2014).

Fontes de información
Bibliografía básica

1. Oatis, Carol A. [2017]. Kinesiology: The Mechanics and Pathomechanics of Human Movement. Philadelphia: Wolters Kluwer, 3rd ed

2. Bonilla, E., Fuentes, M., Lafuente, G., Martínez, A., Ortega, A. B., & Pérez, M. (2010). Exploración básica. Guía práctica de protocolos

de exploración y biomecánica. 1a ed. Madrid: Consejo General de Colegios Oficiales de Podólogos, 13-22.

3. Lacuesta, J. J. S. (2005). Biomecánica de la marcha humana normal y patológica. Instituto de Biomecánica.

4. Román, A. L., & Beltrán, E. L. (2003). Biofísica aplicada a la biomecánica del cuerpo humano. Bellisco, Ediciones Técnicas y Científicas.

5. Gutiérrez, M. A. (2000). Biomecánica: la física y la fisiología (No. 30). Editorial CSIC-CSIC Press.

6. Kirby, K. A. (2012). Biomecánica del pie y la extremidad inferior III: Artículos de Precisión Intricast, 2002-2008. III. Precision Intricast.

7. de la Fuente, J. L. M. (2009). Podología general y biomecánica+ CD. Elsevier España.

8. Núñez-Samper, M., & Alcázar, L. F. L. (2006). Biomecánica, medicina y cirugía del pie. Elsevier España.

9. Dufour, M., & Pillu, M. (2006). Biomecánica funcional: miembros, cabeza, tronco:[bases anatómicas, estabilidad, movilidad, tensiones].

Elsevier España.

10. Lesmes, J. D. (2007). Evaluación clínico-funcional del movimiento corporal humano. Ed. Médica Panamericana.

11. Marrero, R. C. M., & Rull, I. M. (2005). Biomecánica clínica de los tejidos y las articulaciones del aparato locomotor. Elsevier España.

12. Marrero, R. C. M., & Rull, I. M. (2006). Biomecánica clínica de las patologías del aparato locomotor. Elsevier España.

13. Nordin, M., Frankel, V. H., & Forssén, K. (2004). Biomecánica básica del sistema musculoesquelético. McGraw-Hill. Interamericana.

14. Nordin, M., & Frankel, V. H. (2013). Bases biomecánicas del sistema musculoesquelético. Lippincott Williams and Wilkins.

15. Valmassy, R. L. (1995). Clinical biomechanics of the lower extremities. Mosby Inc.

16. Plas, F., Viel, E., & Blanc, Y. (1996). La marcha humana: cinesiología dunámica, biomecànica y patomecánica.

17. Busquet, L. (2012). Las cadenas fisiológicas. La cintura pélvica y el miembro inferior. Editorial Paidotribo México.

18. Seibel, M. O. (1994). Función del pie: texto programado. Ortocen.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía específica do membro inferior/750G02104
Podoloxía xeral /750G02110

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:
*Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático
*Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos
*De se realizar en papel:
- Non se empregarán plásticos.
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a impresión de borradores


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías