Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Conceptos Xerais de Cirurxía Código 750G02127
Titulación
Grao en Podoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 0
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Gil Manso, Pedro
Correo electrónico
pedro.gil.manso@udc.es
Profesorado
Gil Manso, Pedro
Romero Soto, Manuel
Santalla Borreiros, Fátima
Correo electrónico
pedro.gil.manso@udc.es
manuel.romero.soto@udc.es
f.santalla@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral Infección relacionadas coa asistencia sanitaria: concepto, características, prevención e control en podoloxía. Instrumental quirúrgico. Métodos de limpeza, desinfección e esterilización del instrumental de cirurxía e quiropodología. Prevención de la infección nos actos cirúrxicos. Principios básicos de la historia clínica, protocolo preoperatorio y consentimiento informado. Xestión de residuos en ambientes clínicos e cirúrxicos.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
- Non se cambian os contidos.
2. Metodoloxías
Metodoloxías docentes que se manteñen
- Taller, Aprendizaxe colaborativa, Prácticas de laboratorio, Proba obxectiva.
Metodoloxías docentes que se modifican
A proba de obxectiva no caso de non poder facerse de forma presencial, farase de forma telemática.
Os talleres e prácticas presenciais, no caso de poder realizarse nas datas previstas, recuperaranse cando as condicións sanitarias permítano ou se exporán alternativas telemáticas.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Non cambian, faranse vía telemática.
4. Modificacións na avaliación
No caso de que a realización do exame (proba obxectiva) tampouco sexa posible vía telemática, a súa porcentaxe levará ao Taller (10%), Aprendizaxe colaborativa (25%), Prácticas de laboratorio (25%) e a elaboración dun esquema-resumen que cada estudante fará individualmente de cada unha das sesións maxistrais (40%).

Observacións de avaliación:
- Os cambios produciranse se as condicións sanitarias así o obrigan.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
- Non cambiaría ningunha referencia pois todas ou xa están accesibles telemáticamante ou a información precisa fornécese coas presentacións das clases.

Competencias do título
Código Competencias do título
A117 CE53 - Coñecer e empregar o instrumental de Quiropodoloxía e cirurxía podolóxica, as técnicas e procedementos en prevención da infección: métodos de limpeza, desinfección, esterilización e os seus controis
A118 CE54 - Coñecer e empregar os métodos da toma de mostras para cultivos a súa derivación e interpretación
A121 CE57 -Coñecer e aplicar os protocolos diagnósticos e de catalogación de risco cirúrxico
A123 CE59 - Coñecer e empregar a historia clínica, valorar e aplicar o protocolo preoperatorio e o consentimento informado
B26 CB4 -Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B27 CB5 -Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B29 CG02 - Coñecer a estrutura e función do corpo humano en especial da extremidade inferior, semioloxía, mecanismos, causas e manifestacións xerais da enfermidade e métodos de diagnóstico dos procesos patolóxicos médicos e cirúrxicos, interrelacionando a patoloxía xeral coa patoloxía do pé.
B35 CG08 - Adquirir habilidades de traballo nas contornas educativo e investigador, asistencial-sanitario, así como en equipos uniprofesionais e multiprofesionais. Asesorar na elaboración e execución de políticas de atención e educación sobre temas relacionados coa prevención e asistencia podolóxica
B38 CG11 -Incorporar os principios éticos e legais da profesión na práctica, actuando sempre en base ao cumprimento das obrigacións deontolóxicas, da lexislación vixente e dos criterios de normopraxis, integrando os aspectos sociais e comunitarios na toma de decisións
B39 CG12 -Capacidade para a cooperación, o traballo en equipo e a aprendizaxe colaborativo en contornas interdisciplinares
C11 CT03 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
C15 CT07 - Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sustentable ambiental, económico, político e social
C16 CT08 - V- Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer o concepto e características da infección en centros sanitarios A117
B26
B35
B38
Identificar as medidas de prevención e control da infección en podoloxía A117
B27
B38
B39
C15
Describir, identificar e utilizar os antisépticos e desinfectantes de uso xeral en podoloxía A117
B26
B27
B35
B38
C11
C15
Describir e realizar os procesos de limpeza, desinfección e esterilización do material clínico e cirúrxico de podoloxía A117
B26
B27
B39
C11
Describir e realizar as técnicas de lavado de mans hixiénico e cirúrxico no marco da prevención da infección A117
B26
B27
B35
B39
Describir e aplicar as medidas de prevención da infección de localización cirúrxica A117
B29
Xestionar as características ambientais (humidade, temperatura, ventilación, etc) de ambientes clínicos e cirúrxicos no marco da prevención da infección A117
B38
B39
C15
C16
Describir e aplicar as medidas de xestión dos residuos en ambientes clínicos e cirúrxicos A117
B35
B38
B39
C16
Coñecer as características e manexo do instrumental cirúrxico A117
Coñecer os métodos de toma de mostras para cultivos a súa derivación e interpretación A118
B26
B35
B38
B39
C15
Coñecer a catalogación de risco cirúrxico A121
B29
B35
B39
Coñecer o protocolo preoperatorio e o consentimento informado A123
B26
B27
B35
B38
B39
C11
C15

Contidos
Temas Subtemas
Infección relacionada coa asistencia sanitaria: conceptos e características, prevención e control en Podoloxía 1.- Conceptos generales.
2.- Limpieza y desinfección del medio clínico.
3.- Antisépticos y desinfectantes de uso general en el ámbito clínico.
4.- Normas de utilización y conservación de antisépticos y desinfectantes.
Limpieza, desinfección y esterilización del material clínico. 1.- Introducción al proceso de limpieza.
2.- Ejecución del proceso de limpieza.
3.- Conservación del material y comprobación de su funcionamiento.
4.- Métodos de empaquetado para esterilización.
5.- Métodos de esterilización.
6.- Sistemas de control
Instrumental quirúrxico 1.- Composición, características e fabricación do instrumental cirúrxico.
2.- Clasificacións do instrumental cirúrxico.
3.- Identificación e manexo do instrumental cirúrxico.
4.-Coidados do instrumental
Lavado de manos como medida de prevención de la infección hospitalaria.
1.- Agentes de lavado.
2.- Métodos de lavado de manos.
3.- Lavado de manos rutinario.
4.- Lavado de manos quirúrgico.
5.- Colocación de guantes estériles
6.- Preparación del campo estéril.
Infección nosocomial relacionada con herida quirúrgica.
1.- Conceptos generales. Clasificación de las intervenciones quirúrgicas.
2.- Etiología y factores de riesgo de la infección hospitalaria relacionada con herida quirúrgica.
3.- Focos y modos de adquisición de la infección. Criterios diagnósticos de la infección de la herida quirúrgica.
4.- Preparación del paciente para cirugía.
4.5.- Recomendaciones de los CDC.
Protocolo preoperatorio e consentimento informado 1.- Historia clínica.
2.- Protocolo preoperatorio.
3.- Consentimento informado.
4.- Avaliación cirúrxica preoperatoria.
Toma de mostras para cultivos 1.- Procedimiento de obtención de mostras.
2.- Protocolo de pedido, manexo, conservación e transporte de mostras.
Higiene del medio sanitario.
1.- Limpieza y desinfección del medio sanitario.
2.- Ambientes quirúrgicos.
3.- Gestión de los residuos sanitarios.
Precauciones universales de prevención de las enfermedades infecciosas en el ámbito sanitario 1.- Precauciones universales de prevención de la infección en el personal sanitario
2.- Síndrome de Inmunideficiencia Humana
3.- Hepatitis B
4.- Hepatitis C
5.- Tuberculosis
6.- Enfemedad de Cretzfeldt-Jakob
7.- Otras enfermedades contagiosas
8.- Clasificación de riesgos laborales
Catalogación do risco quirúrgico 1.- Criterios de selección de pacientes e clasificación ASA.
2.- Criterios de cirurxía maior ambulatoria ( CMA) e curta estancia
Módulo práctico I: Preparación prequirúrgica.
1.- Vestimenta quirúrgica.
2.- Lavado quirúrgico de manos.
3.- Colocación de guantes estériles.
4.- Circulación bloque quirúrgico
Módulo práctico II: Esterilización de instrumental 1.- Limpieza, descontaminación y empaquetado
2.- Esterilización por vapor
3.- Controles de eficacia

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A117 A118 A121 A123 B27 B29 B38 C16 21 21 42
Obradoiro A118 A121 A123 C11 12 14 26
Aprendizaxe colaborativa A118 A121 A123 B26 B35 B39 C11 C15 3 20 23
Prácticas de laboratorio A117 A118 9 9 18
Proba obxectiva A117 A118 A121 A123 2 38 40
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Os contidos teóricos básicos da materia serán impartidos mediante lección maxistral telemática, pero cun enfoque participativo por parte do estudiante.
Obradoiro Modalidade formativa orientada á aplicación de aprendizaxes na que se poden combinar diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc) a través da que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do profesorado.
Aprendizaxe colaborativa Os estudantes en grupos de 5 desenvolverán un traballo de síntese e de corte práctico relativo a un dos contidos dos temas de materia.
Prácticas de laboratorio Usarase a metodoloxía de aprendizaxe práctica-reflexiva para a realización obrigatoria das prácticas da materia.
Proba obxectiva Exame teórico escrito con 10 preguntas curtas. A proba será elaborada co fin de valorar o nivel de coñecementos teóricos do estudante.

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Proba obxectiva
Prácticas de laboratorio
Descrición
Realizarase de forma presencial en todo momento que o estudante o precise de forma non presencial a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A118 A121 A123 C11 Avaliarase en función da participación nos mesmos. 5
Aprendizaxe colaborativa A118 A121 A123 B26 B35 B39 C11 C15 A realización do traballo tutelado é obrigatoria. Valorarase: adecuación ao guión solicitado, integración de coñecementos teóricos básicos na aplicación práctica, estilo e bibliografía. 10
Proba obxectiva A117 A118 A121 A123 Examen teórico escrito con 10 preguntas cortas. Nota máxima: 6 puntos Nota mínima a alcanzar: 3 puntos. 60
Prácticas de laboratorio A117 A118 Avaliarase o proceso de aprendizaxe práctica-reflexiva (1 punto) e a realización dun exame práctica en grupo (1.5 puntos). Nota máxima: 2.5 puntos Nota mínima a alcanzar: 1.75 puntos. 25
 
Observacións avaliación

Matricula Parcial: O sistema de avaliación dos laboratorios e da aprendizaxe colaborativa adaptarase á dispoñibilidade do estudante. Organizarase unha data na que o estudante poida asistir para a realización e avaliación do laboratorio. Para acollerse a esta modalidade será necesario que o estudante llo comunique ao profesor responsable o máis axiña posible para facilitar a organización.

 Oportunidade Adiantada: Consistirá nunha proba de avaliación cunha parte práctica (25%) e unha parte teórica (75%). Sendo necesario superar as dúas partes para aprobar a materia. Non presentados: Serán non presentados aqueles estudantes que aínda participando nos laboratorios non se presenten á proba mixta.

Matricula de Honra: Matricúlaa de honra adxudicarase a aqueles estudantes cunha cualificación de sobresaliente en ambas as partes, tanto na práctica de laboratorio con en a proba mixta. No caso de que haxa cualificacións iguais que cumpran os requisitos nun número superior á posibilidade de  MH realizarase un exame oral de 5 preguntas. 

Segunda oportunidade e outras: Para superar a materia o estudante deberá realizar e superar as prácticas de laboratorio e a proba mixta.


Fontes de información
Bibliografía básica (2018). Estudio de Prevalencia de la Infeccion Nosocomial en España (EPINE). Sociedad Española de Medicina Preventiva y Salud Pública
(). Normas y procedimientos de los CDC y la OMS.
Romero Martín, Manuel; et al (2006). Prevención de la infección en centros sanitarios. Ferrol. Imprenta Gonmar
Romero Martín, Manuel; et al (2019). Ténicas y procedimiento en prevención de la infección relacionados con la asistencia sanitaria. A Coruña

Normas y procedimientos actualizados en prevención de la infección en centros sanitarios del Ministerio de Sanidad.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Bases Biolóxicas e Físicas do Movemento Humano/750G02106

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Microbioloxía e parasitoloxía /750G02107

Materias que continúan o temario
Cirurxía Podolóxica Avanzada/750G02130
Cirurxía Podolóxica 2/750G02129
Cirurxía Podolóxica 1/750G02128

Observacións
<p>Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol":  </p><ul>
  • A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia realizarase a través do correo electrónico do docente, en formato dixital sen necesidade de imprimilos, no caso de se realizar en papel (traballos da aula): non se empregarán plásticos, realizaranse impresións a dobre cara, empregarase papel reciclado e evitarase a impresión de borradores.
  • Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural tendo en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais
  • Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria
  • </ul><p>Na realización dos traballos da materia, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, será cualificado con suspenso (0,0) na actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento.</p>


    (*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías