Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Técnicas de prevención de riscos laborais.Seguridade no traballo. Código 760482002
Titulación
Mestrado Universitario en Prevención de Riscos Laborais e Riscos Comúns
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Dereito Público
Enxeñaría Industrial
Enxeñaría Naval e Industrial
Coordinación
Gonzalez Filgueira, Gerardo
Correo electrónico
gerardo.gonzalez@udc.es
Profesorado
Alvarez Feal, Jose Carlos Juan
Gonzalez Filgueira, Gerardo
Correo electrónico
carlos.alvarez@udc.es
gerardo.gonzalez@udc.es
Web http://moodle.udc.es
Descrición xeral As técnicas de Prevención de riscos laborais e no que concierne á seguridade no traballo ocúpanse de analizar os riscos dos accidentes e de detectar as súas causas para estudar o xeito de reducilos ou eliminalos.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Planear a acción preventiva a desenvolver, nas situacións nas que o control ou redución dos riscos supón a realización de diferentes actividades, que implican a intervención de distintos especialistas.
A2 Contrastar as condicións de seguridade nos centros de traballo e describir as técnicas de seguridade dirixidas a vixiar e previr o risco de accidentes.
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B4 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións (e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan) a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirigido ou autónomo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Planear a acción preventiva a desenvolver, nas situacións nas que o control ou redución dos riscos supón a realización de diferentes actividades. Contrastar as condicións de seguridade nos centros de traballo e describir as técnicas de seguridade dirixidas a vixiar e previr o risco de accidentes. Aplicar o marco normativo sobre a prevención de riscos laborais. Desenvolver o deseño e xestión dos sistemas de prevención de riscos laborais e a súa integración na empresa. Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas. AP1
AP2
BP1
CM1
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos. Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas. Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións a públicos especializados e non especializados. Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo autónomo. BP2
BP3
BP4
BP5

Contidos
Temas Subtemas
1.Concepto y definición de Seguridade: Técnicas de seguridade
1.1 Concepto
1.2 Tecnicas de Seguridad laboral
1.3 Técnicas analíticas anteriores y posteriores al accidente
1.4 Técnicas operativas
1.5 Técnicas especificas
2. Accidentes de trabajo 2.1. Contingencias y situaciones protegidas
2.2. Concepto de accidente de trabajo
2.2.1. Lesión corporal
2.2.2. Causas de los accidentes
2.2.3. Conexión trabajo- lesión
2.3. Accidentes por caracteristicas del trabajador
2.3.1. Accidentes por edades
2.3.2. Accidentes con baja
2.3.3. Accidentes de trabajo por antiguedad
en el puesto
2.4. La Inspección de trabajo ante los accidentes de trabajoy enfermedades profesionales
2.5 Analise Estadístico de accidentes
3. Investigación de accidentes como técnica preventiva 3.1. Concepto y objeto de la investigación
3.2. Criterios para realizar la investigación
3.3. Metodologias:el metodo del arbol de causas
3.4. Personas encargadas de la investigación
3.5. Informe de investigación de accidente

4. Analisis y evaluación general del riesgo de accidente 4.1 Concepto y objetivos
4.2 Tipos de evaluación de riesgos
4.3 El metodo general de evaluación de riesgos de accidentes:
4.3.1 Identificación de riesgos
4.3.2 Analisis de riesgos
4.3.3 Valoración de riesgos
4.3.4 Medidas de correción de riesgos
5 Práctica de evaluación de riesgos de accidente 5.1 Preparación:
5.1.1 Organización del trabajo
5.1.2 Recopilación de información
5.1.3 Estructuración de la evaluación
5.2 Realización:
5.2.1 Identificación de los riesgos
5.2.2 Evaluación de los riesgos
5.3 Adopción de medidas
5.4 Seguimiento
5.5 Registro
6. Norma y señalización en Seguridad 6.1 Normativa
6.2 Objeto
6.3 Definiciones
6.4 Obligaciones del empresario
6.5 Criterios de empleo de la señalización
6.6 Obligaciones en materia de formación e información
6.7 Consulta y participación de los trabajadores
6.8 Disposiciones de caracter general
6.9 Colores de Seguridad
6.10 Señales en forma de panel
6.11 Señales luminosas y acusticas
6.12 Comunicaciones verbales
6.13 Señales gestuales


7 Protección colectiva e individual
7.1 Concepto
7.2 Protección contra caidas de altura. Protecciones colectivas
7.3 Protección de perimetros:andamios, pasarelas,barandillas, redes, marquesinas,escaleras
7.4 Protección individual. Concepto
7.5 Normativa
7.6 Criterios de empleo
7.7 condiciones a cumplir
7.8 Clasificación
7.9 Elección de EPIS
7.10 Comercialización
7.11 Protecciones corporales
7.13 Obligaciones del empresario
8 Planes de emergencia y autoprotección 8.1 Introducción
8.2 Normativa
8.3 Objetivos
8.4 Contenido de los P.E y P.A
8.5 Responsables de emergencias
8.6 Estados y fases de emergencias
8.7 Evacuación de un accidentado
8.8 Planes de emergencia y evacuación: Desenrrolo, implantación, revisóns

9 Analisis, evaluación y control de riesgos especificos: máquinas; equipos; instalaciones y herramientas 9.1 Normativa de seguridad en máquinas y equipos de trabajo
9.2 Equipos de trabajo. Definición
9.3 Tipos de máquinas:
9.3.1 Documentación de la máquina
9.3.2 Formación y acreditación del operador
9.3.3 Documentación a exigir al personal
9.4 Plataformas elevadoras de trabajo en mástil
9.5 Grúas torres
9.6 Plataformas de nivel variable
9.7 Montacargas
9.8 Cuadros eléctricos
9.9 Escaleras de mano
9.10 Técnicas de posicionamiento de cuerdas
9.11 Andamios
9.12 Soldadura
9.13 Pistola clavadora
9.14 Herramientas manuales
10 Analisis, evaluacion y control de riesgos específicos: manipulación, almacenamiento y transporte 10.1 Medios de manipulación,transporte y almacenamiento
10.2 Eslinga,cinta transportadora,transpalés, paleta de carga
10.3 Principales riesgos
10.4 Normas para equipos de elevación y tracción en el amarre de la carga
10.5 Códigos de señales de maniobra
10.6 Normas para equipos continuos
10.7 Normas para autocarretillas elevadoras
10.8 Normas para apilado de materiales
10.9 EPIS
10.10 Orden y limpieza
11 Analisis, evaluación y control de riesgos específicos:electricidad 11.1 Introducción
11.2 Corriente electrica. Definición y clases
11.3 Riesgo eléctrico. Definición y clases
11.4 Riesgo eléctrico:
11.4.1 Localización
11.4.2 Señalización
11.4.3 Efectos
11.5 Factores que influyen en los efectos
11.6 Contactos directos e indirectos y sus protecciones
11.7 Instalaciones eléctricas provisionales
11.8 Trabajo próximos a lineas eléctricas:
11.8.1 Medidas de seguridad
11.8.2 Equipos y medidas de protección
12 Analisis, evaluación y control de riesgos específicos: incendios 12.1 Conceptos y clases de fuegos
12.2 El tetraedro del fuego
12.3 Factores del incendio
12.4 Peligros del incendio
12.5 Metodos de prevención y extinción
12.6 Sistemas de detección automática
12.7 Condiciones de seguridad de los edificios
12.8 Agentes extintores y equipos de extinción
12.9 Consignas generales y particulares de actuación en caso de incendio
13 Analisis, evaluación y control de riesgos especificos: lugares y espacios de trabajo 13.1 Normativa
13.2 Condiciones generales de seguridad en los espacios de trabajo
13.3 Orden,limpieza y mantenimiento
13.4 Condiciones ambientales de los lugares de trabajo
13.5 Iluminación de los lugares de trabajo
13.6 Servicios higiénicos y locales de descanso
13.7 Material y locales de primeros auxilios
14 Inspecciones de seguridad e investigación de accidentes 14.1 Concepto
14.2 Objetivo
14.3 Tipos de Inspecciones:
14.3.1 Ordinarias
14.3.2 Extraordinarias
14.4 Personas encargadas de la inspección
14.5 Lista de identificación de riesgos
14.6 Informe de Inspección
15 Residuos tóxicos y peligrosos 15.1 Concepto
15.2 Tipos de residuos
15.3 Gestión de residuos tóxicos y peligrosos
15.4 Etiquetado
15,5 Manipulación, transporte y almacenamiento
15,6 Normativa
16 Accidentes en itinere 16.1 Accidente in itinere como accidente laboral
16.2 Accidente in itinere e en misión
16.3 Factores de risco:
-factor humano: fatiga, tensión, agresividade, idade, alcol, medicamentos, drogas
-factor vehiculo: velocidade, mantemento, uso sistemas de seguridade, elección-planificación ruta, climatoloxía
16.4 Plan de mobilidade na empresa: cuestionarios riscos, detección e medidas.
16.5 Cubrir correctamente os partes de accidente

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A1 41 61 102
Análise de fontes documentais A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 C1 2 2 4
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B3 B4 C1 2 0 2
Estudo de casos A1 A2 B1 B2 C5 C7 6 4 10
Prácticas a través de TIC A2 A1 C4 12 6 18
Proba de resposta múltiple B1 C3 C6 C8 6 6 12
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición dos temas polos profesores e comentarios cos estudantes. Utilizásense presentacións e outros medios expositivos
Análise de fontes documentais Análise das diferentes fontes de información legais pro análisis dos posibels riscos na seguridade no traballo
Prácticas de laboratorio Prácticas de evaluación e análisie de riscos
Estudo de casos Analisis de casos específicos a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo
Prácticas a través de TIC Organización da clase en pequenos grupos para a resolución de casos prácticos
Proba de resposta múltiple Utilización de documentación audiovisual e bibliografica para a aprendizaxe da materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba de resposta múltiple
Descrición
Comentario cos estudantes dos documentos (normas, artigos, etc.) e outros materiais documentais sobre as técnicas de prevénción de riscos laborais e seguridade no traballo.
Todas as metodoloxías encerran a atención tutorizada por parte do profesor no horario de tutorias que cada ano publícase na páxina web espazos da UDC. Ademais cóntase con tutorias a través da Plataforma Virtual dispoñibles para alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. En aras de lograr unha atención óptima e personalizada o alumno deberá de concertar unha cita a través do e-mail do profesorado indicando o tema da consulta

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple B1 C3 C6 C8 Test de respostas múltiples de realización semanal 60
Prácticas a través de TIC A2 A1 C4 Casos prácticos e practicas analizados polos estudantes 25
Estudo de casos A1 A2 B1 B2 C5 C7 Actividades propostas na asignatura e analizadas e resoltas polos estudantes. 15
 
Observacións avaliación

OBSERVACIÓNS:

A metodoloxía empregada na avaliación da materia é a avaliación continua. Todos os contidos impartidos na materia estarán dispoñibles en formato dixital na plataforma virtual Moodle. O proceso de avaliación comprende a realización de todas e cada unha das actividades obrigatorias propostas na materia e cuxos porcentaxes na avaliación da mesma detállanse na presente guia docente. As características da avaliación continua detállanse a continuación:

a) Con caracter xeral, todas as actividades (estudo de casos, Prácticas a través do TIC, Cuestionarios, etc) obxecto de avaliación continua deberán ser realizadas e entregadas por parte dos alumnos semanalmente.

b) Cada profesor especificará, de cada un dos temas que imparta o tipo de probas que realizará en base ao traballo realizado en clase por parte do alumno.

c) Posto que o proceso de avaliación continua leva realizar TODAS  e CADA UNHA das actividades. no caso de non presentar/entregar a actividade correspondente a súa cualificación na materia é NON PRESENTADO.

d) Posto que por normativa académica todas as probas de avaliación deben de quedar almacenadas para a súa custodia, a entrega de todas as actividades para a súa avaliación farase a través da plataforma Virtual Moodle en formato pdf. Non se admitirán entregas a través de correo electrónico ou calquera outro medio que non sexa a através da plataforma virtual Moodle.

e) Por respecto aos alumnos que realizan e entregan as actividades en tempo
e forma e para evitar agravios comparativos, os atrasos nas entregas
pondéranse do seguinte modo:


"Con caracter xeral o atraso na realización e entrega das actividades
implicará unha ponderación na súa cualificacións dun 90% dentro da
primeira semana logo de finalizado o prazo de entrega, ao que se lle
reducirán un 10% adicional sucesivamente por cada semana de atraso na
entrega das mesmas". Devandita porcentaxe poderá ser obxecto de
personalización por parte de cada profesor que imparte na materia.

f) Para obter a media ponderada das actividades entregadas, estas deberán obter unha cualificación maior ou igual a 4. Se unha actividade entregada obtense unha cualificación por baixo de 4, non fará media co resto das actividades obtendo a cualificación global de NON PRESENTADO.

g) Para os alumnos pendentes de realizar algunha actividade na convocatoria da segunda oportunidade déixase aberta a posibilidade de que o alumno decida se desexa conservar as actividades entregadas na devandita convocatoria  por encima de 4 de puntuación. Obviamente, dado o sistema de avaluación continua proposto,  é unha decisión cuxa responsabilidade corresponde tomar ao alumno que decida que actividades desexa conservar e cales decide acudir á reevaluación

Cualificación Global final:

A cualificación final da asignatura será a suma ponderada das
cualificacións obtidas correspondentes aos temas importidos por cada
profesor en todas as partes nun periodo lectivo de 15 semáns lectivas:


Cualificación Global (C.G.)=(13/15)*Calif_GG (2/15)*Calif_CAF


Calif_GG : Cualificacións Actividades Temas impartidos por Gerardo González Filgueira.


Calif_CAF : Cualificacións Actividades Temas impartidos por Carlos Álvarez Feal

Nota:

1. As cualificacións provisionaies de cada convocatoria
publicaranse na Plataforma virtual Moodle e enviaranse a través de SMS, si o
alumno previamente autorizou o seu envío. En calquera dos casos as
cualificacións definitivas que aparecen nas actas, as cales o alumno pode
consultar na secretaría do centro, son as legalmente válidas.

2. Non se cualificará aos alumnos que non figuren nas actas da
asignatura ata que regularicen a súa situación na administración do centro.



3. Alumnado con recoñecemento
de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia
será avaliado do mismo xeito que o resto do alumnado.


Fontes de información
Bibliografía básica

•Cortés Díaz, José María; Técnicas de Prevención de Riesgos Laborales. Editorial Tébar. 10ª Edición. 2012.

• Cortés Díaz, José María; MARCO NORMATIVO DELA PREVENCIÓN DERIESGOS LABORALES . Editorial Tébar. 5ª Edición. 2012.

•Cortés Díaz, José María; CUESTIONARIOS DE AUTOEVALUACIÓN Y APRENDIZAJE SOBRE PREVENCIÓN DE RIESGOS LABORALES. Editorial Tébar. 4ª Edición. 2012

•Página web: Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo:

•http://www.insht.es/portal/site/Insht/

•Página web: ISSGA - Instituto Galego de Seguridade e Saúde:

•http://www.issga.es/

• MINISTERIO DE TRABAJO Y ASUNTOS SOCIALES R.D. 485/1997 de 14 de abril, sobre disposiciones mínimas en materia de señalización de seguridad y salud en el trabajo. B.O.E. nº 97 miércoles 23 de abril 1997.

• MINISTERIO DE FOMENTO R.D. 2177/1996, de 4 de octubre, por el que se aprueba la Norma Básica de la Edificación “NBECPI96: Condiciones de protección contra incendios de los edificios”. B.O.E. nº 261 martes 29 octubre 1996.

• MINISTERIO DE TRABAJO Y ASUNTOS SOCIALES R.D. 486/1997 de 14 de abril, por el que se establecen las disposiciones mínimas de seguridad y salud en los lugares de trabajo. B.O.E. nº 97 miércoles 23 abril 1997.

• INSTITUTO NACIONAL DE SEGURIDAD E HIGIENE EN EL TRABAJO Guía técnica para la señalización de seguridad y salud en el trabajo

Bibliografía complementaria Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo, INSHT (2011). .
Cortes Diaz, J.M. (2004). Técnicas de seguridad y salud laboral. Madrid, Ed. Tebar


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías