Identifying Data 2023/24
Subject (*) Organisational Behaviour Code 760G01019
Study programme
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Ferrol)
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Second Obligatory 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Psicoloxía
Coordinador
Reig Botella, Adela Milagro
E-mail
adela.reig@udc.es
Lecturers
Reig Botella, Adela Milagro
E-mail
adela.reig@udc.es
Web
General description Esta asignatura pretende introducir ó alumnado nos conceptos, principios e teorías dos principais tópicos e temas do Comportamento Organizacional sinalados nos contidos da Guía. Asimesmo trata de aportar ó alumnado estratexias de aplicación dos devanditos contidos a solución de casos e situacións reales da vida das organizacións dende unha perspectiva psicosocial

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 Saúde laboral e prevención de riscos laborais.
A4 Dirección e xestión de recursos humanos.
A8 Psicoloxía do Traballo e Técnicas de negociación.
A13 Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas.
A14 Seleccionar e xestionar información e documentación laboral.
A15 Dirixir grupos de persoas.
A16 Asesorar e/ou xestionar en materia de emprego e contratación laboral.
A20 Realizar funcións de representación e negociación en diferentes ámbitos das relacións laborais.
A21 Realizar análises e diagnósticos, prestar apoio e tomar decisións en materia de estrutura organizativa, organización do traballo, estudo de métodos e estudo de tempos de traballo.
A23 Participar na elaboración e deseño de estratexias organizativas, desenvolvendo a estratexia de recursos humanos da organización.
A24 Aplicar técnicas e tomar decisións en materia de xestión de recursos humanos (política retributiva, de selección...).
A27 Asesoramento a organizacións sindicais e empresariais, e aos seus afiliados.
A28 Elaborar, desenvolver e avaliar planes de formación ocupacional e continua no ámbito regulado e non regulado.
A31 Aplicar os coñecementos á práctica.
A32 Comprender a relación entre procesos sociais e a dinámica das relacións laborais.
A33 Comprender o carácter dinámico e cambiante das relacións laborais no ámbito nacional e internacional.
A34 Interrelacionar as distintas disciplinas que configuran as relacións laborais.
A35 Análise crítico das decisións emanadas dos axentes que participan nas relacións laborais.
B1 Resolución de problemas.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B3 Capacidade de organización e planificación.
B4 Capacidade de xestión da información.
B5 Toma de decisións.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Habilidades nas relacións interpersoais.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
B10 Recoñecemento á diversidade e á multiculturalidade.
B12 Motivación para a calidade.
B13 Adaptación a novas situacións.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B15 Creatividade.
B16 Liderado.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
A14 Seleccionar y gestionar información y documentación laboral. A14
A23 Participar na elaboración e deseño de estratexias organizativas, desenvolvendo a estratexia de recursos humanos da organización A23
A31 Aplicar los conocimientos a la práctica. A31
A32 Comprender la relación entre procesos sociales y la dinámica de las relaciones laborales. A32
A34 Interrelacionar las distintas disciplinas que configuran las relaciones laborales. A34
B2 Capacidad de análisis y síntesis. B2
B4 Capacidad de gestión de la información B4
B6 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional. B6
B8 Razonamiento crítico. B8
B9 Trabajo en equipos. B9
B12 Motivación para la calidad. B12
B13 Adaptación a nuevas situaciones. B13
B14 Aprendizaje autónomo. B14
B15 Creatividad. B15
B16 Liderazgo B16
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común. C4
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse. C6
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida. C7
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad. C8
A3 Saúde laboral e prevención de riscos A3
A4 Dirección y gestión de recursos humanos. A4
A13 Transmitir y comunicarse por escrito y oralmente usando la terminología y las técnicas adecuadas. A13
A15 Dirigir grupos de personas. A15
A8 Psicología del Trabajo y Técnicas de negociación. A8
A16 Asesorar y/o gestionar en materia de empleo y contratación laboral. A16
A20 Realizar funciones de representación y negociación en diferentes ámbitos de las relaciones laborales A20
A21 Realizar análisis y diagnósticos, prestar apoyo y tomar decisiones en materia de estructura organizativa, organización del trabajo, estudio de métodos y estudio de tiempos de trabajo A21
A24 Aplicar técnicas y tomar decisiones en materia de gestión de recursos humanos (política retributiva, de selección...). A24
B7 Habilidades en las relaciones interpersonales. B7
A27 Asesoramiento a organizaciones sindicales y empresariales, y a sus afiliados A27
A28 Elaborar, desarrollar y evaluar planes de formación ocupacional y continua en el ámbito reglado y no reglado. A28
A33 Comprender el carácter dinámico y cambiante de las relaciones laborales en el ámbito nacional e internacional. A33
A35 Análisis crítico de las decisiones emanadas de los agentes que participan en las relaciones laborales. A35
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma. C1
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad. C8
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida. C3
B1 Resolución de problemas. B1
B3 Capacidad de organización y planificación. B3
B5 Toma de decisiones. B5
B10 Reconocimiento a la diversidad y la multiculturalidad. B10

Contents
Topic Sub-topic
I. INTRODUCCIÓN. ¿QUÉ E O COMPORTAMIENTO ORGANIZACIONAL?.

1.Organizacións e Psicoloxía das organizacións
2.Niveis de análisis das organizacións
3.Modelo do Comportamento Organizacional
4. As organizaciones nas sociedades actuais.
2. SOCIALIZACIÓN Y RESOCIALIZACIÓN ORGANIZACIONAL 1. Concepto de Socialización laboral e socialización organizacional.
2. Etapas da socialización organizacional
3. Contenidos e resultados da socialización.
4. O contrato psicolóxico
5. Os axentes da socialización
6. Tácticas de socialización.
3. INFLUENCIA DOS GRUPOS NAS ORGANIZACIÓNS 1. O concepto de grupo
2. Grupos e equipos
3. Modelo integral de formación e desarrollo de grupos.
4. As relaciones entre os grupos
5. Efectividade do grupo
6. Toma de decisións no grupo
4. LIDERAZGO E CULTURA ORGANIZACIONAL 1. Concepto de liderazgo
2. Liderazgo: tipos e influencia no grupo e na organización.
3. Dirección e liderazgo.
4. Novos enfoques sobre o liderazgo.
5. Concepto, características e funcións da cultura organizacional.
6. Etapas y cultura organizacional positiva.
7. A diversidade cultural nas organizacións.
5. INNOVACIÓN, CAMBIO E DESENROLO NAS ORGANIZACIÓNS 1. Concepto e tipos de cambio.
2. Proceso de cambio e variables relacionadas.
3. O cambio dende a perspectiva do Desenrolo Organizacional.
4. Influencia das novas tecnoloxía na dinámica organizacional
6. COMUNICACIÓN ORGANIZACIONAL 1. Componentes do proceso de comunicación.
2. Tipos de comunicación: verbal y no verbal.
3. Redes grupales de comunicación en las organizaciones
4. Comunicación interna, externa e corporativa
5. Roles y estilos de comunicación

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Case study A20 A21 A23 A28 A31 A35 B2 B7 B8 B9 B12 B13 B15 C1 8 19 27
Mixed objective/subjective test A8 A13 B1 B2 B5 1 0 1
Supervised projects A14 A33 A34 B3 B4 11 25 36
Guest lecture / keynote speech A3 A4 A15 A16 A24 A27 A32 B6 B10 B14 B16 C3 C4 C6 C7 C8 22 60 82
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Case study Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Mixed objective/subjective test Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Supervised projects Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.

Personalized attention
Methodologies
Case study
Supervised projects
Description
Estudo de casos. Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.

Traballos tutelados: Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.

O profesor prestará una atención personalizada para resolver as dúbidas que lle xurdan ao alumno nas horas de tutoría establecidas.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Case study A20 A21 A23 A28 A31 A35 B2 B7 B8 B9 B12 B13 B15 C1 Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.

Se non se asiste a clase o día que se realice a práctica correspondente, debidamente justificada, o alumno poderá entregarla como máximo a semana siguiente
20
Mixed objective/subjective test A8 A13 B1 B2 B5 Para evaluar o grado de adquisición dos contidos da asignatura por parte dos alumnos, realizarase unha proba mixta que constará de dos partes:

- A: Test entre 20 y 25 preguntas, con 3 ó 4 alternativas de resposta, das que unha é correcta.
Las respuestas incorrectas penalizarán.

- B: Se contestarán a 4 preguntas cortas, a elegir entre 6 preguntas.

O tempo máximo para a realización da proba será de 90 minutos.

O idioma no que se farán as probas de avaliación será en castelán, o alumnado poderá solicitar, con unha semana de antelación, a realización da proba noutro idioma oficial de UDC.

"A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria.

La prueba se celebrará o día sinalado pola Xunta da Facultade.
50
Guest lecture / keynote speech A3 A4 A15 A16 A24 A27 A32 B6 B10 B14 B16 C3 C4 C6 C7 C8 Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.

Valoración obxetiva da asistencia nun 80% e participación activa dos alumnos nas sesión presenciais.
10
Supervised projects A14 A33 A34 B3 B4 Realización dun traballo relacionado con a materia e presentación oral del mesmo. 20
 
Assessment comments

CONVOCATORIA ORDINARIA (1ª OPORTUNIDADE)

A nota final será a suma de todas as metodoloxías anteriormente indicadas. Será necesario aprobar a parte do exame teórico para poder superar a materia (2´5 sobre 5), a partir dese aprobado sumaráselle as actividades realizadas na parte interactiva.
Todos os estudantes teñen que ter entregadas todas as actividades, antes del exame, para así poder ser avaliados.

CONVOCATORIA EXTRAORDINARIA (2ª OPORTUNIDADE)

A nota da parte interactiva de Xuño gardarase para a convocatoria de Xullo.

Aquelas persoas que non aprobasen na convocatoria de xuño poderán gardar  a nota das outras metodoloxías para a portunidade de xullo, sempre e cando teñan dita parte superada. Se considerará superada cando se acade, a lo menos a metade da nota máxima para dita parte

Aquelas persoas que non se presentasen  ou non superasen ás metodoloxías:  estudo de casos, sesión maxistral e traballos tutelados deberán realizar unha única proba que computará o 100% da nota, pudendo consistir dita proba en preguntas tipo test, preguntas curtas e/o casos prácticos. A cualificación de Non Presentado outorgarase no caso de que non se presente á proba mixta.

En segundas e sucesivas matrículas no computarán as cualificacións da parte interactiva dos cursos anteriores.

Implicacións do plaxio:

 Cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

NON ASISTENCIA A CLASE/MATRÍCULA PARCIAL

-Para aqueles alumnos que por causas xustificadas non poidan asistir regularmente a clase, o alumno terá a posibilidade de presentarse exclusivamente á proba mixta final, nas datas sinaladas pola Xunta do Centro. A valoración neste caso da proba final será de 10 puntos. O alumno terase que poñer en contacto co profesor responsable da asignatura ao principio do cuadrimestre.

- Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia: o alumno debe comunicalo obligatoriamente ao profesor responsable da materia ao comezo do curso. O alumno terá a posibilidade de presentarse exclusivamente á proba mixta final escrita, nas datas sinaladas pola Xunta de Facultade. A valoración neste caso da proba final será de 10 puntos.

-Oportunidade adiantada de avaliación: O alumnado que se atope nos supostos recollidos na normativa de xestión académica da UDC dispondrá desta opción para superar a materia mediante unha proba escrita de características similares á recollida no proceso de avaliación. A valoración neste caso da proba final será de 10 puntos.


-A cualificación de matrícula de honra, de darse o caso de que haxa máis alumnos/as con esa cualificación que matrículas se poidan outorgar pola cota oficial establecida,  convocaráselles para a realización dunha proba específica de desempate, proba que consistirá nun novo exame de características similares ás da proba mixta, exame que se fixará en data e hora de acordo co os interesados/as. En caso de non existir ningún alumno/a con cualificación de 10, todo o alumnado que obteña unha cualificación media superior a 9.0 requisito básico para optar á matrícula de honra, poderá optar a matrícula de honor despois de solicitalo ao profesor e mediante a superación da proeba anteriormente descrita. No caso de que non existan solicitudes expresas de opción a matrícula, o profesor se reserva a potestade de outorgarlas naqueles casos que, cumprindo o requisito mínimo, puidesen ser merecedores da matrícula pola aptitude e actitude mostradas durante o desenvolvemento da materia. 

Sources of information
Basic Martínez, J. (2018). Así es la nueva comunicación. Nuevos riesgos para la reputación de las organizaciones . Sevilla: Punto Rojo Libros, S.L.
Stephen P. Robbins y Timothy A. Judge (2017). Comportamiento Organizacional. New Jersey: Pearson
Timothy A. Judge, Stephen P. Robbins. (2015). Comportamiento Organizacional. Reading: Addison-Wesley
Romero González, R. (2011). Comportamiento Organizacional: Nuevos retos. Méjico: Miguel Ángel Pórrua Grupo Editorial
Gregorio Escalera Izquierdo (2012). Comportamiento Organizativo y Recursos Humanos. Madrid: Ediciones Académicas
Arévalo Martínez, R. (2019). Comunicación integral para las organizaciones:liderazgo y creación de valor . Salamanca:Comunicación social ediciones y publicaciones
Guizar, R. (2013). Desarrollo Organizacional: principios y aplicaciones. México: McGraw Hill
Figueroa González, E.G., García Alvarado, M.A. y García Bruzon, Y. (2020). Gestión de las organizaciones: Nuevos enfoques y aplicaciones. México: UJED
Gil-Rodríguez, F. y Alcover, C. (2008). Introducción a la Psicología de las Organizaciones. Madrid: Alianza Editorial
Calderón Mafud, J.L. (2020). Liderazgo saludable: Socialización y salud mental positiva en el trabajo. México: Editorial Pienso
Manuel Dasi, F. y Martínez-Vilanova, R. (2018). Los cien errores en la comunicación personal. Madrid: Esic Editorial
Salanova Soria, M. (2019). Organizaciones saludables. Madrid: Aranzadi
Garcés-Uribe, O.L. (2020). Organizaciones. Aproximaciones teóricas desde los estudios organizacionales. Medellín: EAFIT
Martínez-Tur, V. y Ramos López, J. (2015). Psicología de las Organizaciones. Madrid: Síntesis
Vega Rodríguez, M.T. y Garrido Martín, E. (2013). Psicología de las Organizaciones. Salamanca: Amaru Ediciones
Polo Vargas, J.D., Madrid Contrera, J.D., Muñoz Álvis, A. y Millán de Lange, A.C. (2022). Psicología Organizacional y del trabajo. Miradas actuales. Barranquilla: Universidad del Norte

Complementary Newstrom, J. (2011). Comportamiento humano en el trabajo.. México: McGrawHill
Yukl. G. (2007). Liderago en las organizaciones. Madrid: Pearson Prentice Hall
Yukl, G. (2008). Liderazgo en las organizaciones. . Madrid. Pearson Prentice – Hall.
Palací, F. J., Osca, A., Moriano, J. A., Lisbona, A. (2016). Nuevas Perspectivas en Psicología de las Organizaciones.. Madrid: Sanz y Torres
Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., Donnelly, J. H. y Konopaske R. (2011). Organizaciones: comportamiento, estructura, procesos.. México: McGraw Hill.
Sánchez, J. C. (2002). Psicología de los grupos. . Madrid: Mc Graw-Hill.
Spector, P. (2010). Psicología Industrial y Organizacional. Investigación y práctica. México: Manual Moderno
Gil Rodríguez, F. y Alcover, C. M. (2004). Técnicas grupales en contextos organizacionales. . Madrid: Pirámide.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Occupational Psychology/760G01004

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus
Human Resources Management II/760G01016
Negotiation Techniques /760G01029
Strategic Management/760G01030
Business Communication Skills and Techniques/760G01039
Human Resources Management I /760G01015

Other comments

Recoméndase que os alumnos leven a materia ao día, tanto no que se refire ás clases expositivas como ás interactivas (prácticas). 

Convén a asistencia ás aulas, a realización de todas as actividades que se planifiquen nestas e a participación nos actos tanto académicos como non académicos, organizados polo docente que imparte a materia como pola propia Facultade de Ciencias do Traballo, sen prexuízo da asistencia a actos organizados por outras institucións. 

En aras a contribuír cun medio ambiente responsable, desde esta materia pretendese contribuír, non utilizando máis que o papel imprescindible, no caso de los exámenes e algúns traballos de importancia, todo o demais realizarase por medios telemáticos. Los alumnos adquirirán habilidades para la vida y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables.  A materia impartirase baixo un ángulo de xénero, para que o alumno estea sensibilizado coa igualdade

"-Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)
-Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
-Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas."



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.