Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Economía Española Código 760G01025
Titulación
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Ferrol)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Economía
Coordinación
Sanchez Quinza-Torroja, Juan Manuel
 Correo electrónico
j.quinza-torroja@udc.es
Profesorado
Fernandez Redondo, Marta
Sanchez Quinza-Torroja, Juan Manuel
 Correo electrónico
marta.fredondo@udc.es
j.quinza-torroja@udc.es
Web
Descrición xeral A materia presenta, desde unha perspectiva estrutural, os trazos básicos da economía española, con especial referencia aos aspectos sectoriais, xeográficos e institucionais.

Competencias do título
Código Competencias do título
A6 Economía e mercado de traballo.
A13 Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas.
A18 Interpretar datos e indicadores socioeconómicos.
A19 Identificar as fontes de información económica e o seu contido.
A29 Elaborar, implementar e avaliar estratexias territoriais de promoción socioeconómica e inserción laboral.
A31 Aplicar os coñecementos á práctica.
A35 Análise crítico das decisións emanadas dos axentes que participan nas relacións laborais.
B1 Resolución de problemas.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B4 Capacidade de xestión da información.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
B10 Recoñecemento á diversidade e á multiculturalidade.
B11 Traballo en ámbitos internacionais.
B12 Motivación para a calidade.
B13 Adaptación a novas situacións.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B15 Creatividade.
B17 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
B19 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B20 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B21 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar, describir e analizar con rigor a realidade socioeconómica española, os seus principais aspectos estruturais, as súas fortalezas e as súas debilidades. A6
A18
 B2
B4
B8
B20
B21
Interesarse e reflexionar de modo crítico pola situación da economía española, as súas causas, consecuencias e alternativas. A6
A18
A35
 B2
B4
B8
B10
B13
B14
B15
B19
B20
B21
 C4
C6
Coñecer o contido e empregar as fontes de información económica relevantes sobre a economía española. A6
A19
A31
 B2
B4
B20
 C1
C3
C5
C6
C7
Coñecer, saber interpretar e empregar as fontes de información estatística e os indicadores macroeconómicos relativos á economía española A6
A18
A31
 B1
B2
B4
B8
B14
B20
 C1
C3
C6
Transmitir e comunicarse con fluidez, tanto de forma oral como escrita, nun contorno profesional económico, usando a terminoloxía científica e técnica adecuada. A6
A13
A31
 B19
B21
 C1
C3
C8
Comprender e realizar informes e diagnósticos sobre a situación da economía española. A6
A13
A19
A29
A31
 B1
B2
B4
B8
B9
B12
B15
B19
B20
B21
 C1
C3
C8
Enmarcar a economía española nas dimensións das economías mundial e europea, coñecendo as relacións daquela con estas. A6
 B10
B11
B17

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1: OS FACTORES PRODUCTIVOS 1) O territorio español e os seus recursos naturais
2) Evolución demográfica e movementos migratorios en España
3) Capital físico, capital humano e capital tecnolóxico da economía española
TEMA 2: O PIB. 1) Concepto das principais macromagnitudes
2) Análise sectorial da oferta
3) Análise desde a óptica da demanda
4) Fases da economía española dende 1975 ata a actualidade
TEMA 3: A DISTRIBUCIÓN DA RENDA. 1) A distribución factorial da renda
2) Distribución persoal da renda e desigualdades sociais
3) A distribución espacial o xeográfica
TEMA 4: ANÁLISIS SECTORIAL DA ECONOMÍA ESPAÑOLA. 1) Ámbito e características do sector primario. A PAC
2) Ámbito e características do sector secundario
3) Ámbito e características do sector terciario
TEMA 5: O MERCADO DE TRABALLO. 1) Enfoques teóricos sobre o mercado de traballo
2) A poboación española e a actividade económica
3) Emprego e desemprego: etapas e factores explicativos
4) A política de emprego e as reformas do mercado laboral
TEMA 6: O SECTOR EXTERIOR. 1) A balanza de pagamentos: concepto e estructura
2) As operacións por conta corrente
3) As operacións por conta de capital e financeira

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A6 2 0 2
Sesión maxistral A6 A18 A19 A35 B4 B10 B11 B12 B17 C3 C4 C5 C6 C7 C8 30 30 60
Proba de resposta múltiple A6 A13 A18 A19 A29 A31 B1 B2 B4 B8 B9 B11 B13 B14 B15 B19 B20 B21 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 4 30 34
Proba oral A6 A13 B4 C1 C3 3 5 8
Proba mixta A6 A13 A18 A31 B1 B2 B4 B8 B19 B20 C1 2 40 42
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais O profesor presentará a materia ao estudante e, se fose ocaso, avaliará os seus coñecementos previos
Sesión maxistral O profesor explicará contidos básicos da materia mediante exposicións orais complementadas con medios audiovisuais e preguntas dirixidas aos estudantes, ca finalidade de transmitir coñecementos e orientar a aprendizaxe.
Proba de resposta múltiple Haberá 2 probas tipo test constituidas por varias respostas das que só unha será verdadeira relativas á materia explicada nas clases maxistrais. As contestacións erróneas será penalizadas. Terán unha puntuación do 15% cada unha.
Proba oral Presentación de una noticia de actualidad económica: No contará para aprobar a asignatura o aprobado obtendrase coa proba mixta e as probas de resposta múltiple. A nota añaidrase aos alumnos que aproben a materia co anterior criterio. Terá una puntuación dun 10%. Para que se evalua esta proba o alumno non poderá faltar a mais dun 10% das clases de forma inxustificada.
Proba mixta Proba escrita sobre os coñecementos teóricos e prácticos adquiridos sobre a economía española. Trátase dos exames oficiais da materia, durante os períodos de exames. Avaliarase o coñecemento dos contidos teóricos e prácticos da materia. Poderá haber preguntas de resposta breve, de resposta múltiple, prácticas etc. A puntuación será dun 70% da nota final.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
O estudante pode recibir atención personalizada para resolver as suas dúbidas sobre a materia, principalmente nas tutorías a través do correo electrónico, Moodle ou Teams en encontros virtuais programados previamente.

Para os estudantes con reconocemento de dedicación a tempo parcial e exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de tutorías compatible coa sua dedicación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A6 A13 A18 A31 B1 B2 B4 B8 B19 B20 C1 Unha ao final do curso. Realizarase en período de exames. Valorarase o coñecemento dos contidos da materia. 70
Proba de resposta múltiple A6 A13 A18 A19 A29 A31 B1 B2 B4 B8 B9 B11 B13 B14 B15 B19 B20 B21 C1 C3 C4 C5 C6 C7 C8 2 ao longo do curso, sobre a materia programada. Valorarase en gran medida o esforzo persoal e a aprendizaxe continua. 20
Proba oral A6 A13 B4 C1 C3 Presentación dunha noticia de economia de actualidade: No contará para aprobar a asignatura o aprobado obtendrase coa proba mixta e as probas de resposta múltiple. A nota añaidrase aos alumnos que aproben a materia co anterior criterio. Terá una puntuación dun 10%. Para que se evalua esta proba o alumno non poderá faltar a mais dun 10% das clases de forma inxustificada. 10
 
Observacións avaliación

1.     NORMATIVA
DE AVALIACIÓN: 

1.     Condicións
de avaliación: Está prohibido acceder ao aula do exame con calquera dispositivo
que permita a comunicación con o exterior e almacenamento de información. 

 2.     Identificación
do estudante: O estudante ha de acreditar a súa personalidade dacordo coa
normativa vixente. 

2.     TIPOS DE
CALIFICACIÓN:  

1.     Calificación de
no presentado: Corresponde ao alumno, cando so participe en actividades
de avaliación que tengan unha ponderación inferior ao 20% sobre a calificación
final, coa independencia da calificación alcanzada. 

 2.     Estudantes
con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de
exención de asistencia: Os estudantes con recoñecemento de dedicación a tempo
parcial, aínda que estén exentos de asistencia, serán evaluados cos mesmos
criterios que os alumnos a tempo completo. 

3.     OPORTUNIDADES
DE AVALIACIÓN:  

 1.     Primeira
oportunidade: aplicaranse os criterios de avaliación anteriormente
indicados nesta sección.  

2.     Segunda
oportunidade: Os criterios de avaliación son os mesmos para todas as
oportunidades de avaliación.  



























3. Convocatoria adiantada: As condicións de avaliación da
oportunidade adiantada (art. 19 das Normas de Avaliación, Revisión
e Reclamacións das Cualificacións dos Estudos de
Grao e Mestrado Universitario) serán específicas para esta
oportunidade. Esta será evaluada por medio dunha proba mixta que supondrá 100 %
da calificación final.

A realizacion fraudulenta das probas e actividades de evaluación implicara directamente a calificacion de suspenso (0) na materia corresoonde, invalidando asi calquera cafificacion obtida na actividade de evaluacion de cara a convocatoria extraordinaria.

Fontes de información
Bibliografía básica

García Delgado, J. L. y Myro, R. (dirs.) (2021) (16º edición): Lecciones de economía española, 13ª edición, Civitas, Madrid.

García de la Cruz, J. M. (coord.) y Ruesga, S. (dir.) (2014): Economía española: estructura y regulación, 2ª edición, Thomson, Madrid.

González Moreno, M. (dir.); Martínez, F.; García, M. M.; Melchor, E.; Genaro, D. y Camacho, J. A. (2013): Temas de economía española, 5ª edición, Tirant Lo Blanch, Valencia.

Navarro, V.; Torres, J. y Garzón, A. (2011):  Hay alternativas: propuestas para crear empleo y bienestar social en España, Sequitur, Madrid. Disponible en http://www.vnavarro.org/wp-content/uploads/2011/10/hayalternativas.pdf

Rallo, A.; Guzmán, J. y Santos, F. J. (coords.) (2001):Curso de estructura económica española, Pirámide, Madrid.
Bibliografía complementaria

Informes y fuentes estadísticas de la economía española:

Anuario Estadístico (anual); EUROSTAT, Luxemburgo.

Anuario estadístico (varios años); Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Madrid.

Anuario estadístico de España (anual); INE, Madrid.

Balanza de pagos de España (anual); Banco de España, Madrid.

Comercio exterior: Anuario estadístico (anual); Eurostat, Luxemburgo.

Contabilidad Nacional de España (anual); INE, Madrid.

Contabilidad Regional de España (anual); INE, Madrid.

Cuentas de las Administraciones Públicas (anual); Ministerio de Hacienda, Madrid.

Cuentas financieras de la economía española (anual); Banco de España, Madrid.

El estado de la pobreza. Informe 2021. EAPN

El stock de capital en España y su distribución territorial (varios años), Fundación BBVA, Bilbao.

Encuesta de Población Activa (trimestral); INE, Madrid.

Encuesta de salarios en la industria y los servicios (trimestral); INE, Madrid.

Encuesta industrial (anual); INE, Madrid.

Encuesta sobre la innovación tecnológica en las empresas (varios años); INE, Madrid.

Estadísticas del Comercio Exterior de España (mensual); AEAT, Madrid.

European Economy (trimestral); Comisión Europea, Bruselas.

Indicadores económicos (mensual); INE, Madrid.

Informe Anual (anual); Banco de España, Madrid.

Informe económico (anual); Fundación BBVA, Bilbao.

Informe mensual (mensual); La Caixa, Barcelona.

Informe sobre la pobreza en España 2022. Fundación FOESSA-Cáritas

Memoria sobre la situación socioeconómica y laboral de España (anual); CES, Madrid.

Renta nacional de España y su distribución provincial (bianual); Fundación BBVA, Bilbao.

Síntesis de Indicadores Económicos (mensual); DGPC del Ministerio de Economía.

Tabla Input-Output de la economía española (varios años); INE, Madrid.

Sitios web de organismos e instituciones de la economía española:

Banco de España: http://www.bde.es

BCE: Banco Central Europeo: http://www.ecb.int

CES: Consejo Económico y Social: http://www.ces.es

DAIE: Departamento de Aduanas e Impuestos Especiales: http://www.aeat.es

Eurostat: http://www.europa.eu.int/en/comm/eurostat/serven/home.htm

Fundación BBVA: http://www.bbva.es

INE: Instituto Nacional de Estadística: http://www.ine.es

Ministerio de Economía: http://www.mineco.es

Ministerio de Hacienda: http://www.minhac.es

Servicio de Estudios de La Caixa: http://www.lacaixa.es

Unión Europea:http://www.europa.eu.int

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Introdución á Economía/760G01002
Economía e Empresa/760G01007
Estatística Descritiva/760G01018

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

É importante a lectura de prensa e revistas económicas. Porase ao dispor do/a estudante materiais varios na fotocopiadora e/ou en Moodle.

Recomendacións Sostenibilidade Medio Ambiente, Persoa e Igualdade de Xénero:

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación saudable e sustentable ambiental e social” do "Plan de Acción Green Campus Ferrol":

 

1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, de se realizar en papel:

 - Non se empregarán plásticos.

 - Realizaranse impresións a dobre cara.

 - Empregarase papel reciclado.

 - Evitarase a impresión de borradores.

2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural

3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais

 4.- Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…)

 5.- Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade

 6. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas

 7. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías