Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Estrutura Social Código 760G01037
Titulación
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Ferrol)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Gomis Rodriguez, Alfonso
Correo electrónico
alfonso.gomis@udc.es
Profesorado
Gomis Rodriguez, Alfonso
Correo electrónico
alfonso.gomis@udc.es
Web
Descrición xeral Coñecer a estrutura social das sociedades contemporáneas así como os procesos de cambio social, con especial referencia aos casos de España e Galicia

Competencias do título
Código Competencias do título
A18 Interpretar datos e indicadores socioeconómicos.
A25 Aplicar as distintas técnicas de avaliación e auditoría sociolaboral.
A26 Aplicar técnicas cuantitativas e cualitativas de investigación social ao ámbito laboral.
A27 Asesoramento a organizacións sindicais e empresariais, e aos seus afiliados.
A31 Aplicar os coñecementos á práctica.
A32 Comprender a relación entre procesos sociais e a dinámica das relacións laborais.
A35 Análise crítico das decisións emanadas dos axentes que participan nas relacións laborais.
B1 Resolución de problemas.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B3 Capacidade de organización e planificación.
B4 Capacidade de xestión da información.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
B10 Recoñecemento á diversidade e á multiculturalidade.
B11 Traballo en ámbitos internacionais.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B15 Creatividade.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer a estrutura social das sociedades contemporáneas así como os procesos de cambio social, con especial referencia aos casos de España y Galicia A18
A25
A26
A27
A31
A32
A35
B1
B2
B3
B4
B8
B9
B10
B11
B14
B15
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. A Socioloxía como ciencia 1.1. Principais perspectivas teóricas
1.2. Consideracións xerais básicas
2. Cultura e socialización
2.1. Proceso de socialización
2.2. Rol e status
2.3 Conduta e desviación social
3. A estrutura demográfica e os procesos migratorios 3.1. Teorías demográficas
3.2. Natalidade e mortalidade
3.3. Estrutura por sexo e idade
3.4. O saldo migratorio
3.5. Crecemento vexetativo e crecemento real
3.6. A poboación galega e española
3.7. A inmigración nos casos galego e español
4. Grupos e organizacións sociais 4.1. Tipoloxías de grupos
4.2. Estrutura formal e informal nas organizacións
4.3. Líderes e estilos de liderazgo
5. As institucións sociais básicas 5.1. Conceptos
5.2. Funcións da familia, da educación, da economía, da relixión e da institución gubernamental ou do Estado
5.3. Análise crítica
6. A familia 6.1. Análises teóricas sobre a familia
6.2. Tendencias actuais das familias e fogares
6.3. A familia en España e en Galicia
6.4. Análise sobre os maiores
6.5. Reflexións sobre os xoves
7. Estratificación social, movilidade e exclusión 7.1. Sistemas básicos de estratificación social
7.2. Teorías sobre a estratificación nas sociedades modernas
7.3. O estudo do sistema de clases. Métodos e conciencia de clase
7.4. A movilidade social
7.5. Pobreza e exclusión social. Os casos español e galego
8. Cambio social e movimientos sociais 8.1. O cambio social
8.2. Factores do cambio social
8.3. Axentes do cambio social: elites, movementos sociais e grupos de presión
8.4. O Terceiro Sector
8.5. A globalización

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A32 A35 B10 C6 28 0 28
Proba obxectiva B2 B8 B14 2 60 62
Lecturas A18 A26 B2 B4 B8 B14 C1 C3 C4 C7 C8 0 24 24
Traballos tutelados A18 A25 A26 A35 B2 B3 B4 B9 B11 C3 C6 C7 C8 0 20 20
Discusión dirixida A27 A31 B1 B3 B15 12 0 12
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral do profesor dos contidos da materia
Proba obxectiva Examen oral ou escrito dos comtidos vistos na clase, con preguntas ou comentarios de texto
Lecturas Lectura dunha serie de textos, artigos ou capítulos de libros, ou búsqueda de información en internet, que se comentarán na discusión dirixida. Os alumnos deberán presentar catro breves comentarios sobre estes temas, segundo as indicacións do profesor
Traballos tutelados Estudo dalgunha cuestión relacionada co programa da materia, de forma detallada a partires do emprego da bibliografía
Discusión dirixida Comentario en clase por parte dos alumnos, baixo a dirección do profesor, dalgúns dos textos recomendados como lecturas

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Discusión dirixida
Lecturas
Descrición
Farase para os traballos tutelados, orientando a cada alumno sobre o traballo que pode facer, cómo facelo e fontes de información a empregar. Tamén se usará para a discusión dirixida e para o que os alumnos necesiten no referente ás lecturas.
De haber alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia contactará co profesor a principio de curso para aclarar a metodoloxía a seguir, que de forma xeral se indica no apartado de "avaliación".

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A18 A25 A26 A35 B2 B3 B4 B9 B11 C3 C6 C7 C8 Traballo de profundización nun tema relacionado coa materia. Entregarase con anterioridade á data de realización do exame. 20
Proba obxectiva B2 B8 B14 Exame escrito, con preguntas de resposta media/longa 30
Lecturas A18 A26 B2 B4 B8 B14 C1 C3 C4 C7 C8 Lectura de textos, e discusión dirixida relacionada con esas lecturas ou búsqueda de información, e os comentarios que os alumnos deben realizar. Os catro comentarios obrigatorios entregaranse antes da data do exame. 50
 
Observacións avaliación

As notas que superen o aprobado en calquera dos apartados (proba obxectiva, lecturas e/ou traballos tutelados) na convocatoria ordinaria gardaranse para a convocatoria de xullo.

Aqueles alumnos que teñan semipresencialidade ou algún tipo de excepcionalidade para vir a clase, que falen co pofesor a comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .

- Lucas Marín, A. (2006): Estructura social, Pearson-Prentice Hall, Madrid.

- Giddens, Anthony (2010): Sociología, Alianza Editorial, Madrid, 6ª ed.

- Macionis, John J. y Plummer, Ken (2007): Sociología, Pearson-Prentice Hall, 3ª ed.

Bibliografía complementaria

- Apple, Michael W. (1987): Educación y poder, Paidós M.E.C., Barcelona.

- Benedicto, Jorge e Morán, Mª Luz (1995): Sociedad y política. Temas de sociología política, Alianza, Madrid.

- Bourdieu, Pierre y Passeron, Jean-Claude (2009): Los herederos. Los estudiantes y la cultura, Siglo XXI Editores Argentina, Buenos Aires, 2ª ed.

- Castells, Manuel (2005): La era de la información. Vol. 1: La sociedad red, Alianza,Madrid, 3ª ed.

- Collins, Randall (1989): La sociedad credencialista: sociología histórica de la educación y de la estratificación, Akal, Madrid.

- Dowse, Robert E. y Hughes, John A. (1999) : Sociología política, Alianza, Madrid.

- Finkel, Lucila (1996): La organización social del trabajo, Pirámide, Madrid.

- Fundación FOESSA (2008): VI Informe FOESSA sobre exclusión y desarrollo social en España 2008, Fundación FOESSA-Cáritas Española, Madrid.

- Giddens, Anthony (2000): Un mundo desbocado: los efectos de la globalización en nuestras vidas, Taurus, Madrid.

- González Avión, S. (1999): Abrente incerto. Pobreza, dereitos humanos e desenvolvemento na Galicia de hoxe, Sotelo Blanco, Santiago.

- Juárez, Miguel, dir. (1994): V Informe Sociológico sobre la situación social en España. Sociedad para todos en el año 2000, Fundación FOESSA (Fomento de Estudios Sociales y de Sociología Aplicada), Madrid, 2 tt.

- Kerbo, Harold R. (2003): Estratificación social y desigualdad: el conflicto de clases en perspectiva histórica, comparada y global, McGraw Hill, Madrid, 5ª ed.

- Kienzler, Klaus (2000): El fundamentalismo religioso, Alianza, Madrid.

- Laraña, Enrique (1999): La construcción de los movimientos sociales, Alianza, Madrid.

- Miguel, Jesús M. de (1998): Estructura y cambio social en España, Alianza, Madrid.

- Mouzelis, Nicos P. (1991): Organización y burocracia. Un análisis de las teorías modernas sobre organizaciones sociales, Península, Barcelona, 3ª ed.

- Puyol Antolín, R. (1998): La población española, Síntesis, Madrid.

- Rex, John (1985): El conflicto social. Un análisis conceptual y teórico, Siglo XXI, Madrid.

- Ritzer, George (1996): La McDonalización de la sociedad. Un análisis de la racionalización en la vida cotidiana, Ariel, Barcelona.

- Smelser, Neil J. e Warner, R. Stephen (1982): Teoría sociológica. Análisis histórico y formal , Espasa-Calpe, Madrid.

- Stiglitz, Joseph E. (2002): El malestar en la globalización, Taurus, Madrid.

- Sztompka, Piotr (1996): Sociología del cambio social, Alianza, Madrid.

- Taylor, I.; Walton, P. e Young, J. (1977): La nueva criminología. Contribución a una teoría social de la conducta desviada, Amorrortu, Buenos Aires.

- Tezanos, José Félix (2001): La sociedad dividida. Estructuras de clases y desigualdades en las sociedades tecnológicas, Biblioteca Nueva, Madrid.

- Turner, Bryan (1988): La religión y la teoría social. Una perspectiva materialista, FCE, México.

- Vallin, Jacques (1995): La población mundial, Alianza, Madrid.

- VV.AA. (2005): Transformación demográfica: Raíces y consecuencias, PAPELES DE ECONOMÍA ESPAÑOLA, n.º 104, Fundación de las Cajas de Ahorros, Madrid, 2005.

- Weeks, John R. (1984): Sociología de la población. Introducción a los conceptos y cuestiones básicas, Alianza, Madrid.

- Wilkinson, Richard y Pickett, Kate (2009): Desigualdad. Un análisis de la (in)felicidad colectiva, Turner, Madrid.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Considérase que esta materia pode resultar moi aproveitable para a realización do Traballo Fin de Grao, e incluso para futuros traballos dalgún máster relacionado coas ciencias sociais e as ciencias do traballo.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías