Identifying Data 2019/20
Subject (*) Environmental Management Code 760G01038
Study programme
Grao en Relacións Laborais e Recursos Humanos (Ferrol)
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
 Third Optional 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Economía
Coordinador
Lopez Fernandez, Jose Luis
 E-mail
j.lopez@udc.es
Lecturers
Lopez Fernandez, Jose Luis
 E-mail
j.lopez@udc.es
Web
General description

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 Saúde laboral e prevención de riscos laborais.
A7 Auditoría Sociolaboral.
A13 Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas.
A14 Seleccionar e xestionar información e documentación laboral.
A15 Dirixir grupos de persoas.
A18 Interpretar datos e indicadores socioeconómicos.
A19 Identificar as fontes de información económica e o seu contido.
A31 Aplicar os coñecementos á práctica.
B2 Capacidade de análise e síntese.
B3 Capacidade de organización e planificación.
B4 Capacidade de xestión da información.
B5 Toma de decisións.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B8 Razoamento crítico.
B9 Traballo en equipos.
B10 Recoñecemento á diversidade e á multiculturalidade.
B12 Motivación para a calidade.
B13 Adaptación a novas situacións.
B14 Aprendizaxe autónomo.
B15 Creatividade.
B16 Liderado.
B17 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
A3 Saúde laboral e prevención de riscos laborais. A3
A31
 C1
C3
A7 Auditoría sociolaboral A7
A13 Transmitir e comunicarse por escrito e oralmente usando a terminoloxía e as técnicas adecuadas. A13
A14 Seleccionar e xestionar información e documentación laboral A14
A15 Dirixir grupos de persoas A15
A18 Interpretar datos e indicadores socioeconómicos. A18
A19 Identificar as fontes de información económica e o seu contido. A19
B2 Capacidade de análise e síntese. B2
B3 Capacidade de organización e planificación. B3
B4 Capacidade de xestión da información. B4
B5 Toma de decisions B5
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. B6
B8 Razoamento crítico. B8
B9 Traballo en equipo. B9
B10 Recoñecemento á diversidade e á multiculturalidade. B10
B12 Motivación para a calidade. B12
B13 Adaptación a novas situacións. B13
B14 Aprendizaxe autónomo. B14
B15 Creatividade B15
B16 Liderazgo B16
B17 Sensibilidade cara a temas medioambientais. B17
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. C4
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. C6
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. C7
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. C8

Contents
Topic Sub-topic
1.- Os problemas ambientais. 1.1. Principais problemas ambientais.
1.2. Clasifiación dos problemas ambientais.
1.3. A evolución dos problemas ambientais.
1.4 Os principais problemas ambientais en España.
2.- O problema desde un punto de vista económico. 2.1. Mercado e satisfación de necesidades.
2.2. Biosfera e mercado.
2.3. Racionalidade económica e degradación ambiental.
2.4. O nivel de contaminación óptimo.
3.- O valor do medio ambiente. 3.1. A ética e o orixen do valor do medio ambiente.
3.2. Valor e equidade.
3.3. O valor económico total.
3.4. O mercado como mecanismo de valoración.
4.- Métodos de valoración da calidade ambiental.
4.1. Métodos de valoración da calidade ambiental: métodos directos, métodos indirectos, limitacións dos métodos.
5.- Indicadores Ambientais.
5.1. Indicadores ambientais.
5.2. Capital natural, ahorro xenuino e riqueza.
5.3. A pegada ecolóxica.
6.- Política Ambiental.
6.1. Política económica e política ambiental.
6.2. Política ambiental: tipoloxía.
6.3. A Axencia ambiental e o problema da información.
6.4. A normativa ambiental: ventaxas e inconvintes.
6.5. Impostos ambientais, subsidios ambientais, permisos de emisión negociables.
7.- Empresa e medio ambiente. 7.1. A resposta da empresa ante a variable ambiental.
7.2. Ferramentas para a política medioambiental da empresa.
7.3. Sistemas que se centran no producto ofrecido.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Events academic / information A3 A14 A18 B2 B4 B8 B10 B14 B17 1 7 8
Workbook A3 A14 A18 A19 B2 B4 B8 B14 B17 C6 1 8 9
Student portfolio A13 A14 A18 A19 B2 B3 B4 B8 B14 B15 C1 7 15 22
Objective test A13 A14 A18 A31 B2 B8 B14 C1 C8 2 0 2
Supervised projects A13 A14 A18 A19 B2 B3 B4 B5 B9 B16 C3 4 15 19
Guest lecture / keynote speech A7 A14 A18 A19 B2 B3 B4 B6 B8 B12 30 50 80
Seminar A13 A14 A15 A18 A19 A31 B2 B4 B8 B13 C4 C7 2 5 7
 
Personalized attention 3 0 3
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Events academic / information Actividades realizadas polo estudante que implican a asistencia e/ou participación en eventos científicos, e/ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co o obxetivo de profundizar no coñecemento de temas de estudio relacionados coa materia. Estas actividades proporcionan a o estudante coñecementos e experiencias actuais que incorporan as últimas novedades referentes a un determinado ámbito de estudo
Workbook Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Student portfolio E unha carpeta ou archivador ordeao por seccions, debidamente identificadas ou etiquetadas, que conteñen os rexistros ou materiais producto das actividades de aprendizaxe realizadas polo estudante nun período de tempo, cos comentarios e calificacions asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progeso do estudante. O portafolios inclue todo o que fai o estudante, como: apuntes ou notas de clase, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenrolo, comentarios de notas, resúmes, probas escritas, etc.
Objective test Proba escrita utilizada para a evaluación do aprendizaxe coa característica distintiva de a posbilidade de determinar si as respostas dadas son ou non correctas. Constitue un instrumento de medida, elaborado rigurosamente, que permite evaluar coñecementos, capacidades, destrezas, rendimento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. E de aplicación tanto para a evaluación diagnóstica, formativa ou sumativa.
A proba obxetiva pode combinar distintos tipos de preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construir con un só tipo de estas preguntas.
Supervised projects Metodoloxía diseñada para promover o aprendizaxe autónomo dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente o aprendizaxe de como facer as cousas. Constitue unha opción baseada en que os estudantes asuman a responsabilidade do seu propio aprendizaxe. Este sistema de enseñanza basase en dous elementos básicos: o aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento dese aprendizajxe polo profesor.
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co o uso de medios audiovisuais e a introducción de preguntas dirixidas a os estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar o aprendizaxe.
A clase maxistral e tamén coñocida como conferencia, método expositivo e lección maxistral. Esta última modalidade reservase a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasions especiais, con un contido que supon unha elaboración orixinal baseada no uso casi exclusivo da palabra como vía de transmisión da información a audiencia.
Seminar Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterizase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusions as que teñen que chegar todos os componentes do seminario.

Personalized attention
Methodologies
Seminar
Guest lecture / keynote speech
Supervised projects
Workbook
Student portfolio
Events academic / information
Description
O seguimento dos traballos tutelados, da elaboración do portafolios, a presentación, exposición das lecturas e a xustificación, breve resúmo da asitencia a eventos cinetíficos e/ou divulgativos relaizaránse nas datas e horas de tutorías que acorden o profesor e os estudantes, das recollidas na guía do estudante.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A13 A14 A18 A19 B2 B3 B4 B5 B9 B16 C3 Metodoloxía diseñada para promover o aprendizaxe autónomo dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos, profesionais). Está referida prioritariamente o aprendizaxe de como facer as cousas. Constitue unha opción baseada en que os estudantes asuman a responsabilida do seu propio aprendizaxe. Este sistema de enseñanza básase en dous elementos: o aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento dese aprendizaxe polo profesor.
Elaboración, presentación e defensa dun traballo individual ou en grupo de algún tema relacionado cos contidos do programa; con anterioridad a que finalice o cuatrimestre e núnca máis tarde de quince días antes da data da proba obxetiva final da convocatoria ordinaria. 		15
Objective test A13 A14 A18 A31 B2 B8 B14 C1 C8 Proba escrita utilizada para a evaluación do aprendizaxe coa característica distintiva da posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitue un instrumento de medida, elaborado rigurosamente, que permite evaluar coñecementos, capacidades, destrezas, rendimento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. E de aplicación tanto para a evaluación diagnóstica, formativa ou sumativa.
A proba obxetiva pode combinar distintos tipos de preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construir con un só tipo de estas preguntas.
Na data aprobada na la Xunta de Facultade, realizaráse unha proba obxetiva na que o estudante terá que respostar a un cuestionario teórico-práctico (test de resposta cerrada e aberta; os erros restarán 1/2 de valor de 1 acerto) e preguntas de resposta aberta (breve explicación, resúmo, interpretación de datos, etc.) ou de ambos tipos. 		60
Workbook A3 A14 A18 A19 B2 B4 B8 B14 B17 C6 Son un conxunto de textos, documentación escrita que se recolleron, editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
O estudante deberá presentar unha breve recensión sobre alguna das lecturas recomendadas polo profesor e defendela con anterioridade a que finalice o cuatrimestre e nunca máis tarde de quince días antes da data da proba obxetiva final da convocatoria ordinaria. 		5
Student portfolio A13 A14 A18 A19 B2 B3 B4 B8 B14 B15 C1 E unha carpeta ou archivador ordeado por seccions, debidamente identificadas ou etiquetadas, que conteñen os rexistros ou materiais producto das actividades de aprendizaxe realizadas polo estudante nun período de tempo, cos comentarios e calificacions asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progeso do estudante. O portafolios inclue todo o que fai o estudante, como: apuntes ou notas de clase, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenrolo, comentarios de notas, resúmes, probas escritas, etc. 15
Events academic / information A3 A14 A18 B2 B4 B8 B10 B14 B17 Actividades realizadas polo estudante que implican a asistencia e/ou participación en eventos científicos, e/ou divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co o obxetivo de profundizar no coñecemento de temas de estudo relacionados coa materia. Estas actividades proporcionan a o estudante coñecementos e experiencias actuais que incorporan as últimas novedades referentes a un determinado ámbito de estudo.
Esixe presentación do programa, certificado de asistencia e breve resúmo do contido. 		5
 
Assessment comments
En calquer caso o estudante terá a posibilidade de presentarse exclusivamente a proba obxetiva final nas datas señalas pola Xunta de Facultade na que o estudante terá que dar resposta a un cuestionario teórico-práctico(test de resposta cerrada e aberta, os erros restarán 1/2 do valor de 1acerto), preguntas de resposta aberta (breve explicación, resumo, interpretación de datos e gráficas, casos prácticos) ou de ambos tipo. A valoración en este caso da proba final será de 6,0 puntos. Se o estudante decide non acollerse o sistema de evaluación/exclusiva mediante unha proba obxetiva final, o outro sistema permite diseñar o proceso de formación tendo como punto de partida o volúmen de traballo que o estudante deberá realizar para acadar os obxetivos propostos, e decir, a asistencia as sesións expositivas e interactivas, traballos tutelados, lecturas, portafolios, así como o traballo persoal que supon o estudo dos contidos do programa.Para poder acollerse o sistema de evaluación continua o estudante terá que asistir necesariamente a un mínimo do 80% das sesións e para poder aprobar a asignatura e necesario obter unha nota mínima de 4 na proba obxetiva final.
Os estudantes con dedicación o estudio a tempo parcial terán o mesmo sistema de evaluación que os estudantes a tempo completo e en caso que non asistan as sesións presenciais terán que entregar ás prácticas, traballos, portafolios, lecturas etc. antes da data da proba obxetiva final da convocatoria ordinaria.

Sources of information
Basic Claver,E., Molina, J.F. y Tarí, J.J. (). Gestión de la Calidad y Gestión Medioambiental. Pirámide Madrid
AENOR (). Gestión Medioambiental.
Azqueta Diego (). Introducción a la Economía Ambiental. McGraw-Hill
Pousa Lucio, Xoan M. (). La Gestión Medioambiental: un objetivo común. Ideas Propias
Conesa Fernández-Vitoria, Vicente y otros (). Los instrumentos de la Gestión Medioambiental en la Empresa. Mundi Prensa Libros, S.A.
Soler Manuel A. (). Manual de Gestión del Medio Ambiente. Ariel, S.A
(1999). Manual de Gestión Medioambiental. Madrid. Mapfre
(). Norma ISO 14001.
(). Reglamento EMAS.
Hunt,David y Jhonson, Catherine (). Sistemas de Gestión Medioambiental: principios y práctica. McGraw-Hill/Interamericana de España S.A.

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.