Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Automatización Código 770G02028
Titulación
Grao en Enxeñaría Eléctrica
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Industrial
Coordinación
Gonzalez Filgueira, Gerardo
Correo electrónico
gerardo.gonzalez@udc.es
Profesorado
Gonzalez Filgueira, Gerardo
Correo electrónico
gerardo.gonzalez@udc.es
Web http://moodle.udc.es/
Descrición xeral OBXECTIVOS DA MATERIA:
- Coñecer a estrutura e compoñentes básicos dun sistema automatizado. A parte operativa. Sensores,
actuadores, interfaces. A parte de control. Controladores.
- Manexo e instalación de autómatas programables. Metodoloxías de deseño. Grafcet e Gemma.
- Aplicar os coñecementos para abordar o deseño e desenvolvemento de sinxelos proxectos de automatización.
Descriptores: Principios de control e automatización. Sistemas de lóxica cableada. Sistemas de lóxica Programada. Robótica industrial.

Ademais preténdese:
- Empregar ferramentas software para o deseño e a simulación de automatismos.
- Expor a automatización cableada e programada de sistemas secuenciales.
- Desenvolver a automatización de diversas plantas dispoñibles nos laboratorios, empregando autómatas programables.

Ao acabar a materia os estudantes serán capaces de:
- Expor a estrutura xeral dun sistema automatizado coas diferentes tecnoloxías e equipos máis habituais.
- Escribir funcións lóxicas de control de sistemas combinacionales e secuenciales sinxelos.
- Analizar o funcionamento de esquemas de automatismos cableados eléctricos, pneumáticos e hidráulicos.
- Describir a estrutura e o funcionamento dos autómatas programables (PLCs).
- Deseñar e desenvolver programas de control con PLCs.
- Expor os conceptos elementais da análise temporal de sistemas continuos, das accións de control e do emprego de reguladores.

Obxectivos transversais:
- O estudante poderá mellorar a súa organización do tempo de traballo (pola imposición de tarefas con prazos e requisitos) e a súa aprendizaxe autónoma (polo manexo de diversas ferramentas e fontes de información).

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Capacidade para planificar, presupostar, organizar, dirixir e controlar tarefas, persoas e recursos.
A3 Capacidade para realizar medicións, cálculos, valoracións, taxacións, peritaxes, estudos e informes.
A4 Capacidade de xestión da información, manexo e aplicación das especificacións técnicas e da lexislación necesarias no exercicio da profesión.
A5 Capacidade para analizar e valorar o impacto social e medioambiental das solucións técnicas actuando con ética, responsabilidade profesional e compromiso social, e buscando sempre a calidade e mellora continua.
A6 Capacidade para a resolución dos problemas matemáticos que se poidan suscitar na enxeñaría. Aptitude para aplicar os coñecementos sobre: álxebra lineal; xeometría; xeometría diferencial; cálculo diferencial e integral; ecuacións diferenciais e en derivadas parciais; métodos numéricos; algorítmica numérica; estatística e optimización.
A15 Coñecer e utilizar os principios da teoría de circuítos e máquinas eléctricas.
A16 Coñecer os fundamentos da electrónica.
A17 Coñecer os fundamentos de automatismos e métodos de control.
A18 Coñecer os principios da teoría de máquinas e mecanismos.
A23 Coñecementos e capacidades para organizar e xestionar proxectos. Coñecer a estrutura organizativa e as funcións dunha oficina de proxectos.
A25 Coñecementos sobre control de máquinas e accionamientos eléctricos e as súas aplicacións.
A31 Coñecer os principios da regulación automática e a súa aplicación á automatización industrial.
A34 Capacidade para a elaboración, presentación e defensa, ante un tribunal universitario, dun exercicio orixinal consistente nun proxecto no ámbito da enxeñaría industrial de natureza profesional en que se sinteticen e integren as competencias adquiridas nas ensinanzas.
B1 Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade e razoamento crítico.
B2 Capacidade de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñaría industrial.
B3 Capacidade de traballar nun contorno multilingüe e multidisciplinar.
B4 Capacidade de traballar e aprender de forma autónoma e con iniciativa.
B5 Capacidade para empregar as técnicas, habilidades e ferramentas da enxeñaría necesarias para a práctica desta.
B6 Capacidade de usar adecuadamente os recursos de información e aplicar as tecnoloxías da información e as comunicacións na enxeñaría.
B7 Capacidade para traballar de forma colaborativa e de motivar un grupo de traballo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
O Obxectivo da materia é introducir ao alumno no deseño de sistemas de control secuencial aplicadas á Enxeñaría Eléctrica. Abórdanse conceptos como Principios de Control e Automatización, tipos de sistemas a controlar. Programación de Sistemas de lóxica cableada. Deseño de sistemas secuenciales. Síntese de sistemas secuenciales con Autómatas. Robótica Industrial. Por iso preténdese proporcionar unha base moi estimable para o desenvolvemento de aplicacións en diversos campos da Enxeñaría como poden ser: - Programación de sistemas de regulación e control. - Deseño de Sistemas de Lóxica Cableada. - Deseño de Sistemas de Lóxica Programada. - Programación de autómatas programables. - Automatismos avanzados. - Programación de máquinas ferramentas. - Uso de Redes Neuronais para aplicacións Robóticas. - Programación de aplicacións para Robótica. - Deseño de Sistemas Dixitais electrónicos. - Programación de autómatas finitos. - Deseño de Sistemas oleoneumáticos. - Análise e Simulación de Sistemas Eléctrico/Electrónicos e de Control. A2
A3
A4
A5
A6
A15
A16
A17
A18
A23
A25
A31
A34
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1. Introdución á Automatización. 1.1. Introdución. Obxectivos.
1.2. Automatización. Palabras Crave.
1.3. Concepto de Automatización.
1.4. Modos funcionamento dunha planta.
1.5. Elementos dun Sistema de Automatización.
1.6. Obxectivos da Automatización.
1.7. Elementos dun sistema de control.
1.8. Tipos de sinais nun sistema de control.
1.9. Clasificación dos automatismos.
1.10. Fases no Deseño dun Sistema de Automatización
1.11. Implantación do sistema de control.
2. Automatismos combinacionales. Alxebra de Boole. 2.1. Introdución.
2.2. Alxebra de Boole.
2.3. Postulados (axiomas) de Huntington.
2.4. Definición operacións básicas. Táboas de verdade.
2.5. Puertas Lóxicas.
2.6. Variables e funcións lóxicas no mundo real.
2.7. Lóxica positiva.Lóxica negativa.
2.8. Propiedades útiles do Algebra de Boole.
2.9. Simplificación mediante o método de Karnaugh.
2.10. Funcións lóxicas e tempo.
2.11. Relés e contactos.
2.12. Pulsadores, interruptores e contactos.
2.13. Variables negadas con interruptores.
2.14. Deseño dun Sistema de Lóxica Cableada.
3. Introdución Sensores e actuadores 3.1. Introdución.
3.2. Tipos de sensores.
3.3. Clasificación actuadores/accionamientos.
4. Sistemas de codificación da información. 4.1. Introdución. Sistemas de codificación da información.
4.2. Mundo real vs. Mundo dixital.
4.3. Codificación en xeral.
4.4. Codificación e tamaños típicos nun sistema dixital.
4.5. Métodos para realizar a codificación en xeral.
4.6. Codificación números naturais en binario puro.
4.7. Codificación números enteiros en signo magnitude.
4.8. Codificación números enteiros en complemento a 2.
4.9. Sistemas de Codificación.
5. Arquitectura Autómatas Programables (PLC). 5.1. Norma IEC 61131.
5.2. Hardware do autómata.
5.3. Software do autómata.
5.4. Interacción entre Autómata e Mundo Real

6. Linguaxes e Programación de Automatas 6.1. Programación do PLC para controlar a planta.
6.2. Tipos básicos de datos (Variables) nun PLC.
6.3. Programación en Diagrama de Contactos.
6.4. Programación con Lista de instrucións.
6.5. Organización básica dun programa.
6.6. Exemplo simple de automatización con PLC.
6.7. Deseño dun Sistema de Automatización con lóxica Programada.
7. Instrucións Básicas Automatas
7.1. Acumulador.
7.2. Temporizadores.
7.3. Funcionamento dun temporizador. Modos de funcionamento.
7.4. Exemplos de aplicación.
7.5. Contadores.
7.6. Comparadores
8. Subrutinas e Interrupcións 8.1. Introdución. Subrutinas vs Rutinas de Interrupción
8.2. Subrutinas
8.3. Rutinas de interrupción.
8.4. Exemplos Rutinas de Interrupción.
9. Metodoloxía para o deseño de sistemas secuencias: GRAFCET 9.1. Introdución GRAFCET.
9.2. División do proceso en etapas ou fases.
9.3 Símbolos gráficos do Grafcet.
9.4. Regras de evolución do Grafcet.
9.5. Estruturas básicas do Grafcet.
9.6. Deseño e implantación.
9.7. Instrucións útiles para a implantación: Set/Reset.
9.8. Refinamiento: Asegurar a parada do sistema.
9.9. Relación entre Grafcet e implantación en PLC.
9.10. Equivalencia entre implantación digital e PLC.
9.11. Detección de flanco de sinal (FP/FN).
9.12. Operación de Reset ou inicialización.
9.13 Secuencia de funcionamento dun sistema.
10. Deseño estructurado de sistemas de control 10.1. Introdución.
10.2. Modos de Marcha.
10.3. Seguridade.
10.4. Deseño estructurado de sistemas de control.

11. Guía GEMMA 11.1. Introdución a Guía GEMMA.
11.2. Modos fundamentais segundo GEMMA.
11.3. Proceso en funcionamento (estados posibles).
11.4. Proceso en parada ou posta en marcha.
11.5. Proceso en defecto (estados posibles).
11.6. Guía para aplicar GEMMA a unha automatización.
11.7. Caso funcionamento semiautomático simple.
11.8. Aplicación a lavadora Industrial ou similar.
11.9. Significado das cores: Pulsadores.
11.10. Significado das cores: Pilotos.
11.11. Rótulo típicos.
11.12. Caso funcionamento automático simple.
11.13. Caso funcionamento con marcha de arranque.
11.14. Caso parada de urxencia.
11.15. Deseño estructurado: Macroetapas.
11.16. Deseño estructurado: Grafcet jerarquizados.
11.17. Grafcet de produción funcional.
11.18. Grafcet de produción tecnolóxico.
11.19. Defectos do grafcet de produción.
11.20. Estados de GEMMA necesarios.
11.21. Pupitre de control.
11.22. Urxencia e Manual.
12. O autómata e a súa contorna: Conexión a sistemas neumáticos, hidráulicos e
eléctricos.
12.1. Introdución
12.2 Clasificación.
12.3. Sensores en sistemas automáticos de control.
12.4. Actuadores en Sistemas automáticos de control.
12.5. Sistemas neumáticos.
12.6. Sistema hidráulicos.
12.7. Sistemas eléctricos.
12.7 Exemplos de conexión con sistemas automáticos de control.
13. Proxectos de Automatización 13.1. Especificaciones funcionales
13.2. Selección dos compoñentes da parte operativa
13.3. Arquitectura do sistema e selección do controlador
13.4. Direccionamiento de entradas e saídas
13.5. Organización do programa de control
13.6. Ferramentas de desenvolvemento
13.7. Programación, probas e depuración
13.8. Posta en marcha do sistema
13.9. Documentación
14. Sistemas de Supervisión de Procesos 4.1. Introdución.
14.2. sistemas de supervisión, control e adquisición de datos.
14.3. Sistemas SCADA e HMI.
14.4. Elementos dun SCADA.
14.5. Redes de comunicación.
14.6. Exemplos de aplicación.
15. Introdución á Robótica Industrial 15.1. Historia e evolución.
15.2. Clasificación de robots..
15.2. Estrutura dun robot Industrial.
15.4. Principais caracteristicas dun robot.
15.5. Motores paso a paso.
15.6. Linguaxes de Porgramación para Robótica.
15.7. Clasificación da programación de Robots.


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A2 A4 A17 A18 A31 0.1 0 0.1
Sesión maxistral A5 A6 A15 A16 A23 A25 C2 C6 C8 21 21 42
Solución de problemas A2 A3 A5 B1 B2 B3 B4 B5 B7 C1 C5 C7 16 24 40
Traballos tutelados A2 A3 A4 A5 A6 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C7 C8 7 14 21
Presentación oral A34 C1 0.2 0.2 0.4
Eventos científicos e/ou divulgativos A5 A6 B2 B3 B4 C2 C3 C7 C8 4 4 8
Prácticas de laboratorio A6 A15 A16 A17 A18 A25 A31 B1 B2 B4 B7 C1 C3 11 15.5 26.5
Prácticas a través de TIC B6 C3 0 10 10
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Consiste na exposición por parte do profesor daquelas aplicacións máis relevantes no ámbito industrial que son obxecto de programación na materia.
Sesión maxistral Consiste na exposición oral complementada co uso de medios audiovisuales e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, co fin de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. As explicacións dadas nas clases teóricas na pizarra, apóianse co uso de transparencias, e aplicando os coñecementos obtidos a exemplos concretos. Todos os temas da asignatura teñen un conxunto de tarefas específicas que se desenvolven nas clases de práctica.
Secuencias de pequenos debates dirixidos.
Resolución de dúbidas comúns. Actividade presencial no aula que serve para establecer os conceptos fundamentais da materia.
Solución de problemas Consistirá na realización por parte do alumno de diversos exercicios de programación de Sistemas de Control en diversas linguaxes de programación. Farase especial fincapé na programación de automatismos de Control. Estes exercicios realizaranse ao longo do cuatrimestre e deberán ser entregados antes da data límite indicada no seu enunciado. Estas actividades serán evaluadas mediante a corrección do exercicio por parte do profesor e mediante unha revisión presencial das mesmas na cal realizaranse preguntas ao alumno.
Secuencias de pequenos debates dirixidos.
Resolución de dúbidas comúns. Actividade presencial no aula que serve para establecer os conceptos fundamentais da materia.
Traballos tutelados Ao longo do curso propóñense a realización de Traballos Tutorizados voluntarios por parte dos profesores. Ao final do periodo lectivo correspondente os alumnos que opten pola realización dos citados traballos obligatoriamente deberán expoñer o contido dos mesmos, formando dita exposición parte da proba de avaliación. Existen dúas alternativas para a realización de Traballos Tutorizados:

a) A medida que se desenvolve o curso lectivo e avánzase nos diferentes niveis de programación propoñeranse unha Lista de Traballos Tutorizados Básicos. Devanditos traballos consisten nun Conxunto de Cuestións e Exercicios teórico-prácticos para que o alumno valore a capacidade de comprensión dos coñecementos adquiridos. Dependendo da dificultade do tema escollido este traballo poderá ser realizado individualmente ou por parellas.

b) Alternativamente os alumnos poderán realizar Traballos Tutorizados en Aspectos Avanzados sobre un tema relacionado con Programación de Procesos de Control Industrial, a aplicación dos ordenadores na industria, control de procesos industriais, ou outras áreas de programación industrial. Estes traballos voluntarios poderá solicitalos calquera alumno, ben realizando unha proposta concreta ao profesor ou ben aceptando unha proposta deste. O contido deste traballo deberá ser consensuado previamente co profesorado da asignatura. A aceptación ou non dun alumno para a realización dun traballo voluntario é totalmente discrecional por parte do profesor. Con isto preténdese garantir un mínimo de calidade nos citados traballos. O alumno deberá entregar un plan de traballo que inclúa Obxectivos, Metodoloxía e prazo de realización.
Presentación oral Os alumnos que opten pola realización de traballos Tutelados propostos ao longo do curso obligatoriamente deberán expoñer o contido dos mesmos, formando dita exposición parte avaliación global da asignatura. Valoraranse calidade de contidos, dominio da materia, claridade de exposición e medios utilizados para as mesmas.
Eventos científicos e/ou divulgativos Como medio de iniciarse en actividades investigadoras se propondran pequenos traballos de realización voluntaria para aqueles alumnos que desexen completar a súa formación ou iniciarse nas técnicas de programación de sistemas de automatización avanzados.
Prácticas de laboratorio Desenvolvemento de prácticas no laboratorio de informática. Esta actividade consistirá no estudo de casos e exemplos ademais da realización, por parte do alumnos, de exercicios de deseño de sistemas de automatización en lóxica cableada e lóxica programada. Nas prácticas de Programación inténtase que cada estudante poida seguir o seu propio ritmo de aprendizaxe, para o que se lles proporciona manuais de programación coas explicacións necesarias, exemplos resoltos e enunciados de exercicios de dificultade crecente. Establécese un conxunto de prácticas semanales de duración igual ás clases presenciales de teoría. A asistencia ejecución de ditas prácticas é obligatoria.
A bibliografía recomendada é dun nivel adecuado á asignatura e pode ser utilizada para ampliar ou aclarar algunhas partes do programa.
Prácticas a través de TIC Proponse o uso da Plataforma Virtuai para a diposición de diversos materiais para o seguimiento da asignatura: Transparencias correspondentes ao temario, Enunciados de Exercicios, Manuais de Automatización, Material complementario como enlaces de interese, videos de Sistemas de Control Industrial, etc.
Ademais pódense descargar ficheros que conteñen exercicios de Deseño de Sistamas de Control Industrial para avanzar na fijación dos conceptos por parte do alumnado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Prácticas de laboratorio
Traballos tutelados
Presentación oral
Actividades iniciais
Prácticas a través de TIC
Solución de problemas
Descrición
Todas as metodoloxías encerran a atención titorizada por parte do profesor no horario de titorías que cada ano publícase na páxina web espazos da UDC. Ademais cóntase con titorías a través da Plataforma Virtual dispoñibles para alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. En aras de lograr unha atención óptima e personalizada o alumno deberá de concertar unha cita a través do e-mail do profesorado indicando o tema da consulta.
Sesión Maxistral: Resolución de dúbidas conceptuais.
Prácticas laboratorio: Resolución de dúbidas conceptuais.
Traballos Tutelados: Resolución de dúbidas conceptuais. Seguemento de execución de Traballos.
Investigación (Proxecto de investigación): Seguemento de execución de proxectos Fin de carreira e Traballos.
Presentación oral: Axuda para guión de exposición.
Actividades iniciais: Presentar a materia e a súa utilidade dentro do panorama industrial e naval.

Todas as metodoloxías encerran a atención tutelada por parte do profesor no horario de titorías que cada ano se publica na páxina web de espazos da UDC. Ademais cóntase con titorías a través da Plataforma Virtual dispoñibles para alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. En aras de lograr unha atención óptima e personalizada o alumno deberá de concertar unha cita a través do e-mail do profesorado indicando o tema da consulta.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A6 A15 A16 A17 A18 A25 A31 B1 B2 B4 B7 C1 C3 Asistencia Obligatoria. O 20% de inasistencias injustificadas conlleva a cualificación de NON PRESENTADO da asignatura. Deberanse entregar informe coa memoria da realización de practícalas no laboratorio conforme ás cuestións suscitadas nos enunciados propostos así como as experiencias das solucións aportadas polos alumnos. 25
Traballos tutelados A2 A3 A4 A5 A6 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 C7 C8 Valorarase na realización dos Traballos Tutelados.
- Estrutura do tabajo.
- Originalidad.
- Calidade da documentación.
- Adecuacion a obxectivos propostos.
- Claridade en exposición do mesmo.
48
Presentación oral A34 C1 Concisión e claridade de presentación.
Dominio de contidos.
2
Prácticas a través de TIC B6 C3 Realización de ejercicios de Diseño de Sistemas de Control Industrial. 5
Solución de problemas A2 A3 A5 B1 B2 B3 B4 B5 B7 C1 C5 C7 Se valorará la adecuación de la solución al problema propuesto. Se valorará la solución más eficiente (claridad y concisión). Además se tendrá en cuenta la correcta documentación a la solución propuesta. 20
 
Observacións avaliación

OBSERVACIÓNS:

A metodoloxía empregada na avaliación da materia é a avaliación
continua. Todos os contidos impartidos na asignatura estarán dispoñibles
en formato dixital na plataforma virtual Moodle. O proceso de
avaliación comprende a realización de todas e cada unha das actividades
obrigatorias propostas na materia e cuxos porcentaxes na avaliación
da mesma detállanse na presente guía docente. As características da
avaliación continua detállanse a continuación:


a) O alumno dispón dunha semana para completar as actividade correspondente a cada tema.


b) Posto que o proceso de avaliación continua conleva realizar TODAS e
CADA UNHA
das actividades, no caso de non presentar/entregar a
actividade correspondente a súa cualificación na materia é NON
PRESENTADO
.


c) Posto que por normativa académica todas as probas de avaliación deben
de quedar almacenadas para a súa custodia, a entrega de todas as
actividades para a súa avaliación farase a través da plataforma Virtual
Moodle en formato pdf. Non se admitirán entregas a través de correo
electrónico ou calquera outro medio que non sexa a através da plataforma
virtual Moodle.


d) Por respecto aos alumnos que realizan e entregan as actividades en
tempo e forma os atrasos nas entregas pondéranse do seguinte modo:


"O atraso na realización e entrega das actividades implicará unha
ponderacion na súa cualificacións dun 90% dentro da primeira
semana despois de finalizado o prazo de entrega, ao que se lle sumarán un
10% adicional sucesivamente por cada semana de atraso na entrega das
mesmas".


e) Para obter a media ponderada das actividades entregadas, estas deberán obter unha cualificación maior ou igual a 4.


. Si unha actividade entregada obtense unha cualificación por baixo de
4, non fará media co resto das actividades obtendo a cualificación
global de NON PRESENTADO.


f) Para os alumnos pendentes de realizar algunha actividade na
convocatoria da segunda oportunidade déixase aberta a posibilidade de
que o alumno decida si desexa conservar as actividades entregadas en
devandita convocatoria por encima de 4 de puntuación. Obviamente, dado o
sistema de avaliación continua proposto, é unha decisión cuxa
responsabilidade corresponde tomar ao alumno que decida que actividades
desexa conservar e cales decide acudir á avaliación.


g) As prácticas son de asistencia obrigatoria e a súa superación é
condición necesaria para aprobar a materia. Quedan exentos da
asistencia (non da entrega das correspondentes actividades) aqueles
alumnos que teñan dispensa dedicación a tempo parcial e dispensa
académica de exención de asistencia e que se acredite adecuadamente
mediante xustificación de coincidencia de horario laboral con horario
lectivo.


h) Débese asistir ao 80 % das actividades presenciais da materia
para proceder á avaliación final do alumno. Así mesmo, a asistencia,
realización e superación das Prácticas de Laboratorio é un requisito
obrigatorio para aprobar a materia. Aqueles alumnos que superen o 20%
de faltas de asistencia nas horas presenciais de Prácticas de
Laboratorio terán a cualificación de NON PRESENTADO na materia.


i) Os Traballos de Fin de Curso forman parte do método de avaliación. O
seu non entrega e presentación supón automáticamente a cualificación
global de NON PRESENTADO na materia. A realización de Traballos
Fin de Curso implica a exposición do contido dos mesmos ao final do
periodo lectivo correspondente, formando dita exposición parte da proba
de avaliación. Existen dúas alternativas para a realización de Traballos
Tutelados:


1. Propoñeranse unha Lista de Traballos Tutelados Básicos con dúas modalidades básicas:


Proposta A. Deseño de Sistemas de Control Industrial Secuenciais (contabiliza o 20% da avaliación Global).


Proposta B. Modelado de Sistemas de Control Secuencial. GRAFCET (contabiliza 27,5% da avaliación Global).


2. Alternativamente os alumnos poderán realizar Traballos Tutelados
orixinais en Aspectos Avanzados sobre un tema relacionado con
Programación de Procesos de Control Industrial, a aplicación dos
ordenadores na industria, control de procesos industriais, ou outras
áreas de programación industrial. Estes traballos voluntarios poderá
solicitalos calquera alumno, ben realizando unha proposta concreta ao
profesor ou ben aceptando unha proposta deste. O contido deste traballo
deberá ser consensuado previamente co profesorado da materia. A
aceptación ou non dun alumno para a realización dun traballo voluntario é
totalmente discrecional por parte do profesor. Con isto preténdese
garantir un mínimo de calidade nos citados traballos. O alumno deberá
entregar un plan de traballo que inclúa Obxectivos, Metodoloxía e
requisitos técnicos mínimos indicados na convocatoria do traballo. A
modalidade resúmese nunha terceira proposta:


Proposta C. Deseño estructurado de sistemas de control. Tema de
Proxecto Proposta polo alumno/alumnos cos requisitos mínimos publicados
en cada convocatoria de TFC e suxeitos á previa aprobación do profesor
da materia (contabiliza 35% da avaliación Global).


Devanditos traballos consisten nun Conxunto de Cuestións e Exercicios
teórico-prácticos para que o alumno poña en práctica a capacidade de
comprensión dos coñecementos adquiridos. Dependendo da dificultade do
tema escollido este traballo poderá ser realizado individualmente ou por
parellas.


j) Todas as actividades propostas ao longo do curso cuxa cualificación
sexa na convocatoria ordinaria se maior ou igual a 4 poderase conservar a
súa cualificación para a convocatoria da segunda oportunidade no
presente curso académico e poder facer media con actividades aptas
entregadas en devandita convocatoria, si así se desexa por parte do
alumno. As actividades cuxa cualificación sexa inferior a 4 deberán de
volver realizarse para a súa avaliación.En ningún caso as actividades
conservaranse para o seguinte curso académico.

Avaliación Global final:

As actividades detalladas son todas obrigatorias. A Cualificación Global, C.G., da materia componse das seguintes partes:


a) Unha parte práctica de Actividades Prácticas Individuais, API (5%),
correspondente ás Prácticas a través das TIC, Realización de exercicios
Teórico- Prácticos ETP (20%), Traballos de Análises de Sistemas de
Control Secuencial TASC (15%) e Prácticas de Laboratorio PL (25%). As
memorias destas actividades prácticas poderán presentarse como PRAZO
LÍMITE nas datas que figuren co enunciado de cada actividade ao longo do
curso na correspondente convocatoria ordinaria de Xuño. De ningún modo
admitiranse memorias en convocatorias posteriores á de Xuño.


c) Unha parte práctica correspondente aos Traballos Fin de Curso, TFC
(20-35%). A realización de devanditos traballos ten caracter
obrigatorio. A entrega de memorias e exposición dos Traballos fin de
curso poderán presentarse como PRAZO LÍMITE a última semana lectiva do
curso da convocatoria ordinaria de Xuño da materia. Para a
convocatoria da segunda oportunidade, o prazo máximo de entrega será o
establecido para a proba obxectiva (exame) segundo o calendario
establecido pola subdirección de ordenación académica.


A cualificación final da materia, dependendo da modalidade de
Traballos tutelados escolleita polo alumno) será a suma ponderada das
cualificacións obtidas en todas as partes:



C.G.=0.50*API+0,2*ETP+ 0,25*PL+0,15*TASC +(0,20-0,35)*TFC


Para a superación da materia, a cualificación Global obtida resultado
da ponderación segun a porcentaxe establecida nesta guía docente deberá
ser maior ou igual a 5. Xamais se conservarán as actividades
realizadas para os cursos académicos seguintes. Para o cálculo da
cualificación global da materia realizarase a ponderación de cada
unha das actividades segundo a porcentaxe establecida a condición de que
cada unha das actividades teña unha cualificación maior ou igual a 4.
En caso contrario non se realizará a ponderación e a avaliación Global
da materia será de NON PRESENTADO na convocatoria actual. En caso de
non superación da materia na convocatoria ordinaria deberanse volver
realizar obligatoriamente todas e cada unha das actividades non
entregadas ou cuxa cualificación atopar por baixo de 4. Poderase
conservar cada unha das citadas actividades individuais cuxa
cualificación fose > ó = 4) ata a Convocatoria da segunda
oportunidade do curso actual. Si o alumno así, deséxao poderá conservar
as actividades entregadas en devandita convocatoria por encima de 4 de
puntuación, sendo responsabilidade do alumno decidir que actividades
desexa conservar e cales decide acudir á avaliación.


A cualificación da materia, de acordo co R.D. 1125/2003de 5 de
setembro (B.Ou.E. do 18.9.2003) vén expresada segundo unha escala
numérica de 0 a 10, con expresión dun decimal. A materia supérase
cunha cualificación global (C.G.) de 5 puntos sobre 10.

Nota:

1. As cualificacións provisionais de cada convocatoria publicaranse na
Plataforma virtual Moodle e enviaranse a través de SMS, si o alumno
previamente autorizou o seu envío. En calquera dos casos, as
cualificacións definitivas que aparecen nas actas son as legalmente
válidas, as cales o alumno pode consultar na secretaría do centro,


2. Non se cualificará aos alumnos que non figuren nas actas da materia ata que regularicen a súa situación administrativa na secretaria do centro.


3. Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa
académica de exención de asistencia será avaliado do mesmo xeito que o
resto do alumnado exceptuando a presencialidad naquelas actividades que
requiran presencialidad a condición de que se acredite debidamente a
coincidencia do horario laboral co horario lectivo. Excepción a esta
norma será a presentación do Traballo fin de Curso (TFC) que será de
obrigado cumprimento sexa cal for a dedicación do alumnado.


Fontes de información
Bibliografía básica Josep BALCELLS, José Luis ROMERAL, (1997). Autómatas Programables. Marcombo. Barcelona.
Enrique Mandado (2005). Autómatas Programables. Entorno y Aplicaciones.. Thomson-Paraninfo.
Alejandro PORRAS CRIADO, Antonio Placido MONTANERO MOLINA (1990). Autómatas Programables. Fundamento, Manejo, Instalación y Prácticas. McGraw-Hill
Gerardo González Filgueira. César A. Vidal Feal. (2005). Autómatas Programables. Programación y Entorno.. Ramón Cabanillas 8, 1F. 15071. Santiago de Compostela (A Coruña). España. Reprografía Noroeste, S.L
Nicolás M. García Aracil et Al. (2000). Autómatas Programables. Teoría y Prácticas.. Universidad Miguel Hernández
Juan Pedro Romera (1999). Autómatización. ITP-Paraninfo
Dante Jorge Dorantes (2004). Automatización y Control. Prácticas de Laboratorio.. Mac Graw-Hill
Ramón Piedrafita Moreno (2003). Ingeniería de la automatización industrial. RA-MA
Juan Millán Esteller (2001). Técnicas y procesos en las instalaciones Automatizadas en los edificios. Paraninfo

Bibliografía complementaria José Martínez Torres, José Manuel Díez Aznar (2011). Aprenda WinCC. Universitat Politècnica de València
Antonio Rodríguez Mata. Julián Cócera Rueda (2000). Desarrollo de Sistemas Secuenciales. Paraninfo
Florencio Jesús Cembranos Nistal. (1998). Sistemas de control Secuencial.. Thomson-Paraninfo


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Informática/770G02002
Fundamentos de Electricidade/770G02013
Fundamentos de Automática/770G02017
Fundamentos de Electrónica/770G02018

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Instrumentación Industrial/770G02042
Comunicacións Industriais/770G02043
Sistemas de Supervisión/770G02044

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías