Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Ingeniería del Mantenimiento Industrial Código 770G02137
Titulación
Grao en Enxeñaría Eléctrica
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Grado 2º cuatrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castellano
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Industrial
Coordinador/a
Castilla Pascual, Consuelo de los L.
Correo electrónico
consuelo.castilla.pascual@udc.es
Profesorado
Castilla Pascual, Consuelo de los L.
Correo electrónico
consuelo.castilla.pascual@udc.es
Web http://www.moodle.udc.es
Descripción general Trátase dunha materia que ten un crácter fundamentalmente tecnolóxico. O mantemento industrial constitúe unha actividade esencial para alcanzar altos graos de eficacia nos sistemas produtivos da empresa e así garantir a vantaxe competitiva tanto nos produtos como nos servizos ofrecidos. O alumno adquirirá a capacidade de xestión da información, manexo e aplicación das especificacións técnicas e a lexislación, necesarias na área do mantemento.
Plan de contingencia 1. Modificacións dos contidos
- Non realizaranse cambios

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesión maxistral (computa na avaliación 10%, por asistencia regular e activa, computarase se a hai na súa 80% mentres se imparta presencialmente e en caso de ter que impartirse non presencialmente, pola participación activa nos cuestionarios temáticos e os seus foros, nun 60% dos mesmos)
- Proba obxectiva (computa na avaliación 40%, a realizar na convocatoria oficial, sempre voluntaria permitirá, a súa sumando co seu peso xa aplicado, subir a nota se se alcanza o aprobado na suma dos pesos das outras metodoloxías, permitirá subir a nota)
- Solución de problemas (computa na avaliación 30%) (con Atención personalizada). Veranse problemas principalmente de cálculo de indicadores e taxas empregados en mantemento, sen implicar simulación ou modelización pola súa falta de complexidade; realizados varios deles nas sesións, abrirase en Moodle a entrega asíncrona de problemas semellantes, distribuíndo o peso do 30% por igual entre todas as actividades de problemas en Moodle.
- Prácticas de laboratorio (computa na avaliación 20%) (con Atención personalizada). Veranse casos de simulación, algúns por exemplo en Excel, propóndose casos similares aos vistos nas sesións da metodoloxía, a subir en actividade asíncrona de Moodle e tamén está prevista a realización final dunha visita técnica a empresa con xestión de mantemento asistido por computador. A súa mecánica, respecto dos casos de simulación, empregada na docencia presencial, manterase na docencia non presencial: o profesor abrirá en Moodle as actividades asíncronas de casos a simular, semellantes aos expostos nas sesións de prácticas (xa sexan presenciais ou en Teams), para os membros do grupo pequeno. É no caso de requirirse a docencia non presencial ao final de cuadrimestre, cando se producirá o único cambio: a imposibilidade de realizar a visita técnica.

*Metodoloxías docentes que se modifican
- Prácticas de laboratorio (computa na avaliación 20%) (con Atención personalizada). No modelo non presencial non poderá realizarse a prevista visita técnica final e entrega da súa memoria, no devandito caso distribuirase o peso do 20% por igual entre todas as actividades de prácticas que se abran en Moodle para a entrega de casos prácticos.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

- Correo electrónico: dúas veces á semana no horario de tutorías establecido ao principio do cuadrimestre polo profesor, para que o estudante que o precise realice consultas de tutorías ou, se a súa dúbida precísao, acordar encontro virtual en Teams. O profesor tamén pode requirir a un estudante concreto que acuda a sesión de tutoría.
- Cuestionarios en Moodle Temáticos e foro o día posterior ao cuestionario: ao terminar un par de temas, tratados en Teams na correspondente á franxa horaria semanal segundo a programación do horario do centro, abrirase un cuestionario en Moodle para un mellor seguimento do avance do alumno na materia, estará activo durante un día, e ao día seguinte abrirase en Moodle, para a atención personalizada, un foro de discusión respecto daquelas cuestións cuxas solucións que lles causaron dúbida ao realizar o cuestionario. Cuestionario e foro, tras abrirse, estarán dispoñibles para todos os estudantes de gran grupo durante unha semana.
- Sesións en Teams, de Sesión Maxistral, de Problemas e Prácticas, a realizar en en a franxa horaria establecida no calendario-horario da EUP para a materia. A de Sesión Maxistral en gran grupo, semanal, é para o avance dos contidos teóricos da materia, a de Problemas en grupo mediano para o avance en problemas, e realizarase semanalmente na mesma franxa horaria que a de prácticas. Se intercalan entre se sesións de problemas con sesións de prácticas, as de prácticas de simulación son para axudar aos estudantes no saber facer práctico do mantemento, mediante a exposición de exemplos de simulación que lles orienten na elaboración das entregas de actividades prácticas asíncronas que se abran en Moodle.
4. Modificacións na avaliación
- Prácticas de laboratorio (computa na avaliación 20%) (con Atención personalizada). Na modalidade presencial, comprende: resolución de casos e visita técnica, onde, a valoración da memoria da visita será baixo o peso do 20%, a condición de que se asistiu a todas as sesións de prácticas e baixo, a tamén, condición de entregar todos e cada un os casos de simulación propostos e ter correctos mínimo o 50% do conxunto das actividades prácticas.

- Prácticas de laboratorio (computa na avaliación 20%) (con Atención personalizada). Na modalidade non presencial, comprenderá só casos de simulación (maior número deles)/deles), no devandito caso o peso do 20% da metodoloxía repartirase por igual entre os casos de simulación que se propuxeron como actividades asíncronas en Moodle, requiríndose como condición asistir de forma regular ás sesións en Teams, que se realizaron mínimo o 80% das actividades prácticas e que estean correctas mínimo o 60% das realizadas.

* Observacións de avaliación
- O control de asistencia só realizarase respecto das sesións nas que haxa presencialidad e ata o momento en que se suspenda a actividade presencial.
- As probas obxectivas oficial (primeira e segunda oportunidade), realizaranse en sesión síncrona de Teams segundo o calendario de exames que estableza o centro, á vez que se abrirá a proba en Moodle: incrementaráselle o tempo no 50% do indicado na guía da materia, para ter en conta o medio da proba en Moodle (formato dixital) e ter que subir escaneos ou fotos das xustificacións a puño e letra dos problemas que inclúan.

1. SITUACIÓNS:

A) Alumnado con dedicación completa:
- Asistencia mínima do 80% en clases de grupos grandes e medianos e participación mínima do 80% das súas actividades.
- Asistencia do 100% en clases de grupos pequenos e realización do 100% das súas actividades.
B) Alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia:
- Asistencia mínima do 80% en clases de grupos grandes e medianos e participación mínima do 80% das súas actividades.
- Asistencia do 100% en clases de grupos pequenos e realización do 100% das súas actividades.

2. REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA:

- Asistir e participar regularmente.
- Entregas de actividades en Moodle (80% de problemas e 100% de prácticas) antes do límite de tempo establecido.
- Que os sumandos con pesos aplicados das metodoloxías cursadas permitan obter unha puntuación de 5 puntos e obter na metodoloxía de prácticas, co peso a aplicado un sumando de mínimo 1 punto (o máximo é 2).
- Os criterios de avaliación en primeira e segunda oportunidade son os mesmos.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se realizan cambios, pero facilítase a listaxe seguinte para acceso á versión en libro electrónico:

García Garrido, Santiago. A contratación do mantemento industrial : procesos de externalización, contratos e empresas de mantemento / Santiago García Garrido. [Madrid] : Díaz de Santos, 2012 Acceso: http://kmelot.biblioteca.udc.es/record=b1695444S1*gag

García Garrido, Santiago. Organizacion e gestion integral de mantemento : manual práctico para a implantación de sistemas de gestion avanzada de mantemento industrial / Santiago Garcia Garrido. Madrid : Diaz de Santos, c2004 Acceso: http://kmelot.biblioteca.udc.es/record=b1561171S1*gag

Norma UNE-EN 13269:2007 Mantemento Consultar en AENORmás
Norma UNE-EN 13306:2011 Terminoloxía do mantemento Consultar en AENORmás

Competencias del título
Código Competencias del título
A4 Capacidad de gestión de la información, manejo y aplicación de las especificaciones técnicas y la legislación necesarias en el ejercicio de la profesión.
B1 Capacidad de resolver problemas con iniciativa, toma de decisiones, creatividad y razonamiento crítico.
B2 Capacidad de comunicar y transmitir conocimientos, habilidades y destrezas en el campo de la ingeniería industrial.
B3 Capacidad de trabajar en un entorno multilingüe y multidisciplinar.
B4 Capacidad de trabajar y aprender de forma autónoma y con iniciativa.
B5 Capacidad para usar las técnicas, habilidades y herramientas de la Ingeniería necesarias para la práctica de la misma.
B9 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
Aplica las técnicas del mantenimiento de una instalación Industrial A4
B1
B2
B3
B4
B5
B9
C3
Realiza los distintos tipos de mantenimiento: eléctrico, electrónico y mecánico. A4
B1
B2
B3
B4
B5
B9
C3
Aplica los conceptos de fiabilidad dentro del mantenimiento. A4
B1
B2
B3
B4
B5
B9
C3
Es capaz de interpretar la información técnica y otras fuentes de información, en español e inglés. A4
B1
B2
B3
B4
B5
B9
C3

Contenidos
Tema Subtema
TEMA I. CONOCIMIENTO DEL MATERIAL. (Contenido: Mantenimiento industrial)
- Naturaleza y clasificación del material: Material de producción. El material periférico. Instalaciones.
- Inventario del parque de material: División funcional y codificación.
- Fichero histórico de la maquinaria: El dossier-máquina. Utilidad y explotación de los históricos.
TEMA III. TIPOS DE MANTENIMIENTO. (Contenido: Mantenimiento Industrial y Mantenimientos especiales) -El mantenimiento correctivo: Mantenimiento paliativo y curativo.
-El mantenimiento preventivo: Conceptos y objetivos. Leyes de degradación.
-Mantenimiento sistemático. Mantenimiento Condicional o predictivo.
-El Mantenimiento Productivo Total (TPM): Introducción y concepto.
-Otras actividades del servicio de mantenimiento: Mejora, modernización, renovación y reconstrucción.
TEMA II. INTRODUCCIÓN A LA INGENIERÍA DEL MANTENIMIENTO. (Contenido: Mantenimineto Industrial y Fiabilidad) - Introducción al mantenimiento: Definiciones, historia y evolución. El técnico de mantenimiento.
- El Servicio de mantenimiento en la empresa: Misión del mantenimiento.
- Mantenimiento y producción. Campo de acción del servicio de mantenimiento.
- Conceptos básicos del mantenimiento: Los fallos, los arreglos y las reparaciones. Niveles de mantenimiento. Tiempos en mantenimiento.
- Fiabilidad, Mantenibilidad, Disponibilidad, Tasa de fallo.
- Metodología del mantenimiento: La observación y el análisis. La comunicación.
TEMA IV. GESTIÓN DEL MANTENIMIENTO INDUSTRIAL. (Contenido: Mantenimiento Industrial, Mantenimientos especiales y Fiabilidad) - Estudio de los fallos, tasa de fallo.
- Mantemento centrado na Fiabilidade (RCM).
- Análisis de costes de mantenimiento.
- Planificación del mantenimiento. Gráficos de GANT y PERT.
- Mantenimiento asistido por ordenador GMAO.
- Recogida, análisis de datos y diagnostico.
TEMA V. MANTENIMIENTOS ESPECIALES. (Contenido mantenimientos especiales) - Mantenimiento equipos mecánicos: termografía y termometría, lubricación y vibración.
- Mantenimiento equipos eléctricos y electrónicos.

TEMA VI. NORMATIVA ESPECÍFICA SOBRE EL MANTENIMIENTO. (Contenido: Normativa específica sobre mantenimiento) Normas UNE y disposiciones:
- Norma UNE-EN 13306:2018 Terminología de mantenimiento.
- Norma UNE-EN 13269:2016 Guía para a preparación de contratos de mantenimiento. -
- Norma UNE-EN 13460:2009. Documentos para el mantenimiento.
- Norma UNE-EN 15341:2008 Indicadores de rendimiento en mantenimiento.
- Norma UNE-CEN/TR 15628: 2015 Cualificación del personal de mantenimiento.
- Norma UNE 151001:2011 Indicadores de mantenibilidad de dispositivos industriales.


Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral A4 B2 B3 B4 B5 12 20 32
Prácticas de laboratorio A4 B1 B2 B4 B5 C3 7.5 18 25.5
Solución de problemas A4 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 12 38 50
Prueba objetiva A4 B1 B2 B3 B4 B5 2 1 3
 
Atención personalizada 2 0 2
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral - Explicación de cada uno de los temas de la programación con apoyo de presentaciones tipo powerpoint y videos, salvo los partes que se entregen para lectura.
- Explicación del funcionamiento de equipos de medida usados en el mantenimiento.
- Algunos turnos abiertos de debate.
Prácticas de laboratorio Realización de diversas experiencias prácticas de lo desarrollado en los contenidos de la materia, sirven para reforzar y contrastar los conocimientos técnicos adquiridos.
Solución de problemas - Se realizarán problemas tipo y cuestiones desarrolladas por el profesor, a fin de clarificar los conceptos expuestos en las sesiones magistrales.
- Para puntuar esta actividad se propondrán algunos problemas relacionados con los temas teóricos que, o bien se realizaran en clase, o bien se resolverán por el alumno libremente, tras lo cual los enviarán por moodle al profesor para su puntuación, la cual se alcanzará si el desarrollo y solución son correctos, siempre y cuando las entregas sean dentro del plazo establecido en cada una de ellas.
Prueba objetiva - Se realizará una prueba objetiva al final sobre de los temas trabajados el largo del curso.

Atención personalizada
Metodologías
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Descripción
Se realizarán principalmente en las correspondientes tutorías y en el transcurso de las clases, bién la iniciativa del alumno, o propuesta del profesor. Se procurará la individual atención cada alumno en la resolución de problemas y en las prácticas, potenciando la iniciativa y el trabajo personal del alumno.

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Prácticas de laboratorio A4 B1 B2 B4 B5 C3 Computarán hasta el 20% de la nota final si se tiene el 100% de asistencia y se presenta una breve descripción-memoria final apta. Son obligatorias y su no realización, o si realizándose no se alcanza el 50% de su peso, se impide la superación de la materia. 20
Prueba objetiva A4 B1 B2 B3 B4 B5 -Prueba a realizar en las correspondientes convocatorias oficiales y puntuará con uno máximo del 40% de la nota final.
-Es voluntaria, se alcance o no el 5 en la suma de las contribuciones a nota final de lo alcanzado en las otras metodologías de evaluación permite subir la nota en su contribución como sumando en la nota final (hasta en 4 puntos).
-La duración de la prueba objetiva será de 2 horas y constará de 20 cuestiones de igual valor, pudiendo ser tipo test con una o varias soluciones o de respuesta corta, donde al menos tres serán ejercicios sobre los temas trabajados a lo largo del curso.
- La duración es ampliable para el estudiante que tenga concedida adaptación a la diversidad que estime % de tiempo adicional establecido por el servicio ADI de la UDC.

40
Sesión magistral A4 B2 B3 B4 B5 Se tendrá en cuenta la asistencia regular y activa del alumno a las sesiones con un 10% de la nota final. La asistencia tiene que ser superior al 80% de las sesiones para que compute el punto de asistencia como sumando de la nota final. 10
Solución de problemas A4 B1 B2 B3 B4 B5 B9 C3 Las pruebas escritas de resolución de problemas contribuirán a la puntuación final con un máximo del 30% de la nota alcanzada en el conjunto de ellas (se corrigen el total de ellas sobre 10 y se aplica el 30%). El 10 de las mismas se distribuirá por igual entre el número de pruebas que se realicen en el curso académico. Debe mínimo asistirse al 80% de las sesiones y realizarse el 80% de sus pruebas. 30
 
Observaciones evaluación

La
puntuación final será:

La suma de la asistencia activa a
sesiones magistrales si mínimo se asistió de forma activa al 80% de ellas (hasta
1 punto), más la de prácticas, habiendo asistido al 100% y realizado el 100% de
sus actividades habiendo realizado correctas mínimo el 50% del conjunto,
condición para poder valorar la memoria de la visita técnica (hasta 2 puntos),
y más la puntuación alcanzada en el total de las pruebas de solución de
problemas realizadas a lo largo del curso, habiendo asistido al 80% de ellas y
realizado mínimo la entrega del 80% de sus actividades (hasta 3 puntos
repartido el peso por igual entre las actividades de problemas propuestas). Cuando la suma
de estos tres sumandos no alcance el cinco o, alcanzándose o superándose, se
quiere subir nota deberá realizarse la prueba objetiva y se sumará su
puntuación sobre diez afectada por el cuarenta por cien, y por ello, hasta un
máximo de 4 puntos, como nuevo sumando de la nota final.

No llegando al cinco en la suma
de asistencia, problemas y prácticas y no presentándose a la prueba objetiva
oficial, la puntuación será la suma de los sumandos alcanzados en las
metodologías donde se asistió y realizó en el porcentaje indicado. El no presentado será
para los casos en los que no se haya asistido y realizado nada o en los porcentajes
establecidos.


Fuentes de información
Básica Gómez de León, Félix Cesáreo (). Tecnología del mantenimiento industrial. Murcia : Universidad de Murcia, 1998
Monchy, Fransois. (). Teoría y práctica del mantenimiento industrial. París : Masson, 1990

BÁSICA

Tecnología del mantenimiento industrial

Gómez de León, Félix Cesáreo.

Murcia : Universidad de Murcia, 1998

Teoría y práctica del mantenimiento industrial

Monchy, Fransois.

París : Masson, 1990

Organización y gestión del mantenimiento: manual práctico para la implantación de sistemas de gestión avanzados de mantenimiento industrial

García Garrido, Santiago.

Madrid : Díaz de Santos, [2003]

Teoría y práctica del mantenimiento industrial avanzado

González Fernández, Francisco Javier.

Madrid : Fundación Confemetal, [2011]

La contratación del mantenimiento industrial : procesos de externalización, contratos y empresas de mantenimiento

García Garrido, Santiago

[Madrid] : Diaz de Santos, [2010]

Complementária

BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTARIA.-

M. Ferandes Cabanas y otros. Técnicas para el mantenimiento y diagnóstico de máquinas eléctricas rotativas.

Marcombo, 1998.

Teoría y Práctica del Mantenimiento Industrial” (François Monchy, Ed. Masson).

Gestión Integral de Mantenimiento” (Navarro, Pastor y Mugaburu, Ed. Marcombo).

Manual de mantenimiento de instalaciones industriales, A. Baldin; L. Furlanetto, , , Gustavo-Gili,

Manual del Mantenimiento Industrial (2 tomos), Robert C. Rosaler, , , McGraw-Hill,

Tecnología del mantenimiento industrial, Felix Cesáreo Gómez de León, , , SP-Universidad de Murcia,

NORMATIVA SOBRE MANTENIMIENTO INDUSTRIAL.-

Gestión del mantenimiento.

Madrid : AENOR, 2011.

Criterios de interpretación para la aplicación de la norma UNE-EN ISO 9001:2000 en empresas de montaje y mantenimiento industrial.

Madrid : AENOR, [2004]

? UNE-ENV 13269:2003 Mantenimiento.

Guía para la preparación de contratos de mantenimiento

Esta norma proporciona una guía práctica para la elaboración de los contratos de trabajos

de mantenimiento.

Sus especificaciones se centran en:

Las actividades y fases de mantenimiento previas al contrato de mantenimiento

Proporciona una idea general estructurada de los posibles servicios de mantenimiento ofrecidos o requeridos. Asesora en las actividades que puedan requerirse en la preparación de un contrato y previo a la firma de los acuerdos.

La estructura propuesta de contrato y contenido

Ofrece una lista de comprobaciones normalizadas para su uso en la elaboración de los contratos de mantenimiento, junto con los elementos considerados importantes para el contenido de los mismos.

? UNE-EN 13306:2002 Terminología del mantenimiento

Especifica los términos genéricos utilizados en todos los tipos de mantenimiento, así como las definiciones específicas para las áreas técnicas, administrativas y de gestión del mantenimiento, independientemente del tipo de elemento considerado.

Proporciona al usuario una mejor comprensión de los requisitos del mantenimiento, los cuales resultan de vital importancia en la formulación de contratos.


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente
Estadística/770G01008
Gestión Empresarial/770G01010
Ciencia de Materiales/770G01009

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente
Organización de empresas/770G01038
Instrumentación Electrónica I/770G01027
Ingeniería de Control/770G01028

Asignaturas que continúan el temario
Trabajo Fin de Grado/770G01045

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías