Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Reciclaxe e Medio Ambiente Código 771G01020
Titulación
Grao en Enxeñaría de Deseño Industrial e Desenvolvemento do Produto
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química Analítica
Coordinación
Castro Romero, Jesus Manuel
Correo electrónico
jesus.castro.romero@udc.es
Profesorado
Castro Romero, Jesus Manuel
Correo electrónico
jesus.castro.romero@udc.es
Web
Descrición xeral Esta asignatura desarrolla competencias para que los alumnos puedan aplicar conocimientos teóricos en el entorno medioambiental y en el diseño de nuevos productos que faciliten el reciclaje....La asignatura se imparte en castellano y gallego

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Necesidade dunha aprendizaxe permanente e continua (Life-long learning), e especialmente orientada cara os avances e os novos produtos do mercado.
A4 Traballar de forma efectiva como individuo e como membro de equipos diversos e multidisciplinares.
A5 Identificar, formular e resolver problemas de enxeñaría.
A6 Formación amplia que posibilite a comprensión do impacto das solucións de enxeñaría nos contextos económico, medioambiental, social e global.
A7 Capacidade para deseño, redacción e dirección de proxectos, en todas as súas diversidades e fases.
A8 Capacidade de usar as técnicas, habilidades e ferramentas modernas para a práctica da enxeñaría.
A9 Capacidade para efectuar decisións técnicas tendo en conta as súas repercusións ou costes económicos, de contratación, de organización ou xestión de proxectos.
A10 Comprensión das responsabilidades éticas e sociais derivadas da súa actividade profesional.
B1 Capacidade de comunicación oral e escrita de maneira efectiva con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B2 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo para cuestionar a realidade, buscar e propoñer solucións innovadoras a nivel formal, funcional e técnico.
B3 Aprender a aprender. Capacidade para comprender e detectar as dinámicas e os mecanismos que estruturan a aparición e a dinámica de novas tendencias.
B4 Traballar de forma colaborativa. Coñecer as dinámicas de grupo e o traballo en equipo.
B5 Resolver problemas de forma efectiva.
B6 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B9 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B10 Capacidade de organización e planificación.
B11 Capacidade de análise e síntese.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacidad para efectuar decisiones técnicas que permitan al alumno utilizar recursos tecnológicos para el desarrollo de conocimientos sobre como tratar medioambientalmente los problemas del entorno, conociendo y aplicando la legislación y normativa vigente. A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B9
B10
B11
C3
C4
C6
C7
C8
Formación amplia que posibilite la comprensión del reciclaje como el sometimiento de los residuos en el ciclo de producción para ser reutilizados como materia prima para la fabricación de objetos y como solución de la ingeniería en los problemas del entorno. A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
B1
B2
B4
B5
B6
B9
B10
B11
C3
C4
C6
C7
C8
Identificar, formular y resolver problemas de medioambiente derivados de los residuos. A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
B1
B4
B5
B6
B9
B10
B11
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1.- INTRODUCCIÓN 1.1. Desarrollo Sostenible y Medio Ambiente. Problemas ambientales.
-La atmósfera:
-el calentamiento global, efecto invernadero.
-el agujero de la capa de ozono, smog fotoquímico.
-la lluvia ácida.
-la radiactividad, radiaciones ionizantes y no ionizantes.
-el transporte, el ruido.
-El agua: Depuración del agua. Descripción de una ETAP y una EDAR.
-Suelos. Los residuos sólidos urbanos.
1.2. Producción de residuos.
1.3. La gestión de residuos.
1.4. Sistemas de tratamientos de residuos.
1.5. Impacto Ambiental.
TEMA 2.- ASPECTOS LEGISLATIVOS 2.1. Normativas autonómicas, estatales y comunitarias: Envases y embalajes, medio ambiente.
TEMA 3.- RECICLAJE 3.1. Definición y posibilidades del sistema.
3.2. Ecoproductos. Factores que determinan su desarrollo.
3.3. La industria ante las exigencias de los ecoproductos.
3.4. Ecoproductos y desarrollo sostenible.
3.5. Análisis de ciclo de vida de los productos. Balance energético ambiental. Inventario de ciclo de vida. Estudio del impacto ambiental. Propuestas de mejora del proceso.
TEMA 4.- CARACTERIZACIÓN DE LOS FLUJOS DE RESIDUOS 4.1. Visión general.
4.2. Métodos.
4.3. Caracterización Analítica.
4.3.1. Valor calorífico o potencia calorífica.
4.3.2. Análisis inmediato: Contenido en humedad, materia volátil, carbono fijo, cenizas...
4.3.3. Análisis elemental. Determinación en los residuos de ceniza de: Carbono, hidrógeno, azufre, oxígeno, nitrógeno, cloro...
4.3.4. Análisis básico: Determinación de acidez, herbicidas, hidrocarburos, compuestos orgánicos volátiles, amianto, dioxinas....
4.4. El reciclaje y la caracterización de residuos.
TEMA 5.- PROGRAMAS E INSTALACIONES DE RECICLAJE 5.1. Supervisión del rendimiento de los sistemas de separación y recolección.
5.2. Instalaciones de procesamiento de materiales reciclables.
5.3. Problemas y soluciones para el desarrollo de mercados.
5.4. La psicología del reciclaje.
TEMA 6. APLICACIONES DEL RECICLAJE 6.1. Papel
6.2. Botellas de vidrio para bebidas. Plásticos.
6.3. Chatarra y latas de acero. Latas de aluminio.
6.4. Reciclaje de metales. Baterías y pilas.
6.5. Bienes de línea blanca. Vehículos fuera de uso. Neumáticos.
6.6. Aceite usado. Biocombustibles
6.7. Residuos peligrosos domésticos.
TEMA 7.- INTEGRACIÓN DE RECICLAJE EN VERTEDEROS E INCINERADORAS. 7.1. Ventajas de su implantación.
7.2. Relaciones.
7.3. Operaciones de recuperación de materiales.
7.4. Economía.
TEMA 8.- CONTROL DE CALIDAD 8.1. Necesidad de control de calidad.
8.2. Comprobación del control de calidad.
8.3. Gestión Ambiental. Normas ISO 14000: Estudio e implementación. Ventajas del sistema de gestión ambiental.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Presentación oral A3 A4 A5 A10 A6 A8 A9 B1 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C3 C4 C6 C7 C8 0.5 0 0.5
Sesión maxistral A3 A4 A5 A10 A6 A7 A8 A9 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C3 C4 C6 C7 C8 45 67.5 112.5
Proba obxectiva A3 A4 A5 A6 A7 A9 B1 B2 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C4 C6 C7 C8 0.5 0 0.5
Traballos tutelados A3 A4 A5 A10 A8 A9 B1 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C3 C6 C7 C8 10 25.5 35.5
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Presentación oral Exposición oral del trabajo del alumno o en grupo( máximo 2) sobre reciclaxe durante un tiempo prudente, donde simplifica el contenido del mismo apoyandose en medios informáticos
Sesión maxistral Exposición de contenidos con presentación de power point
Proba obxectiva Prueba escrita (tipo TEST) utilizada para la evaluación del aprendizaje, cuyo trazo distintivo es la posibilidad de determinar si las respuestas dadas son o no correctas.
Traballos tutelados Los alumnos realizan un trabajo de forma individual o en grupos de dos sobre reciclaxe (cualquier tema que tenga que ver con el programa). Este se debe presentar de forma escrita y oralmente ante el resto de los alumnos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Revisión del desarrollo de los contenidos y concretar la presentación oral

Resolución de cuestiones puntuales sobre el seguimiento de la asignatura y la realización del trabajo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral A3 A4 A5 A10 A6 A8 A9 B1 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C3 C4 C6 C7 C8 Exposición oral del trabajo del alumno o en grupo( máximo 2) sobre reciclaxe durante un tiempo prudente, donde simplifica el contenido del mismo apoyandose en medios informáticos 20
Proba obxectiva A3 A4 A5 A6 A7 A9 B1 B2 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C4 C6 C7 C8 Prueba escrita (tipo TEST) utilizada para la evaluación del aprendizaje, cuyo trazo distintivo es la posibilidad de determinar si las respuestas dadas son o no correctas. 47
Traballos tutelados A3 A4 A5 A10 A8 A9 B1 B4 B5 B6 B9 B10 B11 C3 C6 C7 C8 Los alumnos realizan un trabajo de forma individual o en grupos (2) sobre reciclaxe (cualquier tema que tenga que ver con el programa). Este se debe presentar de forma escrita y oralmente ante el resto de los alumnos. 33
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica (). .
Fullana, P. y Puig, R. (1997 ). Análisis del Ciclo de Vida . Ed. Rubes. Barcelona.
Asociación Española para la Promoción del Desarrollo del Análisis del Ciclo de Vida (APRODACV) (1998 ). Análisis del Ciclo de Vida 2000 . Barcelona
Rieradevall, J. (1996). Diseño de Productos Respetuosos con el Medio Ambiente: proyecto, producción, producto, consumo y valoración . UNED
Tchobanoglous, G.; Theisen, H.; Vigil, S.A. (1994). Gestión Integral de Residuos Sólidos . Ed. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A. Madrid
Cléments, R.B. (2000 ). Guía completa de las nornas ISO 14000 . Ediciones Gestión 2000.
Lund, F.H. (1996). Manual McGraw-Hill de Reciclaje . Ed. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A. Madrid
AENOR (1999). Principios del Desarrollo Sostenible. Madrid, ”. AENOR, N.A.
Doménech, X. (1994 ). Química Ambiental. El Impacto Ambiental de los Residuos . Ed. Miraguano, Madrid
Xavier Elías Castells (2009). Reciclaje de Residuoas Industriales (Residuos sólidos urbanos y fangos de depuradora). España, Díaz de Santos

Bibliografía complementaria Fullana, P. y Puig, R. (1997). Análisis del Ciclo de Vida. Ed. Rubes. Barcelona.
Asociación Española para la Promoción del Desarrollo del Análisis del Ciclo de Vida (APRODACV) (1998). Análisis del Ciclo de Vida 2000. Barcelona
Rieradevall, J. (1996). Diseño de Productos Respetuosos con el Medio Ambiente: proyecto, producción, producto, consumo y valoración. UNED
• Tchobanoglous, G.; Theisen, H.; Vigil, S.A. (1994). Gestión Integral de Residuos Sólidos. Ed. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A. Madrid
Cléments, R.B. (2000). Guía completa de las nornas ISO 14000. Ediciones Gestión 2000.
Lund, F.H. (1996). Manual McGraw-Hill de Reciclaje. Ed. McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A. Madrid
AENOR (1999). Principios del Desarrollo Sostenible. Madrid, ”. AENOR, N.A.
Doménech, X. (1994). Química Ambiental. El Impacto Ambiental de los Residuos. Ed. Miraguano, Madrid


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Deseño e Produto/771011301
Xestión de Calidade/771011504
Loxística Industrial/771011507

Materias que continúan o temario
Materiais/771011202

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías