Guía DocenteCurso
Facultade de Fisioterapia
  Inicio | galego | english | A A A |  
Grao en Fisioterapia
 Asignaturas
  FISIOLOXÍA
   Contidos
Temas Subtemas
Capítulo 1.- INTRODUCIÓN Á FISIOLOXÍA CELULAR. FISIOLOXÍA XERAL DA NEURONA E DAS CÉLULAS EXCITABLES




 Tema 1: Fisioloxía celular. A célula como un compartimento para os procesos de intercambio fisiolóxico. Organelas celulares. Intercambio de sustancias entre a célula e a súa contorna.

Tema 2: Potencial de membrana e a súa orixe. Equilibrio de Donnan. Ecuaciones de Nerst e Goldman. Propiedades pasivas da membrana celular. Equivalentes eléctricos. Canles iónicos e métodos para o seu estudo.

Tema 3: Potencial de acción (PA). Bases iónicas. Características do P.A. Condución do P.A.

Tema 4: Tipos e características xerais da neurona. A sinapsis. Tipos de sinapsis e as súas características. A sinapsis neuromuscular como modelo de sinapsis química. Alteracións a este nivel: A miastenia gravis.

Tema 5: Concepto de excitación e inhibición sináptica. Integración sináptica. Sumación espacial e temporal.

Tema 6: Neurotransmisores e neuromoduladores. Transmisión sináptica mediada por segundos mensajeros. Neurotransmisores clásicos, peptídicos e heterodoxos.
Capítulo 2.- FISIOLOXIA DO MUSCULO Y DA CONTRACCION MUSCULAR


 Tema 1: Acoplamiento excitación-contracción no músculo estriado. Excitación da fibra muscular e modificación dos niveis de Ca 2. Bases moleculares da contracción no músculo esquelético e o seu regulación.

Tema 2: Tipoloxía fibrilar estriada. Diferentes nomenclaturas. Concepto de unidade motora. Regulación da forza de contracción. Sistemas enerxéticos.


Tema 3: Mecánica muscular. Relación lonxitude-tensión: contracciones isométricas. Relación forza-velocidade.: Tipos de contración. Compoñentes elásticos musculares.

Tema 4: Estudo do músculo liso, os seus tipos e as súas características diferenciales con respecto ao estriado.
Capítulo 3.- INTEGRACION SENSORIOMOTORA

 Tema 1: Concepto de receptor sensorial e tipos. Transducción. Propiedades dos receptores. Integración sensorial: concepto de vía e sistema. Campo receptor. Percepción e discriminación sensorial. Tipos de fibras aferentes.

Tema2: Receptores musculares: características morfo-funcionales. Regulación da forza, lonxitude e velocidade. Sistema gamma. Coactivación alfa-gamma e o seu significado. Receptores articulares e a súa colaboración cos receptores musculares na propiocepción.

Tema 3: Concepto de reflexo. Estudo do reflexo de estiramiento e o seu significado funcional. Estudo do reflexo Ib (miotático inverso). Reflexos espinales complexos. Circuítos espinales e patróns rítmicos de locomoción.
Capítulo 4.- SISTEMA NERVIOSO



 Tema 1: O tacto. Diferenzas entre pel glabra e velluda. As terminacións libres. Os corpúsculos terminales superficiais. O receptor de Paccini. Cortiza somatosensorial.

Tema 2: Dor e analgesia. Nociceptores e o seu activación. Organización sináptica medular dos aferentes primarios. Neurotransmisores e dor. Modulación da dor por aferencias non nociceptivas. Control central da dor.

Tema 3: Sentidos químicos: O gusto. O receptor gustativo. As distintas calidades gustativas correspóndense con distintos mecanismos de transducción. Hipotálamo, sistema límbico e cortiza gustativa. O olfato. O receptor olfatorio. Anatomía funcional do glomérulo olfatorio. Tálamo, sistema límbico e cortiza olfatoria.

Tema 4: O oído. A enerxía auditiva e o seu sistema de transmisión no oído. Os receptores auditivos e a transducción. Características funcionales da membrana basilar. Procesamiento subcortical e cortical da audición.

Tema 5: O equilibrio. O órgano otolítico e os seus elementos, función como graviceptor. As canles semicirculares. As células receptoras e o seu mecanismo de transducción. Núcleos vestibulares e control da postura.

Tema 6: A visión. Estrutura da retina. A fototransducción. Características diferenciales de conos e bastóns. Procesamiento visual retiniano. O corpo geniculado lateral e a segregación da información visual. A cortiza visual primaria. Percepción do movemento, a profundidade e as formas. A visión da cor. Os movementos oculares. Os reflexos vestíbulo-ocular e opto-cinético. Movementos de persecución, sacádicos e de vergencia; estruturas implicadas.

Tema 7: Niveis de organización motora. Organización xerárquica e organización en paralelo. Control do movemento voluntario : Existen diversas areas corticales con funcións motoras e organízanse somatotópicamente. A cortiza motora primaria. Areas corticales premotoras e cortiza parietal posterior.

Tema 8: Sistemas motores descendentes con orixe en mesencéfalo e tronco: sistemas vestibuloespinal, rubroespinal e reticuloespinal. Regulación das musculaturas proximal e distal. Interelaciones entre os sistemas descendentes. Neuronas propioespinales. Centro locomotor mesencefálico.

Tema 9: O cerebelo: organización rexional. Estudo das súas divisións funcionales: vestibulocerebelo, espinocerebelo e cerebrocerebelo. Papel no apredizaxe motor.

Tema 10: Os ganglios basales: estrutura e conexións. Papel no control do movemento e en aspectos da conduta non motora. Os circuítos nos ganglios basales utilizan diversos neurotransmisores.

Tema 11: A formación reticular e as súas funcións excitadoras e inhibidoras. Os ritmos biolóxicos. Ciclo soño-vixilia. Tipos de soño, e as súas bases neurobiológicas. Fuciones do soño. Durmir e soñar. A melatonina e a súa relación co ritmo soño-vixilia.

Tema 12: Hipotálamo e sistema límbico. Anatomía funcional do sistema límbico e consideracións preliminares. Integración central das funcións hormonales e neurovexetativas. Bases neuronais da emoción e da motivación. Funcións específicas do sistema límbico.

Tema 13: Estudo do sistema nervioso autónomo (SNA). Organización. Características funcionales do SNA. Control central das funcións autónomas: papel do hipotálamo e do núcleo do tracto solitario. Bases celulares do funcionamento do SNA. Accións do SNA sobre as visceras.

Tema 14: Funcións superiores do sistema nervioso. Areas de asociación: cortiza prefrontal, córtex parietal posterior e córtex temporal. Neurobioloxía da memoria e a aprendizaxe. Mecanismos celulares. Receptores NMDA e non-NMDA.
Capítulo 5.- SISTEMA RESPIRATORIO
Tema 1: Ventilación pulmonar. Mecánica da ventilación pulmonar. Curvas presión-volume. Efecto da tensión superficial e o seu control. Volumenes e capacidades pulmonares; a súa medida. Ventilación alveolar. Concepto de punto de igual presión. Concepto de espazo morto.

Tema 2: Intercambio gaseoso a nivel alveolar. Leis da difusión. Difusión de gases a través da membrana alveolar e factores dos que depende. Cociente ventilación-perfusión.

Tema 3: Transporte de gases polo sangue. Presións de O2 e CO2 en pulmóns, sangue e tecidos. Transporte de O2; curva da hemoglobina. O efecto Bohr. Transporte de CO2. Curva de disociación. O efecto Haldane.

Tema 4: Control da respiración pulmonar. Ritmicidade respiratoria. Receptores e vías aferentes. Centros respiratorios. Reflexos que interveñen no control respiratorio. Control químico da respiración.

Tema 5: Fisiología da respiración en condicións especiais. Respiración a baixas presións. Respiración a altas presións.
Capítulo 6.- SISTEMA CARDIOCIRCULATORIO Tema 1: Electrofisioloxía cardíaca. Características do potencial de acción cardíaco e das súas fases. Acoplamiento excitación-contracción no músculo cardíaco. Automatismo e condución eléctrica. O electrocardiograma.

Tema 2: O corazón como músculo. Mecánica cardíaca. Lei de Frank-Starling e as súas bases estructurales. Curvas forza-velocidade e lonxitude-tensión. Conceptos de precarga, postcarga e contractilidad.

Tema 3: O corazón como bomba. A lei de Frank-Starling no corazón intacto. O ciclo cardíaco e as súas fases. Regulación do corazón como bomba: regulación heterométrica e homeométrica; efectos da inervación cardíaca. O volume minuto e o seu determinación. Factores dos que depende.

Tema 4: Circulación arterial. Características funcionales das arterias. Conceptos de: presión arterial sistólica, diastólica, media e diferencial. Método de medida. Factores cardiovasculares que inflúen na presión arterial. Regulación da presión arterial. Factores a curto e longo prazo. Diferenzas.

Tema 5: Circulación venosa. Características xerais do sistema venoso. Diferenzas co sistema arterial. Presión venosa. Retorno venoso e factores dos que depende.

Tema 6: Circulación capilar e sistema linfático. Características da circulación capilar. Intercambio de líquidos a nivel capilar e factores dos que depende. Sistema linfático e as súas características. Composición da linfa. Papel fisiológico do sistema linfático.Regulación do fluxo sanguíneo.

Tema 7: Circulacións rexionais e as súas características: coronaria, muscular, cutánea, esplácnica e fetal.
Capítulo 7.- O SANGUE E O SISTEMA INMUNITARIO Tema 1: Introdución e funcións xerais do sangue. Composición (I): sales e oligoelementos. Proteínas plasmáticas: Métodos de estudo. A albúmina. Sistemas proteolíticos e inhibidores das proteasas. Composición (II): Proteínas de transporte específicas: As lipoproteínas.

Tema 2: Elementos formes do sangue. Clasificación xeral. O eritrocito. Metabolismo eritrocitario. A hemoglobina e a súa función. Eritropoyesis e hematopoyesis. Estudo dos leucocitos.

Tema 3: Hemostasia e coagulación. Conceptos xerais. Papel das plaquetas na hemostasia. A coagulación e as súas vías. Fibrinolisis.

Tema 4: O sistema inmunitario. Inmunidad xeral e específica. Inmunidad celular e inmunidad humoral. Estrutura dos anticorpos. Mediadores.

Tema 5: Os grupos sanguíneos. Sistema ABO. Sistema Rh. Grupos sanguíneos e maternidade.
Capítulo 8.- ENDOCRINOLOXIA E NUTRICION Tema 1: Principios xerais de comunicación endocrina. Concepto de hormona e os seus mecanismos de actuación

Tema 2: O hipotálamo como glándula endocrina. Neurosecreción.. Interrelaciones hipotalámo-hipofisarias. Natureza química, síntese, liberación e accións biolóxicas das hormonas hipotalámicas.

Tema 3: Neurohipófisis. Síntese, transporte axonal e liberación das hormonas neurohipofisarias. Accións biolóxicas e regulación da síntese e secreción de hormona antidiurética ou vasopresina. Accións biolóxicas e regulación da síntese e secreción de oxitocina.

Tema 4: Adenohipófisis. Natureza química, síntese e liberación das hormonas adenohipofisarias. Hormonas glucoproteicas. POMC e derivados. GH e prolactina. Regulación da función adenohipofisaria: hormonas hipotalámicas e mecanismos de feedback.

Tema 5: Glándula tiroides: recordo anátomo-funcional. Mecanismo de biosíntesis, almacenamiento e liberación de hormonas tiroideas. Metabolismo das hormonas tiroideas. Accións biolóxicas das hormonas tiroideas. Regulación da función tiroidea. Estudo conxunto da regulación do eixe hipotálamo-hipófiso-tiroideo.

Tema 6: Glándula adrenal. Recordo anátomo-funcional. Cortiza adrenal: biosíntesis de hormonas adrenocorticales. Metabolismo e excreción. Mineralocorticoides, glucocorticoides e esteroides sexuais. Regulación do trofismo adrenal: papel da ACTH. Regulación da secreción de hormonas córticoadrenales. Medula adrenal. Biosíntesis de hormonas medulares. Alamacenamiento, liberación e metabolismo. Accións biolóxicas. Regulación da función da medula adrenal. Estudo conxunto do eixe hipotálamo-hipófiso-adrenal.

Tema 7: O páncreas endocrino. Organización celular dos islotes de Langerhans. Glucagón: biosíntesis, secreción e metabolismo. Accións biolóxicas. Regulación da secreción de glucagón. Insulina: biosíntesis, secreción e metabolismo. Accións biolóxicas. Regulación da secreción de insulina. Somatostatina: biosíntesis, secreción e metabolismo. Accións biolóxicas.

Tema 8: Regulación hormonal da homeostasis do calcio. Introdución xeral ao metabolismo do calcio. Paratiroides: estrutura. Síntese, almacenamiento e liberación de paratohormona (PTH). Accións biolóxicas e mecanismos de acción. Regulación da secreción de PTH. Calcitonina: células de orígen, biosíntesis e metabolismo. Accións biolóxicas e mecanismos de acción. Regulación da secreción de calcitonina. Vitamina D: Síntese e metabolismo. Accións biolóxicas e mecanismo de acción.

Tema 9: Control hormonal da reprodución no home. Testículo: recordo anátomo-funcional. Células de Leydig e células de Sertoli. Testosterona: biosíntesis, accións biolóxicas. Control da función testicular: eixe hipotálamo-hipófiso-testicular.

Tema 10 Control hormonal da reprodución na muller. Ovario: recordo anátomo-funcional. Estrógenos e progesterona: biosíntesis, accións biolóxicas e mecanismo de acción. Control da función ovárica: eixe hipotálamo-hipófiso-ovárico. Regulación do ciclo menstrual.

Tema 11: Control hormonal do embarazo e da lactancia. Placenta: hormonas placentarias: biosíntesis, accións biolóxicas e mecanismo de acción. Cambios hormonales durante o embarazo e significación biolóxica. Influencia hormonal no parto. Control hormonal da lactación. Regulación do crecemento e desenvolvemento da glándula mamaria. Regulación da produción e eyección de leite.

Tema 12: Fundamentos de nutrición. Control hormonal do metabolismo energético. Aspectos xerais do metabolismo de glúcidos, proteínas e lípidos. Control integrado do metabolismo da glucosa. Control integrado do metabolismo de proteínas e lípidos. Regulación do metabolismo durante o ayuno e trala ingesta.

Tema 13: Fame e saciedade. Regulación da ingesta de comida e peso corporal. Regulación do gasto energético e os seus efectos sobre o control do peso corporal. Papel da leptina.
Capítulo 9.- O RIL E OS LIQUIDOS CORPORAIS Tema 1: Composición e compartimentos líquidos do organismo. Compartimentos intra e extracelular. Medida dos compartimentos líquidos. Composición dos líquidos orgánicos. Presión osmótica e intercambio de líquido entre compartimentos.

Tema 2: Formación de ouríña polo ril: Fluxo sanguíneo renal. Autorregulación do fluxo sanguíneo renal. Diurésis de presión. Efectos da estimulación nerviosa. Filtración glomerular. Composición e indice de filtración glomerular. Regulación.

Tema 3: Mecanismos de reabsorción e secreción tubular. Mecanismos de transporte activo. Mecanismos de transporte pasivo. Absorción e secreción nas distintas partes da nefrona. Concepto de aclaramiento plasmático e a súa utilidade.

Tema 4: Mecanismos de concentración e dilución urinaria. Estrutura da medula renal. Características funcionales dos segmentos tubulares implicados nos procesos de concentración e dilución. O mecanismo contracorriente. Formación dunha ouriña concentrada. Regulación do mecanismo de concentración. Formación de ouriña diluída. A micción e o seu control.

Tema 5: Regulación da osmolaridad e do volume do líquido extracelular. Sistema osmorreceptores-ADH. O mecanismo da sede e a súa regulación. Papel da aldosterona no control do sodio extracelular. Regulación da concentración de potasio e outros iones. Control do volume sanguíneo: factores nerviosos e hormonales de control.

Tema 6: Regulación o equilibrio acedo-básico. Introdución. Función dos sistemas tampón. Tampones orgánicos. Regulación respiratoria do equilibrio acedo-básico. Control renal da concentración de hidroxeniones. Tampones tubulares renales. Escala temporal da regulación do equilibrio acedo-básico. Concepto de acidosis e alcalosis.
Capítulo 10.- SISTEMA DIXESTIVO Tema 1: Principios xerais da fisioloxía gastrointestinal. Motilidad esofáxica. Motilidad gástrica e o seu regulación. Motilidad do intestino delgado. Motilidad colónica. Motilidad ano-rectal. Defecación

Tema 2: Fisioloxía da secreción salival e gástrica. Composición da saliva.. Fisiología da masticación e a deglución e o seu control. Bases estructurales da secreción gástrica. Secreción gástrica e o seu regulación.

Tema 3: Fisiología da bilis e da vía biliar. Composición e función da bilis. Mecanismo de formación da bilis. Motilidade da vía biliar.

Tema 4: Fisioloxía da absorción e secreción intestinal. Bases morfo-funcionales da absorción e secreción intestinal. Tipos de transporte. Transporte de diversas sustancias. O sistema inmunológico do intestino. Hormonas gastrointestinales.

Tema 5: Fisioloxía do páncreas exocrino. Composición de mollo pancreático: compoñente hidroelectrolítico e compoñente enzimático. Control da secreción pancreática: mediadores implicados. Fases da secreción pancreática.

Tema 6: Fisioloxía hepática. O fígado como controlador na homeostásis calórica: fases de ingesta, ayuno precoz, ayuno e ayuno prolongado. Glucólisis, glucogenogénesis e glucogenólisis. Manexo dos lípidos por parte do fígado. Metabolismo hepático de lipoproteínas e colesterol. Metabolismo hepático de vitaminas. Función detoxicante do fígado. Metabolismo hepático das hormonas.
Capítulo 11.- FISIOLOXIA DO ENVELLECEMENTO: SEMINARIO Principios xerais sobre o envellecemento. O envellecemento como unha etapa do ciclo vital. Teorías sobre o envellecemento.

Características fisiolóxicas do envellecemento nos distintos sistemas corporais. envellecemento cerebral, deterioro neuronal e demencias
Prácticas:


 1.- Simulacións por ordenador: potencial de membrana e potencial de acción.
2.- A contracción muscular
3.- O electroencefalograma
4.- Presión arterial
5.- Exploración cardiocirculatoria e introdución ao electrocardiograma
6.- Introdución á espirometría
7.- A glucemia
Universidade da Coruña - Rúa Maestranza 9, 15001 A Coruña - Tel. +34 981 16 70 00  Soporte Guías Docentes